Zaterdag 28
November 1903.
No. 5430.
53e Jaargang.
weede blad.
Stadsnieuws.
UITGAVE
FIRMA A- H- VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Vöractujm IHiuiiay-, Donderdag' en Zaterdagmiditag. Abonnement per 3 nieen-Ien fi,
ómêïïi|Per P"!>1 M ,r'' Adv0rwiltl0n 1—e regels 00 rentelke regel moer 10 eent. Eogele-,
omame-m onteigeningmilvertentlen per regel 15 cent. Reolemee 1—6 regel» f 1.25; elke regel
öi'oote lettere nur plaatsruimte. bewijsnummers neer buiten worden in rekening
en 31(1,1 ovenals afzonderlijke nummers 10 cont.
tj advortontiiln van buiten de stad worden de ineoHsoorkoston in rnknning gebracht.
BUREAU
KORTEORACHT •-
Tclnphoon 19.
lltiï-l,.0".. 0e"ouy. Waalsch predikant te
«ni 7 .V'P ,,,ol'Re'">vond half acht in
Hinr »,er vóor te Kua" b'j gods-
dienstoelenmg dor Walen hier ter stede.
mi?!? f00 (,écl8lof gesteld bericht van de
«Joodsche Courant als zoude de combinatie
Amersfoort-Drente in zake het opper-rubina nt
een voldongen feit wezen, moet, naar ons
van zeer betrouwbare zijde wordt meege
deeld, zachtst genomen zeer voorbarig wor
den genoemd.
Wel ligt liet prinoipjeoncrcombinatie ten
grondslag a in de onderhandelingen, die sedert
eeuigen tyd worden gevoerd, doch omtrent
hun rensiltaat kan nog niemand iets met
zekerheid meedeelen.
Vanwege het Centraal Bureau voor de
Statistiek is thans uitgegeven de eerste afle
vering van een «Inleiding" tot de uitkomsten
der jongste volkstelling, op 31 December
1899 gehouden, waaraar. ook een beroeps
telling en woningstatistiek verbonden was.
Deze laatste onderwerpen zullen in de tweede
aflevering worden behandeld.
De nu verschenen aflevering handelt dus
over de eigenlijke volkstelling en behelst een
beredeneerde samenvatting van de vroeger
daar verschenen tabellen, met graphische
voorstellingen en vergelijkingen met de uit
komsten der vorige tellingeu.
Aan den voet van dit nummer vinden
lezeressen en lozers de dienstregeling op de
spoorwegen zooals die op 1 December in
werking zal treden.
Vooral in ze gewijzigd voor .ie Ned. Cen
traal spoor, die, als exploitante van de lijn
Nykerk—Barneveld—Ede, Dinsdag deze lyn
voor het publiek verkeer opent.
Dit kan reeds gezegd, «fat de heer A. J.
Krieger, die de lyn ontwierp en tot stund
bracht, eer hoeft van zyn werk.
Zy zal ook voor Amersfoort een zeer be
langrijke lijn worden. Immers de reis naar
Barneveld vordert minder tyd en kost minder
dan dat men haar maakt over de lijn der
Hollandsche spoor en verder per omnibusje
of per pedes apostolorum, terwijl iemand
die voor zuken reist niet alleen te Burne-
veld-dorp aankomt, maar ook Nykerk en
Voorthutzen kan bezoeken.
De enkele reis naai' Barneveld kost voor
de verschillende klussen l'0.7l), f0.50 en f 0.35;
het eendaagsch retour-biljet, waarbij echter
het afbreken der reis niet toegelaten wordt,
f 0.50 en f0.30 onderscheidenlijk voor de 2e
en de 3e klasse hot maand-retour f 1, f 0.75
en fü.50.
Doch niet alleen voor dit korte traject ts
de nieuwe lijn van belang.
Wie byv. 's ochtends 0.48 ol 9 uur van
hier vertrekt, is via Ede reeds om 8.28 of
1108 te Arnhem.
De tolboomen op den Arnhemschen weg
zyn thans verwijderd.
