Stadsnieuws.
houding of voor een der takken van vrouwe
lijken arbeid, aan de samenleving teruggeeft.
Men meene niet, dat de beslissing wel een
paar jaren uitgesteld zal kunnen worden,
want de gunstige gelegenheid, die zich nu
aanbiedt, bijv. om f5000 Rijkssubsidie te ont
vangen, zal niet spoedig, waarschijnlijk nooit
terugkeeren.
En het zou niet de eerste maat wezen, dat
de Gemeente Amersfoort het gunstige oogen-
blik liet voorbijgaan!
Stemt echter het Raadslid vóór den ge-
vraagden steun der school, dan moet er ook
bevredigende zekerheid bestaan, dat de school
zich handhaven en tot bloei geraken zal.
Wil men hierover een oordeel vormen, dan
dringt zich het feit op den voorgrond, dat
in alle Gemeenten zonder uitzondering soort
gelijke scholen steeds tot aan den nok van
het dak met leerlingen gevuld werden en
dat er geen reden is om aan te nemen, dat
onze Gemeente de eerste uitzondering zal
vormen. Integendeel bewijst het duizendtal
handteekeningen van Amersfoorsche gezeten
huismoeders op het circuleerende adres aan
den Raad, dat juist in onze Gemeente door
zeer velen vau de school zal worden gebruik
gemaakt.
En men boude wei in het oog, dat onbe
kend onbemind maakt, zoodat de school zich
door haar resultaten meer en meer vrienden
zal weten te verwerven, zooals het ook met
de Ambachtsschool is gegaan.
Bovendien zal het van het grootste belang
zijn, in laatstbedoeld opzicht, of de school
van stonden aan in voldoenden omvang en
op bevredigende wijze zal worden opgericht
en geregeld. Want bovenal geldt de waar
heid «goedkoop, duurkoop" voor de inrich
ting eener schooi een waarheid, die hier
ter stede zich waarlijk niet voor de eerste
maal zou doen gevoelen!
Te Zwolle, een plaats weinig grooter dan
Amersfoort en met het oog op de omgeving
zeker niet gunstiger gelegen, werd ae In-
di'«lrieschool in 1902, dus twee jaar na de
oprichting, door 172 leerlingen bezocht; te
Alkmaar door 180 leerlingen terwijl men
verschillende aanvragen moest weigeren we
gens gebrek aan plaatsruimte.
Te Zwolle was de school aanvankelijk op
te bescheiden voet ingericht, waardoor zij
spoedig over twee gebouwen moest verdeeld
worden, hetgeen tot dubbele kosten in menig
opzicht aanleiding gaf, zoodat men ten slotte
een geheel nieuwe school moest bouwen.
Edoch in zake scholen met hulpgebouwen,
zelfs meer dan twee, heeft men ook te Amers
foort ondervinding kunnen opdoen!
Het denkbeeld, voorzichtigheidshalve ge
opperd door menigeen, die sympathie voor
de school gevoelt, om de inrichting op kleine
schaal te beginnen en later zoo noodig uit te
breiden, stuit bovendien op ernstig bezwaar
van de zijde der Regeering ter zake van het
toekennen van een subsidie, en van de zijde
van het Nutsdepartement ten aanzien van
het verstrekken van het grondkapitaal van
f 15000.
En zulks niet ten onrechte omdat de risico
der zaak eerst recht zal ontstaan, als ze ten
halve aange, At wordt. Immers, wie zal er aan
denken, als hij een woonhuis wil bouwen voor
zich en zijn gezin, om den bouw aanvankelijk
op kleine schaal te beginnen?
Voor de Industrieschool zal het zelfs een
levenskwestie zijn, omdat de aard der inrich
ting, de regeling en de jaarwedden van het
personeel, de doeltreffende indeeling der cur
sussen enz. geheel al hangen van den Hinken
opzet der zaak.
Zonder in onderdeden ai te daleD, willen
wij er op wijzen, dat voor degelijk onderwijs
in het koken niet alleen materiaal noodig is,
maar bovendien, dat het toebereide een nut
tige bestemming moet kunnen vinden.
