Donderdag 14
December
1905.
No. 7133.
55e Jaargang
Spreek- onderwijs.
Feuilleton.
DE VLUCHT.
UITGAVE:
Verschijnt Dinsdag- Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maan en f\.
n'anco per post f 4.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-,
FIRMA A- H- VAN CLEEFF °Uicieële- en onteigeningsadvcrtentiën per regel 15 cent.Reclames 1—0 regels/" 1.25;eikeregel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën vaD buiten de stad worden do incasseerkosten in rekening gebracht.
te AMERSFOORT.
KORTEGRACHT 9.
Telephoon 19.
i.1 die zich met ingang van
Januari op deze courant
wonschen te abonneeren
ontvangen de tot dien da
tum verschijnende nummers
KOSTELOOS.
KEHKlSttBYlNe.
Kamer van A rlirid roor do Hou whc.lrij veil
te Amersfoort.
BURGEMEESTER on WETHOUDERS der üc-
meonto AMERSFOORT,
Gelet op de artikelen 11 en 70 van hot Kiesre
glement voor do Ktimers van Arbeid
Brengen ter kennis van de hoofden ol bestuurders
van do bcdrjjycn, welke in do bovengenoemde Ka
mer van Arbeid vertegenwoordigd zijn, iu weten
liet bewerken van bout, steen of metalenbel
leggen van eleclrische geleidingen of van gas- ol
waterleidingenliet schilders-, slollecrtbirs-, behan
gers-, beiers-, stukadoors-, aardwerkers- on straat-
makersbodrijihut ontwerpen van en hel houden
van toezicht bij bet uitvocrcu van bouwplannen
dat zij verplicht zijn vóór 16 Januari aanstaande
eene lijst, of zoo noodig Ijjston, op ic maken van de
namen en van do voornamen der mnnuolljko en
vrouwolijke personen, die in hun bedrijf binnen hot
gebied uor Kamer van Arbeid als patroons ol in bun
dienst als werklieden werkzaam ztju geweest gedu-
reudo bet laatst vorloopen kalenderjaar, of, wat het
bouwvak betreft, gedurende bot laatste tijdvak van
7 maanden, dat in dat bedrijf is gewerkt;
dut in don loop dezer tnaand zooveel mogelijk
de bedoelde hooiden en bestuurders formulieren der
lijsten zullen worden gezonden, en
dat ilio lijst of lijsten zoo spoedig mogelijk, in elk
geval vóór 16 Januari e.k., nauwkeurig ingevul.
bchooron te worden gezonden
wanneer de daarop vermelde personen slechts iu
den Gemeente bij het zelfde hoofd of den zelfden
bestuurder van een der genoemde bedrijven werk
zaam zijn geweest, aan Burgemeester en Wethouders
vau die Gemeento
en, wanneer do daarop vermelde personen in meer
dau é(B Gemeento binnen hut gebied der Kamer
van Arbeid bij bet zelfde hoofd of den zeilden be
stuurder van een der genoemdo bedrijven werkzaam
zijn geweest, aan Burgemeester en Wethouders der
Gemeente, waar die personen het laatst werkzaam
zjju goweest.
üp du lijsten worden uiet vermeld
lo zij, die gedurende den bovennangogoveu tijd
binnen hel gebied der Kamer van Arbeid niet bij
liet zelfde hoofdof don zelfden bestuuurder ziju werk
zaam gowoest
2o zij, die geen ingezetenen des Rijks of gecu
Nederlanders zijn of op 15 Februari aanstaande den
leeftijd van 26 jarm niet zullen hebben bereikt.
Wordendo voorts te ktnnis gebracht van hen, die
gedurondo het laatstverloop' kalenderjaar, of, wat
het houwvak betreft, gedurende het Inatsto tijdvak
vau 7 maanden, niet iu het bedrijf van hot zelfde
hoofd ol' den zolfdou bestuurder werkzaam zijn ge-
wcost, doch die aanspraak kunnen maken oin ge
plaatst tc worden op ccno Kiezerslijst voor do Kamer
van Arbeid, dat sy daarvan vOor den 15 Juiniitri a.s.
nungifto kunnen doen by Burgemeester en Wet hou-
nors tier Gemoonts, waar zy werkzaam ziju geweest
of hot laatst werkzaam syu goweest.
