Zaterdag 25 Hit Maart 1905! No. 5635. 54e Jaargang. BERICHT. Feuilleton. Reservist Tiesmeijer. UITGAVE FIRMA A- H VAN CLEEFF te AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fi. franco per post 1.45. Advertentlën 46 regels 00 centelke regel meer 40 cent. Legale-, ofïicieële- en onteigeningsadvortentiën per regel 15 cent. Reolacnes 4—5 regels 1.25elke regel meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseer kosten in rekening gebracht. BUREAU KORTEORACHT9 Tclephooo 19. 2^ die ziob. met ingang van 1 April a.s. abonneeren op de Amersfoortsobe Courant ontvangen de tot dien da tum verso banende num mers KOSTELOOS. NOG EENS Draukverkoop in militaire cantines. Kapitein C. J. Pické, van den Geueralen staf, schrjjft in de jongste aflevering van »De Volksbond", het orgaan van de gelijk namige vereeniging tegen drankmisbruik: In het Decembernummer van bet orgaan van den «Volksbond" komt een mededeeliog voor van het feit, dat het verbod van drank- verkoop iu militaire cantines ook te Utrecht bij het korps Genietroepen beslaat, althans wat betreft de manschappen-cantine. De strekking dier mededeeling is klaar- bljjkkelijk tevens om de wenschelijkheid in het licht te stellen, dat een dergelijke verbod regel worde voor alle militaire cantines. Ik vermeen tegen een dergelijke opvatting tnet een enkel woord te moeten protesteeren en meen rag daartoe gerechtigd als officier die vele jaren in den troep heeft doorge bracht, en wien blykeus zijn lidmaatschap van den «Volksbond" de stryd tegen drankm i s b r u i k ter harte gaat. Algemeen bekend is, dat Zyne Exc. de Minister van Staat, Minister van Oorlog, steeds weerstand heeft geboden aan den wensch, van sommige zy-lon geuit, om den drankver koop in de militaire cantines geheel te ver bieden. Er is geen twijfel aan, dat de over groots meerderheid van het olïicierskorps den Minister daarvoor ten zeerste erkente lijk is en de officieren zyu dit niet omdat zij het drankmisbruik willen aanmoedi gen, maar omdat >.y het drankmisbruik wenscheu tegen te gaan. Zij staan daarby dus geheel op bet standpunt van den «Volks bond". in de eerste plaats zij opgemerkt, dut dn drankverkoop in geen enkele cantine onbe- 34). „MÜ langer thuis gehouden dan strikt noodig was Maar dan is u toch een heel slecht mensch, dokter. Waarom deedt u dat? Meent u, dat het prettig vcor me wae, bij dat heerlijke weer thuis te moeten blijven? Waarom deedt u dat, vraag ikuuogeens." „Omdat hat aiekenbesoek bij u voor mij een groot genoegen was. Uw moeder en u noodigden me altijd uil, mijn visite wat te rekken en zóo sat ik dikwijle een uur eu soms langer bjj u. Ik beb'dieu tijd goed besteed om u grondig te bestudeeren, en xoo te seggen uw karakter gesondeerd en mijn con clusie is geweest, dat mijn et .te diagnose over u in ieder punt juist is gebleken." Zij lachtte. „Dal u selfe de genegenheid welke u voor iemand koestert als geneeskundige beschouwt en behandelt, ie wel geheel nieuwmaar toch beu ik seer benieuwd, iets te hooren omtrent die eerste diaguose." „Dat is nogal eenvoudigopenhartig en waarheid lievend, slim en veelsijdlg ontwikkeld; vereenigt alle eigenschappen in sioh om ee.i man gelukkig te maken." Zij maakte een diepe révérence„Ik dank u seer voor dat compliment, dokter." „Geen dank, juffrouw. Ik heb u waarlijk leeren kennen en waardeeren als een jongedame, die in allerlei zaken belang stelt, eeo die meu met het af