Het Bestuur van den »Ned. Aannemers-
Bond", gevestigd te Amsterdam, heeft zicb
tot de Provinciale en de Gemeentebesturen
gewend, alsmede tot ingenieurs en archi
tecten, met hot verzoek, hun aandacht te
Willen vestigen op de vry geregeld - de
bestekken voorkomende bepaling, dat do aan
nemer niet dan tot een zeker percentage ae-
bruik mag maken vun werklieden beneden
den laeftiA P"' Re toepassing Inch
van deze bepaling acht het Bestuur in som
mige gevallen zeer bedenkelijk, met name
voor de uitvoering van grond- en wartge
lijke werken, waarbij door jonge, kluchtige
arbeiders in den leeft'jd van 20 en 23 jaar
in doorenede, zooal niet meer en beter, dan
toch de zelfde arbeid wordt verricht als dooi
die werklieden do z.g. volwassenen
reikt'8 ^■j"r'Kon leeftijd liobbeu be-
Rationeel zou hot Bestuur 't vinder, dut
in deze en dorgelHke gevallen een aannemer
in de gelegenheid werd gestold zich te bo-
dienen van werklieden benedon den leeftijd
van 23 jaar, mits mot behoud van den
waarborg tegen misbruiken, als waartegen
de onderworpelyke bepaling bestemd is
te waken. Die waarborg zou gemakkelijk
kunnen worden vastgelegd in de hoegroot
heid van het uit te betalen loon, in dozen
geest, dat werk- lieden bonedon 23 jaar,
mits hot geldende volle loon genieten, niet
als onvolwassen werkkrachten zullen worden
beschouwd.
Ter vervanging van ritmeester M. Grond-
hout zal luitenant E. H. Juckmna van Bur-
mania baron Bengers van Warmenhuiznn
optreden als instructeur bij de Rijschool.
In de plaats van luitenant N. J. Singels,
van het 2e regiment veld-artillerie, die ten
gevolge van een vul met z|)n paard ontheven
is van zijn detacheering bij de Rijschool
hier, is by die inrichting gedetacheerd luite
nant J. P. de Man, die in verband daarmede
van het 3e regiment vesting-artillerie is
overgeplaatst bij het 2o regiment veld-ar
tillerie.
In ons vorig nummer deelden wo roods in
't kort den afloop mee van do drie verga
deringen, Woensdagavond bijna gelijktijdig
in «De Arend" en »Amicitia" gehouden.
Dat men ook te voel van 't goede kan
bieden, bewoos de vry wol slechte opkomst.
De hoer Eudendyk had in «Amicitia" de
zaal te groot genomen en verhuisde met
zijn auditorium. 14 personen, dan ook alras
naar den foyerhet resultaat deelden we reeds
mee.
De Weerbaarheids-vergadering had nog
niet ten volle 40 belangstellenden onder wie
wy opmerkten den Rector v in hot üymna- i
sium en den Directeur der Hoogere Burger- I
school, benovens eenige offleieren en leera-
ren, doch bestond voor t overgroot» doel uit
leerlingen van die inrichtingen van onder- j
!)r. Meyers, uit Amsterdam, een volbloed
weerbaarheidsman, zotte in een boeiende
rede het grooto nut van vrijwillige oofoning
in den wapenhandel uiteen en wekte de
jongelieden op, ook hier oen Weerbaarheids-
vereeniging te vormen.
Wellicht heeft hij don stoot daartoe ge
geven on zullen do leden dor Amsterilainsche
afdeeling, die hier oen der scholen bezoeken,
inoltortyil ook hior een afdeeling stichten.
De voorzaal van »De Arend" was geheel
gevuld met oud- en actiefdienénde militairen
wel vreemd was 't dat duur niet Aon ollicier
by was. Ook dezen toch hebben groot be
lang by de lot stand koining van oen Kyks
Pensioenfonds voor hun weduwen en weezen.
Nadat door den inleidor, adjudant W.
Wyk, was uiteengezet wat sedert Novomber
1899 door verschillende vereenigingen Is
verricht om in het onderhoud van weduwen
en weezen van militairen to voorzien, en wat
is gedaan om te komen tot de instelling van
een Ryks-Pensioenfonds, werd van gedachten
gewisseld over do door de voorluopige Com
missie te Amsterdam aan de orde gestolde
punten.
Het eerste punt betrof de vraag of de
vergadering van raeening was, dat verbetering
van bet boslaando Fonds tot ondersteuning
van weduwen en weezen (Directeuren de
hoeren Francke en De Meester) al dan niet
in het belang zou zijn van do spoedige tot
standkoming van een Rijks Weduwen- en
weezen pensioenfonds.
