Zaterdag
Januari
1904.
AMERSFQ0HTSG1E COURANT.
No. 5456.
53e Jaargang.
Feuilleton.
Een drama uit deo Rococotijd
Stadsnieuws.
FIRMA A H VAN GLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt DinsdagDonderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1.
franco per post 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-,
officieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reolamea 15 regels f 1.25; elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Telephoon 18.
KENNISGEVINGEN.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van AMERSFOORT,
Gelet op artt. G en 7 der HINDERWET,
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
door A. L. dis GANS ingediend verzoek, met
bylagen, om vergunning tot het oprichten van
eene drogerij vau sigaren in het perceel albier
gelegen aan de Utrechtschestrant No. 44, bij
het Kadaster bekend onder Sectie E. No. 158,
op de Secretarie der Gemeente ter visie ligt en
dat op Donderdag, den 11. Februari aanstaande,
des voormiddags te half elf uren, golegonheid
ten Raadhuize wordt gegeven om, ten overstaan
van het Gemeentebestuur of van een of meer
zijner leden, bezwaren tegen het oprichten van
de inrichting in te brengen.
Amersfoort, 28 Januari 1904.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIER3.
De Secretaris,
B. W. TH. SANDBERG.
BURGEMEESTER «n WETHOUDERS der Ge
meente AMERSFOORT,
brengen ter algemeeue kounis, dut bij bun besluit
vau lieden, ingevolge art. S der HINDERWET, aan
A. M. STAM, wonende albier, vergunning is ver
leend tot de oprichting vau eene varkensslach
terij in het perceel aan de Punteuburgerlaau, wijs
G. No. 19, kadastraal bekend Gemeente Amersfoort,
sectie D. No. 2452.
Amersfoort, 28 Januari 1904.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
WUUTIERS.
De 8eoretarie,
B. W. TH. SANDBERG.
Coöperatief bouwen.
Te Haarlem is voor ruim 1(3 jaar de goed
geordende samenwerking, die men onder
coöperatie verstaat, ook toegepast op de groote
sociale kwestiehet woningvraagstuk.
In de Keizerstraat aldaar werd toen de
eerste coöperatieve bouwvereeniging opge
richt.
Geljjk met alle nieuwigheden in Nederland
het geval is, ontmoette dit nieuwe denkbeeld
verbazend veel tegenkanting, zóo hevig zelfs,
dat de oprichters door menigeen ryp wer
den geoordeeld voor het nabijgolegend ge
sticht s.Meerenberg" in de aangrenzende
gemeente Bloemeodaal, iedereen wel bij
name bekend.
En thans
Twee en dertig coöperatieve bouwveree-
i.)
Het gebeurde in den tijd der staartpruiken en der
mouohes toen in Frankrijk Lodewijk XV op den
troon sat en de geestige markiezin De Pompadour
hem regeerde.
In een der nauwe straten van hot oude Parijs
■tond een klein, soogenaamd „paleis" met een zeer
smal front en een oud, afgebrokkeld wapenschild
boveu de deur, een nietig „park" met beluehelyk
geschoren heggen st-ekte aich achter hol verwaar
loosd gebouwtje uit, dat er van binnen niet minder
vervallen dan van buiten uifxsg, al heerschte er ook
een soort weelde en pracht, welke soms eeu
pijnlijken indruk maakte.
In een der vele vertrekken, waaruit do beneden
verdieping bestond en ilat was ingericht tot een
werkelijk gezellig en smaakvol boudoir, zat een aller
liefst jongmeisjemooi was ze volstrekt niet, maar
ze had een aardig, pikant geziehtje met donkere oogeu
eu ze bezat die zekere voorname élégnnco in gang
en manieren, de geboren Franeaise van goeden
huizen eigen.
Op een laag, geborduurdeeiu stoeltje zat een jonge
man dicht naast baar op xiju knieën lag een stuk
papier, waarop hij nu eu dan oen paar woorden
Krabbelde om dan tegelijkertijd hartelijk te lachen.
