Dinsdag 15
Augustus 1905.
No. 5691.
54e Jaargang.
STEUNT!
Feuilleton.
DICK BULTITUDE.
Binnenland.
UITGAVE
FIRMA A H. VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag- Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
irancu per post /"1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent: elke regel meer 10 cent. Legale-,
ofiicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25; elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseer kost en in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Telephoon 19.
KENNISGEVING.
De COMMISSARIS der KONINGIN in de
provincie UTRECHT,
heeft bij deze de eer te berichten, dat hij hen,
die op de daartoe bestemde lijsten hun verlangen
hebben te kennen gegeven, hem bij gelegenheid
van het aanvaarden van zijn ambt hunne op
wachting te maken, zal ontvangen op Katerdag
den 19deu Augustus e. k. en wel
de Rijks-, Provinciale-, Gemeentelijke en andere
autoriteiten dos Voormiddag* t en 11 ure
de Kerkelijke Colleges, den Senaat van hel
Ulrechtsche Studenten-Corps en overige besturen,
alsmede particulieren des namiddags ten 2 ure.
Tevens maakt de Commissaris der Koningin
voornoemd bekend, dat zijne gewone audiënties,
te beginnen met 2(5 Augustus e. k., zullen plaats
hebben des Zuterdngs ten 11 nre.
Utrecht, den 12 Augustus 1905.
De Commissaris der Koningin voornoemd,
F. D. SCHLMMELPENNINCK
Een Engelsch tijdschrift heeft ter beant
woording aan zijn lezers de vraag voorge
legd:
Wat is een kind?
Er kwamen natuurlijk tal van antwoorden.
Eenige daarvan laten we volgen:
Een uitvinding, om de mensehen 's nachts
wakker te houden.
Des vaders mededinger in de moederlijke
liefde.
Een monschelijke bloem, nog niet door
den vinger der zorg aangeraakt.
Een klein wezen, dut bij u komt logeeren,
geen garderobe mee orengt, niets voor kost
en inwoning betaalt, nooit een woord spreekt,
zich orn niets bekommert, en meer oppas
sing vereischl, dan al de overigen ^te zamen,
en toch 't meest door alle welkom wordt ge-
heeten.
Dat, wat een huis gelukkiger, de liefde
slerker, het geduld grooter, de handen nij
verder, de nachten langer, de dagen korter,
de beurzen .i. 'er maakt, dat de kleeren
verslijten, ::e. e, leden vergeten en de toe
komst helderder worden doet.
De zoetste, kle'.p die ooit de haven
van een gelukkig te' c binnenloopt.
't Laatste untwooru achten wij de geluk
kigste definitie.
En ze kwam ons in de gedachten, toen
we zooeven liet verslag van de «vereeniging
tot opvoeding van halfverweesde, verwaar
loosde of verlaten kinderen in het huisgezin"
door bladerden, en als we het niet wisten,
dan zou de inhoud van dat boekske ons doen
besellen, hoevele kinderen de ankerplaats
van een tehuis we spreken niet eens van
een gelukkig tehuis moeien missen, hetzij
omdat de dood de ouders hen ontnam of
dat dezen en dat wil ons nog verschrik
kelijker voorkomen - - de zorg voor die
wezentjes onverantwoordelijk van zich af
schoven.
En daarom behooren onder de vereeniging
op wier pogen en werken we gaarne, aan
de hand van haar jaarverslagen de aandacht
vestigen in de eerste plaats die, welke zich
wijden aan het physiek en moreel welzijn
van het kind, den drager der toekomst, in
zonderheid van dat kind, hetwelk tengevolge
van de eene of andere droeve omstandigheid,
de ouderlijke zorg en liefde derven moet.
Eén dier vereenigingen, welke die taak
zoo breed mogelijk tracht op te vatten, is
wel de zooeven genoemde.
Opgericht in 1894 telde ze in 1904 vijftien
plaatselijke afdeelingen.
Er werden in 1904 door «Ie vereeniging
112 kinderen, 67 jongens en 45 meisjes, op
genomen, waarvan de afdeeling «Amersfoort"
er 26 verpleegden n.l. van de afdeelingen
Amsterdam 8, Assen 2, 's Gtavetihage 3,
Naarden-Bussum 6, Zeist 2 en voor eigen
rekening 5.
Waar de afdeeling G beschermers 110
leden en 33 begunstigers telt, bedroegen de
ontvangsten f870.325 en de uitgaven f629.40,
terwijl ze een kapitaal bezit van f 3380 nomi
naal.
