No. 5506 53e Jaargang. Feuilleton. Stadsnieuws. FIRMA A- H. VAN CLEEFF te AMERSFOORT. Verschijnt DinsdagDonderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fi. franco per post f 1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 centelke repel meer 10 cent. Legale-, officieële- en onteigeningsadvcrtenfiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels/" 1.25; elke regel meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de tad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. KORTEGRACHT Teiephoon 19. ENNI8ÜEVING. De BURGEMEESTER van AMERSFOORT, Gezien artikel 41 der Gemeentewet, Brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de Raad dezer Gemeente zal vergaderen op Dins dag, den 31. Mei aanstaande, des namiddags te l'/i are. Amersfoort, 27 Mei 1904. De Burgemeester voornoemd, WUIJTIERS. TARIEF en LOON. Het jongste Vliegend blaadje van de ver- eeniging »Het vrije ruilverkeer" bevat een beschouwing over het ontwerp-tarief der invoerrechten in verband met de arbeids- loonen en zegt dienaangaande Door de protectionisten is steeds den ar beiders voorgespiegeld, dat bescherming zal strekken tot bevordering van »den" nationalen arbeid en juist daarom moge de vraag op zettelijk worden onderzocht, welken invloed de herziening van bet tarief op de arbeids- loonen zal hebben. Arbeidsloon is de som gelds, die de patroon den werkman voor diens arbeid betaalt. De werkman koopt voor die som, wat hij noodig heeft om van te leven. Hij heeft er dus eenerzijds groot belang bij, een zoo hoog mogelijk loon te ontvangen en anderzijds zytl levensbehoeften zoo goedkoop mogelijk te verkrijgen. Wat doet nu het nieuwe tarief? Het stelt voor, invoerrechten te leggen op tal van artikelen, ook voor den werkman van dagelijks gebruik; zijn voedsel zal worden belast, bijv. havermout met f2.50 per 100 K.G. d. i. 20 pCt. van de waarde, stokvisch met 10 pCt.zijn kleeren en de grondstoffen daarvan, de manufacturen, zijn hoed of zijn pet met 12 pCt.zijn schoenen, laarzen of klompen met 10 pCt.petroleum, bijna hel eenige licht dat hem ten dienste staat, met 12 pCt,; zjjn schop of zijn spa, z<jn boor of zijn beitel en ander gereedschap met 3pCt. zelfs zijn bed om op te slapen met 12 pCt., enz. alles, mits die zaken worden ingevoerd. Komen deze uit bet binnenland, dan zullen zij duurder worden met een waarschijnlijk iets gering bedrag, doch stellig niet goéd- kooper. De prijsstijging der verbruiksartikelen zal maken, dat de werkman voor zijn loon minder kan koopen dan tbans het geval is. Het springt in het oog, dat daardoor de arbeiders in alle bedrijven zullen worden benadeeld immers zij deelen het lot van al de verbrui kers, op wie de verhoogiag der prijzen ver haald wordt. 19. PENSIONOPOLIS. Wordt dit nadeel vergoed door een alge- meene verhooging der loonen? Door de protectionisten wordt do verwachting uitge sproken dat »de" nationale nijverheid zich zal ontwikkelen, dat m. a. w. het onzen in- dustrieelen en ondernemers beter zal gaan, zoodat ook hun werklieden zullen worden gebaat. Doch betwijfeld mag worden, dat de werkgevers (nu eens aangenomen, dat het tarief hun aller belangen behartigt) hooger loon zullen uitkeeren, reeds op den enkelen grond, dat bet hun goed gaat. Een werk- fjever betaalt meer loon, wanneer bij moei- ijk geschikte arbeiders kan krijgen en minder loon, naarmate meer werklieden zich aan bieden om werk. Zal de wijziging van het tarief hoogere loonen brengen, dan moet éen van beide gebeuren: er meer werk komen,zoodat meer arbeiders worden gevraagd, of wel er zullen minder werklieden beschikbaar moeten zijn. Dit laatste is van zelf uitgesloten, omdat door het nieuwe tarief wel tal van buitenlandsche goederen worden geweerd, maar niet de buitenlandsche arbeiders. De verkoopers van goederen, de werk gevers, zullon dus wèl, de verkoopers van arbeid, de werklieden, niet tegen de buiten landsche concurrentie worden beschermd. Waaruit reeds blykt, dat slechts een klein deel der deelhebbers aan do productie zal worden begunstigd. En zullen al de verschillende groepen van werklieden bun loonen