Dinsdag 24
October 1906.
No. 7265.
56e Jaargang.
WAAROM.
Schoolartsen.
Feuilleton.
De misdaad zijne broeders.
Stadsnieuws.
FIRMA A. H. VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag- Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f 1.
franco per post f 1.45. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale
ofïicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25; elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT9
Postbus 9 Telephoon 19.
Waarom men lid wordt van do Interna
tionale vereeniging Vrede-tentoonstelling"
voor den tijd van vijf jaar en voor het lid
maatschap slechts éon maal een daalder heeft
te betalenwat de vereeniging beoogten
wie er geen lid van kunnen worden deze
vragen, in het vorig nummer gedaan, wil
len we thans beantwoorden.
Over een jaar of vijf zal te 's-Gravenhage
worden ingewijd hetVredespaleis, door Andrew
Carnegie aan de wereld geschonken. Bij die
inwijdiug nu, een ware wereldgebeurtenis,
wil men een tentoonstelling houden. Een
tentoonstelling, niet vau den vrede want
die is niet ten toon te stellen doch van
hetgeen men noemt »la solidarité interna
tionale", dat is al hetgeen slechts kan bloeien
in tijd van vollen, onbedreigden vrede; nijver
heid, kunst, landbouw, enz.; maar óok wil
men er doen zien op sprekende tableau's een
statistiek der arbitrages en een overzicht der
oorlogsmiddelen en de kosten daarvan. Ook
hoopt men in het jaar der opening van het
Vredespaleis alle internationale congressen,
welke telken jare plegen gehouden te worden,
te 's-Gravenhage te doen vergaderen.
Tot die tentoonstelling nu hebben alle leden
der Internationale vereeniging (hier te lande
zijn er al over de dertigduizend) eenige malen
vrijen toegang op vertoon van hun lidmaat
schapskaart, die feitelijk 30 cent per jaar
of nog geen halven cent per week kost.
Die tentoonstelling zal niet worden een
kermis, in hoedanige zoo menige tentoon
stelling van de laatste tiental jaren is outaard.
Aan het Bestuur werd een tonne gouds aan
geboden als het ook vau deze expositie een
financioele speculatie wilde makendoch
het weigerde die ton en stelde daarom ieder
in de gelegenheid, door een zóo kleine bij
drage voor ééns, er toe mee te werken, dat
de tentoonstelling tot stand komt.
leder? Neen, dat is niet juist. Op de
eerste pl.ats moet men ouder zijn dan 16
jaarop de tweede plaats wordt niemand
als lid aangenomen, die anti-militarist is.
De vereeniging is absoluut niet anti-mili
tarist; zelfs hebben hooggeplaatste officieren
van land- en zeemacht zitting in de comilé's.
Ook is zij geen politieke vereeniging, ter
wijl de Algemeene Synode der Ned. Her
vormde kerk, het Doorluchtig Episcopaat, de
vergadering der Opper-rabijnen en de Sy
node der Gereformeerde kerken bewijzen van
adhmsie gaven met haar doel.
Zij wil slechts uitschakelen den regulateur
van het geweld en dien vervangen door den
regulateur van het recht.
Wat zij verder beoogt, hopen we in een
volgend nummer uiteen te zetten.
Aan een artikel van prof. Burger in het
«Tijdschrift voor Geneeskunde" over school
artsen, ontleenea we het volgende
85.)
Plotseling schoof de heer Pearson zijn stoel ter
zjjde, zoodat het volle licht op Job's gelaat viel, en:
dezen recht in de oogen ziende, zeide hij eensklaps
„Hjj ie niet dood. Ik ben Frank Muursel"
Job, zonder af te wachten of er Dog iets verder ge
zegd zou worden, snelde naar de deur alsof hij zich
zoo spoedig mogelijk uit de voeten wilde maken maar
dank zjj de voorzorg van Havik, was zij gesloten
Zich op deze wijze den weg afgesneden ziende
haalde bij een pistool uit zijn zak en richtte het
op heide heeren hij zag er uit als een man die
in een val geloopen en waahopig geworden was,
Wal wil jelui van mij?" riep hjj heesch. „Ik
zal den eerste die mij durft aanraken, een kogel
door den kop jagen."
