Donderdag 15
November 1906.
No. 7275.
56e Jaargang.
Feuilleton.
De misdaad zijns broeders.
UITGAVE
FIRMA A. H. VAN Cl FE FF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag- Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f 1.—.
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels CO cent; elke regel meer 10 cent. Legale
oflicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels 1,25; elke regej'
meer /"0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9.
Postbus 9 Telephoon 19.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
brengt ter kennis van de ingezetenen dezer Gemeente,
dat hel door den Directeur van 'sRijks directs
belastingen, enz. te Utrecht executoor verklaard
kohier No. 3 van de
Bedrijfsbelast.ng.
over het dienstjaar 1906/1907 aan den Ontvanger van
*8 Rijks directe belastingen alhier ia ter hand ge
stald aan wien ieder verplicht is, zijnen aanslag op
den b\j de wet bepaalden voet te voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen
aangeplakt te Amersfoort den 14. No\ .-mber 1906.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
Wat wil de Internationale vereeniging
„Me-tentoonstelling"
Do Uussisch-Japansche oorlog heeft ons
geleerd, dat liet slagveld een enorme almeting
aanneemt, dat de veldslagen verscheidene
dagen, ja ook dagen en nachten duren en
zoo bloedig zijn als geen enkele veldslag
dertig jaar terug is geweest.
Wij hebben vernomen, dat de vooruitgang
in de geschut-ieehniek medebrengt, dat de
strijdende partyen elkander op Kilometers
afstand met een rege van garnaatsplinters
bedekken.
Ja, de tegenwoordige oorlogen zijn reeds
zóo verschrikkelijk, dat beschaafde inenschen
die daaraan deelnomen den geestelijken indruk
van een slag niet kunnen verdragen en krank
zinnig worden.
De veldslagen zijn zóo bloedig en zóo ver
nietigend, dat de kampende partijen door
uitputting moeten ophouden, zonder tot een
positieve beslissing te zijn gekomen.
De oorlog duurt zoolang totdat de strijdende
volken door economische verzwakking ge
dwongen zijn, hem te eindigen. Van een be-
slicsende overwinning is geen sprake.
Het geheele huishouden der oorlogvoerende
Staten wordt in de war gebracht; honger,
ellende en verbittering komen onder de
menschen, terwijl door samenwerking van
epidemieën, revolutie en anarchie het inwendig
leven dor oorlogvoerende natiën wordt be
dreigd.
De Poolsche graaf Johann von Bloch, die,
geboren als een arme knaap, tot Russisch
Staatsraad opklom, heeft in zijn werk »Der
Krieg" de onmogelijkheid van den toekomst
oorlog aangetoond. Aan dat werk zijn de
meeste der bier geciteerde cijfers ontleend,
evenals het volgende
Een oorlog tusochen het Twee- en het Drie
voudig Verbond zal kosten per dag: aan
Duitschland 20 rnillioen Mark, aan Frankrijk
20 rnillioen, aan Rusland 22V2 rnillioen, aan
Oostenrijk-Hougarije 10>/2 rnillioen, aan Italië
10 rnillioensamen 83 rnillioen Mark per dag.
Von Bloch komt na uitvoerige becijferingen
tot de conclusie van 40000 rnillioen Mark
per jaar, ongerekend nog de schade toege
bracht aan handel, njjverhoid eu landbouw
en de vergoeding voor de verwoeste gebouwen
en landerijen verschuldigd. Hij toont aan, dat
het onmogelijk zal zijn, die enorme legers
langer dan éen maand geregeld van levens
middelen te voorzien en dat nog niet de helft
van de gewonden voldoende heelkundige hulp
zal kunnen verkrijgen.
48.)
Do beer Herbert Muurse moest zijn vraag herba
len eer zijn dochter antwoordde:
„Waarover de hoor Pearson mot my beeft gespro
ken Wel over u on do Crosby's en nog een paar
pndero dingen. Hy was bijzonder hartolyk eu vrien-
dtDaar de heer Muurse bet gesprok liever niet ovoi
dit onderwerp wilde voortzetten, uit vreos, de nieuws
gierigheid zijner dochter to zullen opwekken, kwam
En waar wij dus door enkele dagen geringe
studie kunnen aantoonen, dat practisch een
Europeesche oorlog tot de onmogelijkheid
behoort, is hot dan niot een schoone taak,
de meuschheid zoo spoedig mogelijk te over
tuigen, dat het méér dan dwaasheid is, zulke
enorme legers in stand te houden
Do Nederlandsche Regeering is met die
van Denemarken aan de natiën voorgegaan.
