Donderdag
October 1903.
No. 5408
53e Jaargang.
Binnenland.
Feuilleton.
Stadsnieuws.
AMEBSFOORTSCHE COURAIT.
IJITGAVE:
FIRMA A- H- VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden
ïDC0.1per post Advertentièn 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent Legale-,
oflicieele- en opteigeningsadvertcntiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25; elke regel
meer f 0. j. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebraciit en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT9
Telephoon 19.
In zijn rubriek »Wat voor de hand ligt"
schrijft liet »Algemeen Nederlandsch Export-
blad"
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te 's-Gravenhage herdacht dezer dagen haar
5C-jarig bestaan door een feestmaaltijd, .bij
wilke gelegenheid de bekwame Voorzitter
(de heer A. A. Knuyver) en de Secretaris
(mr. I. D. Verbroek) in de geschiedenis der
Kamer natuurlijk ruimschoots stol vonden
voor een terugblik.
Voor ons, die van deze plaats eer zijn ge
roepen oo- vooruil te zien, is bedoeld feest
opnieuw een aanleiding, bij de Regeering
aan te dringen, dat de reeds lang gevraagde
reorganisatie worde ter hand genomen op
zoodanige wijze, dat deze aan de Kamers
grooter bevoegdheden verh-ent, zoodat om
trent Post-, Telefoon-, Telegraaf-, Informatie
wezen, Invoerrechten en Consullaatwezen
geregeld door de Kamers de voorlichting
worde gegeven, die de wetgever dringend
behoeft, wil hij op een gegeven oogenblik
of van Regeerings-politiek veranderen, gelijk
bijv. nu de aangekondigde tarief-wijziging
in uitzicht stelt, bf wel ten bate van eenig
deel des lands een verzuim herstellen, gelijk
bijv. nu voor het verwaarloosde Delzijl is
aangewezen, bf bijv., in algemeener zin, de
dagelijks meer belaste en reeds overbelaste
intercommunale telefoonverbindingen zóo
tijdig versterken, dat de praclijk niet de be
zwaren ondervindt van onvoldoende voor
zorgsmaatregelen in het verkeer, een dei-
hoofdvoorwaarden voor het meest economisch
ontplooien onzer nationale arbeidskracht.
De postbeambten welke dezen zomer
een inaand onder de wapenen zijn geweest,
hebben 14 dagen traktement uitgekeerd ge
kregen; vooral voor de gehuwden een buiten
kansje. Hun recht op 8 dagen verlof vervalt
evenwel hierdoor, en dat is minder aange
naam voor de betrokkenen.
SCHAFER Go.
9).
'tin beter dat uw vrouw bet maar dadelijk ver
neemt," viel Rabe hem in de rede en zijn bevende
Btem verried maar al te zeer boe moeilijk bet hem
viel, zijn kalmte te bewaren. „Uw associé kwam gis
teravond mot den laatsten trein aan en nam zijn
intrek bij mij."
„Ah hij was toch niet boos, dat ik hem niet
ontving
„Volstrekt niet. Wq hadden over vele gewichtige
zaken te spreken en ous beiden deed het genoegen
dat we dit ongeBtoord koudon doen." Rabe's toon
was weder scherp en vol berekening en hij zag hoe
dreigend Hartwig's gelaat werd.
„De tijd vervloog en 't was middernacht eer we
't wisten toen opeens hard aan de huisdeur werd
gescheld. De maid, die de deur opende, kreeg van
een vreemde een aan uw compagnon geadresseerd
briefje waarin hem werd meegedeeld, dat een tele
gram uit Brazilië het faillissement van eeu der eerste
huizen meldde en hq werd verzocht, aanstonds bij
u te komen."
„Een telegram uit Brazilië?" vroeg Hartwiguiter
mate verbaasd. „Maar dan had 8chafer mij aanstonds
eenig bericht moeten zenden of zelf moeten komen
en ik zou dadelijk zijn teruggekeerd ofschoon ik
plotseling zelf ongesteld werd. Weet u ook, welk
„Luister verder", vervolgde Rabe, eenigermate in
dé war gebracht door Hartwig's vragen. „Het briefje
werd namens u geschreven."