De grondgedachte der inrichting is nu, dat
het onderwijspersoneel bijna in zijn geheel
intern aan de school geplaatst wordt, zoodat
men daardoor op de salarissen kan uitwinnen
een deel der kosten van door de school ge
leverde spijzen en in bet algemeen alles wat
strekt voor huisvesting en verpleging. Men
denke aan het wasschen, strijken, opleiding
van dienstboden, tafeldienen, kamers doen,
enz. Want in ledige lokuien kan men alle
huishoudelijke zaken niet tot haar recht laten
komen.
Bovendien zal het kookonderwijs kunnen
vervangen wat anders door de Gemeente voor
de Herhalingsschool gedaan moet. worden het
geen een der krachtigste argumenten op
levert vóór de toekenning der gevraagde
gelden. Want zonder twijfel zou de Her
halingsschool in dien zin op den duur grooter
kosten aan de Gemeente veroorzaken.
Dit alles neemt echter niet weg, dat de
geldelijke moeilijk heden waarin de Gemeen
te verkeert, een groot bezwaar voor de be
williging van het subsidis zullen opleveren
vooral in het eerste jaar, omdat de bijdrage
van f1000 voor de inrichtingskosten er nog
bij komt. Het is dus begrijpelijk, dat menig
een liet wenscbelijk zou achten dit, Gemeen
telijk subsidie te doen ingaan bij de opening
der school, dus voor het eerste jaar vermin
derd tot een bedrag van f1500, omdat dc
school vermoedelijk niet vóór Mei 1004 ge
opend zal kunnen worden.
Echter zijn dc uitgaven der school juist
in het eerste jaar zóo groot, dat ruime geld
middelen vóór haar noodzakkelijk zijn, zal
zij niet aanstonds voor tekorten geplaatst
worden, reden waarom Rijk en Provincie het
subsidie toch voor het geheele jaar zullen uit-
.keeren.
Het laat zich zelfs vreezen, dat ten slotte
het bedoelde verschil van f 1000 in hel Ge
meentelijk subsidie voor bet eerste jaar een
struikelblok zou kunnen worden voor het
welslagen der zaak want de school staat
of valt met de beslissing, die door den Raad
genomen zal worden, omdat alle toegezegde
subsidies en bijdragen afhankelijk gesteld
zijn van den door de Gemeente te verleenen
steun.
Het verdient daarom ten zeerste gewaar
deerd te worden, dat door een belangstellende
onbekende aan het Bestuur der op te richten
school de toezegging is gedaan van een ge
schenk ten bedrage van duizend gulden ter
tegemoetkoming in de inrichtingskosten,
dus feitelijk een gift waarmede het voren-
bedqelde struikelblok uit den weg zou kunnen
worden geruimd.
Moge het voorbeeld, door den onbekende
gegeven, er toe leiden, dat ieder Raadslid zich
nog eens tweemaal bedenke vóór hij er toe
zou kunnen besluiten, zijn stem tegen de
oprichting der school uit te brengen!
Amersfoort, 6 Juni 1903. G.
Een heuglijk bericht.
Van vele zijden is in den laatsten tijd weer
de verzuchting geslaakt, dat het toch wel
wat erg was dat er in een Gemeente van
ruim 21 000 in wonei's geen behoorlijke zwem
inrichting bestondbehoorlijk in zoover dat
er overvloed is van helder stroomend water
en dat de zwemmers steeds om'er toezicht
zijn.
De pogingen van de Commissie ontstaan
op een der vergaderingen van Vreemde
lingenverkeer" zijn afgestuit op zekere laks
heid en daarmee is bet plan om op het ter
rein van de voormalige Gasfabriek een bad
en zweminrichting te maken, welke geheel
aan de eischen des tijds voldeed, voorgoed
opgegeven.
Nu ook do zweminrichting bij de Konings
poort gesloten is, bleef nog alleen over do
zoo gevaarlijke gelegenheid in de Beekge
vaarlijk omdat de eigenaar van het laud er
zich toe bepaalt, retributie te heffen voor
den overgang over zijn terrein en zich ab
soluut niet met de zwemlustigen bemoeit.
Zoolang het goed gaat, gaat het goed
maar als iemand kramp krijgt, gebeuren er
ongelukken.
De heeren Van 't Hoff en Van Achterbergh
hebben nu de knoop doorgehakt en zullen
Maandag reeds aanvangen om een zwemplaats
te maken, die in lengte van jaren kan vol
doen aan de dringend gevoelde behoefte.
