Stadsnieuws.
tebqpven gaat, wegens het aanzienlijker ver
lies aan electrische krach t, welke langs den
geheelen kabel plaats grijpt.
Een ander bezwaar der »wilte steenkool"
is, dat zij geen geregelde aanwending toelaat.
De borgstroomen, welke bij dooiweer zeer
overvloedig vloeien, zijn schier den ganschen
zomer uitgedroogd. Evenwel dit bezwaar
heelt men uit den weg geruimd door op
halve hoogte vergaarbakken in te richten,
waarin bet overtollige water zich gedurende
hot natte jaargetijde verzamelt, zoodat het
tekort der droge maanden daardoor kan
worden vergoed. Ook laat zich dit te veel
aanwenden voor neventakkeu van industrie,
welke, op zekere tijden, zonder schade kunnen
worden stil gelegd.
De groote quaeslie is namelijk deze, of de
nijverheid eenmaal de wijk zal nemen naar
de bergstreken. Eenige takken van industrie
hebben dit reeds gedaan, nl. die, welke de
mechanische kracht rechtstreeks aanwenden,
o.a. molens, papierfabi ieken eigenlijk
boutmolens houtzagerijen, fabrieken, welke
de electriciteit benutten om het water in
waterstof en zuurstof te ontleden of anders
om ontploffingsstoffen te vervaardigen, zooals
cbloorzure potasch, noodig, zooals men weet,
io de lucifers-fabricage. Andere werkplaat
sen, welke de buurt der watervallen hebben
opgezocht, zijn voorts de fabrieken van cal-
ciumcarbuur, de stof, waaruit acetyleen wordt
getrokken deze industrie werkt namelijk met
booge temperaturen, die slechts door middel
van electriciteit kunnen worden verkregen.
De bedevaart naar de bergen heeft de
groote ijzerindustrie tot heden niet onder
nomen. Zij kan de steenkool door niets ver
vangen, om reden dat deze, door zich onder
het branden te verbinden met het ijzererts,
gietijzer voortbrengt. Van een andere zijde
hebben de hooge temperaturen, verkrijgbaar
langs electrischen weg, ons toegelaten bet nog
niet lang ontdekte aluminium af te zonderen
uit de samenstellingen, welke zoowat overal
worden aangetroffen de klei, de bouwaarde,
als ook de aardsoorten, door de geologen
ïcryoliet" en «beauxict" genoemd deze
laaiste, omdat zij gevonden wordt in het
Fransche gewest Beauce,
Niet onwaarschijnlijk is dit aluminium het
metaal der toekomst; het oxydeert zich ot
roest niet in de vochtige lucht en is drie
maal lichter en heeft een even groot weer-
slandsverino eu als het ijzer, alle qual-
teiten, welke li e stempelen tot de voor m-
taalconstructie best geschikte stof. Tot hedn
echter is het nog vrij hoog in prijs, zooat
van een uitgebreid gebruik vooralsuog geen
sprake zijn kon. lntusschen is deze prijs
reeds gedaald van 1500 tot 10 guiikn per
Kilogram, zoodat het zich laat voorzien, dat
de vooruitgang der techniek het spoedig
binnen ieders bereik zal brengen. De groote
waterval van den Rijn, te Schiffnausen, wordt
tegenwoordig gebruikt tot het langs electri
schen weg winnen van aluminium.
liet zou natuurlijk een ramp zijn, als al
de groote industriecentra van den tegen-
woordigen tijd naar de bergsteken verhuis
den. Iets dergelijks is echter weinig te vreezen
voorloopig althans niet.
De oplossing van liet bezwaar ligt voor
de groot-industrie misschien elders. In twee
ërlei richting namelijk wordt deze oplossiug
gezochtof de turbine moet ook bruikbaar
worden gemaakt bij langzaam vloeiende ri
vieren, of wel de kracht ontleend aan
het nederstortende water, moet worden over
gebracht op groote afstanden en tegen lage
prjjzen.
Reeds is men erin geslaagd om degasseu
getrokken uit de ontleding vau bet water
door middel der electriciteit in ijzeren bui
zen te verzamelen met een drukking van
tweehonderd atmosferen, en deze gassen,
wezenlijke «kracht op fleschen", dienen reeds
heden om gasmotoren in beweging te bren
gen. Zeer waarschijnlijk is het dau ook, dat
men eenmaal en hierbij is wellicht het
aluminium bestemd om alweer een gewich
tige rol te spelen electrische accumula
toren zal weien te vervaardigen, licht,
krachtig en goedkoop genoeg om op vuor-
deelige wijze te kunnen dienen tot het
overbrengen op verre afstanden van de door
de watervallen voortgebrachte electrische
werkkracht.
