Zaterdag 25 Hit Maart 1905!
No. 5635.
54e Jaargang.
BERICHT.
Feuilleton.
Reservist Tiesmeijer.
UITGAVE
FIRMA A- H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fi.
franco per post 1.45. Advertentlën 46 regels 00 centelke regel meer 40 cent. Legale-,
ofïicieële- en onteigeningsadvortentiën per regel 15 cent. Reolacnes 4—5 regels 1.25elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseer kosten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEORACHT9
Tclephooo 19.
2^ die ziob. met ingang van
1 April a.s. abonneeren op
de Amersfoortsobe Courant
ontvangen de tot dien da
tum verso banende num
mers KOSTELOOS.
NOG EENS
Draukverkoop in militaire cantines.
Kapitein C. J. Pické, van den Geueralen
staf, schrjjft in de jongste aflevering van
»De Volksbond", het orgaan van de gelijk
namige vereeniging tegen drankmisbruik:
In het Decembernummer van bet orgaan
van den «Volksbond" komt een mededeeliog
voor van het feit, dat het verbod van drank-
verkoop iu militaire cantines ook te Utrecht
bij het korps Genietroepen beslaat, althans
wat betreft de manschappen-cantine.
De strekking dier mededeeling is klaar-
bljjkkelijk tevens om de wenschelijkheid in
het licht te stellen, dat een dergelijke verbod
regel worde voor alle militaire cantines.
Ik vermeen tegen een dergelijke opvatting
tnet een enkel woord te moeten protesteeren
en meen rag daartoe gerechtigd als officier
die vele jaren in den troep heeft doorge
bracht, en wien blykeus zijn lidmaatschap
van den «Volksbond" de stryd tegen
drankm i s b r u i k ter harte gaat.
Algemeen bekend is, dat Zyne Exc. de
Minister van Staat, Minister van Oorlog, steeds
weerstand heeft geboden aan den wensch,
van sommige zy-lon geuit, om den drankver
koop in de militaire cantines geheel te ver
bieden. Er is geen twijfel aan, dat de over
groots meerderheid van het olïicierskorps
den Minister daarvoor ten zeerste erkente
lijk is en de officieren zyu dit niet omdat
zij het drankmisbruik willen aanmoedi
gen, maar omdat >.y het drankmisbruik
wenscheu tegen te gaan. Zij staan daarby
dus geheel op bet standpunt van den «Volks
bond".
in de eerste plaats zij opgemerkt, dut dn
drankverkoop in geen enkele cantine onbe-
34).
„MÜ langer thuis gehouden dan strikt noodig was
Maar dan is u toch een heel slecht mensch, dokter.
Waarom deedt u dat? Meent u, dat het prettig vcor
me wae, bij dat heerlijke weer thuis te moeten
blijven? Waarom deedt u dat, vraag ikuuogeens."
„Omdat hat aiekenbesoek bij u voor mij een groot
genoegen was. Uw moeder en u noodigden me
altijd uil, mijn visite wat te rekken en zóo sat ik
dikwijle een uur eu soms langer bjj u. Ik beb'dieu
tijd goed besteed om u grondig te bestudeeren, en
xoo te seggen uw karakter gesondeerd en mijn con
clusie is geweest, dat mijn et .te diagnose over u
in ieder punt juist is gebleken."
Zij lachtte. „Dal u selfe de genegenheid welke
u voor iemand koestert als geneeskundige beschouwt
en behandelt, ie wel geheel nieuwmaar toch beu
ik seer benieuwd, iets te hooren omtrent die eerste
diaguose."
„Dat is nogal eenvoudigopenhartig en waarheid
lievend, slim en veelsijdlg ontwikkeld; vereenigt
alle eigenschappen in sioh om ee.i man gelukkig
te maken."
Zij maakte een diepe révérence„Ik dank u seer
voor dat compliment, dokter."