zien stijgen, omdat door de verhooging der inkomende rechten er meer werk in »de" nationale bedrijven zal komen? Deze vraag moet reeds aanstonds ten stelligste worden ontkend voor al de tegen vast loon werkzame personen in dienst van Gemeente, Provincie of Rijk. Moei';jk toch kan worden beweerd, dat de loonen der spoorwegmannen en tramkoetsiers, der post beambten, schrijvers en klerken, der weg werkers en straatreinigers, der arbeiders op Ryks- en Gemeentewerven, aan gasfabrieken en waterleidingen en van zooveel meer tegen een vastgesteld loon arbeidende werkers, door de tariefsherziening omhoog zullen gaan. Het zelfde geld voor de werklieden in de onbeschermde bedrijven, zooals landbouw en veeteelt, veenderij, visscherij, diamant-in dustrie, de bouwbedrijven, spinnerijen en drukkerijen. Meent men werkelijk, dat de verhooging der productiekosten dezer be drijven bevorderlijk zal zjjn aan hun ont wikkeling? Mag in ernst worden beweerd, dat de boer zijn arbeiders meer daggeld zal geven, als hij gedwongen wordt, meer te betalen dan thans voor zijn ploeg en zijn .Kom nou, Alfred, je hoeft tooh ook niel te loopen" troostte (ij weer „el* je eenmaal te paard «it, den voel ie er niel» meer van". .Alle» goed en wel, el» ik te paard uit maar hoe kom ik er opt" Ook daarvoor wiet (ij raad. Zij xou gauw wat kleeren aan»ohieten en het kleine keukentrapje balen Beberswalde «liep immer» tóch nog; niemand iou ben sien en 41i iemand hen ook xien xou, over honderd jaar xjjn we toch allemaal dood. Die woorden herinnerden hem aan den majoor. .Wat xal Sperrlich wel van me denken?" viel hg weer uit. J.Die wa» er natuurlijk prompt op tijd en ie al lang weg met het bataljon, vrant dat heeft natuurlijk niet kunnen waohtou. Vier uur alarm, kwart over vier afmaroheeren. Ik ken dat. Mooie boel. Dal kost me een flesch panje. En dat heb ik xelf nog wel voorgesteld: wie te laat komt, geeft een fïeicb." Maar dat hielp nu eenmaal niet» meer; gedane xaken nemen geen keer en nóg langer talmen kon hg ook niet, wilde hjj hot baUljon nog inhalen en niet eerst uren achtereen alléén rijden. Hg begaf xioh dan ook maar op marscb. Hij wa» geheel geëquipeerd al» In den tjjd toen bjj nog een regiment commandeerde. Reohts zat xjjnkgker, link» ijjn kaartentaich met de potloodenm de zadeltas- lohen xaten een maohtige berg broodje» on de noodige cognac. Wat hij voor den nacht kon noodig hebben, waa, in een grooten mantel gerold, al een paar dagen egge en de andere werktuigen, noodig voor de uiloefening van zijn bedryf? Is er eenige reden om met grond le verwachten, dat de reeder zijn visschers een hooger aandeel zal geven in do besomming, wanneer bij zijn zeilen eii netten, zijn ankers en touwen en wat er meer noodig is om zjjn schip uit te rusten, duurder moet koopen Moet het in het belang der arbeidende klassen worden genoemd, een belasting te leggen op steenen, gezaagd hout en andere bouwmaterialen, waardoor het bouwen van arbeiderswoningen duurder moet worden en daardoor de huren zullen|stijgen Zal dit niet een belemmering blijken voor het slagen van maatregelen tot verbetering der volkshuis vesting? En is voor de ondernemers in de bouw vakken en de andere bovengenoemde be drijven de stijging der bedrijfskosten niet veel eer een prikkel tot verlaging der loonen? Meer malen toch heeft de werkman ondervonden, dat het duurder worden van grondstoffen en hulpmiddelen in een bedrijf' in de eerste plaats op het loon werd verhaald, en in elk geval op verhooging daarvan belemmerend werkte. Ook voor de export-industrieën zullen zich de zelfde bezwaren doen gelden. Al de on dernemers, die voor uitvoer werken en door het vrijhanddstelsel in staat worden gesteld met succes op de wereldmarkt te couour- reeren, hebben geen voordeel van de ver hooging der inkomende rechten. Integendeel, ook zij zullen voortaan hun machinerieën, hun drijfriemen, hun buizen en fittings en andere deelen, en sommigen hun grondstof, duurder moeten betalen, waardoor hun de concurrentie op de wereldmarkt nog moeilij ker wordt gemaakt dan deze thans voor velen reeds is. En gesteld, dat