«Behalve de ziekten, die door de school
ontstaan, of die gevaar opleveren voor mede
scholieren, komen bij schoolkinderen nog
een waarlijk verbazingwekkend aantal andere
kwalen en gebreken voor, die voor een groot
deel zouden kunnen worden verholpen, maar
die eenvoudig onbehandeld blijven. Voor
deze .walen acht ik een geneeskundig school
toezicht een dringende behoefte. Nu roept
Nurks «watgij wenscht zijn geen schoolartsen,
maar Staats-kinderartsen "I Mij om het even
het feit bestaat, dat men in de scholen, en
nergens anders, heel de jeugd bjjeenvindt,
dat men alleen daar al deze gebreken ont
dekt en zich de gelegenheid tot voorziening
opent. De zelfde heer is uitermate bevreesd,
dat de schoolarts in de rechten der ouders
zou treden. Het hangt er slechts van af,
op welke wijze deze instelling zal worden
geregeld. De «dictatoriale macht", die Coho
den schoolarts wilde toekennen, wordt, zoover
ik weet, door niemand meer ge wenscht. Wij
zijn het er, naar ik meen, vrij wel over eens
geworden, dat de taak van den schoolarts
een zuivere raadgevende moet zijn.
„De ondervindingen, ook hier te lande
opgedaan, toonen aan, dat de ouders in het
algemeen met de hun verstrekte raadgevingen
zeer goed gediend zijn. Men leze de mede-
deelingen daaromtreot van de schoolartsen
te Arnhem en te Zaandam. Ook herinner
ik aan mijn vroegere mededeeling, dat van
de 31 kinderen der school voor achterlijken,
bij wie ik adenoïde-woekeringen vaststelde,
zich 27 hebben laten opereereneindelijk
aan die van Stigtei en De Jong, volgens
welke te Leiden slechts in éen geval het
onderzoek werd geweigerd, terwijl verschei
dene malen de ouders hun belangstelling in
het onderzoek kwamen betuigen. Óok waren
eer, groot aantal geneeskundige behande
lingen het gevolg van hun onderzoek.
»Om aan mijn bedoeling geen twijfel over
te laten, zij gezegd, dat ik dus van den
schoolarts, buiten het hem oorspronkelijk
toegedachte werk, een taak verlang op het
gebied van zuivere geneeskundige armenzorg.
I)it gedeelte van het geneeskundig schooltoe
zicht staat op éen lijn met «kinderkleeding"
ea. «kindervoeding", waarbij eveneens eerst
door de school een juiste kijk is verkregen
in een deel der maatschappelijke ellende,
waar men evenzeer in de school het meest
geschikte aangrijpingspunt heeft gevonden
om aan dat leed eenigermate te gernoet te
komen. Eischt men, voor het in dienst
stellen van de school aan menschlievendheid
en armenzorg, een theoretischen rechtvaar
digingsgrond, welnu het ligt voor de hand,
dat, "evenzeer als honger en verkleumdheid,
ook kwalen en gebreken dikwerf oorzaak
zijn, dat het onderwijs niet met vrucht kan
worden gevolgd. Voorbeelden om deze be
wering te staven, liggen voor het grijpen.
Of meent meD, dat een adenoïd-kind, met
gestoorden slaap, gebrek aan eetlust, en veel
geplaagd door hoofdpijn, bijzonder gesc.rikt
isora kennis te vergaren? Dergelijke slecht
uitziende kinderen heb ik talrijke malen zien
aangewezen voor uitzending met vacantie-
Havik antwoordde met een minachtenden glim-
lach en zei spottend: „Ik zou dat ding maar liever
weer in den zak steken, eer het je in moeilijkheden
breagtAls ik op deze bel druk, verschijnen er on
middellijk een aantal mijner onderhoorigen."
Maar Job sloeg geen acht op dezen wijzen raad
de neer Pearson wist hem echter beter tot rede te
brengen.
„Ga zitten Job. We wenschen je geen kwaad te
doen. We willen slechte, dat je ons eenige inlich
tingen geeft, waarvoor je, als je de waarheid spreekt
goed beloond zult worden."
Dat hielp, want Sudderland was niet beBtand tegen
het vooruitzicht op klinkende munt; ook bedacht
hjj zich, dat, als hij slim was, dit zaakje nog wel
eens voordeeling voor hem worden kon, want, zoo
redeneerde hij, als deze persoon werkelijk Frank
Muurae was, wiens geschiedenis hy kende, moest
het doel van dit onderzoek zijn, den man op te
sporen, die van zijn tegenspoeden de schuld droeg.