Met ingenomenheid wordt melding ge
maakt van een belangrijke schenking door
een Lid-Beschermer, die onbekend wenscht
te blijven, terwijl een soiree, door eenige
belangstellenden gearrangeerd, mede een
belangrijke bate in de kas deed vloeien.
Naast veel lich', dat met dankbaarheid ge
constateerd wordt, mogen we echter de
schaduw, die op het werk der afdeeling
viel, niet onvermeld laten, al is het er eene,
die geen enkele vereeniging op haar beurt
bespaard blijft.
Naast de gunstige resultaten toch bij de
pupillen verkregen, staat het feit, dat een
hunner, met hoeveel z*<rg en toewijding, met
hoeveel tact en behoedzaamheid men zijn
karakter ook zocht te leiden, niet in het
reehte spoot te krijgen of liever te houden
40.
„Wat zal ik met je doen giug de directeur voort
om zulk monsterachtig wangedrag te straiten
„Vraag dat ray niet, zei Paul desperaat, maar laat
bet in 's hemelsnaam gauw afgeloopan zijn."
„Als ik draal, antwoordde de directeur, dan is 't
omdat ik ernstig betwijfel of een pak slaag alleen
genoeg straf is voor je misdrijf of het niet een
veel te lichte straf is."
„Hij zal me toch niet willen martelen," dacht
Paul.
„Ja, zei de directeur weer. Ik heb mijn besluit
genomen. Op een zóo bedorven geest zal een pak
ransel geen voldoenden indruk maken. Ik kan niet
rislteeren, datje onschuldige makkers doorjou worden
aangestoken. Ik ben vast besloten, wat het me ook
kost, hoezeer het je goeden vader ook grieven zal,
die er zóo op gesteld ïb, dat je zijn naam in eere
zult houden. Ik moet mijn plicht doen tegenover
de oudera der kinderen, die aan mijn zorg aiju toe
vertrouwd. Ik zal je niet slaan dat zou geen
uitwerking hebben maar ik zal je van school weg
jagen."
„Wat?" schreeuwde Paul, die zijn ooren niet kon
geloovon. Mij wegjagen Versta ik u goed, dr.
Crimatone. Zeg dat nog eens wilt u mjj wegjagen
„Ik heb het gezegd, zei de directeur gestreng, uiets
kan me nu van wijn besluit terugbrengen (alsof
Paul daar plan op had). Mijn vrouw zal zorgen,
was, tenminste de knaap verkoos tot het
zwervende leven terug te keeveu.
En dan het bestuur zou gaarne het leden
tal grooter wensc.hen. Er konden nog zooveel
meer st.idgenooten de afdeeling steunen en
haar daardoor nog meer doeltreffend doen
optreden.
Zij, die iets meer omtrent naar arbeid en
streven wenschen te vernemen, zullen bij
den volijverigen secretaris, den beer C. I).
Mounier, Pieter Bothstraut I, gaarne de noo-
dige inlichtingen ontvangen.
De achturige werkdag.
In het laatste nummer van de «Labour
Gazette" worden de volgende resultaten me
degedeeld- van den achturigen werkdag op
de Engelsche marinewerven en werkplaatsen
voor bet leger.
In 1894 werd het aantal werkuren per
week voor ongeveer 43000 arbeiders in ver
schillende rijkswerkplaatsen verminderd tot
48. Daarvan behoorden 18600 lot het depar
tement van oorlog, grootendeels werkzaam
te Woolwich, voor wie dit beteekende een i
vermindering van ongeveer 0 uur per ,veek. I
Men verwachtte daarvan eerstens tijdsbe
sparing, omdat niet voor hetonbijt behoefde
gestopt te worden (immers het werk begon
eerst na hel onbijt) en in de tweede plaats
van Hebt en brandstof. Ook hoopte men, dat
grooter regelmaat en oplettendheid, beter ge
zondheidstoestand cn grooter arbeidsvermo
gen bij het werkvolk daarvan het gevolg
zouden zijn, terwijl op grond van ervarin
gen in particuliere fabrieken werd aangeno
men, dat de productiekosten niet zouden
vermeerderen.
De uitkomsten beantwoorden aan de ver
wachtingen. De productie bleef gelijk zoowel
als de productiekosten. EvenmiD verminderde
het weekloon der op stukloon arbeideüde
werklieden, hoewel de betaling per stuk niet
werd verhoogd. Het uurloon werd zoodanig
verhoogd, dat het weekloon gelijk bleel voor
hen die per uur werkten. Het aantal der
laatsten behoefde niet vergroot te worden.