Onze Tweede Kamer der Staten-Generaal
heeft haar goedkeuring gehecht aan een
Arbritrage-verdrag met Denemarken, waarbij
wordt bepaald, dat salie" voor beslechting
door arbitrage vatbare geschillen, zonder
uitzondering, dus ook die betreffende de eer,
de onafhankelijkheid en de levensbelaugen,
door middel van scheidsrechters uit den weg
zullen kunnen worden geruimd.
Maar buitendien is in dat verdrag aan alle
Mogendheden de bevoegdheid gegeven, zich
er bij aan te sluiten.
De bekende Pacifist Alfred H. Fried, uit
Weenen, wiens helder geschreven sHandbuch
der Friedensbewegung" ieder ter lezing zij
aanbevolen, noemt dit verdrag het uitgangs
punt eoner reeks van verdragen, die aan de
oplossing der geschillen langs gerechtelijken
weg een veel grootere waarde toekennen.
Nog enkele veranderingen in dat verdrag,
nog andere natiën, die een overeenkomstig
verdrag sluiten en dan zoo noodig een inter
nationale politiemacht die het recht hand-
haalt en de Pacifisten hebben hun taak
grootendeels volbracht.
Ons is de gelegenheid geschonken om aan
het bevorderen dier taak een groot aandeel
te nemen.
De vrode-tentoonsteiling is daartoe het
middel.
Gezaghebbende mannen en vrouwen in
ons land hebben op 5 Februari 1900 te Utrecht
de Internationale vereeniging» Vrede-tentoon-
stelling" opgericht.
Doel en middelen 'dier vereeniging zijn
De vereeniging heeft ten doel, de vestiging
te bevorderen van een internationalen rechts
toestand, welke den bloedigen stryd zal kun
nen vervangen.
Zij streeft dit doel na langs wettigen weg
en wel door
a het tot stand brengen en houden eoner
Wereldvrede-tontoonsteliing in Nederland bij
gelegenheid van de voltooiing en inwijding
van het Vredespaleis (Carnegiestichting) te
's-Gravenhage
b het inrichten van internationale con
gressen en het doen houden van voordrachten;
c het zoeken van samenwerking met ver-
ecnigingen, die een gelijksoortig doel beoogen;
d liet uitgeven van geschritten en het
uitschrijven van prijsvragen.
Elkeen, die 11 jaren oud is, kan lid zijn.
Men verkrijgt het lidmaatschap door zich,
onder verklaring van instemming met het
doel der vereeniging, bij een barer bestuur
ders aan te molden of te doen aanmelden.
Het lidmaatschap wordt verloren door den
dood, door bedanken ol door vervallen-vor-
klaring bij besluit van het Algemeen bestuur.
De leden worden onderscheiden in: a ge
wone leden, b stichters, c begunstigers, d be
schermers.
Gewone leden betalen een contributie
vau f 1.50 of een daarmee ongeveer overeen
komend bedrag in de munt van hun land,
hij op haar eerste vraag terug.
„Eu wat zou ik nu voor je moeten dooD, Er-
minio
Het meisje antwoorddo niet dadelyk. Zij over
dacht hoe zij haar vraag zoo overredend mogelijk
kon inkleedeu. Om tjjd te winnen, liofkoosde ze haar
vader; toon vorborg ze haar gezicht togou zyu schou
der, zoodat hy don blos niet zien kon, die haar
wangen vorfdo en zcide
„Ik wou, dat u my toestond, Frank lief to heb
ben."
De heer Muurse schrikte op. Hij moonde stollig,
dat de-c zaak voor goed afgobundeld was en had
niot gudaeht, dat ze weder tor sprake zou komen.
Hij antwoordde dus niet dad«lyk op do vrang zynor
dochter, maar Erininie zag hem aan en bemorkte,
dat hy in diep gepeins verzonken was; vreezondo
dus, hem te zullen storen, legdo zo haar hoold we
der legon zyn schouder en wachtte zwijgend zijn
door het Nationaal bestuur vast te stellen.
Stichters zyn zij die voor of by de op
richting der vereeniging een bedrag van
minstens f25 hebben bijgedragen; zy zyn
van contributie-betaling vrijgesteld. B egu li
st i g e r s zijn zij die een contributie van
minstens f30 of een daarmee gelijkstaand
bedrag in andere munt betalen. Bescher
mers zijn zij, die minstens f 1500 schenken.