de prijsstijging der verbruiksartikelen werkelijk de geldloonen zal doen stijgen, is dit dan niet een reden te meer waardoor zij zullen worden genoopt, de concurrentie op te geven? Dan heeft verhooging der inkomende rechten inkrim ping van export ten gevolge de voor uitvoer werkende industrieelen waarlijk niet het minst krachtige deel van den nationalen arbeid zien hun afzet verminderen, en slapte ont staat, die meebrengt gedeeltelijk stopzetten van hun fabrieken, met afdanking van werk volk of verlaging der loonen. Ook zal de belemmering van handel en verkeer door de wijziging van het tarief werkelijk geen voordeel brengen aan de duizenden in havens en dokken werkende arbeiders. Dezen weten te goed, dat uitbly ven van booten voor ben niet beteekent verboo ging der loonen. Ie voren op hat bataljon«-bureau bezorgd. Op éen b»»n staande, nam hg afscheid van xijn gade Hector's afscheid ra» Andromache maakt, naar de bekende voorstellingen, een meer poëtischen in druk dan hel onderhavige „Adieu, tot morgen middag du». En groet Hilda en dank haar namens mg, dat xjj zoo goed haar belofta is nagekomen om op te staan en me persoonlijk goede rei» te kunnen wenschen". Hg hinkte de trap af en xat nu weldra met behulp ran het keukentrapje op bet paard. Zgn weg leidde langs het huis ran majoor Sperr lich. Hij geloofde xjjn oogen niet toen hjj daar óok een paard aan de haud zag afstappen. „Wat is dat? Zou Sperrlich ziek xjju geworden? Dat zou me nu toch heel «rg spijten", dacht hg. „Ii de majoor al bij je geweest vroeg hij den stalknecht. Deze schudde ontkennend. „Ik weet niet wat er aan de hand is, overste, maar ik kan ze niet wakker krijgau ofschoon ik al herhaalde malen heb geluid al «en razende." .Ben je niet wjjs? Geef injj dat paard maar eeu» en lui dau nog maar eens flink en bombardeer maar sens op de deur. Gerust, voor mjjn verautwoordiug Dat liet de stalknecht, wien 't waohten al mooi lang genoeg gevallen was, zich geen tweemaal xeggeD. Hij maakte eeu heideusch misbaar en had de vol doening, dat na een miauut of wat een raam werd opgeschoren en de majoor in nachtgewaad aich var- toonde. Verschrikt ontwaard# hjj den overste en vroeg .Wat ia er gebeurd, overste." .Alarm geweest" antwoordde dese. „Heb je daar van dan niets gemerkt?" „Hoegenaamd niets" hernam de majoor. .Als ik slaap, slaap ik ala een marmot. In tien minuten ben Ik klaar. Stjjg eren af eu kom een kop koffie Allerminst mag dus worden gesproken van bevordering van »den" nationalen arbeid,alsof alle bedrijven een tot nu toe ongekenden bloei tegomoet gaan, en evenmin mag bü den werkman de waan worden gewekt, alsof door verhooging van het Tarief in alle be drijven volop werk zal worden gevonden. De meedere werkkrachten, die zullen noodig zijn, indien de beschermde ondernemers hun win sten voor uitbreiding hunner zaken bestemmen of nieuwe ondernemiugen in de beschermde nijverheidstakken worden opgericht om op de binnenlandscbe markt van de voordeelen der bescherming te genieten, zullen worden onttrokken aan de onbeschermde takken van nijverheid en aan de export-industrieën. Tarief- verhooging brengt dus niet vermeerdering, louter verplaatsing van arbeid. Het eind van het lied zal zijn, dat er niet meer werk is gekomen, doch dat de werk lieden hun voedsel, gereedschap en kleeding duurder zullen moeten betalen, wat gelijk staat met willekeurige verlaging der loonen. Wel moge de prijsstijging der levensbe hoeften de strekking hebb-n, het loon inde beschermde bedrijven op den duur te doen stijgen, men vergeto toch niel, dat ook deze verhooging niet automatisch, doch in vele gevallen eerst na strijd met de patroons 7.al worden verkregen. En dan nog heeft de werkman er niets bij gewonnen het hoogere geldloon moet hij besteden aan den hoogeren prijs der levensbehoeftenzijn geldloon inoge zijn gestegen, zijn werkelijk loon is er niet cp verbeterd. En ook in de benadeelde bedryven is een loonbeweging te wachten, doch hier tegen de verlaging of om het behoud der loonen. Zoo prikkelt protectie door verhooging der inkomende rechten in alle bedrijven den strijd