Op hun terrein bij Monnikendam, langs de
Beek achter de villa thans bewoond door
luitenant Vrijdag, zullen zij een waterbekken
graven lang 55 en breed 25 Meter, waarin
5 bassins van 1 tot 2 M. diepte en waarom
heen 52 kleedkamertjes.
Het water wordt, aangevoerd door een dui
ker voorbij «Randenbroek" zoodat het spoel
water der vier bleekerijen nimmer in de
zwembassins kan komen.
Het Dagelijksch bestuur der Gemeente
beebtte reeds zijn goedkeuring aan de plannen
en, gelijk gezegd, gaan Maandagochtend reeds
25 man aan 't werk om het terrein uit te
graven.
Mogen de heeren thans ook dien steun
oudervinden welken zij zoo zeer verdienen.
Zij verplichten met hun kordaat optreden
heel de stad niet weinig aan zich.
Prof. J. J» van Thiel, president van het
Seminarium der oud-bisschoppelijke klerezie,
is door de Universiteit te Bern honoris causa
verheven tot doctor in de godgeleerdheid.
De R. K. kiesvereeniging «Recht en Orde"
vergaderde Woensdag rnet het oog op de
periodieke verkiezingen voor den Gemeen
teraad.
Aan de beurt van aftreding zijnin
district I de heeren E. L. Visser en D. Ger
ritsen, in district II de heeren J. W. Jorissen
en «r. J. C. H. Prikken, en in district 111
de heeren N. Veis Heyn en nar. J. Heyligers.
Na eenige discussie werden tot candidaat
gesteld district I de heer E. L. Visser, in
district II de heer J. W. Jorissen, in district
III de heer N. Veis Heyn.
Het Bestuur werd gemachtigd om ten
aanzien der overige candidaturen naar om
standigheden te handelen.
Volgens opgave van het Ccntraal-bureau
voor de Statistiek, te 's-Gravenhage, bedroeg
de bevolking der provincie Utrecht op 1
Januari j. 1.: 129 945 mannen en 133815
vrouwen, totaal 263 760.
Amersfoort is aangewezen als standplaats
voor den Agent der Rijks Verzekering Bank
den heer G. H. van den Berg, terwijl de
heer J. D. Rolandus Hagedoorn, Agent dier
Bank is ter standplaats Utrecht.
De acte vrije- en orde-oefeningen der
gymnastiek werd alsnog behaald door mcj.
W. C. Hollenbacil.
De heer G. Wessels verwierf op de van 1
tot 3 Juni te Zierikzee gehouden Pluimvee
tentoonstelling een Eeroprijs voor den fraai
ste» zwart Minorca-haan, een eersten prys
en een zeer eervolle vermelding voor zwart
Minoren-hanen, twee tweede prijzen en zeer
eervolle vermeldingen voor zwart Minorca
hennen eu drie zeer eervolle vermeldingen
voor hennen.
Da heer G. Muys, die dit jaar reeds Jury
lid was te Utrecht, Den Haug, Arnhem,
Hengeloo, Haarlem en Almeloo, was dit ook
te Zierikzee en zal het weder zijn te Middel
burg en te Groningen.
Donderdag klonk 'tdoor de telephoon:
«Half elf overgeven 5e regiment". Dadelijk
daarop werd afgebeld.
Zóo concludeerden we, dal kolonel De
Meester reeds het bevel zou overnemen, doch
te laat' bleek ons, dat kolonel Beynen afscheid
heeft genomen van het korps en het bevel
officieel overdroeg aan luitenant-kolonel De
Ronde Bresser.
Namens het officierskorps werd aan den
vertrekkenden algemeen geachten chef een
zeer fraaie photo als aandenken vereerd.
Kolonel De Meester zal nog tot de volgende
maand werkzaam blijven aan het Departe
ment van Oorlog als Hoofd van de 2e
afdeeling, Generale staf.
Bij het 5e regiment infanterie zijn o.a. be
vorderd tot sergeant de korporaals H. Bri
de], jhr. B. C. M. Martens en K. H.Smit.
Met zekerheid verneemt het «N. v. d. D."
dat het grootste gedeelte der lichting 1902
reeds de volgende week met groot verlof zal
worden gezonden.
Moge het ook waarheid blijken.