Hij was niet mooi en niet gedistingiienrd, maar zijn
buitengewoon intelligent gelaat wan zeer aantrekke
lijk, misschien ook wel door den eerlyken oopslag
der lichtblauwe oogen.
Het wai de dichtor Desforges, ondanks zijn jeugd
een te Parijs reeds bekend persoor..
Het jonge meieje, freule Adrienne de Marneville,
die al lang gemerkt had, dat de begaafde man
smoorlijk op haar verliefd was, trok party van die
nigingen hebben te Haarlem meer dan 1500
huizen gesticht en nog voortdurend zijn er
andere iD wording.
De weinige lust tot toepassing der kracht en
macht, het nut en voordeel der degelijke
aaneensluiting ter bereiking van een bepaald
doel, ja zelfs het niet eens onderzoeken daar
van, is inderdaad ook elders geen -reemd
verschijnsel. De geschiedenis leert ons im
mers met hoeveel moeilijkheden en tegen
werking de baanbrekers der coöperatie in
1845 te Rochdale, en later in verschillende
Kngelsche steden, ie kampen hadden
De beste overtuiging van bet navolgens
waardige wordt echter verkregen door het
met eigen oogen aanschouwen der bestaande
gunstige resultaten en dit verdient vooral te
Haarlem zoozeer aanbeveling, omdat er dus
danige vereenigingen zijn voor verschillende
soorten van huizen.
Wie, elders wonende, die resultaten per
soonlijk wil leeren kennen, kan het nuttige
aan het aangename paren, door het meer
en meer gebruikelijke jaarlijksche uitstapje
eens naar de hoofdstad van Noord-Holland
te bepalen, hetzij in den tijd dat de bloem-
bollenvelden in bloei staan (einde Maart of
begin April) betzij in den vollen zomer,
wanneer de Hout en de schoone omstreken
zooveel te genieten geren.
Inmiddels zal een beknopte omschrijving
van deze belangrijke sociale aangelegenheid
velen zeker welkom wezen.
Het eerste wat noodig is, is wat men onder
de algemeen bekende benaming »soliede"
verstaat.
De Nederlandsche wet voor Coöperatieve ver
eenigingen stelt terecht ieder lid solidair aan
sprakelijk voor liet geheel, omdat hier
persoonlijke associatie bedoeld wordt, in
tegenstelling van Naamlooze Vennootschappen,
die associatie van kapitaal beoogen.
Daarom kunnen slechts zij lid der hier
bedoelde vereenigingen worden, die te goeder
naam en faam bekend staan, zooals dan ook
steeds in de Statuten bepaald wordt.
Hel tweede vereischte is, dat men kan
vergaderen. Die niet, na ilinke en degelijke
behandeling van eenig onderwerp, als minder
heid zich waardig weet te gedragen, is onge
schikt voor elke samenwerking en vooral
voor zulk een belangrijke als coöperatief
wonen.
Men verlieze dit vooral niet uit het oog,
want de teleurstellingen waarvan men te i
Haarlem ook helaas! te dezen opzichte niet
gevoelens door hem to vragen een salyre te schrij- j
ven op de almachtig# vrouw, aan wier voeten toeu i
geheel Frankrijk lag en wier kleine hand dikwijls
krachtij ingreep in het lot van Europa. Het was
een gevaarlijke opdracht, die Adrienne's dienatvaar-
digen aanbidder gemakkelijk in den Baatille kon
brengen, maar wat doet een mau niet, als hy dol is
op een mooie vrouw
„Ik ben klaar, Adrienne," riep de dichter npge-
woonden uit, torwyl hij haastig opiprong en zonder I
haar antwoord af ie wachten, las hij haar met sonore i
stem de iuderdaad even geestige als boosaardige ver-
zen voor.