De vergaderden waren, op een paar uit
zonderingen na, van meening, dat wijziging
der Statuten van eerstbedoeld fonds in hot
belang der zaak moet worden nagelaten.
De tweede «vraag was, of moet worden
aangedrongen op instelling van een Ryks-
Ponsioenfonds waarin door do deelgenooten
moet worden gestort, of wel dat moet wor
den getracht, met het oog op do zoor lage
soldijen en pensioenen der militairen, du to
verleenen Weduwen- en weezen-pensioonen
geheel ten laste van het Rijk te brengen.
De meerderheid der aanwezigen was, tor
wille van don grooteren kans van slagen,
voor storting; hot bedrag in verhouding tot
do (Inancieeie draagkracht en tot liet vost
te stellen pensioen voor eiken rang.
Ten slotte word, gelijk we reeds meldden,
de beer A. Eikelboom gekozen als afgevaar
digde naar do Algemeeue vergadering te
Amsterdam.
Na bespreking van nog enkele onderge
schikte punten werd du vergadering te ruim
10 uur gesloten.
Zeer bescheidenlek vermeldde het pro
gramma van aJubni" een uitvoering er had
heel gerust op mogen staan concert, want
hetgeen de nog zoo juugdign vereeniging van
uitsluitend dillottunten, zonder eentgo ge
huurde hulp, gisteravond ten gehoore hoeft
gebracht, heeft velen verbaasd doen stann
over do aanmerkelijke vorderingen die het
symphonie-orkest heeft gemaakt.
Er wordt dan ook niet alleen trouw maar
ook zeer ernstig gerepeteerd en de Directeur,
de heer G. Bikkers, weet van geen verder
gaan als de vorige passage niet precies «i'io
wordt gemaakt als ze geschreven werd. En
vooral de streek gelijk I
Opmerkelijk was 'tdat do bijvalsbetuigingen
van het zeer talrijk uuditorLum crescendo
kwamen en hun toppunt bereikten na de
uitvoering van den nieuwe» raarscli, de Fcsta
anuale, door den Directeur bi) bet eerste
jaarfeest der vereeniging opgedragen aan den
ondanks zijn hnngon leeftijd steeds mot jeugdig
vuur medewerkenden Voorzitter, don neer
A. M. Kollowijn Nz. Een mooie, vrooltyke
feentmarsch, in flink tempo gespeeld en on
berispelijk uitgevoerd.
Heel mooi was nok de entre-acte van
«Bnsamunde" en het gedeelte vun Schubert's
Sonate in D-dur.
Vooral liet bout was goed in Jungmunn's
«Helmweli" en hót koper in de «r'ille du
régiment1'
Mej. Mary J. van Wnngaerdl, die welwil
lend eenige soli zong. daarbij op hoogst ver
dienstelijke wijze begeleid door mej. llonriottte
J. F. Mezgor, heelt zich doen kennen als eeri
veelbelovende sopraan-zangeres, die een gaode
school heeft gehad en beschikt over oen glas
helder en mooi aansprekond geluid.
Was ze in Schubert s «FrÜhllngsglaube"
oen bootje onder den indruk van bet talrijk
publiek, reeds in Cornelius' «Komni wir
wandlon zusurnun ini Mondsciiein" vibreerde
do jonge zungores niet moer. Vooral de voor
dracht der in-inooiu liedereu van Zweers was
onberispelijk. Geen wonder dan ook, dat zij
oen too-tjo moest geven.
Tot slot werd ter eere van den heer Maas,
den eersten Directeur, die het concert bij
woonde, de Jubnl-murech gespoeld.
Morgenavond Volks-concert, waarop mej.
Van Wijngaardt wedor zal zingen doch ander e
liederen dun gistoravond.
Als men nu nog iets verder ging dan door
handgeklap instemming te betuigen en eens
meewerkte. Er is wuarlyk zulk een behool'to
aan altisten on ion minste een cellist.
In den loep iter volgende week zal, op
annstichting van de kn*s vereeniging «Amers
foort", hier eon openbare vergadering wor
den gehouden over du rochte-positie van don
ambtenaar en zulks naar nanleidlng van de
interpellatie in do jongste Raadsvergadering.
in do jongste vergadering der pluutsnljjkn
afdeeling van do «V. I\ N," werd onder moer
eon on ander meegedeeld over hot nut der
konijnenfokkerij.
