Donderdag 19
October 1905.
No. 7109.
55e Jaargang
111IMALE BLOEMLEZING.
Feuilleton.
De groote Rus.
UITGAVE
FIRMA A. H- VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag' Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden
iranco per post f 1.45. Advertentiën 46 regels 60 cent; elke regel meer 40 cent. Legale-,
ofïicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 45 regels f 1.25; elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 40 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Telephoon 19.
Heden verzenden wij aan de daarop ge-
abonneerden aflevering 1 van den Vierden
jaargang van onze premie »De Muzikale
B 1 o e m I e z i n g".
•Deze aflevering bevat, behalve de ge
wone «Wenken van een ouden muziek
meester", kunstenaars-biographieën en berich
ten, benevens zeer lezenswaardige mede-
deelingen op muzikaal gebied, de volgende
muziekstukkeu:
4. Minnelied, voor piano, door D. Krug;
2. Nachtlied, voor piano, door F. Mendelssohn
Bartholdy In der Schmiede, voor piano, door
A. Jungmann; An...., voor piano en zang,
door A. André.
De «Muzikale Bloemlezing" kost voor de
abonné's op ons blad slechts 60 cent per
kwartaal, voor welk luttel bedrag men in de
drie maanden 6 afleveringen met 20 a 25
muziekstukken ontvangt.
Amersfoort in 1904.
XIII.
School 3e soort (Puntenburgerlaan).
Hoofd de heer A. Veen, bijgestaan door
5 onderwijzers en 3 onderwijzeressen, de
heeren Jochems, Prins, Verhaar, Heylijgers
en Slagter, en de dames Eibergen, Sinnige
en Koenz.
Bovendien waren bij het Handwarkonder-
wijs 4 helpsters behulpzaam.
In bet personeel kwam eenige mutatie.
Het ontslag verleend aan den heer Clausing,
wegens, ziekte en het vertrek van de tijde
lijke onderwijzeres mej. Spruijt, waren oor
zaak, dat het jaar onder min gunstige
omstandigheden begon. Het Hoofd der school
en de tijdelijke onderwijzeres mej. Oerlemans
voorzagen in de behoefte aan onderwijs
krachten.
De toename van het aantal leerlingen
maakte bovendien uitbreiding van het per
soneel noodzakelijk.
Benoemd worden 2 onderwijzers en 2
onderwijzeressen, de heeren Heijlijgers en
Slagter en mej. Eijbergen en Koenz. Tot
de mfunctietreling dezer benoemden waren
tijdelijk werkzaam mej. Oerlemans, Van
Dorssen en Stout.
Het aantal leerlingen klom van 237 tot
320 (100 jongens en 160 meisjes) verdeeld
over 8 klassen successievelijk met 40, 45,46,
33,47, 48,35 en 26 leerlingen. Het Handwerk-
onderwijs werd geregeld aan 432 leerlingen
gegeven door 6 onderwijzeressen. Tenge
volge van de mazelen moest éen lokaal 44
dagen gesloten worden.
Lokalen en leermiddelen waren in goeden
staat, terwijl ook de omgeving der school
een behaaglijk aanzien had.
Van de schoolbibliotheek, die langzamer
hand wordt uitgebreid, werd gretig gebruik
gemaakt.
Herhalingsschool (Hellestraat). Hoofd de
heer P. van den Hooff Azn. Het Herhalings-
onderwijs werd voor de afdeeling meisjes
den len Mei hervat, vclgens het nieuwe re
glement, dat 5 avonden per week, telkens van
2 uur, voorschrift.
Van de 26 leerlingen die den cursus 4903
volgden, kwamen 11 terug, terwyl 21 nieuwe
leerlingen werden aangenomen, zoodat be
gonnen werd met 32 meisjes.
Ze waren herkomstig van 5 verschillende
scholen12 van de R. K. Meisjesschool, 9
van de Openbare school 2e soort, 6 van de
Christelijke school, 3 van de Openbare school
Beekstraat en 2 van de Openbare school
Koningsstraat.
De drie klassen ontvingen samen 488 uren
onderwijs, namelijk88 uur Ned. Taal, van
mej. Hulstijn; 87 uur Rekenen, van mej. Van
Mill155 uur Handwerken, van mej. Van
Beek en Buijtenhuis; 53 uur Boekhouden,
van den heer Watervis53 uur Kennis der
Natuur van den heer Van den Hooff en 52
uur Zang, van den heer Van 't Wel.