Door deze overlegging gerust gesteld, zette Sudder
land zich weer vol voltrouwen tegenover zyn onder-
het gesprek op zich.
kolonies. De toenmaals hier ter stede keu
rende arts, collega Gantvoort, was terecht
van meening, dat aan zulke kinderen door de
adenoïd-operatie een minstens even groote
weldaad zou worden bewezen als door een
verblijf van eenige weken aan zee. Hij
wees, met verstandig doorzicht, deze kleinen
voor uitzending aan mits eerst de keel
in orile zou zijn gebracht
Volgens de thans geldende wettelijke rege
ling verliest men het Nederlanderschap door
tienjarig verblijf in het buitenland, tenzij men
vooraf aan den Burgemeester der laatste
woonplaats hier te lande of aan den gezant
oi deu consul kennis geve, dat men Neder
lander wenscht te blijven.
Aan de Gemeentebesturen is nu namens
den Minister van Justitie medegedeeld in
afwijking van de sedert 1804 gevolgde mee
ning dat, als dergelijke kennisgeving
door gehuwde vrouwen en minderjarigen of
personen die daarvoor worden gehouden,
geschiedt, de aanneming niet mag worden
geweigerd. Wel kom 't den Minister wen-
schelijk voor, dat bij het in ontvangst nemen
van dergelijke kennisgevingen de belangheb
benden er op worden gewezen, dat ingevolge
de bepalingen der voormelde wet, minder
jarigen eu gehuwde vrouwen geen rechts
geldige kennisgeving kunnen doen. Met de
rechtsgevolgen van de gedane kenuisgevingen
hebben evenwel de autoriteiten, aan wie zij
geschieden, zich niet in te laten.
De Zaterdagavond onder voorzitting van
den heer J. Ger. Kleber gehouden 131ste
openbare vergadering der Kamer van Koop
handel en Fabrieken werd bijgewoond door
alle leden en den Secretaris, den heer Hs.
P. van Haselen.
De notulen der vergadering van 13 October
werden ongewijzigd vastgesteld.
De V o o r z i t te r deelde mede, dat waren
ingekomen
een missive van den Directeur- generaal
der Posterijen en Telegrafie van 27 Septem
ber in antwoord op het verzoek der Kamer
om ook het Postkantoor aan te sluiten aan
het plaatselijke telephoon-net. Uit de voor
lezing van dat antwoord bleek, dat de Direc
teur-generaal dergelijke aansluiting niet acht
in het belang van den dienst en meent, dat
zij bijna uitsluitend zal worden gebezigd tot
het doen van vragen om raadgeving van
allerlei aard, hetgeen den dienst zal belem
meren. Z.HoogEdGestr. vindt dan ook geen
termen om het verzoek in te willigen.
Aangenomen voor kennisgeving
een schrijven van het «Bureau voor han
delsinlichtingen" te Amsterdam, waarin wordt
meegedeeld geen beroep op dat Bureau te
aanvaarden zonder nader onderzoek. Het
Bureau geeft geen blad oi tijdschrift uit en
verstrekt geen informatiën omtrent crediet-
waardigheid. Aangenomen voor kennis
geving.
„Dat is verstandiger, Sudc'erland. Nu kunnen we
over zaken spreken en als je nu 't een en ander
vertellen wilt, zullen we dit zaakje zeker tot wedcr-
xijd8oh genoegen ten einde brengen."
„Wat wilt u weten en wat zult u betalen vroeg
Job brutaal.
„Wel", zeide Havik, „je moet goed begrijpen, dat we
natuurlijk alle weten van je tocht in den kermis
wagen metr dezen heer en hoe je hem hielpt ont
komen en ik weet zeker, dat hij er je nog zeer
dankbaar voor is, hoewel hij er je destijds natuurlijk
goed voor heeft betaald. We willen nu een paar
bijzonderheden aangaande Herbert Muurse verne
men eu ook de reden, die je noopte, Trepolpen in
zulk een haast te verlaten en waarom je aekleeren
op de klip gelegd hebh"
„Dat heb ik niet gedaan", viel Job hem in de
rede.
„Nu, misschien heb je het niet gedaan. Zeide ik
dat je het gedaan hebt?" zeide Havik. „Nu,
we willen dan weten, wie het deed en in 't korj
we willen alles weten wat je ons vau den beer
Herbert MuurBe vertellen kunt. Daarna hebben we
je misschien nog een paar kleinigheden te vra..en
Je behoeft niet bang te zijn dat we je in den
Aan de orde is het adres der „Vereeniging
van Nederlandsche werkgevers" aan den
Minister van Waterstaat en aan de Tweede
Kamer in zake Staats-expioitatie van spoor
wegen, een gevolg van de motie, den 10 Juli
in de vergadering dier vereeniging te Wor-
mervoer aangenomen met bijna algemeene
stemmen, waarvan de conclusie luidt«draagt
het Bestuur op, kennis te geven van het ge
voelen der vereeniging, dat Staats-expioitatie
der spoorwegen voor den handel en de nijver
heid hoogst ongewenscht is".
