Donderdag 9
Maart 1905.
No. 5628.
54e Jaargang
Feuilleton.
Reservist Tiesmeijer.
FIRMA A- H- VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt DinsdagDonderdagen Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
franco per post f 4.15. Advertentiën 4—6 regels 60 cent elke regel meer 40 cent. Legale-,
oflicieële- en onteigeningsadvcrtentiën per regel 45 cent. Reolames 4—5 regels/-4.25; elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worder. de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT9
Telephoon 19.
KENNISGEVINGEN.
Rfjks Serum-inrichting.
Ondersoek van melk en slijm op
tuberkelbacillen.
De BURGEMEESTER ran AMERSFOORT,
Gelezen de missive van den Directeur-Generaal van
den Landbouw d.d. 18 Februari 1905 (Provinciaal
blad no. 13 ran 1905),
bren(t ter kennis van belanghebbenden dat met
ingang van 1 Maart 1905 aan de Rijks Serum-inrich
ting te Rotterdam voor landbouwers en veehouders
kosteloos onderzoekingen zullen worden gedaan naar
bet voorkomen van tuberkelbacillen in slijm of melk,
afkomstig van in bun bezit zijnde runderen.
Zy, die van het onderzoek weuschen gebruik te
maken, moeten bet desbetreffend verzoek richten
aan de Ryks-eeruminricbtiug, Vinkendwarsstraat no.
15 te Rotterdam.
Nadere inlichtingen omtrent bet verzamelen en
ve-lenden, zullen worden gegeven door den D:rec-
teur der Ryke-seruminrichting.
Na afloop van bet onderzaek ontvangt de aanvra
ger een schriftelijk rapport, en wanneer tuberkel
bacillen worden gevonden, zullen nadere aanwijzi-
gingen worden geda$p omtrent de bestrijding der
tuberculose onder zijn vee.
Amersfoort, 4 Maart 1905.
De Burgemeester van Amersfoort,
WUIJTIERS.
Oproeping.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT,
brengt ter kennis van
JOHANNES van EEDEN,
WILLEM van PLUREN,
THIMOTHEU8 van NIEËNBURO,
JOHANNES VERHOEF en
JAN BERG
milicien-verlofgangers der lichting van 1901, behoo-
rende tot bet le regiment veld-artillerie, dat het hun
verleend verlof wordt ingetrokken, met last »m,
voorsien van hunnen verlofpas en al de voorwerpen
van kleeding en uitrusting, door ben bij bun ver
trek tnet groot-verlof medegenomen, rechtstreeks
naar bun korps, in garnizoen te Uirecbt, zich te
begeven, en aldaar op Maandag den 3. April aan
staande, vier uur des namiddags, aan te komen.
Amersfoort, den 7. Maart 1906.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
De KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIE
KEN te AMERSFOORT, zal op Zaterdag 11 Maart
1905, des namiddags te 8 ure precies, ten Raadbuize,
eene openbare vergadering houden.
Amersfoort, 8 Maart 1906.
De Secretaris,
Hebm. P. van HASELEN.
De practijk der Vrijzinnigheid.
Onze occasional vervolgt:
Voor debat meldden zich aan de heereu
C. Moerman, van hier, en J. E. VV. Duijs, uit
Amsterdam.
Door den Voorzitter werd medegedeeld,
dat drie kwartier werd toegestaan voor debat.
Dit lokte een protest en men verzocht een
uur, zooals dat gewoonlijk door de club ge
geven wordt.
De Voorzitter was hiertoe niet te brengen
en ook de heer Oosterbaan vond drie kwar
tier lang genoeg; hij had onlangs te Arnhem
van den heer Van Gilse nog geen vijf mi-
28).
Tiesmeijer stak een nieuwe sigaar aan en schelde
deu hnisknech', die flescb en glazen wegnam.
.Is mama thuis?" vroeg hy. .Ja? Vraag haar dan
uameua mij, of zij mij een weiuig gezelschap komt
houden."
.Er is visite, mijnheer; mevrouw Vou Melchow
en do jongejuffrouw zyn een kwartiertje geledon ge
komen."
.Zoo, dat is wat andere: dan vraag je natuurlijk
ook niets aan mama."
De knecht ging met de glazen weg en toen dfe
heer korporaal toevallig in den spiegel keek, zag
bjj dat bij kleurde. Martha wae er.
Deze zat intusscben met bare moeder in don weel-
derigen) ontvang-salon over koeljea en kalfjes te
praten met mevrouw Tiesmeijer.
.We zijn eigenlijk gekomen, lieve mevrouw, om
eena weer door uw prachtig park to waudeleu en
te genieten van uw onvergelijkelijk heerlijke rozen"
zeide mevrouw Von Melchow en mevrouw Tiesmeijer
zette een gezicht alsof zij dat werkelijk geloofde.
