Stadsnieuws.
Advertentiën.
stand te doen, van al is het ook maar een
nog zoo klein fortuintje.
Welke wijze mond sprak eens van het
doorzijgen der muggen en het doorzwelgen
der karaeelen?
Neen, inplaats van op inkrimping zouden
wij zelfs kunnen aandringen op uitbreiding
der Staatsloterij, indien daarmede gepaard
kan gaan algeheele afschaffing der particu
liere loterijen, waarbij de speler niet alleen
oneindig veel duurder uit is aan bij de Staats
loterij, en waarbij hy maar al te dikwijls blij
moet zijn, niets te trekken, want dat geeft
ten minste zekerheid van niet benadeeld te
zullen worden bij het uitbetalen van den ge
trokken prjjs.
Of het ontwerp wet zal worden? Dat kan
best wezen. De menschen die er over heb
ben te beslissen, zijo in de eerste plaats
voortgekomen uit een klasse, die zich de
weelde van duurder loten kan veroorloven
dan van een lot in de Staats; een verkeerd
begrip van vaderlijke zorg kan allicht het
zijne doen en, last not least, dient niet ver
geten te worden dat meer dan éen zich uit
een verkeerd begrip van eer niet gaarne
openlijk zal verklaren tot voorstander van
de Staatsloterijzoodat wjj vreezen niet het
minst voor de velen die sinds jaren in die
Staatsloterij een eerlijk stuk brood verdienden.
01 de Katholieken bij dit ontwerp met hun
coalitie-broeders mee zullen gaan? Dat zou
den zy zeker niet doen, als zij wij stonden
maar men moet toch iets doen voor de coa
litie. De Katholieken hebben nu reeds feite
lijk gemaakt, dat van het heele Pokkenwetje
niets zal komenallicht dat zij nu, om broe
der Calvinist daarover een beetje te troosten,
meewerken tot een maatregel, die precies
het tegenovergestelde zal uitwerken dan wat
er mee wordt bedoeld, maar die het Calvi
nistisch haantje trotsch koning zal doen
kraaien en den naieven onder de broederen
blijdschap zal geven als ware er wezenlijk
iets tegen het spel gedaan.
Enkh. Crl. PRINS JORIS.
Uit de beste bron vernemen we, dat ds.
J. van Aalst thans heeft beslist over zijn
beroep naar de Ned. Hervormde gemeente
te Amsterdam en daarvoor heeft bedankt.
De vrjjwel onverkwikkelijke zaak-Wijnkoop
is gisteravond een nieuw stadium ingetreden.
Na een zeer lange vergadering van den
Kerkeraud der Ned. Jsraelietische hoofd-syna-
goge te Amsterdam is met op éen ua alge-
meene stemmen den heer Wynkoop een
termijn van twee maanden gelaten om
definitief te besluiten of by zal bedanken
als opper-rabijn van Amersfoort dan wel
als rabijn te Amsterdam.
H. M. de Koningin was gistermiddag weer
in de stad eu nam o. a. een kiekje van de
Kamperbinnenpoort.
H. M. passeerde heden weder op haar
bezoek aan »Het Loo" van waar zij heden
avond 8.12 naar iSoestdijk" terugkeert om
23 Juni voorgoed naar «Het Loo" te ver
trekken.
Tot lid der Gezondheids-commissie voor
Amersfoort is met ingang van 1 Juli benoemd
luitenant-kolonel L. F. Boekelman, dirigee-
rend officier van gezondheid 2e klasse en
chef van bet Militair hospitaal hier.
Op de vragenlijsten voor de enquête over
het gansehe land naar de wenschelijkheid en
de mogelijkheid van algemeene Zondags
sluiting voor neringdoenden wordt hier druk
geteekend.
Wie zonder eenig opzet, men bedenke
toch dat de loopers zoo licht iemand kunnen
overslaan geen lijst mocht ontvangen
hebben, kan geheel kosteloos er een bekomen
bij den beer M. R. N. Oosterveen, le Secretaris
van «Handel en Nijverheid".
