Zaterdag 9
April 1904.
No. 5486.
53e Jaargang.
Stadsnieuws.
Feuilleton.
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fi.
Iranco per post f 1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Legale-,
officieële- an onteigeningsadvortentiën per regel 15 cent. Reclame» 1—5 regels/1.25; elke regel
meer 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekoning
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkoeten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Telephoon 10.
KENNISGEVING.
Dc GEDEPUTEERDE STATEN der provincie
UTRECHT,
Gelet op art. 106 der Kieswet;
Rrengen ter kennis van belanghebbenden, dat
de in de vergadering van hun College van heden
vastgestelde Lijst der Hoogst nangcglngenen In de
provincie Utrecht, verkiesbaar als afgevaardigde
ter Eerste Kamer der Stnten-Generaal, tot en
met 21 Mei a.s. (Zon- en Feestdagen uitgezon
derd) voor een ieder op de Provinciale Griffie
van Utrecht, Bureau voor Statistiek, ter inzage
is nedergelegd en in alschrift tegen betaling der
koBten verkrijgbaar is gesteld.
Bedoelde Lijst zal, ingevolgeart. 105 der Kies
wet, worden geplaatst in do Nederlandsche
Staat8-courant van 5 Mei a.s.
Utrecht, 7 April 1004.
De Gedeputeerde Staten voornoemd,
SCH1MMELPENNINCK v. d. O.
en NIJENBEEK, Voorzitter.
C. R. MERKUS, Griffiier.
In liet volgend nummer maken we een
aanvang met een nieiw feuilleton van de
hand van den schrijver van „Llska", dat
zoo zeer terecht gaarne werd gelezen.
Het behandelt ditmaal het leven van een
gcpensionneerde in een kleine garnizoens
plaats en zal zeker óok wel ln den smaak
vallen.
Wij vestigen nogmaals de aandacht van
belanghebbenden op de bekendmaking van
B. en W. volgens welke de voorloopig vast
gestelde Kiezerslijst ter Secretarie voor ieder
ter inzage ligt.
Krachtens art. 29 der Kieswet is eenieder
bevoegd, tot en met 15 April bij het Ge
meentebestuur verbetering van die lyst te
vragen op grond, dat hg zelf of een ander,
in stryd met de wet, daarop voorkomt, niet
voorkomt of niet behoorlyk voorkomt.
Na 15 April is geen aanvrage meer out-
vankelijk dan wordt de Kiezerslijst definitief
vastgesteld.
leder die waarde hecht aan liet bezit van
hot kiesrecht, is dus verplicht vóór dien
datum zich van het voorkomen van zijn
naam op de- voorloopige lyst te gaan verge
wissen. Verzuimt hij dit en blijkt later, dat
hij niet op da kiezerslyst is geplaatst, dan
mist hy voor éen jaar onherroepelyk het
kiesrecht en zal hij dit alleen aan eigen
schuld kunnen wijten,
Door wijlen ds. M. J. Bouman, den 13 Maart
hier overleden, zyn de volgende legaten ver-
Joan van Oldenbarneveld
in de lijst van zijn tijd.
door
13 (slot.) A. M. KOLLEWIJN Nz.
Groen van Prinstcrer, die bij hot schrijven van
zijn „Geschieuenis van het Vaderland" niet op de
hoogte kon zijn van Oldenbarnevolds brieven,
waarin deze zijn geheimste gedachten heeft
blootgelegdGroen van Prinstorer die, zooals
wij zagen, minder juiat beweert, dat de Vaderen
gestreden hebben voor de belijdenis van de
Presiezen, en dat die belijdenis tot hoeksteen
van de staat der Verenigde Nederlanden was
gelegdGroen van Prinsterer volgens wio onze
geschiedenis „meer wellicht dan die van enig
„ander Cbristelik volk het verhaal was van de
„leidingen Gods," en volgons wie het huis van
Oranje was uitverkoren om te waken en te
strijden voor de handhaving van Evangelie,
vrijheid en rechtGroen van I'rinsteror zegt
van Oldenbarneveld„Het vonnis is, wie zou
„het niet betreuren, ten uitvoer gelegd. Zodanig
„was hot uiteinde van de meer dan zeventig-
Jarige staatsman, wiens verdiensten door zijn
„schuld niet zijn uitgewist, die to goeder trouw kan
„hebben gedwaald." En was het eindelik niet
dezelfde Groen van PrinBterer die in 1874, twee
Cr vóór zijn dood, de opriohting van stand-
lden voor Oldenbarneveld en De Witt met
maakt
Gcref. kerk B le Amersfoort f3000, Diaco
nie dier Geref. kerk f3000, Geref. kerk A te
Amersfoort f 1000, Chr. school te Amers
foort 11000, Vrije Universiteit te Amsterdam
f3000, Vereeniging tot Chr. verzorging van
krankzinnigen in Nederland f 1000, Vereeni-
ging Geref. Ziekenverzorging in Nederland
11000, 's Heerenloo f 1000, Effutha f 1000,
Geuzengeslicht te Briellu f 1000, Scholen mot
den Bijbel te Kootwijk en Kootwijkerbroek
f2000, Scholen met den Bybel te Voorthuizen
en Zwartebroek f 1000, School met den l ijbei
te Sneek f 1000, School met don Hybel le
Nieuw-Loosdrecht T1000, Geref. kerk te
Voorthuizen f1000, Geref. kerk te Haam-
brugge f1000, Geref. kerk te Bussum f500,
Geref. school te Zeist f500, Geref. kerk B te
Leerdam f500, Geref. Gymnasium te Zetten
f1000, Heldringsgestichten te Zetten f 1000.