.Wat oen gans" meende mevrouw Von Melchow.
nutun voor dupliek kunnen bekomen doch
indien hier een uur usance is heeft hij er
geen bezwaar tegen.
De heer Moerman ving te 10.15 aan
met te zeggen, dat om met een bekend
dichter te spreken het hart hem tot spre
ken drong en hy daarom zijn meening wenschie
te uiteu.
Spr. wil lof brengen aan den heer Ooster
baan om den vorm der rede, al kan hij met
den inhoud niet meegaan. Hij staat hier ón
als vrijzinnig-democraat èn als openbaar on
derwijzer, en als hij dan inleiders's rede wil
critiseeren dan wil ook hij aanvangen met
het door dezen als punt 1 behande'de on
derwijsvraagstuk.
De openbare school willen inleider c. s.
geen stroobreed in den weg leggen, maar als
dr. Kuyper hier ware geweest, dan zou /..Ex.
geroepen hebben: broeder ju slaat de plank
glad mis. En dauk zy de bekende partij
discipline zou inleider inet dr. Kuypers zweep
een duchtig pak hebben gehad.
Immers dr. Kuyper zelf was het die te
Amsterdam den Christelyken onderwijzers
aanspoorde, niet te rusten vóór S;s van de
natie de kinderen aan hen toevertrouwde,
Ook «Patrimonium" aanvaardde «de vrije
school voor heel de natie" als verkie
zingsleuze.
De plaatselijke clericale blaadjes slaan ook
dergelijken toon aan, zelfs noemde er éen
de openbare school «het kind van een bij
wijf".
En dan de Leerplichtwet tot stand geko
men door de welwillendheid van dr. KuyperI
Men moet maar durven, leder weet toch,
dat de val van den anti-revolutionnairen graaf
Schimmelpennick de zaak gerei heeften als
men anders beweert, dan misleidt men.
Het vóorstemmen van de heeren Schaep-
man en Kolkman was niet anders dau een
politieke truc.
Dat de elericaien welwillend waren tegen
over het kabinet PiersonBorgesius bewijst,
dat de heeren tuen christelijker waren dan
thans. Bovendien is het een compliment ten
opzichte van de liberalen, want het geelt
blijk, dat zij hoog in aanzien stonden óok
bij hun tegenstanders.
De werkzaamheden van Goeman Borgesius
c.s. zijn om stryd geprezen en de clericale
tegenstanders hebben als om strijd erkend,
dat geen Kabinet zich meer werkzaam heeft
betoond, dan het toenmalige liberale van
1897—4901.
Dr. Schaepraan noemde het op den Frie-
schen Katholiekendag te Leeuwarden «een
niet dledaagsch voorrecht te kunnen begin
nen met een woord van hulde aan de Re
geering. Naai' mijne meening heeft dit Ka
binet zich onderscheiden door drie hoedanig
heden: werkzaamheid, volharding en vrijzin
nigheid." Ook dr. Kuyper heeft hulde ge
bracht aan de bekwaamheden en de werk-
„Wat een schaap" dacht mevrouw Tiesmeijer.
Wat niet wegnam dal zij met de grootst denk
bare vriendelijkheid doorbabbelden en éen hart en
éen ziel geleken.
Er was een groote scène voorafgegaan asm dit
bezoek.
Toen Martha was thuisgekomen met het bericht,
dat de jonge Tiesmeijer het had afgelegd als
soldateukind noemde zij de dingen bij hun waren
naam was mevrouw Von Melchow hevig tegen
haar man uitgevallen. Zij vroeg hem waarom hij
zooveel van den troep vorderde; de kolonel verde
digde zich met te zeggen, dat het manoeuvretje
kiuderspel was geweest en dal er behalve Tiesmeijer
geen andere was achtergebleven. Hierop had mevrouw
aangevoerd, dat het beter ware geweest als het heele
regiment het had afgelegd en Tiesmeijer nietwaarop
de kolonel weer bad goantwoord dat hij wel de
cefeoiug kon houden met eer regiment, dcch niet
met een korporaal. Mevrouw Von Melcuow zei
daarop weer, dat zoo'n oefening toch maar larie
was en dat hoofdzaak was geweeBt als da jonge
Tiesmeijer gezond en frisch was gebleven en daar
door genoegen had gevonden in de oefening eu
zoo dankbaarheid enz. voor den kolonel en op dio
manier wat nader was gekomen. Die historie met
Martha had nu al lang genoeg geduurd on nog was
zij in 't onzekere.
Zoo als thans hadden de kolonel en z\jn vrouw,
die overigens zeer gelukkig leefden, nog nooit ge
twist.
„Wij moeten beslist meer notitie van hem nemen,
kracht zijner ambtsvoorgangers. «De kunde
en het talent zeide hij door meer dan
een hunner tgn toon gespreidt, kan bij ons
de jaloerschheid wekken, of 'wij in eigen
kring op zulke mannen bogon mochten.'