Een groot aantal officieren van de ver
schillende wapens uit dit garnizoen zal zich
Donderdag naar «Soestdijk begeven ter bij
woning van het tuinfeest, door H. M. de
Koningin-moeder te geven.
Luitenant E. D. van der Sleesen, van het
5e regiment infanterie, is gisterochtend naar
Amsterdam vertrokken om ter allossing van
luitenant W. F. Ruempol alsdetachements-
commandant op te treden.
De sergeanten L. Engels, J. K. M. Otel en
J. de Vries, van het O. J. leger, hebben met
gunstig gevolg het toelatings-examen afgelegd
voor den Hoofdcursus te Kampen en zijn
reeds naar Europa onderweg.
Tot 1 October, den aanvang van den nieu
wen cursus, worden zy gedetacheerd bij het
5e regiment infanterie hier.
Sergeant-majoor C. J. van Aken. van bet
5e regiment infanterie, ia benoemd tol boek
houder van de Studenten-societeit »P. H. R.
M." te Utrecht.
De bronzen medaille voor 12-jarigen trou
wen dietisi is uitgereikt aan geëmployeerde
3e klasse W. van Dierrnen, van het Militair
hospitaal hier.
Wegens plaatsgebrek konden we in het
vorig nummer geen melding maken van de
begrafenis van adjudant Klein, van het le
regiment veldartillerie, die, zoo jong nog,
Woensdag tijdens een oefening bijna plotse
ling dood bleef.
Het groot aantal kransen dat de baar dekte,
zoo van de officieren der afdeeling als van
de collega's, de onderofficieren en de min
deren zyner batterij, de onderofficieren van
het garnizoen, en de deputation bewezen ten
volle hoe algemeen geacht en geëerd de
ontslapene was.
De waarnemende afdeelings-commandant
en de batterij-commandant voerden aan de
geopende groeve het woord en schetsten hem
als eerlijk humaan en oprecht man, die zich
ze)ven van milicien heeft weten op te wer
ken tot den hoogst bereikbaren graad.
De plechtigheid maakte zeer ^rooten in
druk op de zeer talrijk aanwezigen.
Gelijk reeds in het vorig nummer werd ge
zegd, werd Zaterdag in de 74e Algemeene ver
gadering van „Toonkunst" zeer lang gediscussi
eerd over het voorstel-LeidenHet saldo vau het
Muiiekfeestenfonds proportioneel te verdeelen
onder de afdeelingen naar den maatstaf van het
aantal leden waarvan in de laatste driejaar het
quotum is betaald welk voorstel door tal van
afdeelingen en met name door Amersfoort, (voor
stel en toelichtingen beslaan 4 pagina's druks
in den Beschrijvingsbrief en het vormde dan ook
den hoofdschotel der beraadslagingen) bereids in
den Beschrijvingsbrief werd ondersteund.
Bedoeling was, het fonds meer ten goede te
doen komen aan de noodlijdende afdeelingen.
Na een warme verdediging door Leiden stelde
Amsterdam voor, dat Leiden het voorstel zou
terughoudeu tot de volgende Algemeene verga
dering.
Haarlem daarentegen wees op de wondeplek
der Maatschappij die over groote fondsen be
schikt, o.a. een Reservefonds van f 73 000, terwijl
enkele harcr deelen, slechts weinige afdeelingen
nochtans, beslist, noodlijdend zijn. Noodig is't
dat hot Hoofdbestuur worde beperkt in zijn uit
gaven voor de viering van het 7ö-jarig bestaan
der Maatschappij.
Leiden stelt voor f5000 toe te staan; welnu
Utrecht, bekend als gastvrouw, wil zich tevre
den stellen met f3000. Bij het 50-jarig bestaan
is, eerlijk gezegd, het geld verspild. Voorf5000
kan een werkelijk goed Muziekfeest worden ge
geven, terwijl dan de financieele toestand der
afdeelingen kan verbeterd.