tusschen werkgever en werkman, tot schade van beide partijen, tot benadeeling van heel I onzen nationalen arbeid. Andermaal zij herinnerd aan de godsdienst oefening voor den Doopsgezinden kring, welke morgenochtend te half elf in de Luihersche kerk wordt gehouden en waarbij hoopt voor te gaan ds. B. Haga, uit Nijmegen. H. M. de Koningin-Moeder passeert heden avond deze Gemeente op haar reis van 's-Gra- venhage naar »Het Loo", vanwaar H. M. Maandagochtend vertrekt naar Burg Stein- furt om vervolgens naar Zirken in den Harz zich te begeven. driulceü ik xal da meid bellen". jlk denk er niel aan. Eer die op is, xich gekleed en water gekookt beeft, kan men driemaal om de aarde wandelen. Drink vandaag maar geeu kollie de luitenante xijn er ook xouder gebleven". Maar tonder koflie was de majoor maar eeu half menscb eu du» verdedigde hij manmoedig zjjii ge- liefkoosden morgendrank .Neen, overste, dat gaat niet; vroeger ben ik óok zoo maar nuchter eu tvel uitgerukt, maai- nu gaat dal oiet meer over eou kwartiertje ben ik tot uw orders." Eer hij echter maraohvaardig ter deure uit trad, waren bijna drie kwartier verloopen, zoodat de overste bon: aigenljjk weinig vriendelijk begroette. .U mcogt er big om wezen, majoor" xeide hij heel wat meer ernstig dan schertsend .dat we beiden niet meer in dienst ziju, anders xou ik u zeer ernstig moeten onderhouden over uw te laat komen." „Wat zou dat baten?" vroeg de majoor vrooljjk. „Over houderd jaar zlju we toch allemaal dood. Maar als u er soms pleixier in hebt, pak dan maar eens üiuk uit, overste; ik neem 't u heusch niet kwalijk, 't Is al zóo lang geledeu, dat ik iujjn eerste sehro- beering kreeg, dat ik me al lang heb aangeweud, netjes te salueeren en te deuken „u hebt volkomen gelijk, of ongelgk, r.et zooals u wilt". Als u er due pleixier in mocht hebben, overete, geef me dan maar een Binken uitbrander." „Kom, slgg maar liever op en laat ous maken, dat we bij 't bataljon komen." De majoor kon met den linkervoet niel meer in den stijgbeugel komen. Eveuals de overste droeg hij een oudo rijbroek, waaruit de bies was genomen sedert hg gepensiouneerd was, was bij echter dikker geworden on dus was de pantalon nu te nauw. maar al kraakte hjj zeer onheilspelleud toch gelukte het den majoor met behulp vau den stalknecht nog heelbroelu op 't paard le klouteren. In stap giug liet nu de stad door; de majoor netjes aan de linkerhand van den overste. Op den straatweg werd gedraafd. De overste vertelde 't ge val vau zijn rechterlaars en de msjoor klaagde over zijn rijbroek die boe lauger zoo erger knelde. „Je wordt toch te oud voor zulke kunststukjes" besloot bg. .We hadden kalmpjes moeten thuis blijven." „Ik hoop, dat je dat niet meent, majoor" viel do overste uit, terwijl hg zich te zijn beugels oprichtte, „maar als u wilt, kunt u nog keert maken. Ik rg verder: ik acht het mgn plicht, het bataljon iu te balen. Als eens een inauoeuvre wordt gehouden en we dus iets kunnen ieereu, dan is 't ouze plicht, dat te doen. We zjjn wel niet meer in dienst, maar wie weet of niet spoedig de ure des gevaar» aanbreekt waarin het vaderland onze diensteu weer noodig heeft." Iu deu grom', zijns harten dacht de majoor juist zoo als de overste, ofschoon hjj niet zóo blaakte vau dieustijror als deze. In 'teerste oogenblik, toen er van de manoeuvre werd gesproken, was ook bij hem de lust opgekomen om er «an deel te nemen, maar heel spoedig waren toch allerlei uevengedaohteö I komen aanzetten: je was looh niet meer zoo gewend I aan 't zadelje kou jo middagtukje niet doeD, want de sofa moest je thuis latenook je Frilhschoppen schoot er bij iuover bouderd jaar waren we toch allemaal dood en of je nu al meereed of niet, welk I nul bad det? 't Allerliefst had hjj, een dag of wat geleden, toen de overate de laatste preparatie ven maakte, gezegd„laten we nu kalmpjes thuis blij ven", maar hij wist dat de overste zich zóo spitste op dieu „veldtocht'' dat bü in zjjn goedmoedigheid het uiel over zioh kon verkrijgen, hem dat genot te bederven. Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1904 | | pagina 1