Het beleid van het ministerie deed hen
uitroepen: «Wie roept de wrake van het
land op tegen een bewind, dat ze door wel
willendheid telkens ontwapent."
En nu het tweede punt, de Verzekerings
wetten. 14 jarenlang heeft het volk gewacht.
Dat klinkt mooi: van 4891-1905, vooral
waar de jaren in twee eeuwen liggen, raaar
de vrijzinnigen hebben niet als dr. Kuyper
geroepen: ze kunnen niet wachten, geen dag
en geen nacht.
Nu na vier jaren is er van hem nog niets
dan een voorstel. En wat beteekent dit? De
Bond voor Staatspensionneering heeft uitge
rekend, dat als deTariefwet D'j rnilliuen op
brengt, toch nog slechts f'2.50 kan worden
uitgekeerd aan de arbeiders" boven de 05
jaar. En waar komt het geld dan nog van
daan? Zij betalen het zelf. Kijk. dat i# het
groote kwaad in deze wijze van wetgeving,
dat geen rekening wordt gehouden met de
draagkracht der kleinen. Dit is het ondemo
cratische, dat niet wordt gerekend naar het
weerstandsvermogen van den minderen man.
inleider heeft gezegd, dat ook minister
Pierson tariefsverhooging had voorgesteld,
maar hij verzuimde er aan toe te voegen,
dat terstond alle liberalen hem toen op de
vingers hebben getikt,-zoodat hij zijn ver-
hooging moest binnenhouden.
Wat heeft de heer Treub geantwoord,
aan dr. Kuypers eerste page, mr. De Wilde.
De 9 miliioen hoogere opbrengst uit het
tarief zullen drukken op hooge hoeden,
piano's, parfumerieën en dergelijke. Wat zou
dat de boeren deren
Maar laat ons nu eens zien, hoe het daar
mede in werkelijkheid gesteld is. De hoogere
opbrengst van:
parfumerieën enz. is, hoog gerekend f 10 000.
hooge hoeden, eveneens hoog
gerekend - 20 000.—
piauo's en verdere muziekinstru
menten -90 000.—
Samen f 120 000.
»Nu wil ik den heer De Wilde de volle
maat geven en het bedrag der hoogere rechten,
die de boeren niet deren zullen, vervier
voudigen en brengen op rond f 500 000 (zon
der erop te letten, dat er weer andere hooger
belast wordende artikelen ziju, waarvan de
boeren meer dan een evenredig deel ge
bruiken). Er blijft dan nog f 8l/a miliioen
over, waarin de boeren hun evenredig deel
dragen.
»De boerenstand en de boerenarbeiders
vertegenwoordigen bij ons omstreeks 30 pCt.
van de bevolking en dragen derhalve daar
het tarief vrijwel zonder onderscheid op alle
ingezetenen gelijkelijk drukt van het be
drag dat uit de tariefsverhooging in de
schatkist komen moet, na aftrek van de be
lasting op parfumerieën, piano's, hooge hoeden
enz., ook omstreeks 30 pCt. of ruim 21/3
miliioen.
«In hel door mij uitgewerkte plan eener
algemeene Rijksinkomstenbelasting komt de
opheffing van het privilege van den boeren
stand in de Bedrijfsbelasting den boeren te
staan op een belastingdruk van ongeveer
f 8U0 000 en gaan de boerenarbeiders vrij uit.
«De (inancieele regeeringspolitiek legt op
de landbouwende bevolking een last, welke
driemaal grooter is dan die van de door mij
uitgewerkte algemeene progressieve Rijksin-
komstenbelasting."
En nu de kiesrechtquestie, des Pudels
Kom. Is dat beginsel verzaking? Wy gaan er
toch mee vodruit. Ook de heer Oosterbaan
weet wel, dat voor Grondwetsherziening
voorloopig nog geen meerderheid van a/3 is
te krijgen. Nu trachten wij een stap vooruit
te komeD, wetend dal wij niet alles in eens
kunnen krijgen. Hierin verschillen wy van
de sociaal-democraten die alles in eens wil
len bereiken. Hetjis waar, dat de vrijzinnigen
op dit punt van tempo verschillen; ook wij
hebben onze verschilpunten, doch wij mof
felen ze niet weg.
De heer Moerman aanvaardt de leuze anti-
clerieaal, velen zijner partijgenooten doen
zuiks niettoch spr. ziet in deze schijnbaar
uegatieve leuze een positief karakter: vrij
heid van geweten. De inleider heeft zoo ge
werkt met den adelaar die zijn prooi vast
houdtspr. wil een ander beeld gebruiken:
Daar zweeft een calvinistische roofvogel bo
ven de lage landen aan de zee, die het ge
munt heeft op onze vrijheid van consciëntie.