De heer Lobman, Onder-voorzitter der Maat
schappij, kwam op tegen do voorstelling, door
Haarlem gegeven, als zou het Hoofdbestuur de
belangen der afcleelingen achter stellen bij die
van de Maatschappij, welke niet rijk is bij de
ontzaglijk groote eischen welke worden gesteld.
Ware de Maatschappij rijk, zij zou werkelijk
aan oude Toonkunstenaren geen uitkeeriüg van
flÜO slechts doen uit haar Kunstenaarsfonds.
Indien de Maatschappij de schulden der nood
lijdende afdeelingen betaalde, zou dit hoogst
gevaarlijk voor haar worden.
Dordrecht steunde het prte-advies van het
Hoofdbestuur doch waarschuwde er voor, den
75sten jaardag van moeder-Maatschappij niet
ül te kostbaar te vieren, waar nog zoo vele
barer kinderen onverzorgd zijn.
Apeldoorn zou het betreuren als inderdaad
al het geld op éen art werd gezet en 't on
eindig beter achten als een deel aan de afdee
lingen werd afgestaan als bedrijfskapitaal om
daarvan goede uitvoeringen te geven, waardoor
weer het ledental stijgt. Vooral de kleine af
deelingen, ver van de centra gelegen, hebben
hieraan dringend behoefte.
Ook Winterswijk sprak in dezen geest en
deed uitkomen, dat de Maatschappij slechts kan
bloeien als overal in den lande, zij 't ook kleine
afdeelingen bestaan en niet uitsluitend enkele
zeer groote in de groote plaatsen.
Om de discussiën te bekorten, trok Leiden
zijn voorstel in zoover in, dat slechts voor het
Muziekfeest bij het 75-jarig bestaan f5000 zal
worden bestemdAmersfoort (mr. Heyligers)
zich hierbij aansloot zoodat het voorstel was
teruggenomen.
Apeldoorn (de heer Jos. M. O. Haak) maakte
het echter weer aanhangig en werd daarbij door
verschillende, vooral kleinere aideelingen en bo
venal door Winterswijk gesteund, doen het kon
volgens het Hoofdbestuur riet ter sprake komen
vóór de volgende Algemeene vergadering.
AlBnu kwam aan de orde het voorstel-Leiden
om ten hoogste f5000 voor het Muziekfeest uit
te trekken.
Arnhem stelde voor f3000.
Den Haag steunde Leiden.
De Voorzitter bracht in herinnering dat Utrecht
verzocht het feest te zijnent te houden, doch
verklaarde niet genoeg te hebben aan f 3000 voor
een feest ter herdenking van het 75-jarig bestaan.
Amsterdam, dat evenzeer gaarne het Muziek
feest zou hebben, verklaarde op zijn minst f 5000
noodig te hebben.
Het voorstel-Amersfoort (ten hoogste f3000)
werd nu verworpen met 55 tegen 25 stemmen.
Het voorstel van het Hoofdbestuur om van
het saldo Onderwijsfonds f250 te voegen bij het
Muziekfeestenfonds, ad f4543.48, werd aangeno
men met 71 tegen 9 stemmen.
Het voorstel-Leiden, ten hoogste f5000 voor
het Muziekfeest, werd aangenomen met 55 tegen
22 stemmen.
Aan Den Helder werd een klein subsidie toe
gestaan voor de instandhouding barer Volks*
zangschool.
Enschedé kwam nu ter vergadering.
Het voorstel-Nijmegen om hen, die door sterf
geval enz. tijdelijk ophielden lid te zijn, vrij te
stellen van opnieuw betalen van entree-geld,
werd met 55 togen 25 steramen.
Alsnu werd ruim 2 uur gepauzeerd.
Na heropening adviseerde du alge vaardigde van
Amersfoort namens de commissie de ontwerp
begroting voor 1903/1904 goed te keuren.