Hoe jammer, dat het concert Donderdag
avond in den tuin van «De Arend'1 gegeven,
zoo slecht bezocht was. De tuin, thans ge
heel ombouwd, geeft met zijn mooie boomen
zoo'n prettig zitjevan koude was nagenoeg
niets te bemerken.
En de stafmuzikanten van het 5e, de beste
uit bat terecht zoo geroemde korps, brachten
zeer mooie nummers teu gehoore voor op zijn
hoogst 25 menschen.
De heer Wéry geeft den moed niet op
*t is nog nieuw, doch de loop zal wel komen,
meent hij. Weldra doet hij weer een con
cert geven.
De uitvoering van de kindercantate
«Michiel de Ruyter" door de leerlingen der
openbare Lagere school aan de Beekstraat
zal plaats hebben op Donderdak 25Junia.s.,
's avonds 8 uur.
In verband met de examens der Hoogere
Burgerschool en de feestelijkheden van «Toon
kunst" is de zaal van Amicitia niet vóór
dien datum beschikbaar. De uitvoering kan
dus niet 17 Juni plaats vinden, zooals eerst
het plan was. Nadere bijzonderheden zullen
later per advertentie in dit blad worden be
kend gemaakt.
De heeren Van der Horst, Akkerman, Fa-
ber, Radersma of Den Hartog hebben nog
kaarten ter bijwoning in voorraad.
Men weet, dat de uitvoering wordt gege
ven om de leerlingen in de gelegenheid te
stellen een schoolreisje te doen maken, zoo
mogelijk naar «Artis'
Door een bezoek van den Algemeenen
Secretaris van den «Volksbond" is hier Don
derdagavond weer een vergadering van de
Elaatselijke afdeeling dezer vereeniging tot
estrijdiog van drankmisbruik gehouden.
Wel jammer zou 'took geweest zijn als
de afdeeling. die bij de honderd leden telt,
ware ontbonden, waar hier zóo veel te doen
valt, juist overal in den omtrek nieuwe af»
deelingen worden opgericht, de eer genoot,
benoemd te worden tot het nazien der Re
kening en verantwoording van den Alge
meenen Penningmeester, hetgeen werd op
gedragen aan dep heer J. C. van der Meer,
Inspecteur der directe belastingen.
Tot afgevaardigde naar de Algemeene
vergadering, 10 Juli te Baarn te houden,
werd benoemd prof. F. Kenninck, Voorzitter
der afdeeling.
Ter gisteravond onder voorzitting van den
heer E. Kiasser gehouden maandvergadering
van «Handel en Nijverheid" werd het voor
stel om de vergaderingen niet meer eiken
Vrijdag doch in de eerste helft der maand
te houden en om het Bestuur de vrijheid te
geven om slechts dan elke maand een le
denvergadering te beleggen als er belangrijke
zaken zouden te behandelen zijn, met 7 te
gen 3 stemmen verworpen.
Tegen liet afschaffen van de maandelijksche
bijeenkomst werd aangevoerd, dat dit, als in
andere dergelijke vereenigingen, zal leiden
tot verslapping der belangstelling, zoodat
slechtj Informatie- en in-casso-wezen zullen
overblijven, terwijl werd opgemerkt dat uit
de discussiën op de vergaderingen juist de
beste zaken zijn geboren.
Als afgevaardigde naar de 24 Juni te
Utrecht te houden Bondsvergadering werd
benoemd do lieer G. Berns.
Van den Directeur van het Post- en Tele
graafkantoor is een schrijven ontvangen
waarbij bericht wordt, dat de eerste ochtend-
bestelling onveranderd blij It, gelijk de ver*
eeniging dat ook verzocht. Om de poststuk
ken vroeger aan liet kantoor te krijgen, wor
den deze thans eiken ochtend per rijtuig via
het station gehaald, zoodat de bestelling no
iets vroeger kan uitgaan.
De vereeniging zal zich wenden tot do
Directie der Nederlandsche Bank met het
verzoek, hier, in plaats van een Correspondent
schap, een Agentschap dier Bank te vestigen,
dat zij loonend voor de Bank acht.
In het concept-schryven wordt er op ge
wezen, dat het bedrag dat thans aan het
Agectschap te Utrecht wordt omgezet niet
als maatstaf kan dienen omdat zeer velen zich
bedienen van particuliere Banken, enz.