Dr. H. F. Nierstrasz, tydelijk loeraar in
Natuurlyke historie aan het Gymnasium
hier en assistent voor dat leervak aan do
Rijks-universiteit to Utrecht, is by Kon. be
sluit benoemd tot lector bij de faculteit der
wis- en natuurkunde aan die Universiteit
om in de plaatst van dr. Vosmaer be
noemd lot hoogleeraar te Leiden onder
wijs te geven in de zoölogie.
De heer J. M. Thiel, loeruar aan de Hoo-
gero Burgerschool hier, is benoemd tot lid
der commissie belast met het afnemen van
het toelatings-exainen voor het Kon. Insti
tuut te Willemsoord.
Mej. S. H. van Nouhuys, thans te Apeldoorn»
heeft met gunstig gevolg afgelegd liet too-
latings-examen tot de Ryks kweekschool voor
onderwijzeressen te Apeldoorn.
Een zwemschool en een badinrichting, die
beide gezien mogen worden, hebben we; een
groot Nationaal kegel-concour3 krijgen we
dezen zomer en nu bericht men ons, dat de
heer I'. A. G. 8. Heerenberg bier ook een
rijschool voor burgerboeren zal openen.
Een dozijn leerlingen heeft hy reeds en
wie dus óok mocht willon deelnemen aan
de rylcssen van zóo bevoegd instructeur,
wende zich tot hem.
Op Vrijdag 8 April heoft in 't gebouw der
Araersfoortsche Ambachtschool de verloting
plaats gehad van 361 fraaie voorwerpen, alle
vervaardigd door de leerlingen der inrichting
en tijdens de sinds 1 April gehouden ten
toonstelling bezichtigd door de tulryke be
zoekers, die op sommige dagen ten getale
van 500 en meer waren opgekomen.
Als hoofdprijs mag beschouwd worden het
groote fornuis ter waarde van f80, dat len
deel govallon is, op no. 101, nan don lieer
P. vso derSluys, Hendrik van Viandenstraat
eon kleiner fornuis, tor waarde van f l(i, is
gevallen op no. 09/ van den hoer Latenstein
van Voorst, Wcstsiriguleen prachtig ge
schilderde groote tafel is op no. 118, ten deel
getallen aan mevrouw Alberdn-Teengs, Arn-
hemscheweg; een dito, on no. 117, nan den
heer R. Buisman, le Arnhemoen kleinere
dito, op no. 47, aun mevrouw Celosse een
geldkist, op no. 1380. aun den heer J. B. de
de Beaufort Jr. te Woudenberg; eon bloe
mentafel, op no. 131, aan den heer H. Prins,
Singel een fiin bewerkte naaidoos, op no.
179, nan mejullrouw Van Achterborgli, Arn-
hemsche straat 1 een dito, op no, 286, aan
mevrouw Vun Lont, te Nykerk een aller
keurigst geschilderde huistrup, op no. 436,
aan den beer J. Hurtog, Üalwog te Banrri
een Amerikaansch greonen huistrap, op no.
1313, aan den hoer G. VV. van Senden, te
Buurneen boekenhanger, op no. 1259, aan
den heer J. van Wolfswinkel, te Wouden
berg een muziekstandaard, op no, 350, aan
den heer R. Juiling, te Nykerk; een eiken
houten kapstok, op no. 1338, aan den heer
Huisken, te Hoevelaken; oen groote maho
niehouten lyst, op No. 429, aan mevrouw
Hevbroek, te Baarn.