Het stuk met zijn zeer uitvoerige bijlagen
heeft bereids bij de leden gecirculeerd.
De Voorzitter opent de discussiën.
De heer S i n n i g e stelt voor, het adres
te steunen. Spr. heelt altijd gezien dat,
waar een monopolie heerscht, op welk terreio
ook, de handel en de nijverheid er onder
moeten lijden. Spr. denkt aan trusts en
coöperaties, die «loodend zijn voor de ener
gie, en aan de monopolies, die de slechtste
lucifers, de slechtste sigaren leveren, en acht
Staats-expioitatie even nadeelig voor het in
dividu, dat eenige energie heeft. Als de
spoorwegen korren in handen van den Staat,
dan is natuurlijk alle concurrentie buitenge
sloten en worden alleen overgeleverd aan
dit monopolie. Zoowel het personen- als het
goederenvervoer zal duurder worden en,
zooal niet duurder, zal het spoorwegwezen
ongenaakbaarder zijn voor den bandei en de
industrie.
De heer Van Duineti vereenigt zich
volkomen met de motie, meeruitgebreid door
de toelichting van den heer Sinnige. In de
stukken der Vereeniging is alles breedvoerig
tegenover eikaar gesteld, Zich baseerend op
de uitvoerige besprekingen en het rapport
der Vereeniging stemt spr. ten volle in met
het voorstel om het adres te steunen.
De Voorzitter kan zich ook zeer goed
vereenigen met het voorstel. Uit de lectuur
der stukken is gebleken, dat op enkele uit
zonderingen na alle ter vergadering aanwe
zigen waren tegen Staats-expioitatie. De
enkel, nog wel voorwaardelijke, voorstanders
wonen in streken aan éen spoorlijn. Hier
te Amersfoort, waar men langs meer lijnen
kan vervoeren, oordeelt men heel anders.
Ook als spr. nagaat waartoe Staats-expioi
tatie leidt, 'bijvoorbeeld in België, dan acht
ook hij die verre van begeerlijk.
Met algera'-ene stemmen wordt besloten,
het adres te steunen.
Aan de orde is het adres der Kamer te
Haarlem aan de Tweede Kamer over invoe
ring van den Middel-Europeeschen tijd.
De Voorzitter herinnert, dat ook de
hierop betrekking hebbende stukkeD circu
leerden, die wel met belangstelling zijn ge
lezen, en vraagt of de Kamer hetzij dit adres
wil steunen, hetzij een afzonderlijk adres
zal zenden.
De heer Van Duinen stelt voor, de
afdoening aan te houden. Juist is uit een
courantenbericht vernomen, dat de groote
spoorwegmaatschappijen hier te lande niet
ongeneigd zijn, den Amsterdamscher. tijd weer
in te voeren. De hoofdzaak in het adres der
of aDderen val zoeken te lokkenwat sou ons daar,
aan gelegen zijn Deze heer, die iedereen dacht
dat dood was, is weder thuis gekomen, en wenscht
natuurlijk de geheele zaak opgehelderd te zien en
als jij hem daarbij belpt, zal bij je stellig rijkelijk
beloonen."
„Hoeveel noemt u rijkelijk?" vroeg Job.
„Wel, daar hebben we nog niet over gesproken",
zeide Havik, „maar me dunkt, dat hondera gulden
een mooie som voor je zijn zou maar misschien
daar we toch niet gierig willen zijn, zal hij er hon
derd vijftig van maken,"
„Zeg tweehonderd en ik zal niets verzwijgen, dat
ik weet."
„Je zult ze hebben", zeide de heer Pearson.
Job vertelde toen alles wat tusschen hem en Her-
bert was verhandeld hetgeen de lezer reeds weet
on bekende, dat de plunjezak, die de heer Havik
te voorschijn haalde en die hij, zooals hij vertelde,
op den avond van den vermeenden zelfmoord op de
klip had gevonden, vroeger zijn eigendom was ge
weest.
(Wordt vervolgd.)