Als laatste punt kwamen hierop aan de orde
de voorstellen ter viering van de herdenking van
het 75-jarig bestaan der Maatschappij.
Utrecht had zich bereid verklaard, de Maat
schappij ten volgenden jare te ontvangen
Amsterdam had den wensch uitgesproken, het
feest in de Hoofdstad te doen geven en zou dan
wel geneigd zijn, als gastvrouw op te treden.
De afgevaardigde van Amsterdam amendeerde
dit voorstel aldus„Het Hoofdbestuur stelt voor,
dat deze Algemeene vergadering haar machtige,
met een der beide genoemde afdeelingen het
feest nader te regelen", zoodat nog niet op deze
vergadering zou worden beslist waar het ieest
zal worden gegeven.
Feitelijk bood dus alléén Utrecht aan, deleden
ten volgende jare te ontvangen, waartegenover
het Hoofdbestuur in 't midden bracht, dat het
feest het best te geven ware in een plaats waar
de beste muzikale krachten enz. beschikbaar zijn.
Het Hoofdbestuur deed uitkomen, dat zoowel
het 25- als het 50-jarig feest zijn gevierdte
Amsterdam, waar de Maatschappij zetelt en ook
voor een dergelijk groot feest mag worden afge
weken van het omtrent de gewone jaarlijksche
Muziekfeesten bepaalde in de algemeene wet.
Bij het 50-jang feest werd wel degelijk aan-
?etoond, dat een waardig feest niet onder de
20 000 kon worden gegeven en werd aan het
Hoofdbestuur de vrije nand gelaten, dat feest te
regelen.
Denkbaar is intusschen, dat de Algemeene
vergadering geheel afgescheiden wordt gehouden
van het Herdenkingsfeest, zulks in overeenstem
ming met art. 22 der wet.
Na vrij lange discussie werd het voorstel van
het Hoofdbestuur, geamendeerd door Amsterdam,
in stemming gebracht en verworpon met 65
tegen IlJ stemmen; 1 blanco. Enkele afgevaar
digde hadden de vergadering reeds verlaten.
Het Muziekfeest wordt aus te Utrecht ge
houden.
De afgevaardigde van Utrecht dankte de Al
gemeene vergadering voor haar besluit.
De .Secretaris deelde nog mede dat aan Ed-
vard Grieg, die gister (Maandag) zijn 60e jaar
dag vierde door Jul. Röntgen namens de
Maatschappij een krans zou worden vereerd.
Hierop werd de vergadering geBloten, waarna
Hoofdbestuur en afgevuardigen om 4 uur ten
Raad huize werden ontvangen door het Dage-
lijksch bestuur dezer Gemeente.
Om 6 uur gemeenschappelijke maaltijd in het
hotel „De Berg", waarbij neel wat meer aanza
ten dan waarop eerst was gerekend.
Om 8 uur uitvoering van Handei's „Josua"
welke hier wat miuder naar wat beter verliep
dan op de ongewoon drukbezochte algemeene
repetitie.
liet koor, ditma 1 niet verstrekt door zuster-
afdeelingen, hield zich kranig, zong mooi en
goed. Daar moet onder de degelijke leiding des
heeren Petri heel wat en heel ernstig gestudeerd
zijn om de zóo de tallooze moeilijke passages
van dit meesterwerk te overkomen.
Over de solisten liep het oordeel zeer uiteen;
niet over mevrouw l)e Haan-Manifarges, wier
heerlijk mooie, edele alt en onverbeterlijke voor
dracht allen in verrukking bracht, of omtrent
Tijssen, wiens frisch en omvangrijk geluid elk
boeide.
Maar zeer verschillend waren de lezingen over
mej. Kloos en den heer Zalsman, die wol een
heel zware partij te zingen hadden, vol colora
tuur en met haast eindelooze herhalingen.