„Geen dank, juffrouw. Ik heb u waarlijk leeren
kennen en waardeeren als een jongedame, die in
allerlei zaken belang stelt, eeo die meu met het af
schuwelijke woord „een zeer fijnbesnaarde natuur"
aanduidt en juist daarom kan ik me niet voorstellen
dat de jonge Tiesmeijer uw sympathie beeft en juist
daarom kan en wil ik niet gelooven wat men zegt,"
„En wat zegt men dan wel f"
„Dat u zich weldra met hem suit verloven. Ik
heb bet altijd tegengesproken, want ik kan bet niet
gelooven, omdat ik weet en gevoel en zie dat u
ongelukkig zult worden. U past niet bij elkaar."
Dat had U in siohzelven óok al .meermalen ge
zegd heel dikwijls bad zjj zich afgevraagd„zal
Ernst je op den duur bekorensul je werkelijk ge
perkt is toegestaan, maar overal is beperkt
lot enkele uren eu tot bepaalde, zeer laag
gestolde maxima. Daarnaast bestaan de streng
ste voorschriften om te waken tegeu ieder
misbruik, dat uit den draukverkoop zou kun
nen voortvloeien. Tot verkeerde toestanden of
ongeregeldheden geeft die verkoop dan ook
nergens aanleiding.
Ten einde het voordeel v»m drankverkoop
in de cantine uit een oogpunt van drank-
in i s b r u i k bestrijding in het licht te stellen,
diene het volgende; daarby zy er vooraf op
gewezen, dat in cantines, waar uitsluitend
zeer jonge militairen komen (instructie-bat
terij, instructie-compagnie, instructie-battalion
e. d.) een verbod tot drankverkoop natuurlijk
noodig is.
De kazernebevolking, wat betreft korporaals
en manschappen, beslaat uit tweecategorieër
miliciens en vry williger.*. De afschaffing van
de plaatsvervanging heeft ons gelukkig ver
lost vau een derde categorie, die ten deele een
zeer ongunstig element in het leger vormde.
Na haar vertrek behooren de straffen wegens
dronkenschap aan ben, die volgens de Militie-
wet dienen, betrek keiyk tot de zeldzaamheden.
liet gehalte der miliciens is voor een deel
afhankelijk van de streek, waaruit zy komen,
van de vraag of zij groot-stedeling dan wel
plattelander zijn, en ter. deele ook van het
beroep, dat zij iu de burgermaatschappij uit
oefenden. In het meerdere of mindere gebruik
van alcoholische dranken vinden die factoren
ookeenigeruialebunuildrukkingwat duidelijk
is voor leder, die mot ons volk bekend is.
Ik geloof, dat alle officieren het met my
eens zullen zijn, dat bet moreel gehalte on
zer miliciens vrij hoog staat, en dat de zucht
tot drank misbruik ouder hen veel ge
ringer is, dan men oppervlakkig zou denken.
Meu mout i.itusschen niet vergeten, dat een
groot gedeelte van ons volk gebruik
maakt van ulcoholische dranken, dut het dus
natuurlijk is, dat men dit van een groot ge
deelte der uit het volk voortkomende mili
ciens evenzeer moet verwachten, terwyl onder
het volk ook drankm isb r u i k ers voor
komen, die eveneens hun vertegenwoordigers
onder de miliciens zullen vinden.
Het spreekt van zelf, dat wat de milicien
in zijn huiselijke omgeving doodgewoon vindt,
nml. nu en dan een borrel drinken, hem na
lukkig met hem worden?" De dokter had gelijk,
maar toch stootte het hsar, dat hjj op ilio wijie xioh
over Tiesmeijer uit liet; veel te duidelijk aprak uit
zijn woorden: „Neem my; vergelijk mij met dien
ander en je kunt geen oogenblik aarzelen wien je
kiezen zult."
„Wij moesten nu dit gesprek liever laten rusteu
en naar de anderen terugkeeren" teide Martha „maar
laat ik u dit "Og zeggen, dat bet on-dit waarvan u
sooeven gewaagde geheel nieuw voor me is; ik weet
niet of ik met den beer Tiesmeijer zal trouwen, doch
moet u verzoeken, de beslissing daarvan aau mjj
over te laten."
Haar stem klonk koud en afstootend.
„Ik vraag u wel om verachooning als lk iels on
aangenaams mocht hebben gezegd; dat lageveuoiin
in mijn bedoeling als om me op te dringen of u
leed te willen veroorzaken."