Do formulieren dor lijsten on dor aangiften xUn
van heuen af kosteloos verkrijgbaar ter Hocrotario
tlozcr Gemeente, op werkdagen geopend van des
vonrmiddags 9 tot dos namiddags 8 uur.
Amersfoort, 12 December 1905.
Burgemeester on Wethouders voornoemd,
Do Burgemeester,
E. L. VISSER.
Wethouder, loco-Burg.
De Secretaris,
J. O. STEN FEUT KROESE.
Voor slecht sprekenden eu spraak-
gebrekkigen, uoor L. van Lier, ge
diplomeerd Gemeente-spraak leeruur
te 'a-Gravonhnge. 's-Gravouhage,
C. Brouwer, 1905, I 81 pp. 8".
Prijs f0.45.
Alleio der Vortrag macht des Red tiers
Gliick.
Hoe heel velen, die in werkelijk fraalen
stijl mooie zaken weten neer te schrijven,
missen de macht om, als zo in kleiner ol
groote kring getoepen zijn om mededeeling
te doen van hetgeen zy ovor een of under
onderwerp dachten, te eerien mule de gave
om hun gehoor te boeien, het volkomen te
doordringen van hetgeen zij, nu soms zeer
ornstige studie, als voor 'toogenblik het
meest juiste achten.
Niet, dut de ernstige lezing en bestudee
ring van hel boekje welks titel wo hierboven
atdrukten, opeens van alle hakkelaars en
stotteraars zal maken eminente redenaars,
maar toch heeft do heer Van Lier oen uit
nemend werk gedaan door thans, naust het
zeer vele dut hij in een bijna 10-jarige prak
tijk voor dit inderdaad groote volksbelang
deed, door deze brochure voor de zaak die
belangstelling tc wekken, welke zij zoo ton
volle verdient.
Volgens den heer Van Lier kan bijna ieder
normaal tnensch in 't allerongunstigste
geval zal slechts 5 pCt. daarin niet volkomen
slagen zich de gave van het woord meester
maken, doch »'t is zoor naïef, te meencn,
dat. men kan leeron spreken uit een boekje.
Een boekje mag oen leiddraad voor herha
ling zijn, net middel ter genezing kan 't niet
wezen, omdat het stomme papier niet kan
loeren hooren en luisteren".
Schrjjver behandelt iu twaalf hoofdstukkeu
achtereenvolgons do spraakontwikkeling,
het stamelen, hot lispelen, het organisch
stamelen, de gehemelte-gebreken, het stot
teren, het polteren, hoorstumheid, doofstom-
lieid, avasio, achterlijke kinderen, on luit
1)
En gelooft u werkelijk, dat alios goed zal
afloopou, ruynhocr Maurice?
Mijn waarde miss Liuton, ik geloof, dnt, voor
zoover 't van onze pogingen afhangt, Sir Ernest
Parvyu hedenavond om tien uur uit Durituoor be
vrijd zal sjju. Dank zij het geld, dat tt mij gegeven
hebt om hem om to koopen, on do belofte dat hij
nog meer zal krijgen, zal do bewakor ons niet teleur
stellen. IIij zal na ziju ontsnapping veilig geborgen
worden, totdat de automobiel hem in volmaakte
vcilighoid kun bronguu. Do chauffeur, dien ik heb
aangenomen, kan gerust vertrouwd wordonliet
jacht ligt gorcod eu u zult na middernacht vertrok
ken zijn.
-~ UI hoe kitu ik u danken voor nl hetgeen u
hokt gedaan
Ik hob oon mooiljjko taak gelnul, dat stom ik
too, on nis bolooning daarvoor, moot u mo den be
lofte doon.
Een belofte? En welke is die?