Zoo Achsah's „O wer erzahlt", enz. 'i Was een
heele deun om te komen tot het „Erlöst nun
von des Niles Joch". Veel mooier was haar
„Horch auf der muntern Vögel Liedl"
Inderdaad vreemd was dat gerepetoer in het
„Auf! Völker autl bereitet euch zurSohlacht!"
en in: „Auf! mit neuer Wuth zur Schlachtl";
doch Tiissen wist alle klippen te omzeilen en
oogstte aan ook een daverend applaus.
Buitengewoon mooi was Othmël's „Wenn der
Held naoh Ruhme dürstet"zeer goed ook Caleb's
„Soil ich auf Mamre's Fruchtgenld".
De begeleiding was üiet zoo heel bijzonderen
het tegenspreken van eep der orkestleden, toen
de directeur op de algemeene repetitie een op
merking maakte, beslist storend.
Ware Amersfoort niet zoo laks geweest, Van
Aken's symphonie-orkest te doen uiteengaan,
men had in de stad zelve een meer artistieke
begeleiding kunnen vinden.
Het kunstenaars-concert van Zondag gaf allerlei
verrassingen.
Het eerste der Madrigalen van Tol, door het
kleine koor a capella gezongen, haalde weinig
meer dan een Buccès d'estimehet tweede vona
meer by val. Toch werden ze beide hoogst accu
raat gezongen.
Tijssen was in Walther's Preislied niet zoo
gelukkig ais in den „Josua"; doch leent deze
compositie zich wel voor solo met piano-bege
leiding, hoe verdienstelijk deze ook was? In de
„Zigeunerlieder" was hij weer in al zijn machtige
kracht en goed deed het, te zien hoe hij aan
stonds mej. Wol ter dankte voor haar inderdaad
meesterlijke begeleiding.
Mevrouw De Haan werd stormachtig toege
juicht vooral na de innige voordracht van Weyla's
lied. 7
Muf. Kloos was gelukkiger dan in het oratorium,
vooral in de „Waidhexe" en ook in „Glück" al
was hierin de plotselingo overgang van 11' naar
pp soms zeer vreemd en weinig gemotiveerd.
De held van den middag was Bram Kldering
wiens boven beschrijving mooie vertolking van
Lcclair's „Tambourin" en Hu bay's „Zephir' nog
lang in herinnering zal blijven. Hoe jammer
toch, dat ook deze kunstenaar van God's genade,
wellicht onze beste violist, ons land gaat ver
laten voor Keulen.
Hofmann's „Minnespiel" vormde een waardig
slot van het in ieder opzicht welgeslaagd Mu
ziekfeest; 'twerd mooi gezongen eu uitnemend
door de dames M. E. van Dricl en H. J. F.
Mezger begeleid.
Dat nan den heer Petri een krans en aan do
dames De IJnuri 011 Kloos een bloc/nsluk werd
vereerd, dient nog vermeld.
De Amersfoortsche afdeeling mag tevreden zyn
over het verloop van het feest, dat ter eere van
haar 25-jarig bestaan werd gegeven, 't Heeft
veel studie, veel overleg gekoBt; doch de moeite
is ten volle beloond.
Door de ridderlijke Duitsche orde, Ballye
van Utrecht, is aan de vereeniging,Ambachts
school voor Amersfoort en omstreken'' een
schenking verleend ten bijdrage van vijfhon
derd gulden tot tegemoetkoming in de kos
ten der verbouwing van het schoolgebouw.
By de advertentie in dit nummer omtrent de
lezing, Donderdagavond door den heer A.M.
Kollewyn Nz. in «Amicitia" te houden over
Ijstijden in verband met den Kei, willen we
nog voegen, dat die voordracht ook veel
wetenswaardigs voor dames zal bevatten.
Jammer weer, dat gelijktijdig met die leziug
de vrijzinnige Kies vereeniging Amersfoort
in het hotel «De vergulde Zwaan" een Alge
meene ledenvergadering houdt ter bespreking
van de aanstaande periodieke Raadsverkiezing.