schuwelijke woord „een zeer fijnbesnaarde natuur" aanduidt en juist daarom kan ik me niet voorstellen dat de jonge Tiesmeijer uw sympathie beeft en juist daarom kan en wil ik niet gelooven wat men zegt," „En wat zegt men dan wel f" „Dat u zich weldra met hem suit verloven. Ik heb bet altijd tegengesproken, want ik kan bet niet gelooven, omdat ik weet en gevoel en zie dat u ongelukkig zult worden. U past niet bij elkaar." Dat had U in siohzelven óok al .meermalen ge zegd heel dikwijls bad zjj zich afgevraagd„zal Ernst je op den duur bekorensul je werkelijk ge perkt is toegestaan, maar overal is beperkt lot enkele uren eu tot bepaalde, zeer laag gestolde maxima. Daarnaast bestaan de streng ste voorschriften om te waken tegeu ieder misbruik, dat uit den draukverkoop zou kun nen voortvloeien. Tot verkeerde toestanden of ongeregeldheden geeft die verkoop dan ook nergens aanleiding. Ten einde het voordeel v»m drankverkoop in de cantine uit een oogpunt van drank- in i s b r u i k bestrijding in het licht te stellen, diene het volgende; daarby zy er vooraf op gewezen, dat in cantines, waar uitsluitend zeer jonge militairen komen (instructie-bat terij, instructie-compagnie, instructie-battalion e. d.) een verbod tot drankverkoop natuurlijk noodig is. De kazernebevolking, wat betreft korporaals en manschappen, beslaat uit tweecategorieër miliciens en vry williger.*. De afschaffing van de plaatsvervanging heeft ons gelukkig ver lost vau een derde categorie, die ten deele een zeer ongunstig element in het leger vormde. Na haar vertrek behooren de straffen wegens dronkenschap aan ben, die volgens de Militie- wet dienen, betrek keiyk tot de zeldzaamheden. liet gehalte der miliciens is voor een deel afhankelijk van de streek, waaruit zy komen, van de vraag of zij groot-stedeling dan wel plattelander zijn, en ter. deele ook van het beroep, dat zij iu de burgermaatschappij uit oefenden. In het meerdere of mindere gebruik van alcoholische dranken vinden die factoren ookeenigeruialebunuildrukkingwat duidelijk is voor leder, die mot ons volk bekend is. Ik geloof, dat alle officieren het met my eens zullen zijn, dat bet moreel gehalte on zer miliciens vrij hoog staat, en dat de zucht tot drank misbruik ouder hen veel ge ringer is, dan men oppervlakkig zou denken. Meu mout i.itusschen niet vergeten, dat een groot gedeelte van ons volk gebruik maakt van ulcoholische dranken, dut het dus natuurlijk is, dat men dit van een groot ge deelte der uit het volk voortkomende mili ciens evenzeer moet verwachten, terwyl onder het volk ook drankm isb r u i k ers voor komen, die eveneens hun vertegenwoordigers onder de miliciens zullen vinden. Het spreekt van zelf, dat wat de milicien in zijn huiselijke omgeving doodgewoon vindt, nml. nu en dan een borrel drinken, hem na lukkig met hem worden?" De dokter had gelijk, maar toch stootte het hsar, dat hjj op ilio wijie xioh over Tiesmeijer uit liet; veel te duidelijk aprak uit zijn woorden: „Neem my; vergelijk mij met dien ander en je kunt geen oogenblik aarzelen wien je kiezen zult." „Wij moesten nu dit gesprek liever laten rusteu en naar de anderen terugkeeren" teide Martha „maar laat ik u dit "Og zeggen, dat bet on-dit waarvan u sooeven gewaagde geheel nieuw voor me is; ik weet niet of ik met den beer Tiesmeijer zal trouwen, doch moet u verzoeken, de beslissing daarvan aau mjj over te laten." Haar stem klonk koud en afstootend. „Ik