Dan. doch eerst dan, zal het uit zijn met
het rijk der zwarte steenkool. En de eeuw
welke zij tot roem heeft gebracht, zal dan
den schepter hebben over te reiken aan een
nieuw tijdperk, dat dor «witte steenkool",
welke zicb reeds heden aankondigt als een
factor, geroepen om in de wereld der weten
schap eu der techniek een gansche omwen
teling te weeg te brengen.
Een ware exodus heeft heden plaats naar
Utrecht.
Wie maar even weg kon, is reeds vroeg
naar de jubelende Academie-stad getogen.
De vele extra-treintjes van de Centraal waren
heel den dag volen dan zy, dieper rijtuig
of per fiets uittrokken om van de triomf
tocht van Gerinanicus en het feestgedoe
iets te zien.
En wie nog door bezigheden werd terug
gehouden, gaat hedenavond nog om wie
weet hoe laat morgenochtend terug te komen
behalve de rijwielers, die listiglijk hun trouw
karretje meenamen en terugtrappen als 't
hun lust, en thuis zijn als aan de stations
de moede feestgangers elkaar verdringen
om een plaatsje, ja, misschien nog wel in de
bagage-wagens.
Aan het plaatselijk telefoonnet is aange
sloten de heer H. A. de Vries, ijzerhandel
aau de Kampstraat, met no. 167, terwijl voor
den heer Rob. Beek, coiffeur aan de Lange-
straat, een aansluiting wordt gemaakt, met
no. 166.
Luitenant-generaal J. E. N. baron Schim*
melpenninck van der Oye van Hoevelaken,
thans Voorzitter van de Eerste Kamer der
Staten-generaal, zal aanstianden Zaterdag
den dag mogen herdenken, waarop hy
vijftig jaar geleden werd benoemd tot officier
der genie.
De heer H. J. Bolderdijk, thaps stations
chef te Doetinchem, wordt met ingang van
1 Juli bevorderd lot stalions-chef 2e klasse
bij de hoofdlijnen der H. JJ. S. M.
Ter bijwoning van den schietcursus D
worden met ingang van 1 Juli gedetacheerd
bij de Normaal Schietschool te "s-Gravenhage
de le luitenants van het 5e regiment infan
terie L. J. Rieber en W. J. A. de Wolft.
Luitenant-Kolonel jhr. L. A. P. Six, van het
le regiment veld-artillerie, vertrok gister
naar de Legerplaats bij Üldebroek ter bij
woning vau de oefeningen met de snelvuur-
batterij.
Het «Nieuws van den Dag" weet te melden,
dat de beweging, reeds geruimeu tijd op
touw gezet door het onderoflicierskorps, om
pensioen te verlangen voor eventueele we
duwen en weezen, kansvun slagen begint te
kr|jgen.
De tegenwoordige Minister van Oorlogzou
er geheel mede instemmen en dan ook plan
hebben te zijner tijd de uoodige voorstellen
daartoe in te dienen. Dit zou dan gepaard
gaan met invoering van het kapitulanten-
stelsel, dat ten doel heelt Rijksbetrekkiugen
te verschaften aan hen, die een bepaald aan
tal jaren in het leger gediend hebben. Het
voordeel hiervan zou zijn, dat dekadernood
niet meer zou voorkomen, omdat vele jonge
lieden, die een Rijksbetrekking wenschen,
dan verplicht zouden zyn in het leger dienst
te nomen om op deze wijze hun doel te
kunner. bereiken.
Door den Minister van Oorlog zijn ver
schillende commissies benoemd, belast met
het onderzoek van verschillende legertoe
standen en met de bedoeling, zooveel moge
lijk te bezuinigen.
Thans wordt bericht, dat de Geneeskundige
commissie den Minister heeft voorgesteld,
alle militaire hospitalen te doen vervallen,
behalve die te 's Gravenhage, Utrecht en
Amsterdam. De commissie stelt voor in gar
nizoenen, waar genoemde hospitalen worden
opgeheven, in de kazernes zelve ziekenka
mers in te richten, of unders de militairen
te doen verplegeu in particuliere zieken-
inrichtiDgen.