Toeu hij geëindigd had. klapte Adrienne goed-
keurend knikkend in aan de handeu.
„Dat heb jo er knap afgebraent, wa'. zal ze uijdig
ziju heerlijk 1"
„Je bent dus tevreden over mee," vroeg Desforges j
met een verlangenden blik op het fris»oae meisje, j
„Of ik! Ik benoem je tot mijn ridder, mijnhper
de dichter," antwoordde zij pathetisch.
„Dat zal ik onthouden," hernam nij met piechii-
gen ernst, welke wel in wat al te sterk contrast stond
met haar luchthariigon toou.
„Ik mag dus met die verzen doen, wat ik wil, 1
Desforges
„Zeker, maar ik wou zo eerst graag kopiëeren. i
Adi
„Mij goed," en ter.vijl hy vlug ee.. afschrift van
zyn werk mnaktc, bleef hot meisje in vertrouwelijke
houding naast hom staan, hom vertellend, hoezeer
zij de markiezin De Pompadour haatte, eeu die zoo-
voel verdriet on schande over Frankrijk bracht.
„Ik zal dio verzen laten drukken, en zo in alle
café's eu bureaux laten verspreiden," zeide Dezfor-
forgès, de pen neerleggend. „Dan zyn we zeker.dat
zy er van in kennis wordt gesteld!"
,'n Prachtig idéé," verklaarde Adrienue opgewon
den. „Jn bent esn genie, Desforges,"
Na nog een kwartiertje met elkaar gebabbeld te
hebben, namen zii afscheid. Adrienne gaf hem mot
eeu coquet lachje «n een veelbelovend„tot ziens"
de baud maar Desforges, stelde zich daarmee niet te
vreden. Hij nam het aardige meisjeskopje lusscben
verschoond bleef, ontstonden voornamelijk
door ongeschiktheid tot vergaderen.
Te veel ruimte zou gevorderd wurden, door
te omschrijven boe verder gehandeld moet
worden om tot coöperatief-wonen te geraken,
terwijl daardoor tevens afdwaling zou ont
staan van de bedoeling, namelijk de woning
verbetering door coöperatie. Bovendien, wien
het ernst is iets te weten, vindt er altijd
wel den weg toe.
De bedoelde woningverbetering isgerief
lijker, gezonder en aangenamer wonen, met
zekerheid nimmer tot varhuizen gedwongen
te. zijn en geleidelijke eigendomsverkrijging,
alles zonder meer te betalen dan iu buur
huizen.
Bewijzen zijn er voldoende, dat dit kan.
Iemand die huizen verhuurt, komt een
goede winst toe voor du risico's van leeg
staan, kwade betalers, slordigheid en onacht
zaamheid der bewoners, alsook vernielzucht
der kinderen.
Al dat schimpen op huiseigenaren, omdat
zij te hooge huren vorderen naar de meening
der huurders, is zotteklap, want als die
zwetsende huurders morgen huiseigenaren
worden, doen zij beslist evenzoo, omdat de
evengenoemde risico's nu eenmaal onvermy-
delijk zijn.
Ten minste bij gewoon huizen verburen,
maar niet bjj coöperatief wonen en daarom,
in het laatste geval, omdat die winst gebe
zigd wordt tot de zooeven genoemde gunstige
doeleinden
De vereeniging bouwt zooveel huizen als
er leden zijn en ieder lid betrekt een huis
zoodra het gereed isdus van leegstaan is
geen sprake.
Alleen bepaald soliede personen worden
als lid aangenomen; bijgevolg zijn kwade
betalers uitgesloten.
Inwendig onderhoud komt ten laste van
liet betrokken lid eu tulken jare worden
alle huizen door een commissie van twee
leden geïnspecteerd. Ga nu maar eens in
een der honderden coöperatieve huizen te
Haarlem kijken, hoe daardoor niet alleen de
j ouders, doch ook de kinderen geleerd heb-
ben, oen huis netjes te bewonen
j Toegang krijgt raon gemakkelijk, indien
men geen tijdstip kiest, waarop do huiselijke
j bezigheden zulks ongewenscht maken.