Do contributie wordt éen maal voor den
geheulen duur der vereeniging betaald, bij
de toetreding als lid.
Dient de Vrada-tentoonstelling in de eerste
plaats het internationaal belang, zij zal teyens
onze belangen dienen.
Vergeten wij niet, dat de eigen natie op
een wijze wordt onderricht, als op geen
andere wijze verkregen kan worden. Een
goede tentoonstelling schudt vooroordeolen
tegen alies wat nieuw is, at en geeft opwek
king tot meer en beter, tot krachtig aanpakken
en volmaking.
Ert hoeveel nut zal de Vr9de-tentoonstel-
ling kunnen stichten.
De. internationale Vrede-tentoonstelling, die
veel bezocht zal worden, moet en zal zoodanig
zijn, dat ieder bezoeker vertrekt met de over
tuiging, dat do verhouding tusseheü de natiën
zooals zij nu is dat de gewapende vrede
niet kau blijven bestaan.
Natuurlijk wordt hot streven dor vereeni
ging bestreden.
Zoo zeide iemand: „Ik voel er niet veel
voor; ons volk is al zóo vredelievend, dat ik
iedere daad, welke die vredelievende gevoelens
bevordert, niet kan steunen. Bovendien, U
bereikt door dio Vrode-tentoonstolling tóch
geen Wereldvrede".
Tegenovor dio bewering stel ik: 1e. Wij
streven niet naar Vrede, doch naar Recht;
2e. Men mag vredelievende en anti-militui-
ristische gevoelens niet met elkaar verwisselen.
Indien een Internationale rechtstoestand
bereikt wordt, zal do wereld, zal iedere natie
van drukkende zorg, van grooto financioole
lasten worden bevrijd.
Wie strydt om zijn vaderland van oen druk-
kenden last te onthelfen wie dus workt
voor het welzijn van zyn vaderland toont
te zijn een waar patriot. Vredelievend to
zijn, is dus een deugd. Elk eorlijk middel,
bevorderlijk om die deugd aan te kweeken,
verdient steun.
Dat de Pacifisten geen anti-militairisten
zijn, is herhaaldelijk en uitdrukkelijk verklaard
en dit behoef ik dus niet te herhalen.
Dat door de Vrede-tentoonsielling geen
Wereldvrede bereikt zal worden, kan nu
moeilijk verklaard worden. De tyd zal het
moeten leeren.
Wij willen slechts een krachtig pleidooi
houden voor de waarheid, dat de tegenwoor
dige toestand van gewapende vrede een
«schroef zonder eind" is, die zóo niot verder
kan gaan. In ieder geval zal de tentoon
stelling een eerlyk middel ziju om de groote
massa te overtuigen, dat de «gewapende
vrede" oen onnatuurlijke toestand is, in strijd
met beschaving en reclitsgevool. De expositie
zal een propaganda-middel zijn velen zullen
liet streven der Pacifisten van de juiste zijde
leeren bezienmisverstand zal uit den weg
geruimd wordende verwezenlijking van
het ideaal zal nader komen.
Het directe doel der tentoonstelling is
de menschheid wakker te schudden en haar
een beteren weg te wijzen.
Het indiroete resultaat zullen wij moeten
afwachten. Daarvan kan men zich veel of
weinig voorstellen, naar mate men optimist
dan wel pessimist is.
Een andor zeide tot tot mij»Ik houd niet
van tentoonstellingenzo gelijken alle op
elkanderik vind ze vervelend." Tevens
voegde hij oen ovoroonkomstigo meening als
de bovenstaande over de vorwezenlyking
van een Wereldvrodo daaraan toe.
Daarop zy geantwoord, dat do laatste
Internationale tentoonstellingen voor hen die
de daaraan voorafgaande óok hadden gezien,
niet veel nieuws to aanschouwun gaven.
Maar hoevelen in ons land hebben wol
eens oen Internationale tentoonstelling be
zocht? Hoevelen zouden daar oude voor-
o ordeelen achterlaten
Maar buitendien, nergens staat goschreve-
ven, dat de Vrode-tentooristelling een tentoon
stelling zal zyn als haar voorgangsters. Zy
zal in de eerste plaats hierin met deze ver
schillen, dat zij een speciaal «doel" heeft,
een doel, dat ieder beschaafd rnensch belang
stelling inboezemt. Door hetgeen wjj van
andere tentoonstellingen konden leeren, zal
door een boteren inlichtingsdienst, door des
kundige gidsen, door meer gelegenheid om
te leeren, hot vorvolende wel tot oen minimum
zijn terug te brengen, ten minste wanneer
men niot binnentroèdt rnet vooroordeolen ot
met oen gevoel van verveling in hot gemoed.