„Namens mij Hoe is dat mogelijk Ik ben hier
geweest van gistermiddag half vqf."
„Vreemd", zei de heer Schwarz. „Zou er een
mystificatie
„Het is een mystificatie" zei Hartwig kalm, „ik
ben om vier uur van huis gegaan, heb geen tele
gram uit Brazilië ontvangeu en had niet de minste
aanleiding om roqn associé aanstonds te willen spre
ken. Er is maar éen mogelijkheid, dat het telegram
is aangekomen na mijn vertrek en dat inijn kassier
of mijn boekhouder namens mij het briefje hebben
geschreven. Maar dan zouden ze mq toch óok be
richt hebben gezonden. Ik begrijp er niets van."
R«be sohudde bet hoofd.
„'t Was meer dan een mystificatie. Sohafer gaf
aanstonds gehoor aan het verzoek, hoe ik het hem
Do Minister van Waterstaat wensclit nog
dit juar tot vernieuwing van de Weslelijk
viaduct bij het Centraal-station te Amsterdam
over te gaan.
De Minister acht het (net de H. IJ. S. M.
geraden, do uitvoering van het werk niet
uit ts stellen. De waarnemingen tocli tonnen
aan, dat het kunstwerk voortdurend blijft
zakken, het sterkst aan de IJ-zijde. Gevaar
is er weliswaar nog niet en ook nog niet te
voorzien, maar de bouw van het nieuwe
werk zal 4 jaren duron, en daarmede kun
niet gewacht worden totdat het gevaar be
gint te dreigen.
De nieuwe viaduct is ontworpen ten Westen
van de bestaande, en zal pneumalisch wor
den gefundeerd op een diepte van ongeveer
19 M. onder A. P. Het geheele werk hangt
af van de deugdelijkheid der fundeering,
waarom het advies werd ingewonnen van
een bevoegd deskundige, den ingenieur 0.
Zschokke, hoogleeraar aan de Polytechnische
school te Ziirich, die de pneumatische fun
deering voor dit werk vond aanrewezen.
De bovenbouw der nieuwe viaduct zal
zoodanig worden gemaakt, dat er ruimte is
voor 1- sporen.
üe kosten van al de uit te voeren werken
zijn begroot op f2868009, in welk bedrag
begrepen is een som van f306 000 welke
voor rekening der spoorwegmaatschappijen
zal komen. De kosten der pneumatische
fundeering zjjn geraamd op f 1350000.
De H. IJ. 8. M. zal het werk voor Rijks
rekening uitvoeren.
Ten einde het spoorwegverkeer niet te
stremmen, zul het werk bij gedeelten wor
den uitgevoerd, zoodanig, dat voor den dienst
steeds 4 sporen beschikbaar blijven.
De II. IJ. S. M. ging met prof. Zschokke,
behoudens goedkeuring van den Minister, een
overeenkomst in dezen zin aan.
Het is de bedoeling, zoo spoedig mogelijk
met de werkzaamheden aan te vangen en
nog dit jaar belangrijke voorbereidende
maatregelen te treffen.
In de »N Gron. C' wordt, bij het be
ook ontried. Hij vond niet goed, dat ik met hein
meeging. Ik kou tnjju argwaan niet overwinnen en
ik volgde hem na eenigen tijd zouder dat hij het
vermoedde. Vlak bij uw kantoor vond ik hem
doodgeschoten."
„Doodgeschoten riep Hartwig onlhuist. „Dat is
onmogelijk."
„Tóch is 't waar", vervolgde Rabe „twee kogels
doorboorden zijn borst; nog maar heel kort nadat
hij in uw huis was gedragen, overleed hij."
„Ontzettend" klaagde mevrouw Hartwig in tranen
uitbarstend.