Later berichtten we, du^dd hoer Spruyt,
uit Gorrodflk, op verschillende plnatstm van
ons land door zijn voordrachten konijnen
oxport-sluchtorijon beeft tot stand gebracht
en hoe deze groote baton afwerpen voor ben
die wel konijnen houden, docli er eigenlijk
geen rami moo weten om zo op voord eel igo
wyze aan den man to brengen.
Welnu, in 't begin der volgende mnand
zal do heer Spruyt ook bier oen voordracht
bonden en daarbfl alles voordoe'!, tot zelfs
bot inpakken gelijk Engeland dat. wonaebt.
Hopen we, dat h«t Bestuur der afdeeling
termen zat vinden om bij die lezing o» k mol
leden toe te luton en dut dezen in groeten
getal» zullen opkomen waar zo zonder kosten
iets zouden kunnen leeren dat bun veel
voordeel kan opbrengen.
Indien 't veld niet wordt afgekeurd, speelt
morgen hot eerste elftal ven «U. I). I." te
Utrecht tegen het twiodu van «Hercules",
van duur.
Gelijk we meedeelden, speelt hier «Quick"
tegen «II. B. S." uit Den Haag.
Er worden pogingen In het werk gesteld
om ook hier eon sub-comité tu stichten van
hut «Nationaal Anti-onihoudluga-dwung-
comité".
Wat dit beoogt, zegt oen Ingezonden stuk
in dit nummer.
Men verzocht ons uit een desbetreffende
circulaire het volgende over to nemen
Hot plaatselijk comité voor steun van do
slachtoffers der April-staking doet, bij het
invullen vun den winter, een beroep voor
hen die nog altijd zondei werk zyn on wier
gezin gebrek gaat lijden.
Zelts de kleinste bijdrage, liefst oen
wekeiyksche, is welkom en zal dankbaar
worden aanvaard door den Penningmeester
F. Singewuld, Leusdorweg 12.
Een gerucht loopt, dut in «Amicitia"door
de leden van «Amicitia" en «Concordia" in
de volgondo week een kegel-concours zul
worden gehouden.
Dut is niet geheel juist. Het zal van 2 tot
13 December worden gehouden in «Concor
dia" terwijl leden van Amicitiu" of van
clubs die daar kegelen, duuruun kunnen deel
nemen.
De nog muur heel weinig In aantal over
gebleven loden van het «Amersfoortsch Loos-
Museum" zyn opgeroepen tot een vergade
ring, Maandagmiddag om 3 uur in «Ons
Hiiis" aan de Kortoarucht te houden, ten
einde do ontbinding uier vereeniging moge
lijk te maken.
Nogmaals vestigen we de aandacht op do
Volkslezing, aanstaanden Dinsdagavond door
den beer P. H. Lamberts voor hot pluatsoiyk
departement vnu het «Nut" te geven.
Een zeer leerrijk maar ook hoogst amusant
j programma.
Vanochtend omstreeks half zes werd door
den heer 0. A. van Kalveun, onder-brand-
meester van spuit '2, een begjji van brand
ontdokt In do achildorewerkpraat* van zijn
gebuur Th. D. vun Zuilen, aan do Urocde-
straat.
Du bowonnrs opkloppen ou hot vuur, dat
kennelijk reeds lang gesmeuld had en boel
wat schade heelt berokkend, aantasten, wss
even vlug gedaan als gedacht en met behulp
der huren was men de vlammen nu zóo
spoedig meester, dat du brandkruan, waarop
inmiddels reeds een straalptyp was aange
sloten, niet in werking behoefde te worden
gesteld.
Assurantie dokt do schade.
NiJkerk herbergt naai 't schijnt toch
vroemdsoortlge kooplui. Herhualde malen
reeds zijn Nykerkers gecalangeord wegens
hut ten verknop aanbieden van aardappelen
in niet-maatlioudendo zakken en nu weer
heelt gister de Keurmeester der visch op den
Hof een mand gerookte bokking moeten af-
keuren die door een Nykorker, zekere Ph.
do li., was aangevoerd.
Du guheele partij werd op de gebruike-
ïyke manier onschadelijk gemaakt.