Bij het departement van marine betrof
de maatregel van 1894 ruim 24000 man en
een vermindering vaD 21/8 uur per week.
Het grootste gedeelte werkte op de rijks
marinewerven. Veel moeilijker was het hier
de gevolgen nauwkeurig te constateeren,
ten eerste omdat de vermindering van het
aantal uren geringer was. Ook werden een
paar kleine vrijheden ingetrokken (3 vrije
minuten bijv. r.a bet luiden der bel om liet
dat je koffers morgeu zoo vroeg mogelijk worden
gepakt. Ikzelf zal je op den trein zetten eu je vader
een brief schrijven, waarom je van hier bjut ge-
zenden."
De heer Bnltitude verborg zijn gelaat in ziju bauden,
niet om ziju schaamte eu verdriet, maar om zijn
ongepaste vreugde te bedekken. Het scheen byua
te goed om waar te ziju
Hij stond op het punt, naar huis te gaan en dat
wel op een gemakkelijke manier. Hij hoefde geen
vervolging te vreezeu. Er was ook geeu kans, dat
hij verplicht zou worden, naar do gevangenis terug
ie keeren. De brief van den directeur zou zelfs
Dick daarvau overtuigen. En wat bet beste van
alles was, hem zou de schande en de pijn van een
pak ransel gespaard worden zelfs zou het onnoodig
zijn, dat onaangename geheim te vertellen.
Maar daar hij gedurendezijn kort verblyfop school
wat ondervinding bad opgedaan, weende hij bitter.
„Nog slechts éen nacht, ging de directeur voort,
zal je oude» uiijn dak doorbrengen en wel alge-
scheiden van je kameraden. Een nacht zul je in de
leege slaapkamer doorbrengen en dan moet je de
school met schande verlaten,"
Ik heb reeds gezegd, dat op den Zondag Paul ge
nieten zou van volmaakte vreugde eu geluk en
dat is werkelijk een niet te sterke uitdrukking voor
zijn gemoed toestand.
Toen bij ten slotte secuur was opgesloten in een
warme slaapkamer met mooie gordijnen eu een
karpet, beschermd tegen de vervolgingen van die
vreeselijke jongens, en toen bij er bbu dacht, dat
het was zijn laatsten nacht daar in buis, was de reaot'e
zóo groot, dat hjj niet kon nalaten om door de
kamer te dansen.
Toch zouden sommige menschen, die hadden door
gemaakt wat h(j had beleefd, zijn gaan twijfelen aan
het beituan van zoo groot geluk.
gereedschap tp halen) hetgeen een besparing
van 1 uur per week beteekende, en waren
verschillende arbeidsparende methodes inge
voerd, alle welke omstandigheden het maken
van een vergelijking bemoeilijken. Alles sa
mengenomen waren noch de productiekosten
noch de stukloon-tarieven verhoogd.
Niet minder tevreden over den achturigen
werkdag is men te Königsberg, Daar is de
achturige werkdag ingevoerd op de stedelijke
gasfabrieken en de electrischo centrale. Ziehier
wat de directie zegt over den invloed op de
discipline
Bij de nieuwe regeling is het middag-
schaftuur vervallen, hetgeen een zeer gunstige
uitwerking heeft gehad. Dikwijls kwamen
'osse werklieden na het middagschaftuur niet
of dronken terug, terwijl de arbeiders bij het
buizen leggen in de buitenwijken meestal
toch niet naar huis koudeu gaan en bet eten
hun gebracht moesten worden op het werk.
Nu wordt het middageten gebruikt, na alloop
van bet werk. Bij gezinnen met leerplichtige
kinderen is onderzocht of dit hen moeilijk
heden veroorzaakte. Het antwoord luidde
ontkennend. Wel werd als een voordeel ge
noemd, dat het eten den man niet meer op
groote afstanden behoeft nagedragen te
worden.
De productie is niet verminderd, de pro
ductiekosten niet vermeerderd. Ook het pu
bliek, voor zoover het met de werklieden
bij het aanbrengen van leidingen in de
huizen in aanraking komt, is zeer tevreden
over de veranderingimmers de arbeidsdag
is om drie uur .geëindigd, zoodat de huis
moeders daarna voor karweitjes niet meer
behoeven te vreezen. En wat (le gezondheid
van den werkman betreft, op dat punt is
natuurlijk niets tegen dezen maatregel in te
brengen.
Vad.
Het nieuwe Ministerie.