Gewezen wordt ook op den toenemenden
handel zoo te water als langs de landwegen,
een toeneming wat de eerste betreft die zells
het Gemeentenbestuui' deed besluiten een
bedrag van 70 mille uit te geven voor de
havenverbetering, terwijl ook het goederen
vervoer langs de spoorwegen in 1901 ruim
1/5 meer was dan in 1900.
De vereeniging wil de in de vorige ver
gadering besproken zaak laten rusten omtrent
het verkeer tusschen Amersfoort en Deventer,
Hengeloo, enz. zonder gebruik te maken van
den D-trein, in hoofdzaak omdat door het
optreden van abonnemonts-reizigers de kans
oj> slagen vrij gering is gebleken.
Van den Bond van vereenigingen van den
handeldrijvende» middelstand is ingekomen
een verzoek om een onderzoek in te stellen
naar het wenschelijke eener algemeene Zon-
dagssluiting voor die winkels welke zonder
groote schade éen rustdag per week zouden
wenschen te hebben. Bij het onderzoek,
verleden jaar door de plaatselijke veneenigiug
ingesteld, verklaarde 7/g der winkeliers vóór
sluiting, mits de concurrenten dan óok sloten
De Bond wenscht thans een wettelijke regeling,
doch wil eerst de meening der betrokkenen
in het geheele land kennen en zal rapport
uitbrengen op het in September te Rotterdam
te houden Congres, waarvan de vereeniging
lid wordt.
De vragenlijst ligt ook voor niet-leden
der vereeniging ter inzage op het Bureau,
Appelmarkt 15.
De vereeniging zal zich wenden tot den
Gemeenteraad met een adres van adhtesie
aan het voorstel van Burgemeester en
Wethouders om den prijs van het lichtgas
met l/2 cent te verlagen,
Ten slotte werd ter sprake gebracht het
al dan niet wenschelijke van het subsidieeren
uit de Gemeentekas van particuliere onder
nemingen. In een volgende vergadering zal
hierop worden teruggekomen.
Ruim half elf werd de vergadering gesloten.
Door de afdeeling Gooi- en Eemland van
de «Ned. Vereeniging tot Bescherming van
Dieren" is aan Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland een request gezonden, waarin ver
zocht wordt in de Provinciale reglementen
bet verbod op te nemen, dat honden met
geringer schouderhoogte dan 50 c.M. als
trekdieren mogen gebruikt worden.
Het circuleerde in enkele Gemeenten van
Gooi- en Eemland en verwierf honderden
handteekeningen, terwijl ook aan een zestal
zustervereenigingen in Noord-Holland om
adhgesie is verzocht.
Op goede gronden mag verwacht worden,
dat het bij de Staten van Noord-Holland een
even gunstig onthaal zal vinden als het bij
die van Utrecht vond.
Gedeputeerde Staten van Gelderland hebben
afwijzend prae-advies uitgebracht op bet
verzoek van de vereeniging «Ambachtsschool
voor Amersfoort en omstreken" om een jaar-
lijksch subsidie van f500 met het oog op de
leerlingen uit de Provincie Gelderland (8 in
aantal) die uit omliggende Gemeenten de
school te Amersfoort bezoeken.
Een leelijke streek is in den nacht van
Donderdag op Vrijdag uitgehaald door iemand
die tot dusver onbekend is gebleven en die
drie van de vier touwen waarmee de kei in
een takel boven zyn voetstuk hing, heeft
doorgeiaeden.
Van afknappen is geen sprake, want dan
waren alle touwen geknapt en zou de breuk
geheel anders zijn geweest.
Gelukkig werd het gebeurde aanstonds
opgemerkt toen gisterochtend het werk werd
hervat, zoodat geen persoonlijke ongelukken
zijn voorgekomen.
De kei staat thans op zijn voetstuk be
vestigd.
Het jaarlijksch tuinfeest ten Paleize «Soest-
dijk" zal nog in den loop van deze maand
plaats hebben.
Als allo gevels doorzichtig waren en alle
harten open stonden, zoude er heel wat min
der afgunst zijn.
De geheele voorspelling van Capré voor
het weder in Juni luidt niet zoo opwekkend
als het korte voorloopig bericht, dat we
Donderdag opnamen.
Hy verwacht dan voor het eerste derde
deel der maand slecht weer in West- en