„Dat weet ik dokter" antwoordde atf, hem de band
reikend en daarom ben ik ook volstrekt niet boos:
maar laat ons nu naar de anderen gaan" eu ham
voorgaand, schreed zjj op do overige gasten toe, die
reeds vau de thee waren overgegaan tot limouade
en biertje. Enkele heeren hadden reeds eeu sigaar
opgestoken en hier en daar rookte een dame eeD
papyros, terwijl de jeugd zich vermaakte met allerlei
spelen.
De eeuige die in eeu slecht humeur was, was de
oude kolonel Witte. Sedert hel tusscben kapitein
Vod Rübsam en beui tot een verklaring waa ge-
koinon en sedert bij nu de zekerheid bad dat zijn
schoone nicht binnen weinige dagen zou vertrekken,
was er geen huis meer met hom te houden. Hn
liep maar in siohzelven te mopperen eu gisteravond
was hij zóo uitgevallen tegeu juffrouw Vou Weid-
mannn dat deze weenend naar bed was gegaan, na hem
op zeer duidelijke wjjxe voor tyran to hebben uitge
maakt. Ook vanoobteDd was hjj absoluut ongeniet
baar geweest, maar tegen den middag scheen de
bui opgeklaard omdat by bedacht zyu nicht mis-
sohien tóch nog op 't feest te zullen ontmoeten.
Maar zij was niet gekomen en nu liep hj) met reu
zenschreden in een zjjlaanije op en neer om wat op
zijn verhaal te komen.
Naast hem trippelde juffrouw Von Weidmann,
die veel liever was blijven zitten, doeb op syn bijna
bevelend „gaat u mee" bem onmiddellijk was ge
volgd.
zijn in dienst treden onmogolyk oen zonde
kan schynen en dat do militaire autoriteiten
daarmede rekening moeten houden. Waar
zij dus, en volkomeu terecht, een feilen stryd
voert tegen dranktn i s b r n i k, zou een stryd
togen drankg e b r u i k niet alleen misplaatst
zijri, maar zelfs waarschijnlijk het tegenover
gestelde geven van hetgeen men wensclit.
Het gehalte van het vrijwilligerspersoneel
is voorzoover het met behoort tot de
citegorie, die in dienst treedt om tot kader
te wordeu opgeleid tegen wool dig niet
hoog. Vele vrijwilligers treden in dienst
omdat zy door een hoog handgeld gelokt
worden en niet omdat de uniform en de
lost tot den militairen stand hen daartoe
noopt. Vooral waar zy voortkomen uit de
groote hevolkings-centra, is bjj hen de neiging
tot drankgebruik groot, wat gewoonlijk ge
paard gaat met het bezoeken van herbergen
van minder allooi. Behalve andere kwade
gevolgen, die dergelijk bezoek kan hebben,
is het een foil, dat de kwaliteit van den
drank, in dergelyke gelegenheden getapt,
vank zeer slecht is. Daarin schuilt misschien
nog «en grooter gevaar dan in het drank
gebruik zelf: goede jenever maakt d ro» k en,
slechte maakt gek, eu vele indisciplinaire
handelingen, onder den invloed van sterken-
drank begaan, vinden overal bun grond in
do slechte hoedanigheid van den gebruikten
alcohol.
Het 19 duidelijk, dat er voor de militaire
autoriteit dan ook alles aan gelegen is om
den soldaat, speciaal den vrijwilliger, uit de
«kroeg" te houden. Eeu machtig hulpmiddel
daarby zijn do Militaire Tehuizen, lammer,
dut zij in vele guvullen een te uitsluitend
godsdienstig-soctarlsch karakter hebben, wat
velen van een bezoek n('schriki, maar boven
dien wor len zy uic den aard der zaak meer
bezocht door de bravo zonen des vaderlands,
die reeds thuis werden aangemaand, duur
hun toevluchtsoord te zoeken, dan door du
zwukkere zielen, die, by een minder ontwik
keld godsdienstig leven en zonder eenigen
drang in die richting, ter-ler aan andere
neigingen gevolg geven, en de Militaire Te
huizen, waar zij van veel kwaad weerhouden
kunnen worden, links laten liggen.