Voor 't eerst werd dit jaar Kook- en Huis-
houdonderwijs gegeven. Mej. De Hol!, onder
directrice der Utrechtsche Industrie- en Huis
houdschool, belastte zich daarmede voor de
maanden Mei, Juni en September. In 42 les
sen van 3 achtereenvolgende uren werden de
eerste beginselen der Kookkunst aangebracht.
Volgens de verklaring van het Hoold der
inrichting werd dit onderwijs door ouders en
leerlingen zeer op prijs gesteld.
De jongensafdeeling ontving gedurende de
maanden Januari, Februari en Maart 366
uren eu gedurende October, November De
cember 3o4 uren of samen 720 uren onder
wijs, en wel
120 uur Ned. taal, van den heer Buijten-
huis96 uur Rekenen, van den heer Verborg;
98 uur Teekenen, van den heer Van Weezel
Errens: 72 uur Kennis der Natuur, van den
heer Nijland97 uur Boekhouden, van den
heerWatervis; 72 uurAardrijkskunde, van den
heer Van den Hooff; 22 uur Geschiedenis,
van den heer Van den Hooff; en 143 uur
Duitscb, van mej. Van Eijck van Voorthuijsen.
Van de 27 leerlingen die de 1e en de 2e
klasse ultimo Maart telden, kwamen met
October 22 terug, terwijl 29 nieuwe leerlingen
werden aangenomen, zoodat de cursus met
51 leerlingen begon.
Ze waren herkomstig16 van de Openbare
school 2e soort, 16 van de R. K. Jongensschool,
3 van de Christelijke school, 6 van de Open-
„Is dat morgen al vroeg de moeder, met oogen
groot van Bchrik,
„Ja, vöor 4 uur", antwoordde de kozak streng,
„anders staat hem iets vreeselijks te wachten!"
Hij gaf zyn paard de sporen en verdweeu in het
bosch, waar reeds de nacht begon te somberen.
Alleen gebleven op den drempel van haar huisje,
keerde de vrouw het papier, dat de soldaat haar had
gebracht, om en omWat een droefheid was er
besloten in dat vierkante stukje geel papier
Het waa dan toch waarHaar eenig kind aou men
haar ontrooven!En waarom?
Zij had wel hooren spreken van de andere znde
van de Aarde, waar reeds duizenden eu duizenden
Butsen waren omgekomen .Reeds by na twee jaren
geleden was Laroslav, de joDge wachtmeester, ver
trokken, en den eersten dag was hfl, naar men zeide,
bij het verlaten van den waggon door een kogel
getroffen.
Dat overkwam ook anderen
Maar zij
Z\j bad zulk een behoefte aan haar groot kind
Zijn leven was zoo nauw met het bare saamgesmolten
Zij had zich zoozeer vertrouwd gemaakt met de
Sedachte, dat hü haar nooit meer zou verlaten
at hij altijd bij naar zou a\jn, in het hutje van eiken-
bare school Koningsstraat, 6 van de Openbare
school Beekstraat, 2 van de Openbare schooi
Heerenstraat en 2 van elders.
Verandering in bet personeel had niet plaa s.
Als tweede onderwijzeres in de Handwerken
werd aangewezon mej. Buytenhuijs.
Roomsch Katholieke Meisjesscholen, Hoofd
mej. M. G. de Bruijn.
Deze inrichting, verdeeld iD 2 afdeelingen,
a. Burgerschool, b. Armenschool, beide in
éen gebouw vereenigd, stond aanvankelijk
onder twee Hoofdenmej. De Haas en mej.
De Bruijn, later alleen onder directie van
laatstgenoemde.
a. Burgerschool.
Het Hoofd werd hier bijgestaan door 3
onderwijzeressen, benevens 8 onderwijzeressen
voor de Handwerken.
De school werd bezocht door ongeveer 197
meisjes, verdeeld over 6 klassen, elk met
ruim 30 leerlingen.
De onderwezen vakken waren die, begrepen
onder a—i, k en 1.
b. Armenschool.
Het Hoofd werd bijgestaan door 5 onder
wijzeressen, benevens 10 onderwijzeressen
voor de Handwerken.
Het aantal leerlingen bedroeg 309, verdeeld
over 0 klassen, elk met ruim 50 leerlingen.
De Leerplichtwet oefende een goeden in
vloed uit op bet schoolverzuim.
Roomsch-Kalholiek Pensionaat (Zuidsiugel).
Hoofd mej. Hanlo, bijgestaan door 3 on
derwijzeressen, benevens verschillende onder
wijzeressen voor afzonderlijke vakken.
Deze inrichting, uitsluitend internaat, werd
bezocht door plm. 30 meisjes. Het onderwijs
strekte zich uit over de vakken van Lager,
en uitgebreid Lager onderwijs.