„En de dader?" vroeg Schwarz.
„Geen spoor. Niemand heeft iets gezien, ofschoon
de politie onmiddellijk na den lagen aanslag bq den
reeds stervende was."
„Daar begrqp ik hoegenaamd niets van" zeide
Hartwig die nadenkend door de kamer op en neer
liep „wie heeft belang gehad bij dezen afschuwe
lijken moord? Mqn compagnon had geen vijanden.
„Hijzelf kon mij geen enkele opheldering geven"
viel Rabe hem in de rede „en tóch moet er een zeer
ernstige aanleiding wezenbij werd niet bestolen."
Hartwig zweeg; hij stond aau het veuster naar
buiten te staren, terwijl Schwarz met de dames do
mogelijke aar'eidiug besprak zonder echter ook
maar iels te k .men vinden. Hartwig luisterde niet
naar hetgeen .ij zeiden bij scheen in gedachieti
verdiept. Rabo trachtte telkens weer bem gade te
slaan, doch hij bleef met de armen over de borst
gekruist vóór het veneter staan, zoodat hq zijn ge
laat niet kon waarnemen. Eindelijk, na eeu laug,
pijnlijk algemeen zwijgen, wendde Hartwig zich om
hq was doodsbleek doch heel zijn voorkomen ver
ried iets ongewoou ernstigs.
„Het gebeurde kan helaas niet ongedaan worden
gemaakt" zeide bq kalm eu zeker „thauB is 't inijn
eersto plicht den dader op te sporen en de misdaad
te doen boeten. Ik hoop, mijnheer Rabe, dat u mq
daarin zult willen bijstaan."
„Daar kunt u zeker vau zijn" antwoordde Rabe
eu weder verviel hij in den scherpen, schier vijau-
digen toou „de zoo laaghartig vermoorde was mijn
liefste vriend en bijna op 't oogenblik van zijn ver
soheiden heb ik gezworen, hem te wreken."
Hartwig knikte; hq scheen deu vreemden toon
niet te hebben opgemerkt of wel dezen toe te aclirq-
vcn aan het leed dat Rabe moest gevoeleu ovor het zóo
plotseling verlies van een oud vriend.
Weinig later koerde Rabe in gezelschap vnn Hart
wig en zijn vrouw naar de stad terug; Schwarz had
wel zqu rqluig aangeboden, doch Hartwig had er
voor bedankt omdat hq nog onderweg over het ge
beurde wilde spreken.
spreken van de schoolkaart door A. A. Beek
man, een o.i. zeer juiste opmerking gemaakt,
waar zij schrijft:
Er zijn op die kaart geen andere dan de
spoor- en waterwegen aangegeven. Dit be
ginsel is in onzen tijd, nu de gewone ver
bindingswegen meer beteekenis verkrijgen,
niet langer juist. Dat men indertijd, toen de
spoorwegen en de stoombooten nog niet lang
waren ingevoerd, de landwegen verwaarloosde,
sprak bijna vanzelf, omdat men toen ver
wachten kon, dat de menscliheid van die
wegen nog maar betrekkelijk weinig gebruik
zou maken, doch sedert dien tyd is er een
nieuwe richting gekomen in de ontwikkeling
van het vervoer. De fiets, de automobiel
heeft aan .de gewone wegen weer grooter
bel eekenis gegeven. De kinderen, die de
Aar'rijkskunde in de practijk kunnen be-
studeeren, doen .lat vooral fietsend over die
wegen. Is het nu niet een fout, dat men
die wegen, althans de voornaamste daarvan,
op do landkaarten mist, terwijl sporen en
tramwegen en rivieren, kanalen en vaarten,
daarop wèl voorkomen?
Het gerucht van deu moord was als een loopend
vuurtje door de stad gegaan. Toen Hartwig thuis
kwam, vond hij eeu groote menigte voor zqn deur
staan. Kalm en trotsch ging hij hen voorbij en
begaf zich, zoodra hij zqn echtgenoote het buis had
binneugeleid, naar zijn privé-kantoor.