De commissie, belast met de kleeding-
vereeevoudiging, stelt voor, bij wijze van
bezuiniging, aan alle miliciens bij alle wapens
een tuniek voor klein- en groot tenue te
verstrekken, met kleine wijzigingen voor be
reden wapens.
Wordt dit voorstel aangenomen, dan zullen
de kortejassen en attilla's vervallen en wordt
ook op dit punt heel wat bezuinigd.
Bij gunstig weer zal de muziek van het
5e regiment infanterie, onder directie van
kapelmeester G. Bikkers, Donderdagavond te
half acht een concert geven op het terras
van «Amicitia" en daarbij het volgende pro
gramma ten gehoore brengen
1. Jubileums feestmarsoh Van Aaken.
2. Ouverture .Zampa"Herold.
8. „Au Dicb", WalserWaldteufel.
4. Oraodefantaisieaur de» motifs de
l'opéra „La Filte du Régiment"Donizetti.
5. Ouverture „Atbalie" Mendelssohn.
6. „Rêverie"Vieux temps.
7. Balletmusik und Hocbzeitszug
bub der Oper „Feramors". Rubiueteiu.
8. „Aus und mit dom Publikum",
potpourriFélras.
Do muziektent, die vroeger op den Hof,
laatstelijk op het Stationsplein stond, zal nu
worden geplaatst op den hoek vanKoninginne-
laan on Prins Hendrik-kun.
De inhoud van de op de achterpagina van
dit nummer voorkomende annonce van do
«Compagnie Lyonnaise", te 's Gravenhage,
zal ongetwijfeld door vele staugeuooten, die
den vooruitgang vau Amersfoort gaarne zien,
met genoegen worden gelezen, vooral dooi
de dames die gaarno goed gekleed gaan.
W|j zijn in staat omtrent de vestiging van
het inagaz|jn nog het volgende toe te voegen
aan het daarover reeds in het nummer van
21 .Juni geschevene:
Het bekende perceel op den hoek der
Stoovestraat zal zoowel in- als uitwendig
belangrijk worden gerestaureerd en voor het
doel geschikt gemaakt, hetgeen trouwens
vanzelf spreekt nu er een succursale in
wordt gevestigd van het bekende magazijn
aan den Kneuterdijk te 'sGravenhage waarvan
de eigenaar bewezen heeft in alle opzichten
zijn tijd te begrijpen, waardoor het magazijn
een der eerste in het land is geworden op
het gebied van nouveauté's voor dames-
kleeding, zoodat het te verwachten is, dat
zoowel de inrichting als de exploitatie niets
zullen te wenschen laten.
Mej. C. van Wageningen zal in het per
ceel waar sedert 1890 de filiaal van »A la
Ville de Lyon" hier ter slede door haar met
succes werd geleid, gevestigd blijvenz|j
zal daar voor eigen rekening een zaak op
richten in fijne lingeries, tafelgoed, uitzetten,
iuiermandsgoederen en aanverwante artike
len, alles in de betere genres.
Men verzoekt ons, naast het korte ver-
slagje over die vergadering, in ons nummer
van Donderdag 21 Juni, ook het volgende
verslag op te nemen
Woensdag der vorige week hield de afd. Gooi
en Eemlana van de „Ned. Ver. tot bescherming
van dieren" haar Jaarvergadering in het hotel
Boachlust te Zeist.
De Voorzitter, do heer A. J. Bicker Caarten,
uit Boarn, opende de vergadering en wijdde
eenige gevoelvolle woorden aan de nagedachte
nis van de beide overleden Bestuursleden, de
heeren C. B. Kok (Amersfoort) en R. H. H. toe
Laer (Baarn).
Na lezing en goedkeuring der notulen bracht
de Secretaris zijn Jaarverslag uit over 1905,
waaraan wij het volgende ontleen en.
De afd. Zeist sloot zich met haar 100 leden
bij ons aan te Bussuin vermeerderde het leden
tal met 120, hetgeen te danken is aan een groot
dierenvriend alduar. Sedert 1 Januari 1905 steeg
het ledental in zijn geheel met 373, zodat de
afdeeling op ultimo December 1905 reedB 795
leden telde.
In het afgsloopen jaar werden door de Kan
tongerechten te Amersfoort, Utrecht, Hilversum
en Breukelen 214 vonnissen uitgesproken wegens
mishandeling van dieren, enz.