Zij is eenvoudig deze. Mijn noot' Ernest wordt
beeohuldigd zokcro obligaties vervalscht ou vorlian-
deltl to hulibon. U zegt, dut hij onschuldig is nu
misschien is 'l zoo; ik woel 't echter niet. Ik woot
slechts, dat u zjjti ontsnapping verlangt on, ofschoon
u wcot hoe zoor ik u liefheb, bob ik myu eigen
geluk opgeofferd om hem to helpen. Wees er van
verzokerd, dat voorzoovor 't non nijj ligt, onze plan-
non hodonavond zullen slagonmaar inoohteu zy
methodisch en hygiënisch sprekenom ten
slotte een in vijftal pagina's mededeeling to
doen van door hem verkregen resultaten bjj
bijna 500 leeilingen.
Gaan we iu 'tkort don inhoud van hul
belangrijke boekje na.
De spraakontwikkeling begint reeds vóór
du geboorte van het kind dun roods ontwik
kelen zich gewaarwordingen, waarnemingen
en voorstollingen tengevolge van het gevoel
vun honger en dorst en door do boweging
der arm-, hals-, zuig- en slikspioron. liet
gehoor editor ontwikkelt zich na de geboorte.
Doordat do wandon vun het gehoorsorgaan
inwendig volkomen tegen elkaar sluiten, kan
do buitenlucht niet in de trommolholte door
dringen ook liet gelatine-achtige vocht, waar
mee de Eustachiaansche buts gevuld is, belet
dit. De voortpluuting vun het geluid is onmoge
lijk, doordat het trommelvlies loodrecht staat,
zoodat du gehoorszenuwen door de geluids
golven niet kunnen worden bereikt. Wordt
do nieuwe wereldburger geboren, dan ver
dwijnen deze beletselen. Daarenboven ademt
hij, maakt hij slikbewegingen en begint hg
te niezen of te schreien. Ook do longen
maken een uanvang met den arbeid voor het
levensproces.
Door gemis aan gehoorsontwikkeling noemt
het kind zelt zijn schreien niet waur.
liet schreien is merkwaardig. Drie oorzaken
worden er voor vermeld. By de geboorte
vermindert plotsoling de lichaamstemperatuur
van het kind (38° 0.) tot die van de kamer.
Van is tcmperatuursverlaging is de schrei
een reflex, evenals van het dringen der minder
warme kamerlucht in do warmere longen.
Ten derde lyilt liet kind pijn door de geboorto
zelve, watirLy vaak lichaamsdeolen ingedrukt
worden. Ook dio pijn uit zich in eun schrei.
Nog andere dun gevoels- en bowegings-
gewaarwordingen ziju vóór de geboorte
ontstaan. Daar zjjn bijv. de tast- en spiergu-
waarwordingen, verkregen door den, zy 'tmaar
geringon, arbeid, dien de mond in den etn-
bryonalen toestand reeds verrichtte, doordat
de handjes in dien toestand de lipjes vaak
aanraken tengevolge van de eigenaardige
ligging. Ook worden de zenuwen van mondje
en tongetje in sterke mate geprikkeld dooi'
het vocht, wuurin liet embryo ligt. Nu de
geboorte vangt do mond zjjn arbeid aan voor
adorning en voeding, wnarbjj bewegingen ge
maakt worden, die voorloopsters van het
spreken zijn.
Door het schreien ontwikkelt langzamer
hand hot gehoor. En de schrei wordt hot
middel om te beoordeelen, of het kind zich
prettig dan wel onbehaaglijk gevoelt, of 't
pjpMieof^jif^voodsoMie^
door 't oon of ander ongelukkig toeval mislukken,
"an ia u er aan blootgesteld, beschuldigd to worden,
getracht to hebbon oen govangono to doon ontsnap-
pen.
Hoe zullen zo mij in de zitnk betrekkon?
Mijn ondcrhnndcliugon uiot den bewaker zjjn
Seleid in uw nnnm; om zich zelf te reddon, zal hij
us it beschuldigen. Wanneer wij dus vanavond
niet slagon, is er slochts con weg om Ran do straf
to ontkomen.
En dio is
Dat u mot ind vlucht. Het Jacht wacht op
ons on wo kunuon stil ontsnappen. Wo moutou iu
'l buitenland blijven, tot do zaak vergaten isoudan
keurt ge terug als
Ja?
Mevrouw Goorgo Maurlco.