Ds. O. Genouy, YVaalsch predikant te
Utrecht, hoopt morgenavond half acht vóór
te gaan bij de godsdienstoefening der Walen
hier ter stede.
Diakenen der Ned. Hervormde gemeente
stellen zich voer, aanstaanden Maandag hun
tweede Winter-collccte te houden en bevelen
die in don weldadigheidszin der stadgenooten
aan.
Ter Donderdagavond gehouden 114de open
bare vergadering van de Kaïner van Koop
handel en Fabrieken waren met den Voorzitter,
den heer J. Ger. Kleber, aanwezig 4 leden en de
Secretaris. Met kennisgeving was afwezig de heer
H. van Haselen.
Nadat de notulen der vergadering van 19 De
cember waren gelezen en ongewijzigd vastgesteld,
reide d.i Voorzitter ongeveer
Mijne heeren. In deze eerste vergadering in het
nieuwe jaar wil ik u een woord van welkom
toeroepen. Ik ben niet gewend, in retrospectieve
beschouwingen te treden en bewaar die liever
voor het Jaarverslag, maar toch wil ik even
wijzen op een belangrijke gebeurtenis, met name
de groote verbetering van de haven, welke thans
is tot stand gekomen. Door den heer Burge
meester is reed9 in de jongste Raadsvergadering
te kennen gegeven, dat de handel en de nijver
heid in deze Gemeente blijkbaar niet achteruit
zijn gegaan. Het Jaarverslag der Kamer zal ten
deze verder uitspraak doen.
Hierna deelde spr. mede, dat ingekomen
waren
een schrijven van den heer A. Visser waarbij
deze wegens vertrek ontslag neemt als lid der
Kamer, welk ambt hij sedert 29 November 1S94
bekleedde, en een waarbij hij ontslag neemt als
lid der Commissie voor de beoordeeling der
invoerrechten in de Provincie Utrecht.
De Voorzitter stelde voor, beide aanvragen
ter kennis te brengen van de bevoegde autoriteit
en vervolgde ongeveer: Het zal u als mij leed
doen, den heer Visser niet meer in ons midden
te zien. Hij was steeds een ijverig lid, die trouw
de vergaderingen bezocht en zooveel als in zijn
vermogen was meewerkte aan de belangen van
handel en nijverheid.
Aan de orde kwamen nu
De uit de vorige vergadering aangehouden
missive van het Landelijk comité tot afschaf
fing van den accijns op vee eu geslacht, houdende
verzoek om steun bij de Regeering, welk stuk
inmiddels bij de leden circuleerde.
Onder herinnering, dat adressanten meedeeiea
dat alleen Nederland en Italië de twijfelachtige
eer genieten deze belasting behouden te hebben,
zeida de Voorzitter dat wel allen overtuigd
ile haudeu, keek Adrienne uiep iu de muoie oogen
eu kuste haar vurig op de frisaohe lippen, hetgeen
ie jonge dame niet onaangenaam «cheen te vinden,
want eerst toen zij naderende voetstappen hoorde,
rukte zij zich los.
„Weg, Desforges, daar komt mama aan en sij hoeft
niet te weten, dat je al zoo vroeg by me bent. Ga
nu," en zij duwde hem haastig de zijdeur van haar
klein bouilour uit, een uitgang, welke hij meermalen
benuttigd had, want onze kleine freule hield er wel
van om niet te lang alleen in haar boudoir te zijn
eu Desforges bezat geest en temperament genoeg om
het levendige, weinig ernatige meisje den tijd aan
genaam te verkorten.