vraag u wel om verachooning als lk iels on aangenaams mocht hebben gezegd; dat lageveuoiin in mijn bedoeling als om me op te dringen of u leed te willen veroorzaken." „Dat weet ik dokter" antwoordde atf, hem de band reikend en daarom ben ik ook volstrekt niet boos: maar laat ons nu naar de anderen gaan" eu ham voorgaand, schreed zjj op do overige gasten toe, die reeds vau de thee waren overgegaan tot limouade en biertje. Enkele heeren hadden reeds eeu sigaar opgestoken en hier en daar rookte een dame eeD papyros, terwijl de jeugd zich vermaakte met allerlei spelen. De eeuige die in eeu slecht humeur was, was de oude kolonel Witte. Sedert hel tusscben kapitein Vod Rübsam en beui tot een verklaring waa ge- koinon en sedert bij nu de zekerheid bad dat zijn schoone nicht binnen weinige dagen zou vertrekken, was er geen huis meer met hom te houden. Hn liep maar in siohzelven te mopperen eu gisteravond was hij zóo uitgevallen tegeu juffrouw Vou Weid- mannn dat deze weenend naar bed was gegaan, na hem op zeer duidelijke wjjxe voor tyran to hebben uitge maakt. Ook vanoobteDd was hjj absoluut ongeniet baar geweest, maar tegen den middag scheen de bui opgeklaard omdat by bedacht zyu nicht mis- sohien tóch nog op 't feest te zullen ontmoeten. Maar zij was niet gekomen en nu liep hj) met reu zenschreden in een zjjlaanije op en neer om wat op zijn verhaal te komen. Naast hem trippelde juffrouw Von Weidmann, die veel liever was blijven zitten, doeb op syn bijna bevelend „gaat u mee" bem onmiddellijk was ge volgd. zijn in dienst treden onmogolyk oen zonde kan schynen en dat do militaire autoriteiten daarmede rekening moeten houden. Waar zij dus, en volkomeu terecht, een feilen stryd voert tegen dranktn i s b r n i k, zou een stryd togen drankg e b r u i k niet alleen misplaatst zijri, maar zelfs waarschijnlijk het tegenover gestelde geven van hetgeen men wensclit. Het gehalte van het vrijwilligerspersoneel is voorzoover het met behoort tot de citegorie, die in dienst treedt om tot kader te wordeu opgeleid tegen wool dig niet hoog. Vele vrijwilligers treden in dienst omdat zy door een hoog handgeld gelokt worden en niet omdat de uniform en de lost tot den militairen stand hen daartoe noopt. Vooral waar zy voortkomen uit de groote hevolkings-centra, is bjj hen de neiging tot drankgebruik groot, wat gewoonlijk ge paard gaat met het bezoeken van herbergen van minder allooi. Behalve andere kwade gevolgen, die dergelijk bezoek kan hebben, is het een foil, dat de kwaliteit van den drank, in dergelyke gelegenheden getapt, vank zeer slecht is. Daarin schuilt misschien nog «en grooter gevaar dan in het drank gebruik zelf: goede jenever maakt d ro» k en, slechte maakt gek, eu vele indisciplinaire handelingen, onder den invloed van sterken- drank begaan, vinden overal bun grond in do slechte hoedanigheid van den gebruikten alcohol. Het 19 duidelijk, dat er voor de militaire autoriteit dan ook alles aan gelegen is om den soldaat, speciaal den vrijwilliger, uit de «kroeg" te houden. Eeu machtig hulpmiddel daarby zijn do Militaire Tehuizen, lammer, dut zij in vele guvullen een te uitsluitend godsdienstig-soctarlsch karakter hebben, wat velen van een bezoek n('schriki, maar boven dien wor len zy uic den aard der zaak meer bezocht door de bravo zonen des vaderlands, die reeds thuis werden aangemaand, duur hun toevluchtsoord te zoeken, dan door du zwukkere zielen, die, by een minder ontwik keld godsdienstig leven en zonder eenigen drang in die richting, ter-ler aan andere neigingen gevolg geven, en de Militaire Te huizen, waar zij van veel kwaad weerhouden kunnen worden, links laten liggen. Konden van Staatswege of door purlieu- lieren M litaire Tehuizen zonder godadionstig- onvcrschiligheid uw naam Kei.