Utv vrouw? t), neen, noen; dot kan ik niot
doen. Ik boloofdo Ernest dat ik wachten zou —ik
heb 't hem boloofd.
U kunt toch goon tion jaar lang op een govangono
wachten. Parvyu mogo onschuldig of schuldig zjjn,
maar ik bon mot van plan, u gevaar to doen loopou.
Als wc vanavoud niet slagen, sta ik or op, dat tt mot
mij modognat on uw indonteit ouder mjjn naam
verborgt.
Én nis ik woigor
Dan zal ik de autoriteiten w-nrschuwon.dntdo
govangono Parvyn, van binnen on van button ge
holpen, trachten *tl uit do govangonis broken.
Zoudt u dat doon
Zoudt u dan donken, dat ik van steen ben, dat
ik maar afgewezen kan worden, zonder hot te voelen?
Ik hob allo hoop op geluk opgeofferd doorbflbtilp-
zaam lo zjjn by Pnrvyn's ontsnapping, on onze plan
nen zjjn zoj good boraamd, dat er slechts een kleine
mogelykbeid is voor mislukking. Die mogelijkheid
nu rosorvcor ik voor mij nis bolooning. Als wo slagon
is u met Parvyn van nzoht in hot jaoht ondor soil
santor is de schrei nis spreekoefening. Het
kind schreit omdat het geniet van de werking
als /.ood tuig. Als schreier is 't dn een idealist.
Daarbij oefent het do udorniugs- en stemorga
nen. Bovendien loert het ons, dat men door oen
geopend» mond korten diep moet inadumon,
als men spreekt, on dat men door den nous
moet inademen, als men zwjjgt. Voorts leer*,
het ons, dat op zoo'n inademing een lang»
uitademing volgt, die vergezeld is door een
lang gerekten toon. Licht het ons voor om
trent het verschil in levensademen en spreek-
ademen, omtrent het verschil in weg en tempo
ook omtront het type geeft liet. den onbe
vooroordeelde de noodigo aanwijzingen. Men
loert er uit, il.it de u lembeweging <>v ei we ;ond
door du buikspieren moot geschieden. Deze
bewoging is niet rythmlsch.
Van minimaal gehoor of geheide doofheid
doorloopt het gehoor verschillende lazen, tot
het kind naar tonen luistert. Ken tweejarig,
normaal kind onderscheidt hoogn, lage, sterke
en zwakke tonen. Spoedig leert het do plaats
van de geluidebron en den afstand van deze
bepalen. 'Zoo ontwikkelen zich ruimtevoor-
stollingen. Het toon-centrum is vlugger ont
wikkelt dan het klank-centrum. De ontwikke
ling hiervan bespoedigt men door het kind
veelvuldig toe te spreken.
Undertusschen ontwikkel-n zich de herse
nen on zenuwen en de centru, dat zjjn die
plaatson in de hersenen, waar zich de ver
gaarde gewaarwordingen verzamelen. Deze
gaan op de bewegingszenuwen over en de
vurscliillonde spieren van het strottolioofd
komen in bewoging. Het kind begint geluiden
te maken en is hiermee in het eersto spraak-
ontwikkelingstijdperk gekomen. Togelyk be-
5int het met de voetjes te trappen en met
(i vuistjes te slaan. Ook begint het te kraaien
en muukl mond-eu tongbewegingen, die in
goon enkele taal voorkomen, die 't later zelf
vergeut en die bykans niet in schriflteekens
zijn woor te geven. Ook by doofstommen,
dia pas beginnen te spreken, necint men diu
waar. Een zeer bekende is die, welke oiitstout
als men de tong lusschen de gesloten lippen
naar voron schuift, stem aanslaat en huur
plotsoling terug trekthet is een zuivere
voorloopster vun een d of, zoo 't zonder stem
geschiedt, van oen t.
Hut kind begint met opmerkzaamheid iiaur
zich zeil te luisteren, maakt u-klankeu om
oon aungenumu en ë-klanken oin een ouuun-
gonurno stemming te verraden. Ook maakt
bot lip- eu tongmedekiiiikers, omdat die mond-
doelen door en bjj hut zuigen hel moest ge-
oofund zijn. Deze soort medeklinkers is uver»
wogend. Daaraan schrjjft mon du eigenaardig
heid toe, dut in tie meeste talen de woorden.
als 'l ons mislukt
Moot lk met u mode?