Door de heeren W. J. H. Feber, oud-ka
pitein der infanterie, en W. M. Kngelberts,
oud-luitenant der artillerie, is te Amsterdam,
Prinsengracht 959 hoek Vijzelstraat, geves
tigd een «Algemeen Bureau voor rnilitare
adviezen", hetwelk zich ten doel stelt, dienst
plichtigen of aanstaande dienstplichtigen, hun
ouders of voogden, bij aanvrage op abonne
ment van advies te dienen omtrent du op
hen rustende verplichtingen krachtens de
Militaire wetten, Koninklijke besluiten of
Ministerieele verordeningen en omtrent de
beste wijze waarop, in verband met hun
belangen, de dienstplicht kan worden vervuid.
Voor belangstellenden liggen de hierop be
trekking hebbende circulaires, euz. te onzen
bureele ter inzage.
Bij de Zondag op «Woestduin" gehouden
rennen won «Nadjy", van luitenant G. J. A.
A. baron Van Heemstra en gereden door
W. graaf Van Bylandt, den 2den prijs in den
Aardbeziën-ren, vlakke ren voor inlandsche
paarden over 1700 M., doch werd in de
rechte lijn zeer kreupel en kwam in stap
voorbij den eindpaal.
Voor de bygeloovigen is 't misschien van
belang te weten, dat evenals onlangs toen
dolleklok en carillon gelijktijdig zich doden
hooren en het brandje in de sigarendrogerij
van den heer Van Ruller nog tydig werd
gebluscht, ook Donderdag toen ze weer samen
klonken, een kalksehuur op het terrein achter
Monnikkendam uitbrandde, vermoedelijk door
het broeien der kalk door de geweldige regens.
Een wielrijder, die Zondagmiddag op de
Langestraat heftig toeterde, maar geen ge
hoor vond bij een troepje slenteraars dat
vóór hem uit ging, reed, bij zijn wanhopige
pogingen om uit to wyken in bet rioolgat
vóór het kleerenmagazyn des heeren Maurits
de Jong, kantelde en duwde met zyn stuur
de spiegelruit van dat magazijn in^ft.
Een oogenblik bleef hij beteurd kyken,
doch fluks sprong hij op zijn kar en peddelde
met groote snelheid voort, eer hij herkend
of aangehouden kon worden.
Assurantie dekt de schade.
Door do politie is hier heden een van
valschheid verdachte rijksdaalder aangehou
den.
Het goed afgewerkte munstuk, netjes voor
zien van randschrift, had een sterken lood
kleur en een zeer vreemden klank.
Herinnerd zij aan het 40ste Chr. Natio
naal Zendingsfeest., morgen op «Vollenhoven"
bij het station Huis ter Heiae van do N. C.S.
te houden.
Een beetje droog weer zou niet schaden.
In de Zaterdagmiddag te Barneveld ge
houden vergadering van de Spoorwegmaat
schappij «De Veluwe" werd door den Voor
zitter medegedeeld, dat de kruisingsbrug
over den HoTlandschen Spoorweg aldaar met
September voor het verkeer zal worden open
gesteld, zoodat verwacht kan worden, dat
het gedeelte locaalspoorwog Barneveld—Ny-
kerk reeds 1 October in exploitatie gebracht
zal worden.
Voor de nieuwe Hoogere Burgerschool te
Hilversum hebben zich reeds 76 leerlingen
aangegeven.
Of wo iets al dan niet gelukkig achten,
hangt vooral samen met twee zakenonze
gezondheid en onze gezindheid.
Ondergeteekende betuigt zijnen
hartelyken dank aan allen die hem tor
gelegenheid van zijn zilveren arnbts-
feest en bij de hem.toegekende Konink
lijke onderscheiding zoo talrijke blij
ken van belangstelling en zoor ge
waardeerde hoogachting schonken.
J. P. de JAGER,
Uoojd-agent vrn politie.
Amersfoort, lö Juni 1903.