Konden van Staatswege of door purlieu-
lieren M litaire Tehuizen zonder godadionstig-
onvcrschiligheid uw naam
Kei.(klap* bleef zy auau, ilrulile beide ban den op
haar hari en teide: Kolonel, ik kin niet meeral»
u langer op die uianier wilt blijven voorthollen, dan
moet u uw gttug maar gaan, maar ik doe niet meer
mee. Ik heb geen lust eeu hartverlamming op ic
loopen."
„Zwukbeid, uw naam 1* vrouw" gaf de kolonel
miuachtend terug.
„Neen, kolonel, er
1» man."
Hy bleef nu óok staar en xeide met eon atcm,
waaruil eeu naderend onwoor sprak „Juflrouw Von
Weid mau n f'
„Kolonel 1"
Ook dat klouk nu niet bepaald vriendelijk. AL
twee kemphanen stonden zij togenover elkaar.
Hy was zichzelf 'teerst moeetor ou toide „Weet
zoo goed eu zeg wal u te zoggen licbtik houd
niet van dergelijke verLapte bedreigingen. Hebt u
iele op 'thart?"
„late? Noen, heel voel" viel de kleiue dame uit
„en ik zal 'i u maar rondweg zoggen, kolonel, dat
bel zóo niet langer kan. Ik heb dat vannacht inge
zien toen ik weenend te bed lag. Ja, kolonel, ik
heb gebuild en u moost zich daarover in hart en
nieren ecbamen, want ik bob om u gebuild. U 1»
een lyrwn,oeu - orechrikkeljjk mensch. Ik bebu ge
waarschuwd, dal uw daad u zou berouwen en nu
wreekt u zich op mjj door uwalechthumeur; maar
ik bedank daarvoor. Ja, ik bedauk daarvoor, kolo
nel" behaalde zy met verheffing van item, toon hn
baar in de rode wilde vallen „eu lk verzoek u my
Ie laten uitaprokenlaat mij nu ook ren» praten,
heb lang genoeg gezwegen. Ale u niet zoo af-
«chuwolyk eigenwijs was, zou ik u aanraden, naar
de KUbsnnis te gauu en te trachten don kapitein
over ie balen ajjn verzoek om overplaatsing nog in
te trekken, maar met u valt niet moor ie pralen
vroeger wat 't al moeilijk, maar tegenwoordig ie *1
boelemaal onmogelijk."
„Juffrouw Von Weidmann pae op jo woorden.
„Stellig, ik weet hooi goed wat ik zegik heb
den ganaehen nacht den tjjd gehad, er over ua te
donken, eu woord voor woord te overwegen eu
daarom zult u nu ook bet eiud hooren, waarvan
ik niet ben af to brengen wjj gaan van elkaar.
O ja, beslist; ik ga van u weg. De dokier heeft het
lsatet nog gezegd, dat u nog best twintig jaar kunt
sectarisch karakter worden opgericht, dan
zoude my dit beter schijnen. Thans echter
doen de bestaaudo Tehuizen roe-Is zeer veel
goed en verdienen zij als zoodanig den steun
van allen, eu iu de eerste plaats vau de
officieren. Zy bieden den soldaat, die eens
wat anders wil zien dan de kuememureo,
een toevluchtsoord dat hem b-houdt voor
het bezoek van kroegon: de Tehuizen zyn
opgericht voor den soldaat, de kroegen voor
den kroeghouder; de behingen van 'lehuis
en soldaat gaan samen, die van kroeghouder
en soldaat zyn tegengesteld.
Het is hier de plaats om te wyzen op het
treurige feit, dat nog zoovele kazernes om
geven zijn door kroegen, die den soldaat
reeds bij de eerste schrede, welke liji buiten
zyn woning zet, lokken, en hem juist door
hun ligging nog meer in verleiding brengen.
Eeu punt van actie voor den «Volksbond"
zouden ra. i. gelegen kunneu zyn in pogingen
om hierin verbetering te brengen.