Tegen afgifte van het lot kunnen de boven
staande en de 346 andere pryzen worden
afgehaald aan de Ambachtsschool, op Maan
dag 11 April, des morgen van 8 tot 12 en
des namiddags van 2 tot 6 uur.
Met is de eerste maal geweest, dat do
Ambachtsschool met de volledige resultaten
van een driejarigen cursus voor deo dag kon
komen, en 't is algemeen door de bezoekers
erkend^ zy heelt eer van haar werk. Elke
tegenstander, die op 't geen hij over hoordo,
ging zien. is na dit optreden veranderd in
een overtuigd voorstander. Ook ouderwetsche,
degelijke werklieden, zooals er in onze stad
en de omstreken nog wel gevonden worden,
moesten verklaren, dat de jongens in drio
jaren tyds op deze school meer opgedaan
hebben dun de beste werkplaats hun in zes
I jaar had kunnen geven.
J Dat teekent!
Te gelyk daarmee wordt in ȟns Huis"
een gecombineerde vergadering gehouden van
de Besturen van vak- en andere vereenigmgen
ten einde te bespreken de uitsluiting der
diamantbewerkers te Amstcrdum en steun
voor hen te organiseeron.
In den oproep zegt do A. B. R;
We gelooven wel, dat waar de Amstor-
damscho juweliers, zonder daarvoor maar
eenigo redelijke motieven te kunnen aan
voeren en onder afwyzing van het aunce-
boden overleg door de werklieden, een 6500
diamantbewerkers, zoowel leden van den
Diamantbewerkorsbonri, als van den R. K.
Volksbond, Patrimonium en fsraelitieacbe
Werkliadenvereeniging, met vrouwen en
kinderen aan honger en ellende overgegeven,
ge met ons den plicht zult gevoelen, aan do
arbeiders daar do helpende hand te reiken.
«Wy geven u In overweging, zoo noodig,
eerst do leden uwer vereeniging te raad
plegen, teneinde op bedoelde vorgadering
met mandaat te kunnen uanwezig zyn, en
de regeling der steun direct kan worden ter
hand genomen."
Het Provinciaal a mité van unti-revolution-
naire Kiesverenigingen in deze provincie zal
aanstaanden Zaterdag In Irene te Utrecht
vergaderen, o.a. ter bespreking van de aan
staande Staten-verkiezing.
De anti-revulutinnnairoStatori-leden hebben
toegang met adviseerende stem.
Hoewel de groote districts-vergadering der
Christ. Historische Kiesverenigingen niet
toegankelijk was voor de Pers, ia toen bekend
geworden, dat voor de a.s. verkiezingen voor
de Prov. Staten do Christelijke partyen zullen
samenwerken.
warmte aanbeval Maar in dat opzicht be
streden werd door De Slandnurd van 25 Februarie
van genoemd jaar. En professor Blok laat zich
aldus uit: „Toen de dertigjarige oorlog, die
„vresclike religie-krijg uitbrak, was Oldenburne-
„veld niet meer.
„Met hem was dc enige man heengegaan, die
„op dat ogenblik in staat zou geweest zijn om
„do betekenis van deze gebeurtenis te peilen en
„misschien om de bedreigde belangen door
„aaneensluiting van alle belanghebbenden te
„verdedigen. Van Den Hang uit bad hij jaren
„en jaren lang de uitbarsting voorspeld; maar
„toen zo kwam, was hij er niet om de jonge
„staat die hij leidde, aan te voeren in de strijd
„voor dezelfde belangen, waarvoor die stant jaren
„achtereen zo goed nis alleen had gestreden, en
„die nu niet meer over het kleine gebhd der
„Nederlanden, maar voor gans Europa op bet
spel stonden. Anderen*) plakten de vrachten
„van wat hij gezaaid had «mi zetten zijn politiek
„voert, maar met minder kracht en minder talent.
„Zy die hem opvolgden, moesten erkennen, dat
„zyn buitenlandse politiek nnn do Verenigde
„Nederlanden, by het begin van het Bestand
„(in 1609) nauweliks als een onaf hankelike staut
„geacht, in enkele jaren zich een geëerde plaats
„onder Europa's mogendheden had verzekerd. Dat
„was het werk in de eerste plaats van Oldenbarne-
„veld, ook in dit opzicht dc grootste Btaatamun, die
„de Nederlanden hebben voortgebraoht. Hij is
„het geweest die, in het belang zowel van de
Herinnerd zy aan de vergadering van «On
derlinge Hulp" en van «Volkshuisvesting",
beide aanstaanden Maandagavond te huuden.