Het kantoorpersoneel had met spanning den te
rugkeer van den principaal afgewacht en toen uil
diens kabinet de electrisebe schel weerklonk, adem
den allen als verlicht op. Slechts éénmaal was er
gescheld, bet teeken dat de patroon de kassier
wilde spreken.
Toen deze binnentrad, slaakte Hartwig zqn op en
neer loopen door hét kantoor. Vast en doordringend
keek hij den kassier aan, dien hq in slechts weinige
jaren van eenvoudig klerk tot kassier en factotum
had verheven.
„Een ontzettend voorval" ziide bij eindelijk het;
beveu zqner slem verried maar al te zeer dat het
hem nog niet gelukt was, zqn gewone kalmte te
herwinnen „een schandelijke misdaad. Weet je er
reeds iets meer van
„Niet meer dan de concierge" antwoordde do kaa
sier. „De patroon uit Brazilië kwam gisteravond
met den laatsten trein aanlegen middernacht werd
hem een brief gebracht, die
„Weet ik. Maar heeft men geen verdenking op
iemand
„Neen."
Hartwig schudde het hoofd en hervatte zijn wan
deling door de kamer.
„Het is mij totaal onbegrijpolijk" vervolgde hij
„bestolen is hq uiet, dus is er geen wraak of haat in 't
spel. Men heeft toch zeker al wel gezocht naar den
moordenaar
„Ik weel niet wat de politie iu deze reeds heeft
gedaan. Wel weet ik, dat dadelqk een uitvoerig
proces-verbaal is opgemaakt."
„Ligt het lqk nog hier in huis?"
„Ja. Er is verlof gegeven om het hier te laten."
„We zullen moeten beginnen, te zorgen voor de
begrafenis" antwoordde Hartwig koud „zorg daar
voor. Ik wil dat het een zeer deftige begrafenis
wordt. Zijn zijn kofiera reeds van het station ge
haald
„Nog niet, mijnbeer."
„Nóg al niet? Hoe is 'tmogelijk. Laat de con
cierge, of neen, laat mijn huisknecht ze dadelijk
gaan haleu. In ieder geval zijn er papieren in de
koü'ers welke op de zaak betrekking hebben en die
niet iu handen van derden behoeven te komen. Hij
moet ook bij Rabe de bagage gaan halen, die mijn i
compagnon gisteravond dadelqk van het station heeft I
meegenomen. Zorg daar voor."
De heer M. Kraan, opzichter van den weg
AmersfoortBarneveld der H. IJ. S. M., is,
in verband met de ontsporing van den D-
trein in den ochtend van 13 September bij
het station Barneveld, thans ontslagen uit
den dienst dier maatschappij.
De wisseltong niet volkomen vertrouwend,
had hij er met den ploegbaas over gespro
ken om hoar eens zeer degelijk na te gaan
en, als zij niet volkomen betrouwbaar bleek,
te doen vervangen door een geheel nieuwe.
Terwijl nu de heer Kraan een dag met ver
lof was, verving de ploegbaas de tong door
een andere, met het gevolg, dat een ge
deelte van den trein in het rechte spoor
bleef en het overige dérailleerde.
De ploegbaas is teruggesteld.
Den postambtenaren is het voorschrift in
herinnering gebracht zich, alvorens tot de
afgifte van aangeteekende brieven of uitbe
taling van postwissels over te gaan, bepaal
delijk van de identiteit der aanbiedende per
sonen voorzoover deze niet persoonlijk ten
kantore bekend zijn te overtuigen.
De vrees, dat aangeteekende brieven of
gelden voor postwissels in verkeerde banden
zouden kunnen komen, is tot dezen maat
regel de aanleiding geweest.
j „Zal direct gebeuren" verzekerde do kassier, die
verbaasd was over de kalmte eu de beslistheid van
zijn patroon.