Nauwelijks was zy verdwenen en had Adriemie
een book gegrepen, terwijl zij zoo kalm in het ge
makkelijke stoeltje lag, alsof er niets gebeurd ware,
of mevrouw De Marneville, een knappe, élégante
vrouw, even lichtziuuig als haar dochter, trad binnen.
„Goeden morgen, mama," xeide Adrienne, vlug
opstaand.
Zij hield veel van haar vroolijke, genotauchlige
moeder.
„Wat staat die peignoir jo aardig, Adi. Je ziel I
er heel lief uit vandaag, ik kan me best begrijpen,
dat ik spoedig eeu getrouwde dochter zal hebben". I
begon mevrouw De Marneville, Adi naast zich op de
canapé trekkend.
„Zoo mam*, eu wanneer zal dat gebeuren vroeg
Adrienne ondeugend.
„Dut lisngt van jo zelf af, lieve kind. Je aanstaande
t brandt ran verlangou
'is niet jo te maken."
„tt'n aanstaande man, m
rocg Adi quasi naïef.
„Kom, ut.deugii. dat woei
una? Wie ia dat wel?"
je best. Houd je maar
zoo onnootei niet."
„Housch, mama, ik weet werkelijk niet, wie u
bedoelt. Alle jongelui zijn, geloof ik, zoo'n beetje
verliefd op mo.'maar ik zou u oiet kunnen segg-n,
wie hot ernstig met mi., meent. Zoo spoedig trouwt
een arm rneiaje niet, als bet er op aan komt, kyken
sn toch naar geld eu, om dat ik dat weot,
ze evenmin au sérieux, Ik geniet mya
jong leventj# zoo Udj ik kan, ik denk maar niet
aan de toekomst. Die ik wil hebben, trouweu over
eeu paar jaar met stijve, pedante nuffen, die veel
geld hebben, en de manneu, die my tot vrouw willen
nemeD, bedauk ik, omdat ze arm zijn. Ik ben dol
op mooie kleeren, op diamanten, op paarden en
rijtuigen eu ik zou het vreeseljjk vinden, ais ik een
gewoon huwelijk moest doen."
„Zeker, dat zou ook jammer ziju, kindje. Maar
dat behoeft gelukkig ook niet. Ik kom je dat juist
vertellen."
„Wat, mama, wat bedoelt u. Toe, moedertje, ik
zit op heete kolen, vertel me nu gauw allea."
„Wel, dat is gauw 4edaan, opgewonden kindje. De
markies De Maurepas heelt me gistereu avond ge
vraagd, of hij miju schoonzoon mocht worden."
„De markies De Maurepas?" herhaalde Adrienne,
eensklaps minder opgewonden. „Die i* wel tien jaar
ouder dan ik."
„Maar hij is schatrijk, en van oude familie, "ziet
er heel geconserveerd uit en houdt dolveel van je."
„Ja, maar ik houd niet van hem, mama."
„Dat komt wel, kindje. Je zult eens zien, hoe
gauw jo veel var> hem houden zult, want de mar
kies is werkelijk een zeer gedistingeerd, beschaafd
man en als je in ï'n mooi paleis zit, dan zal menig
een je benijden."
„Maar, mama, u weet toch wel, dat Desforges..."
„Doodarm is en dat mijn verweud dochtertje nu
juist geen trek beeft om het heele seizoen den zelfden
hoed te dragon en op een cent ua te tnooteu uit-
huv elijks- j rekenen, wat zij mag uitgeven. Kom, Adi, wees ver
standig, denk over alles maer eens na van raid
dag om twee uur komt de marries zelf ja antwoord
halen. Neen kindje, praat er nu niet meer met my
over, de modiste wacht mij, ik heb heusch geen
lijd om langer met je to babbelen als ik myn
robe gepast heb, zat ik je laten roepen dan zal
je wel gedecideerd hebben," en na even een vlucotigen
kus op 't voorhoofd barer dochter gedrukt te hebben,
verlie' me/rouw De Marneville haastig het boudor.
(Word!