Roomsch-Katholieke Jongensscbool
Hoofd de beer M. van Lingen, bijgestaan
door 40 onderwijzers, de heerenWatervis,
Kisner, Fijnenburg, Wentink, Zeeman. H.
Baaiman, Terheggen, Luiken, Leemrijse, en
J. Ëaalman.
Het aantal leerlingen bleef vrijwel gelijk
aan dat van het vorige jaar en bedroeg 495,
verdeeld over 9 lokalen.
Ook hier oefende de Leerplichtwet een
goeden invloed uit; het schoolverzuim ver
minderde.
School voor Christelijk Nationaal Om'erwys.
Hoofd de beer P. de Groot, bijgestaan door
40 onderwijzers.
In het personeel kwam eenige verandering
de vacaturen konden in den regel spoedig
vervuld worden.
De school werd bezocht door 433 leerlingen.
hout, aan de grens van het woud.
En morgen moest hij vertrekken afgezonderd van
alles en van allen duizenden mijlen ver, om onbe
kende mannen te dooden, ol door hen gedood te
worden.
Toch verzette zij zich met, want 2ij wist dat het
haar „plicht" was, een plicht, die boven alle beden
kingen stond, maar zij nam dien plicht op zich, met
een gebroken hart.
Toen Sergius dien avond thuis kwam van het veld,
dat hij bearbeid had, reikte zijn moeder hem een
voudig het gele papier over.
Hij las het bij het licht van zjju lantaarn en zonk
toen neer op een bank, die voor het huis stond.
Den volgenden dag wilde de moeder Sergius naar
de kazerne brengen. Hy raadde het haar af, maar
zij hield zoolaug vol, tot hij haar medenam op den
wagen. Stil liet hij haar op zjju schouder uilhuilen,
denkend, dat die tranen haar wel goed zouden doen.
Bij het hek van de kazerne moesten zij scheiden.
De moeder zeide niets, want de schildwacht had
beloofd, dat zij bij elkander zouden mogen blijven
tot het oogenblik van aantreden.
Inderdaad kwam Sergius na een uur, geheel in
veld-tenue gekleed, terugstraks zou hij met zijn
regiment naar Krasuoije Sélo vertrekken.
Nog hadden zij een kwartier om samen te zijn
en daar, voor het hek, namen zij afscheid van elkander
als onnoozelen, die geen enkel woord ter beschikking
hebben om hun gedachten uit te drukken. Alleen
voor haar bleef hjj zoo rechtop staaD, rijzig iu zijn
uniform, die hjj nu 3 jaren niet gedragen had.
Zyn moeder zag hem aan en trachtte voor de
laatste maal diep in haar hart op te nemen alle
trekken van baar kind, dat zjj misschien nooit meer
zou terugzien.
En diep zuchtend kuste zjj zijn voorhoofd, dat
een kogel misschien zou doorboren, ziju blauwe
oogen, die de kleur hadden van de hare, zjjn stevige
hand, waar zjj altijd op had hopen te steuceii.
Toen legde zij haar hoofd tegen de breede borst
van Sergius eo opnieuw brak zij zwijgend in traDen
uil.
Hjj verzette zich met alle kracht tegen de ontroe
ring, die in zjjn binnenste opwelde. Alles verliet hjj
voor den Czaar en het heilige Rusland: zjjn huis
zjjn goed, zijn moeder en een ander nog, die net,
gekomen was, omdat zij daartoe het recht niet had!
maar die toch zeker óok builde in een hoek van
haar hut 1
En de voorbijgangers zagen die groep aan met eer
biedig zwjjgen.
Toen was het uur gekomen.
Zachtjes maakte bjj zich uit de armen van zijn
moeder los. Zjj begreep het en omhelsde hem voor
bet laatst, lang nog, en drukte toen een kus op zjju
voorhoofd, het bevochtigend door baar tranen.
Het hak>an[dek kazerne werd achter hem gesloten.
De arme vrouw giDg alleen op den wagen terug
en bij het suisen van den wind, die in de bosschen
het verdwijnen van den dag bejammerde, lispelde zy
haar gebeden.
Het was somber en koud, ook in haar hart.
Toen zjj injhet dorpterug kwam, zag zij een meisje,
dat op baar wachtte, leunend tegen de muur. Zjj
klom van den wagen.
„Ach Sonial" riep zjj.
„Is bij weg?"
„Ja, ach, zoo ver 1"
„Of hij terugkomt of niet, wilt ujm'y als dochter
Zjj stak haar armen uit en omhelsde haar.
lederen avond eloot de moeder haar deur stevig met
Behalve in de vakken a k werd tevens
onderwijs gegeven in de 3 moderne talen en
de wiskunde.