„Met de politie spreek ik zelf", vervolgde Hartwig.
„We kunnen dadelijk beginnen met een premie van
3000 Mark te stellen vuur hem die den dader aan
wijst. Zorg voor een advertentie in alle avondbladen,
vandaag nog. Voor een overlijdens-advertentie zal
ik zelf zorgen. A propos, heb je den boekhouder
nagegaan
Hartwig's blik werd opeens scherp en doordrin
gend'twaa alsof plotseling zekere argwaan zich van
hem meesier maakte, iets dat hij nog niet onder
woorden kon of wilde brengen.
Den kassier ontging dit uiet; een geheimzinnige,
beteekenisvolle trek giirg over zijn gelaat.
„Om zes uur gisteravond ging hq van kantoor en
ua acht uur was hij in „De blauwe druif." Toen ik
om tien uur daur vandaan ging, zat hq er nog. Het
wilde mij voorkomen, dat hij nogal opgewonden
was. Hij dronk ook veel."
Hartwig, die weer uit hot venster stond te kijken,
scheen dit niet te houren, althans er geeu acht op
te slaan.
„'t Is toch vreemd", vervolgde de kassier „dat Kal-
tenborn óok een briefje heeft ontvangen om naar
kantoor te komen en met u een belangrijke en
dringende zaak te bespreken
„Wat ia dit riep Hartwig verrast. „Wie heeft je
dat gezegd?"
„Hq zeil."
„Heb je het briefje gezien
„Ja, mijnheer."
„Eu wie heeft het geschreven
De kassier haalde de schoudors op, maar de dui-
velsche uitdrukking van zqn gelaat zeide maaralle
duidelijk dat hij meer wist dan hij zeggen wilde.
„Nu, spreek op" vervolgde Hartwig ongeduldig,
„bet kleinste spoor kan van het hoogste gewicht wor
den. Heb je het schrift herkend
„Ik geloof het wel."
„Geloof je het maar
„Ja, zeker weten, doe ik het niet. Het is van te
groot belang voor deu betrokkene."
„Zoo. Eufiu, wat vermoedt je dan
De kassier ging vlug een paar passen naar voren.
„Hel schrift lijkt verbazend veel op dat van den
boekhouder" fluisterde hq „maar ik zag duidelijk
dat de hand verdraaid is."
H'orill vnruhjd.)
De »Utrechtsciie Courant" (uitgave Van
Ditmar) spreekt pertinent tegen' ons be
richtje over het voornemen, dat Z.Ex. de
Commissaris der Koningin in deze Provincie
zou hebben, eerlang omslag te vragen uit
dat gewichtig ambt.
Tegenspraak hebben we verwacht, maar
onze in den regel zeer goed ingelichte zegs
man was zóo decisief, dat we niet aarzelden,
zijn bericht in dien vorm gesteld op
te nemen.
Ziju antwoord was zeer laconiek: »De tijd
zal 'tleeren".
De heer J. ,f. Boukamp is benoemd tot
onderwijzer aan de openbare Lagere school
te Bussum.
liet orgaan van den «Nationalcu Bond voor
Vreemdelingenverkeer" deelt mede, dat brie
ven enz. voor de redactie gezonden moeten
worden aan het adres der firma Gebr.
Schroder, Boekhandel, Rokin 50, Amsterdam.
Het Secretariaat van den Bond is geves
tigd te Utrecht, Oudegracht W.zijde 66bis.
Inlichtingen omtrent bezienswaardigheden,
uitstapjes, hotels, pensions enz. worden op
franco aanvrage gaarne verstrekt en van de
betrokkenen aangenomen.
Men verzoekt ons mee te deelen, dat in
de te Utrecht gehouden Algemeene verga
dering van den »Bond van Z. A. S. M.-per-
sonoel" hel Hoofdbestuur als volgt is saatn-
gcsteldJ. H. de Haas, VoorzitterJ. J. Reyn-
ders, Onder-voorzittterH. van Kampen, le