(klap* bleef zy auau, ilrulile beide ban den op haar hari en teide: Kolonel, ik kin niet meeral» u langer op die uianier wilt blijven voorthollen, dan moet u uw gttug maar gaan, maar ik doe niet meer mee. Ik heb geen lust eeu hartverlamming op ic loopen." „Zwukbeid, uw naam 1* vrouw" gaf de kolonel miuachtend terug. „Neen, kolonel, er 1» man." Hy bleef nu óok staar en xeide met eon atcm, waaruil eeu naderend onwoor sprak „Juflrouw Von Weid mau n f' „Kolonel 1" Ook dat klouk nu niet bepaald vriendelijk. AL twee kemphanen stonden zij togenover elkaar. Hy was zichzelf 'teerst moeetor ou toide „Weet zoo goed eu zeg wal u te zoggen licbtik houd niet van dergelijke verLapte bedreigingen. Hebt u iele op 'thart?" „late? Noen, heel voel" viel de kleiue dame uit „en ik zal 'i u maar rondweg zoggen, kolonel, dat bel zóo niet langer kan. Ik heb dat vannacht inge zien toen ik weenend te bed lag. Ja, kolonel, ik heb gebuild en u moost zich daarover in hart en nieren ecbamen, want ik bob om u gebuild. U 1» een lyrwn,oeu - orechrikkeljjk mensch. Ik bebu ge waarschuwd, dal uw daad u zou berouwen en nu wreekt u zich op mjj door uwalechthumeur; maar ik bedank daarvoor. Ja, ik bedauk daarvoor, kolo nel" behaalde zy met verheffing van item, toon hn baar in de rode wilde vallen „eu lk verzoek u my Ie laten uitaprokenlaat mij nu ook ren» praten, heb lang genoeg gezwegen. Ale u niet zoo af- «chuwolyk eigenwijs was, zou ik u aanraden, naar de KUbsnnis te gauu en te trachten don kapitein over ie balen ajjn verzoek om overplaatsing nog in te trekken, maar met u valt niet moor ie pralen vroeger wat 't al moeilijk, maar tegenwoordig ie *1 boelemaal onmogelijk." „Juffrouw Von Weidmann pae op jo woorden. „Stellig, ik weet hooi goed wat ik zegik heb den ganaehen nacht den tjjd gehad, er over ua te donken, eu woord voor woord te overwegen eu daarom zult u nu ook bet eiud hooren, waarvan ik niet ben af to brengen wjj gaan van elkaar. O ja, beslist; ik ga van u weg. De dokier heeft het lsatet nog gezegd, dat u nog best twintig jaar kunt sectarisch karakter worden opgericht, dan zoude my dit beter schijnen. Thans echter doen de bestaaudo Tehuizen roe-Is zeer veel goed en verdienen zij als zoodanig den steun van allen, eu iu de eerste plaats vau de officieren. Zy bieden den soldaat, die eens wat anders wil zien dan de kuememureo, een toevluchtsoord dat hem b-houdt voor het bezoek van kroegon: de Tehuizen zyn opgericht voor den soldaat, de kroegen voor den kroeghouder; de behingen van 'lehuis en soldaat gaan samen, die van kroeghouder en soldaat zyn tegengesteld. Het is hier de plaats om te wyzen op het treurige feit, dat nog zoovele kazernes om geven zijn door kroegen, die den soldaat reeds bij de eerste schrede, welke liji buiten zyn woning zet, lokken, en hem juist door hun ligging nog meer in verleiding brengen. Eeu punt van actie voor den «Volksbond" zouden ra. i. gelegen kunneu zyn in pogingen om hierin verbetering te brengen. Voor de militaire autoriteit biyft de voor- uaamste plicht oin te zorgen voor goede militaire cantiuea