Voor de militaire autoriteit biyft de voor-
uaamste plicht oin te zorgen voor goede
militaire cantiuea in de kazernes. Eeo militaire
cantine kan niet te goed zynmen kan er
niet te veel zorg aan besteden om ze te
muken tot vroolyke, gezellige uitspannings
lokalen, waar de soldaat ulles vindt, wat hem
tot thuisblijven kan lokken. Zy vormen dan
een machtigen factor om den zwakken broe
der op tiet rechte spoor te houden, hem
uit de kroeg en van drankmisbruik terug
te houden.
Bestaat echter in een cantine absoluut ver
bod tot verkoop vau sterkedrank, dan i«
hot duideiyk, dut velen reeds daardoor wor
den afgehouden vau een geregeld cantine-
bezoek; het verbod uitleen werkt op dit
Eunt reeds slecht, en dry ft den soldaat naar
uiten en naar de kroegen. Weet hy daar
entegen, dal hy in de cantine een borrel
kan krijgen, dun blijft by thuis eu krygt,
onder toezicht en beperking, goede waar.
Beletten wy dus niet het j/ebruik, wij be
perken het misbruik, en dit is de hoofdzaak.
Het is op deze gronden, dat door my en
door velen met my de beperkte drank ver
koop in militaire cantines wordt beschouwd
als een maatregel, geheel werkende in de
richting waarin de «Volksbond" zich beweegt,
en kunnen wy onzen Minister van Oorlog
leven, dan xjjn nog moer dan seveuduisend dagen,
en zóo lang verdraag ik uw standje* eu grofheden
niet meer, dan krjjg ilc zeker oeu beroerte. En «lat
u mjj zoo plaagt en (aquinoer!, lub ik niet aan u
verdiend kolonel. Ik heb 't altjjd goed met u voor
gehad en alles gedaan wat maar in mjjn vermogen
was om 't u thuis aangenaam on gemakkelijk Ie
maken. En wat is u dank? Een boos humeur, altjjd
een boos buiueur. U beschouwt mjj als *eo soort
bliksemafleider voor uw boozo buien die hoe langer
zoo heviger en tovon» talrijker worden en daarvoor
pas lk. Het beste is dan ook inaar, dat wij vau
elkaar gaan. Natuurlijk bljjf ik in de stad opdist ik
me naar u kan inlbrmeeron in geval u eens aiek
wordt of op andero wjjso hulp soudt noodig hebben.
Ook wil ik wul voor uw wasch bljjveu zorgen, u
lederen dagdecouraotbljjvon voorlezen en uw brieven
schrijven; inaar we moeten vau elkaar gaanbel
kan niet anders, maar geloot me dat bst me beei
wat gekost heeft om tot dit besluit te kotueu eu
dateu baar zakdoek voor den dag halend,
voltooide sj] baar toespraak met een zee van tranen
en een reeks snikken.
Geheel radeloos en absoluut niet wotoud wat to
beginnen, stond de oude kolonel tegenover haar;
't bad niet veel gescheeld of hij had de beroerte ge
kregen waarvan juffrouw Von Wsiduiann steeds den
mond vol had.
Vau de verwjjteu die hem waren gemaakt, trok
bjj zich hoegnasmd niets aau, want sis elke tyran
was bjj er vau overtuigd, dst hjj geheel onve diend
werd beticht vsn sl dat frssis. Slechts Óen woord
bad hjj verstaan eu bad hetu getroffen „Wjj moeten
vsn elkaar gaan."
Hjj kon geen woorden vinden. Wst sou er vso
bem wordeu sla zjj baar bedreiging uitvoerde? Op
zjju leeftijd kon bjj niet meer wennen aan sen
andere juffrouw ven geselschap en alléén te tillen,
nieuiaud te hebban die zich met hem occupeerde,
die voor hem zorgde
Hjj trad op haar too eu legde Iroostsnd syn baud
op haar tobouder, doch bereikte daat.-ne* slechts,
dat zjj heviger begon to snikken.
„Juffrouw Von Weidmann" teide bij „buil niet
moortoon dat je eeu man bent, of liever geef je
niet zoo toe aan die enfin, je begrjjpt me en
vóór allee verzoek ik u, dat u bet woord terugneemt,
dat wjj van elkaar gaai." Hordt esrvoJgd.)