Door het Bestuur werden weer hondentuigen,
buikriemen en steunijzers uitgereikt aan min
vermogende eigenaars van hondenwagens.
Verbetering in do behandeling van marktdieren
mocht worden geconstateerd te Hilversum en te
Amersfoort.
Het Bestuur bleef bij de slagers aandringen
op het gebruiken van het schietmasker.
De drinkgelegenheden voor dieren werden meer
en meer gewaardeerd; er werden er weer 2 nieuwe
geplaa'^t.
Iu het najaar van 19Q5 heeft het Bestuur
propaganda gemaakt voor vogelvoedering in den
winter. Een groot aantal particulieren kochten
vogelvoederkooitjes aan. Het Bestuur is dank
baar voor den steun der Pers en van de zijde der
onderwijzers.
Hierna bracht de Secretaris als waarnemend
Penningmeester het financieel verslag uit, waar
uit bleek, dat de ontvangsten f1151 beliepenen
de uitgaven f987.
Vervolgens werd het Bestuursvoorstel om het
aantal Bestuursleden van 12 op 15 te brengen
(wegens uitbreiding der afdeeling) aangenomen
en ging men over tot de verkiezing der nieuwe
leden. De aftredende leden, nl. de heeren B. H.
Schroder (Leusden, J. J. lïschauzier ('s Graven
land) en H. Boissevain (Amersfoort) werden allen
herkozen en voor de nieuwe plaatsen in het Be
stuur werden benoemd de heeren 1). R. Hinse
(BusBum), W. A- H. van der Mersch (Zeist) G.
A. A. van de Wall (Baarn), A. M.E. des Tombe
(Amersfoort) A. Sprenger (Hilversum) en G. Cal-
koen (Zeist).
Besloten werd verder, de volgende Jaarver
gadering te BusBum te houden.
Na afloop der vergadering wezen de Bestuurs
leden onderling uit hun midden den heer G. Cal-
koen (Zeist) aan als Penningmeester in plaats
van wijlen den heer R. R. H. toe Laer.
De Statuten van de «Amersfoorlsche Be
grafenis Vereeniging" werden goedgekeurd
bij Kon. besluit van 17 Juli 1876, no. 16.
Nu de termijn expireert en de vereeniging
haar rechtspersoonlijkheid wenscht te be
houden, werden op de jongste Algemeene
vergadering de Statuten opnieuw vastgesteld
en zal de Koninklijke bewilliging thans weder
daarop worden gevraagd.
De heer A. Frederikse, periodiek aftredend
lid der Commissie van Toezicht, werd her
kozen.
De vereeniging telt thans 736 leden.
Het loopt nog niet heel hard met de aan
meldingen voor het bloemen-corso, dat de
«Oranje-vereeniging" zich voorstelt op den
eerstvolgenden Koninginnedag hier te doen
houden.
Maar toch is de animo zóo groot, dat het
Bestuur goeden moed heeft om iets goeds
tot stand te brengen.
Het kent de Amersfoorters, die ozoo
voorzichtig zijn en niet alleen den kat uit
den boom maar don ganschen boom tegen
don grond kijken, en wil dus den termijn van
aanmelding nog éen maal verlengen en wel
tot 15 Juli.
Men werke toch wat mee en bedenke
toch, dat er zoo heel veel te regelen valt.
Door abonné's van de «Amersfoortsche
Bad- eu Zweminrichting" is opgericht een
water-polo-club onder den naam «Neptunus"
met 31 heerenleden en 13 damesleden.
Het Bestuur is saamgesteld als volgtH.
van Nieuwenhuizen, Voorzitter: A. W.
Sanders, SecretarisJ. G. A. Smalt, Penning
meester. In de commissie, welke het zeven-
'al vaststelt, hebben zitting: G. vau dei-
Plank, J. van Nieuwenhuizen en Th. Stroeve.
Niet abonné's die als begunstiger der
club willen toetreden, hebben vrijen toegang
bij het spel, 's middags tussaben 2 en 4
uur; begunstigsters mogen het spel komen
aanzien 'sochtends tusschen 10 en 12 uur.
De temperatuur van het water in de
Zweminrichting was gisterochtend 66° en
hedenochtend 65<> Fahrenheit.