Juist. Ik lie or goon ntxloran wog op. Noemt
u 'l natt
Nu go voorwaarden steil, moot ik wol.
Zorg dan om tien uur goraud to zijn maar wees
niet ongerust als onse koinst soms oonigsxin* verlaat
mocht wordon.
Toen George Maurioo Mammie Linton verliet,
wantleldo hij in eon r.oer tovrodon stemming huis-
waait».
Eindelijk tal 'l geluk mo dan dienon, peinsdo
hy. Do ttittlo hoor Rupert Parvyn, aan hart-xoor go-
storvon, ziju waardige opvolger Bir Kruimt in do
gevangenis en do deugniet Jaok Paryn in con dronkn-
luans-rurio doodgtschoten to Ban Francisco niemand
weerhoudt thans mjju erfenis van Parvyn'e besluin-
Son dan die gevangonis-vogol on wanncor mijn vrien-
olijke bewaker ztin gold verdient on juist schiet,
val mijn laatato beletsel oon fatsounluko begrafenis
krijgen op kosten van do Rcgooringdan nog elechta
da taakjes te regclon voor oon proltig levou mot
MammieJa, eindelijk bon Ik or dan toch.
Met deze voor bom «oo beoriyko gedachte trad
by sjjn sitkauu>r binnen, mot 't plau de gunstlgo
wending dor dingen mol oon glos whisky te vieren.
Terwijl hij dit deed, stond oon man uit oen lotto-
stool op on staarde hom sprakeloos In 't gelaat,
Maurice doinsdo terug mot oon kroot von vorbasing.
Jack
Ja, Jack Parvyn.
Maar men hoeft jo dood gomold.
't Sp'jt me voor jo, dal dit bericht vateohwa».
Ik ben nog niot dood, uiellégen»taaoda ik tweemaal
te nauwer nood ontkomen bon aan do hauden van
je .vrienden". Ik vond, dat San Francisco niet go-
soutl eu niot geschikt voor mij was, en liet jo go-
huurde raoordonaars daar vrj) om hun gold te ver.
dienen door oen onbekend man to vermoorden en
hot lijk lo identiliceoren als dat vau je ondurdanigen
dienaar.
Het het ia niet waar.
Ik be.o niet hier gekomen om leugous to hooren.
Nadat ia Ban Francisco verlaten had, reisde ik naar
Mexico eu daar xag ik in oen otido Kngol.cbo
courant de mededoeliug vau mj|n vader'a dood.
Wat dooddo hem?
Een hartkwaal geloof ik.
Eon longen! Hjf word gedood doordosoliando
vau ijjn oudsten loon en erfgenaam, dio beschuldigd
werd obligaties vervalscht to habbeuon jij groote
bomell uoa kan lk mjjn handen van jo al houden
jjj was daarvan getuige on sag dia smiode onrecht
vaardigheid geschieden xonder den vinger op to
hefTon om hom tc roddelt. Jjj vorvalschto do obligo-
ties ou maakte my jo ontsohuldlg werktuig om ie
lo vorhauduloii, waarna je mo 't laud doodt vor
laten. Maar thans moot ik nog woton, boe Ernest
beschuldigd is kunnen worden.
Eruost ie eon salfopoffereade dwaae geweest.
Jo bvdoolt?
Ik bodoel, dat ja van mjj niot kou verwachten,
dat ik mot injja hoofd togen do gevangonisdour
ton loopou door raU mil to beschuldigen on toen
jo broor ontdekte, dat jjj to uiakon hadt mat do
fraude, was hij gek genoeg om don moest geliefden
soon van ijjn vader te sparen door diens schuld op
xioh to nemou.
Jou schurk I Ik doorxie jo xpel. Ja wist, ilat
twee jaren gevangenisstraf Eruoel xotiilon doodeu
en jjj mol mjjn dood te Bnu Franuisao erfgenaam
xou idn vau alles; maar je heb de laatste kaart
gespoeld.
(Wordt vervolgd.)