Weer oen ander zeide mij«Indien die
tentoonstelling kwam in een ander land, dan
zou ik er misschien heil van verwachten
tnaar Nederland is de eorst belanghebbende
by eon vredestoestand. Do urgumenten eener
kleine natie zullen weinig kracht kunncu
ontwikkelen, daar zy by oen oorlog niet dan
bij uitzondering iets anders dan nadoel kan
ondervinden."
Hierop moet ik antwoorden, dat, indien
het volk, dat hot meeste belang heeft by
den vrede (zooats de tegenstander van de
plannon dat beweert) nog niet eens toont
overtuigd te zijn van do nadoelen dor tegen
woordige verhoudingen, hoe kan men dan
verlangen, dat andere, die niet zóo voel
hinder ondervinden, wél overtuigd zullen
zyn?
Maar buitendien, is Nederland, door bot
tractaat mei Denemarken, do andere natiën
niet voorgegaan Is Nedorland niet door
do anderen aangewezen om het Hof van
Arbitrage te huisvesten Komt het Vredes
paleis niet in Don Haag P Zijn wy dus niet
thans reeds: "antrum van de Vredesbeweging?
Is de vereeniging niet Internationaal.
Aan ons is de gelegenheid gegeven. Moeten
wy dio weder door laksheid laten voorbij
gaan? Moeten anderen recht hebben voor
do bewering, dut wy do ons toogemetou eer
niet waard zijn?
Nog een ander zeide mij»lk waardeer Uw
onthusiusmo, maar go zijt niet op den goeden
weg. Ik wil Uw gedrigslyn oous vergelijken
mei iets andersik iloo dat, ofschoon ver
gelijkingen zelden juist zyn.
«Vroeger gaf men aan zieken, die vooi
last van koorts hadden, chininepillen tegen
woordig schrijft men hun oen andcro leef
wijze voor. De oorzaak van oorlog ligt ergen3
anders; ze ligt in het kapitaalbezit."
antwoord af.
Inmiddels giag de hoor Muurse de geheolo «aak
nog eens na.
Die Pearson, een vriend van zyu ovorloden broe
der, was plotseling vorscbouun vau hetundoreoinde
der woreld, on wist naar zyn zin veul to voel van
lung voorbijgegane on vergelen gobourtenissen.
Herbert Muurse vreesde, dat eau tot dusor onbekend
gevaar hem door toedoen van dezen man bedreigde
en wonschto, dot zjjn dochter gotrouwd zou zyn, oer
er eeui'g kwaad geschied was. Voor dit dool had hij
den jongen Crosby don geschikten man geacht, als
ieinand; die, naar hjj moonde, goede vooruitzichten
had. Hij zou ouu goode party voor Erminiezyugoweest;
maar natuurlijk, als het waar was, dat do vader zyn
bondingen gestaakt had, kon hy zyu dochter niet
toestaan, den zoon te trouwen. Daar stond tegenover,
dat zyu dochter verliefd was op zyn neef, een ermen
jongen zonder de minste vooruitziohten.
Dit was een moeilijk goval, maar hoo slecht Her-
bort Muurse ook in volo opzichten gowoost was, hy
had zijn dochter lief en wiliio haar ivorkolyk gulukkig
zien. Op zyn neef Frank was niols to zoggen, dan
dat by arm was; dat hy Erminle gelukkig umkeu
zou, stond vast, Herbert stond reeds cp hot punt,
toe te govou, inaar toon verkroeg zyti hoogmoed
weder do ovorhand. Kon hij zijn goedkeurig sohonkou
aan het huwelijk zijner dochter met den zoon van
iemand, dien do wereld oon misdadiger noemde
Dat was onmogelijk, geheel onmogelijk. Ma r daar
herinnerde llorhort zich plotseling hot govaar, waarin
hij zich meende to bevinden door do tegouwoodighoid
van dien vreemden vriend zyns broeden en in ziju
vindingrijk brein kwam de gedachte op, dat hy don
zoon zijns broeders hot allerbest zou kunnen gebrui
ken om zich zelf to beschutten togen govaur.
(Wordt vervolgd.)