in de kazernes. Eeo militaire cantine kan niet te goed zynmen kan er niet te veel zorg aan besteden om ze te muken tot vroolyke, gezellige uitspannings lokalen, waar de soldaat ulles vindt, wat hem tot thuisblijven kan lokken. Zy vormen dan een machtigen factor om den zwakken broe der op tiet rechte spoor te houden, hem uit de kroeg en van drankmisbruik terug te houden. Bestaat echter in een cantine absoluut ver bod tot verkoop vau sterkedrank, dan i« hot duideiyk, dut velen reeds daardoor wor den afgehouden vau een geregeld cantine- bezoek; het verbod uitleen werkt op dit Eunt reeds slecht, en dry ft den soldaat naar uiten en naar de kroegen. Weet hy daar entegen, dal hy in de cantine een borrel kan krijgen, dun blijft by thuis eu krygt, onder toezicht en beperking, goede waar. Beletten wy dus niet het j/ebruik, wij be perken het misbruik, en dit is de hoofdzaak. Het is op deze gronden, dat door my en door velen met my de beperkte drank ver koop in militaire cantines wordt beschouwd als een maatregel, geheel werkende in de richting waarin de «Volksbond" zich beweegt, en kunnen wy onzen Minister van Oorlog leven, dan xjjn nog moer dan seveuduisend dagen, en zóo lang verdraag ik uw standje* eu grofheden niet meer, dan krjjg ilc zeker oeu beroerte. En «lat u mjj zoo plaagt en (aquinoer!, lub ik niet aan u verdiend kolonel. Ik heb 't altjjd goed met u voor gehad en alles gedaan wat maar in mjjn vermogen was om 't u thuis aangenaam on gemakkelijk Ie maken. En wat is u dank? Een boos humeur, altjjd een boos buiueur. U beschouwt mjj als *eo soort bliksemafleider voor uw boozo buien die hoe langer zoo heviger en tovon» talrijker worden en daarvoor pas lk. Het beste is dan ook inaar, dat wij vau elkaar gaan. Natuurlijk bljjf ik in de stad opdist ik me naar u kan inlbrmeeron in geval u eens aiek wordt of op andero wjjso hulp soudt noodig hebben. Ook wil ik wul voor uw wasch bljjveu zorgen, u lederen dagdecouraotbljjvon voorlezen en uw brieven schrijven; inaar we moeten vau elkaar gaanbel kan niet anders, maar geloot me dat bst me beei wat gekost heeft om tot dit besluit te kotueu eu dateu baar zakdoek voor den dag halend, voltooide sj] baar toespraak met een zee van tranen en een reeks snikken. Geheel radeloos en absoluut niet wotoud wat to beginnen, stond de oude kolonel tegenover haar; 't bad niet veel gescheeld of hij had de beroerte ge kregen waarvan juffrouw Von Wsiduiann steeds den mond vol had. Vau de verwjjteu die hem waren gemaakt, trok bjj zich hoegnasmd niets aau, want sis elke tyran was bjj er vau overtuigd, dst hjj geheel onve diend werd beticht vsn sl dat frssis. Slechts Óen woord bad hjj verstaan eu bad hetu getroffen „Wjj moeten vsn elkaar gaan." Hjj kon geen woorden vinden. Wst sou er vso bem wordeu sla zjj baar bedreiging uitvoerde? Op zjju leeftijd kon bjj niet meer wennen aan sen andere juffrouw ven geselschap en alléén te tillen, nieuiaud te hebban die zich met hem occupeerde, die voor hem zorgde Hjj trad op haar too eu legde Iroostsnd syn baud op haar tobouder, doch bereikte daat.-ne* slechts, dat zjj heviger begon to snikken. „Juffrouw Von Weidmann" teide bij „buil niet moortoon dat je eeu man bent, of liever geef je niet zoo toe aan die enfin, je begrjjpt me en vóór allee verzoek ik u, dat u bet woord terugneemt, dat wjj van elkaar gaai." Hordt esrvoJgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1905 | | pagina 1