Generaal-majoor J. N. Roe'anla, comman
dant in de Nieuwe Hollandsche Waterlinie,
hevelhebber van de 2e militaire afdeuling,
zal I Mei den militairen dienst met pensioen
verlaten.
De maandvergadering vun «Handel en
Nijverheid" znl niostuanden Donderdagavond
plaats hebben.
guvuri vin Pt la» Mauriti «piradan.
„Nederlandse handel als van de nlgomeno
„staatkunde, de grondslag heeft gelogd vun do
„betrekkingen, die do Republiek van do 17e oouw
„met zoveel glans hoeft onderhouden; hij was
„hel die onze staat oen zetel gaf in Europa's
„raadzalen."
MacauUy, Motley en Fruin hebben de ont
hoofding van Oldenbarneveld een geroohtelike
moord genoemd. Fruin, van wiens uitspraken,
volgens de Redactie van het „Tijdschrift voor
Geschiedenis", soms gebruik wordt gemaakt om
door uit bun verbnnd gerukte of verkorte citaten
de indruk te weeg te brengen, alsof hij do ver
oordeling van Oldenbarneveld zougebillikt heb
ben, zegt woordelik„Niemand zal ooit kunnen
„bewijzen dut het proces wettig en de schuld
„rechtftlik bewezen was. Daarom zeg ik liet
„Mucuuluy volmondig na: Oldenbarneveld is
„onder de schijn vun een rechtspleging vor-
„moord". „Ware Oldenbarneveld een minister
„geweest in een constituonole staat, bet zou hein
„gegaan zijn nis bij ons de regering in 1853de
„godsdienstige hartstocht van de meerderheid
„had zich langs wettige weg geopenbaard, bad
„de gewantrouwde staatsman van hut bewind
„verwyderd, maar hem niet onteerd en gedood."
(Verspreide geschriften, VII423). Oldenbarneveld
neeft de ware roden „van 2\jn ongeluk met zijn
„gewone helderziendheid aangewezen nog in de
„laatste nacht van ziin loven, toen hij (tot de
„contraremonstrantse dominee Wallaeiis, die het
ook heeft meegedeeld) zeide, dat zyn reohters
linn* v*rd««l<lh*i4.
Luitenant J. Alma wordt met ingang van
1 Me' van het 4e regiment infanterie over
geplaatst naar het 5e.
Dogouden medaille voor 36-jarigen trouwen
dienst is toegekend aan sergeant-majoor J.
W. Knsink, werkzaam ten Garnizoens-bureele.
De uitreiking van dit eereblyk zal op
plechtige wyzo geschieden in het begin der
volgende maand.
De miliciens der lichting 1900, die by het
le regiment veld-artillerie voor herhalings-
„niet geoordeeld hadden naar d'nungenomen
„wetten vun de voorgaande tijd, inuar van de
„tegenwoordigedat hij nu kwam in een tijd,
in welke men andere maximen in do staat hield
„dun in de tijd, in wolke hij geweest was." |By
zijn verhoor had hy, op grond van het oude
ju* (U non evoraiulo, met grond gewraakt, dat de
ötuten-Generual reehtors over hem hadden aan
gesteld, sioh beroepende op de privilegieën van
de „souvoriine stant" Holland, waarvan hij de
dienaar whh, en die hem tegen alle „extraor-
dinaris prooeduren en reohters" had gewaarborgd.
Hij wee» er de door doStaten-Goner-ial over hem
aangestelde rechters op, dut Filips II door derge-
lilte „onbuhoorlikc proefduren" zyr. ongetwijfeld
rechtmatige aanspraken op de soevereiniteit bad
verbeurd, en dat de Stuten-Generaul volstrekt
geen soevereine rechten bezaten, muur eenvoudig
oen vergadering vun soevereine bondgenoten
„Do staatsgreep van 1018", zegt prol. Busse-
nmkor, „verplichtte de bovendry vendu partij het
„toen geslagen vonnis voor volkomen wettig te
„houdun en in zyn volle gestrengheid te hand-
„haven, op strnile vun zelt schuldig te staan aan
„rebellie en oproer. Tornen aan de toestand,
„zoals die na 181.8 was geworden, betekende
„tornen aan de wettigheid van dc bestaande
„regering. Kan een regering daartoe de hand
„lenen
Helaas! Dut is vloek die op zulk een staat
kunde rust.