Spr. is tegen dr. Kuypermen noemt dien
dan ook een Napoleon, zooals reêds geschiedde,
een Cesar desnoods, maar hij heeft weinig
gemeen met den man van Nazareth, rnet
den man der Smarten wiens navolger hy
beweert te zijn. (Applaus).
De heer Duys. Als lid der S. D. A. P.
kan deze debater zich vrijwel vereenigen met
hetgeen door den heer Moerman tegen dit
Ministerie is aangevoerd natuurlijk met uitzon-
j dering der leuze anti-clericaal, die hij als
zoodanig niet aanvaarden wil.
De S. D. strijden niet tegen den godsdienst
maar komen wel op tegen het onware, bet
perfide verknoeien der politiek, door de ver
menging van godsdienst en politiek.
Ook hedenavond is de neer Oosterbaan
duchtig aan het opscheppen geweest; sinds
1901 wordt reeds tegenover het onkundige
volk de godsdienst uitgespeeld en vermengd
met godsdienst en politiek. Tegen die valscb-
heid en die huichelarij, welke het kenmerk
zijn van het bewind dat sedert 4901 den
scepter voert, komen de s. d. echter met
alle kracht op.
want jij bent er de schuld van."
„Zeker", bad hy ironisch geantwoord, „ik «al hem
mijn excuses er voor aanbieden dat ik juist dien
dienst beval en hem beloven 't nooit weer te doen
en zal driemaal daags naar hein laten informeereu.
Was ook niet kwaad als jy hem eeuige versna
peringen zond, iets van je nieuwen inmaak by voor
beeld."
Mevrouw Vou Melchow achtte het beneden haar
waardigheid, daarop te antwoorden doch besloot
aanstonds dat zij en Martha een besoek zouden gaan
brengen aan mevrouw Tiesmeijer.
Met het oog op haar man's positie zou zij zoo
min mogelijk spreken over het ongeval, temeer om
dat mevrouw 'liesmeyer toch wel hel doel van haar
komst raden eu het bezoek zeer op prys stellen zou.
Het kwam er slechts op aan, de verloren gegane
voeliug met den jongen Tiesmeijer terug te krygeii.
Nu, daar zou zij wel voor zorgeu, de vrij vertrouwelijke
omgang en de meer dan vriendschappelijke betrek
king die tusschen hem eu Martha wareu ontstaan,
mochten niet inslapen. En omdat hy thans niet
in het huis van deu kolonel kou kumeu, moest zij
mot Martha naar de wouing van den consul gaan.
Martha had er eerst niet vau willeu weten, want
zy wist nog aittj.' niet hoe zy 'tmet hem had en
had te veel gevoel vat, eigenwaarde om zichzelf te
gaan aanbieden doch haar moeder had dit alles
voor „nonsens" verklaard.
Mevrouw Von Melchow verlangde meer dan ooit
naar het tot stand komen van deze partij. Haar
toch al zoo kostbare zoon had weer eens gebeden
om een extra-toelage van een paarhonderd Mark,
naar het heette om kleine schulden te betalen, in
werkelijkheid om een speelschuld uit de wereld te
helpen en het jongste nummsr van het „Militar
Wochonblatt" had juist de verpletterende lyaing
gebracht van het ontslag van onderscheidene regi
men li-couimandantendie allen zeker meenden te
tjjn van hun generaalschap. Zy voelde den stoel
waarop zij zal bedenkelijk onder zich wankelen.
Zou baar man óok niet bij de groote opruiming, die
men van hoogerhand weer scheen te houden, kunuen
worden aan den dijk gezet? Vóór 'tzoover was,
moest Martha geborgen tyn, of liever gelukkig
weien kwam het pensioen dan af, dan was Martha
ten minste bezorgd en kon zij haar broer een beetje
steunen. Bleef h*ar man er in, dan was 'l des te
beter.
En zoo was mevrouw Von Melchow dan nu ook
zoo vriendelijk en innemend als zij maar kon: en
als zy wilde, kon zij zelfs zeer innemend zfm.
Maar mevrouw Tiesmeijer liet zich niet óm den
tuiu leiden: zij was zeer slim en had aanstonds het
doel vau hel bezoek doorzien.
,'t Zal me toch verwonderen wanneer xe toch
eindelijk eens over Ernst zal beginnen" dacht z(j.
,,'t Zal me toch verwonderen wanneer zy ray ein
delijk eens de gelegenheid zsl geve.i het gesprek
zoo geheel ongezocht op haar zoon te brengen"
dacht mevrouw Von Melchow.
Daarna babbelden beiden weder met den groouten
ijver voort over allerlei onverschillige zaken en ge
loken zy éen hart en éen ziel. lfW< wrvofpd.)