De firma Fortmaan Hehenkamp is druk
bezig met hef etaleeren, in haur magazijn
aan de Langestraat, van de prijzen voor het
stedelijk kegel-concours, dat Zaterdugavond
in de Sociëteit «Vereeniging" aanvangt.
De eerste prijs, in geld, is f125de overige
prijzen zijn medailles en kunstvoorwerpen
tot een gezamenlijke waarde van f425.
In het Laiidweerkamp op de Zeister heide
kampeeren thans tot Zaterdag het 15e en
het 16e Landweer-bataljon, uit Harderwijk
en Arnhem.
Het Bestuur der afdeeling Zeist van den
«Ned. Militairen Bond" hoopt binnenkort
het Militair Tehuis in de Legerplaats bij
Zeist te heropenen.
Wie nog iets ter muubilee'-ing van hut
nieuwe gebouw, dat het door brand vernielde
verving, wil afstaan, of wie goede Holland-
sche lectuur mocht willen geven, zende vóór
1 Juli bericht iuu den heer J. van Zanten,
2e Dorpsstraat 3D te Zeist.
't Is mooi gezegd, dat de mensch half dier
en half engel ismuur 't is jammer, dat zoo
velen van het engelschup maar een kwart
bezitten en anderen geheel en al dier zouden
zijn, als ze den staart maar hadden.
Het bulletin van het Meteorologisch In
stituut geeft het volgende overzicht van het
weer in de maand Mei
De eerste dagen der raauud waren regen
achtig in verband mot de ondiepe depressies,
die tot boven de Britsclic eilanden werden
aangetroffen, terwijl van 2 tot 9 een belang
rijk gebied van hooge drukking zich in de
omgeving van de Oostzee bevond. Den 2en
kwam op eenige plaatsen nachtvorst voor.
Na het onweer van den 9e» in de W helft
van ons land volgden eenige «lagen met ge
ringe bewolkingvan 0 tot 9 was de tempera
tuur boven de normale. Den 8 en 9 onweerde
in de O. hollt, den I2«len in de Z. helft, den
I3den over het geheele land en den 14den
in de O. helft. Bjj al deze buien kwamen
vele trelgevallen voor; den 9 ook hagel.
In de tweede heltt der maand was de
lucht meest betrokken en de temperatuur
vrij laagverscheidene depressies trokken
over Middel-Europa, terwijl van 25 tot 30
in Frankrijk de luchidrukking vrij hoog was.
Den 24 werd een tijdelijke temperatuursver-
hooging gevolgd door een onweer, «lat over
he geheele land woedde.
In het algemeen was de windkracht in Mei
ering, de neerslag daarentegen veel meer
an de normale, in het Z. deel van ons land
zelf meer dan het dubbele.
Intertijd deelden we mee hoe vier werk
lieden te Bromley, in Kent, zich leenden
tot de proef of zij, iu hun gewonen doen en
bij hard we- keu, drie maanden gezond kon
den blijven op een voeding, die ten hoogste
vier stuiver per dag kost. Het voedsel was
strikt vegetarisch en er werden geen alco
holische dranken verstrekt noch tabak.
Thans zijn de drie maanden om. De man
nen hebben onder strikt toezicht in een ruim
huis met grooten tuin geleefd en hun gewoon
handwerk verricht. Zij waren allen gezond
als een viscb, zagen cr flink uit en waren
besloten, hun leven lang vegetariër te blijven.
De biefstuk, die oen verslaggever hun aan
bood, sloegen zij af. Zy verkozen een ontbijt
met brood en kaas. Ook kon geen havanna
hen bekoren.
Wat een geld wordt er aan eten vermorst
aeide een van het viertal. Eu ze gaven op
van de heerlyke, eenvoudige meelspijzen en
de voedzame noten, waarop ze geteerd had
den. Een hunner zeide, aat hot ongewone
eten hen na een week tegenstond, maar
gaandeweg had hij or meer smaak in ge
kregen. Behalve van sober, maar sterkend
voedsel te leven, hadden de mannen geloerd
met open ramen te slapen. Daar was een
hunner vol van. Zoo gezond als dat was
By hem gaat er 's nachts nooit meer een
raam dicht, hoe koud 'took is, maar zoo
wijd raogelyk open.
Inhoud «Wereldkroniek" 23 Juni: De baan
Duindigt. Personalia. Tentoonstelling
R. Takens. Jubileum H. Koopman Sr.
Kroniek van de week. St, Blasien.
Karikaturen.