Medegedeeld wordt, dat mr. Borgesius ai.n
wien de opdracht tot Kabinetsformatie is
gegeven, met zijn taak gereed gekomen is.
Het Ministerie zou aldus zyn samengesteld:
Buitenlandscbe zaken Jhr. mr. Van Tets
van Goudriaan, gezant te Berlijn;
Justilie: mr. E. E. van Raalle, lid van de
Tweede Kamer;
Binnenlandscbe zakenmr. P. Rink, lid
der Tweede Kamer
Marine: kapitein ter zee W. J. Cohen
Toen de heer Bultitude 'sMaaudags wakker w
was hij welgemoed, want hij herinnerde zich den
veranderden stand van zaken. Binnen een paar uur
zou hij gemakkelijk en veilig naar huis sporen, om
gemakkelijk zijn rechter te herwinnen. Terwijl hij
daar zoo lag, moest hij werkelyk lachen bij de ge
dachte aan Dick's gezicht wanneer deze ziju vader
zoo onverwacht terug zag komen. Ilij begou reeds
ofschoon ny er in 't minst geeu reden toe had, het
verloop der dingen toe le schrijven aan eigen overleg.
Hij bleef langen tijd in bed nadat de opstaanbcl
wel geluid, daar hij geveelde dat men hem toch in
deze omstandigheden niets maken kou. Ten slotte
stond hij op en kleedde zich met een gevoel van
tovredenheid over de dingen in het algemeen.Toen
hij zijn toilet had voltooid, kwam de directeur binnen.
„Bultitude, zei hij met een grafstem, voor ik je
wegzend, zou ik graag uit je eigen moud hooren,
dat je eenige wroeging gevoelt, eeuig berouw over
je gedrag."
Do heer Bultitude dacht, dat die verklaring geon
kwaad kon en daarom zei hij, eu dat kon bij met
een rustig geweten doen, dat bij hel gebeurde zeer
betreurde.
„Het doet me genoegen dat te hooren, zei de
directeur, groot genoegen: het bevrydt mij van ecu
pijulijke verantwoordelijkheid. Het is zelfs mogelijk,
dat ik uu de zaak een beetje anders ga bekijken."
„O," zei Paul, die zich plotseling heel ongelukkig
begon le gevoelen.
„Jahet is een ernstige zaak om een jong leven
te verwoesten door onnoodige strengheid. Niets kan
natuurlijk de luagharligheid van jegedrag vergoelijken
maar toch zyn er aanduidingen van edeler dingen
in je karakter eu ik wanhoop zelfs nu nog niet (als
je in bet openhaar door mij onder handen genomen
bent) oin je le maken tot een sieraad van de kringen
•.vaariu je bestemd bent om te verkeeren. Ik wil
ranhoop opgeven, ik wil een beetje vol-
Paul die zich voelde of hij lam
niet ii
harder
„Dank u",
geslagen was.
„Ook mijn vrouw, zei dr. Grimstone, is voor jein
de bres gesprongeu. Ze heeft als haar opinie te kennen
gegeven, dat een Hink pak slaag in het openbaar
oen duurzamer invloed op je karakter zal uitoefenen
dan wegsturen vau school zonder dat je in staat
gesteld bent, je leven te verbeteren".
„Dal is vriendelijk van mevrouw", kon Paul nog
uitbrengen.
„Dan hoop ik, dat je zult toonen, dat je die
vriendelijkheid op prijs stelt. Ik zal je nu nietweg-^
zenden. Ik zalye nog óen kaus*gevën omjegoedèn
naam te herwinnen, jk zal je in 't openbnamrnfleö>
Om elf uur zal je een pak ransel hebben, zooals je
nooit, hebt gehad en de geueele school zal er getuige
van zijn. Je hoeft_uiet naar beneden te komenje
onbijt zal wel boven gestuurd worden".
Paul deed een zwakke poging ont hem van die"
vreeselijke voornemens af te brengen.
„Dr. Grimstore, zei hij, ik zou maar liever weg
gestuurd worden, als het u hetzelfde is".
„Maar het is mij niet hetzelfde, zei de directeur.
Dit is niets dan trots en stijfhoofdigheid, Bultitude:
ik zou verkeerd doeu met er notitie^van t^nemeü^.
„Maar ik heb er plegen ^)m geslagen te
worden, zei Paulhefr-mu me volstrekt niet beter
maken het zou me maar obstiuaat maken Ik ben
iu principe te-en elke lichamelijke bestvaS ;g. Weg
sturen is wat anders; dat kan ik u verzek- reu, zou
me tot een ander mensch maken, dat zou het zeker".