Het schoolverzuim was zeer geriug, dank
zij de door het Hoofd geroemde medewer
king der ouders.
Mochten de plannen tot uitbreiding van
personeel aan deze school werkelijkheid
worden, zeer zeker zal dit het onderwijs ten
goede komen, vooral als dan tevens het
Hoofd niet langer aan een vaste klasse zal
gebonden zijn.
Instituut-Van der Sluys.
Hoofd de heer P. van der der Sluys, bijge
staan door 3 onderwijzers en 2 vakonder wijzers.
Deze inrichting werd bezocht door plm.
30 internen en plm. 20 externen.
Het onderwijs strekte zich uit over de
vakken van Lager- en uitgebreid Lager
onderwijs.
Uwe Commissie bestond in 1904 uit de
heeren Reijnders, Voorzitter; dr. Jorissen,
Vice-voorzitter; D. Gerritsen, Penningmeester;
J. Bolk, N. Veis Heyn, C. M. M. Vermolen.
E. G. Drenth, Secretaris, en de dames
Rolandus Hagedoorn en Sandberg.
Door het vertrek van mevrouw Sandberg
verloor zij een werkzaam lid.
De periodiek aftredende leden werden door
U herkozen in de vacature van éen Dames-lid
was bij het einde des jaars nog niet voorzien.
De Commissie betuigt U haar dank voor
de medewerking, die zij van U mocht on
dervinden en roept die met vertrouwen ook
voor het volgende jaar in.
Het verslag der werkzaamheden van de
Commissie tot wering var. schoolverzuim luidt:
Ter voldoening aan het voorschrift, vervat
in art. 9 van het Kon. besluit van 16 November
1900 (Staatsblad No. 200) heeft de Commissie
tot wering van schoolverzuim te Amersloort,
de eer bierbij aan den Raad der gemeente
Amersfoort uit te brengen het volgende ver
slag van hare werkzaamheden over 1904.
De Commissie veranderde in haar samen
stelling door het bedanken door den heer
ror. W. D. Caudri, in wiens plaats in de
Raadsvergadering van 26 April 1904 benoemd
werd de heerG. Dekker, zoodat de Commissie
op heden bestaat uit de heerenN. van
Veen, Voorz.P. de Groot, M. van Lingen,
J. A. Stoopendaal, F. F. Spiekerman, T. J.
H. Bianchi, G. Dekker en J. van der Horst,
Secretaris.
Er werden 23 vergaderingen gehouden,
welke trouw door de leden bezocht werden.
169 maal ontving de Commissie van den
heer schoolopziener een kennisgeving bedoeld
bij art. 21 2 der Leerplichtwet; steeds
een eiken pin, zooals zy deed sedert Sergius zoo ver
heen was. Ook Dinsdagavond.
Het vroor en aan den donkeren hemel staarden de
sterren uit het oneindige naar de besneeuwde aarde.
Nedergeknield bad de moede „Ik weet niet waar
myn zoon is maar Gy weet het, o myn God!
Bewaar hem als den appel van Uw oog Dat hy geen
koude lyde en dat geen kogel hem trede Spaar
hem voor haar, die U smeekt, dat door Uwe goed
gunstigheid myn arme jongen mag terugkeereu!"
Op dat oogenblik weerklonk in de hut een luide
slag nóg een, nóg een.
Met éen sprong was de moeder op en zij rukte de
pin los, zonder even na te denken, voortgedreven
dü'.r een onweerstaanbaar voorgevoel. Zy opende, en
tcgeu den achtergrond van nacht en sterren verscheen
haar zoon.
„Ik ben bet", zei hy eenvoudig.
„Jy! Wat? Ben jij het?"
Zy legde haar hand op haar hart, dat met al te
felle slagen klopte in haar oude borst, het halleluja
van haar geluk.
„Wat nu, ben je niet weggereisdf
„De vrede is geteekend 1"
„Ga even zitten, vertel me alles."
Zij nam zijn hand en liet hem jpreken.
Sergius vertelde, dat duizenden Kilometers vandaar,
een groote Rus, door den Czaar gezonden, dag en
□acht gewerkt nad, een maand lang, om te verhin
deren, dat nog meer duizenden werden neergeschoten
en dat het dj geregeld was, en dat de moeders niet
meer behoefden te weeDen.
Nu knielden drie menschen neer en baden hun
gebed voor dien grooten Rus daar, die nu alweer op
reis was naar heilig Rusland.