Dinsdag 12
Februari 1907.
No. 7311.
56e Jaargang.
Feuilleton.
Het Kroontje.
firma a. h van cleeff
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag- Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f 1.
franco per post /"1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale
oflicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent.Reclames 15 regels/-1.25;elke rege,
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT9
Telepboon 19.
Uit het Jaarverslag van de Gezondheids-
commissie te Amersfoort.
Slechts een maal in liet jaar, in de tweede
week van Februari, hoort men wat meer van
deze commissie. Dan toch houdt zij haar
openbare vergadering ter vaststelling van het
Jaarverslag. Voor het overige werkt zij meer
in stilte; doch dat zij hard werkt, blijkt wel
uit het groot aantal gewisselde brieven met
allerlei autoriteiten en af en toe uit hetgeen
omtrent haar a iviezen wordt meegedeeld bij
de Raadsvergaderingen.
Voor de eerste maal presideerde dr. H.
W. Schreuder Vrijdagavond die openbare
vergadering.
Na het vaststellen der notulen van 9
Feb' uari 1906 bracht de Secretaris, de heer
A. M. E. des Tombe, het Jaarverslag over
1906 uit.
Daaraan zij het volgende ontleend
Gememoreerd wordt het bedanken als lid
en Voorzitter door rar. J. Heyligers, wienl3
Januari 1935 eervol ontslag werd verleend,
en die als Voorzitter werd opgevolgd door
overste L. F. Bnekelman, na wiens vertrek
dr. H. W. Schreuder den 19 Maart tot
Voorzitter went benoemd. Ter vervanging
van mr. Heyligers werd 18 April tot lid
benoemd rar. A. van Traa. De vacature,
outstaan door het vertrek op 20 Juli van
overste Boekelman, duurt voort doordien
zoowel de heer W. 11. van Haselen als de
heer J. C. Roland us Hagedoorn de benoeming
niet aannamen.
De periodiek aftredende leden werden her
benoemd door den Commissaris der Koningin
in deze Provincie, zoodat de commissie op
31 December 1906 bestond uit de boeren
dr. H. W. Schreuder, VV. A. van deu fioveo-
kamp, mr. A. van Traa, H. Hoekstra,
VV. G. Klomp en C Prins Gz.
Het meerendeel der 12 niet-openbare
vergaderingen werd bijgewoond door een der
Inspecteurs van de Volksgezondheid.
Dr. Schreuder vertegenwooridgde de com
missie bij de op 21 December te Utrecht
gehouden vergadering van Voorzitters van
Gezondheids-commissiën in deze Provincie.
De gewone rubrieken, welke later in extenso
worden opgenomen als bijlage van het Ge
meente-verslag over 1906, geven weinig v r-
meldeoswaards.
Slechts zij medegedeeld, dat de toestand
der volksgezondheid in 't algemeen gunstig kon
genoemd. Overheerschende ziekten kwamen
niet voor; besmettelijke ziekten ve toonden
zich spora iisch bepaalde aanwijzingen om
trent bun ontstaan konden niet gegeven.
21.)
Lilian hield het pakje op haar vlakke hand en
bewoog het op en neer als wilde z\j 't gewicht
aobatten.
„Hel kasteel ia vergeven van deleolieven" antwoord
de lord Harlsmore «enigszins zenuwachtig. „Het ia
om je gek te maken. Ik heb baar al eenigo malen
verteld, dat hel dwaasheid is, er zooveel vreemde
lui bij te balen zy zijn eerder in ataat, zelf juwee-
len te stelen, dan ze te ontdekken. Maar moeder
luistert niet naar my. Zy zegt, dat zij geeu steen op
den anderen wil laten. Vanochtend hebben ze den
vjjver afgeviacht; het ia toch al te gek om te onder
stellen dat iemand de moeite zou doen, eerat eeu
juweelen kroontje te atelen om het daarna in een
vijver te gooien. Ik heb zelfa een van die kerels in
mijn slaapkamer gevonden. Ik zou wel eens willen
weten, wat hjj daar dacht te vinden."
„Misschien verdacht hjj u", merkte Lilian glim
lachend op, ofschoon haar oogeu erualig bleven.
Hij keek haar even van terzjj aan.
„Daar was hij onbeschaamd genoeg voor" zei hjj
na een oogenblik gezwegen to hebben.
„Stel u voor, dat hjj dit doosje eens had geopend
en op die manier al uw platen bedorven 1"
Weer keek hjj haar wantrouwend aan.
„Daar waa ik óok bang voor."
Lilian keek hem met een raadaelachtigen blik aan
achteloos trommelden haar viugera op het kleine
pakketje.
„Het ijjn immers platen?" vroeg zjj. „Hoeveel?"
„Ongeveer.ongeveer een dozjjn."
Geklaagd wordt over den slechten water
afvoer in de nieuwe stadswijk op den Berg,
hetSasjeeti Romtnelenburg en betreurd wordt,
dat de Bouwverordening geen middel aan
geeft om tot verbetering te komen zonder
medewerking van de eigenaars der wegen.
De commissie zal in 1907 proeven nemen
met stofbindende middelen, o.a. met calcium-
chloride,
Er werd itt 1906 geen voorzetting gemaakt
met het systematisch woning-onderzoek omdat
de commissie wenschte te wachten op de
vaststelling der Bouwverordening. Die ver
ordening door Gedeputeerde Staten gegeven,
»munt zeker uit door groote beknoptheid,
tnaar wij missen er in verschillende nuttige
voorschriften, die waren opgenomen in het
ontwerp van B. en W., indertijd bij den Raad
ingediend". Ook uit dien hoofde werd bet
woning-onderzoek gestaakt en werden slechts
een 20-tal woningen cp Rommelenburg be
zocht.
De commissie stelde in 1906 een uitgebreid
onderzoek in naar de school-inriclitingen in
leze Gemeente.
Aan bet rapport daarover zij bet volgende
ontleend
choolbanken. In de H. B. S. vindt
inen overal tie zeilde schoolbanken. Het
zoude gewenscht zijn, met het oog op de
zeer verschillende grootte der leerlingen,
hierin verandering te breogen.
Verlichting. Op de H. B. S. is deze
op een triestigen dag in vele lokalen onvol
doende, terwijl in enkele het licht van rechts
in plaats van links invalt.
Ook in de R.-K. school, Muurhuizen, was
Ie verlichting in een lokaal grenzende aan
ile Sehoutensteeg onvoldoende, wegens te
groote nabijheid der huizen aan de Westzijde
van het straatje.
Ook de lokalen der Fröbelschool waren
onvoldoende verlicht wegens aangebrachte
serres met houten dak aan de achterzijde.
Bij de openbare school in de Puntenbur
gerlaan was in enkele lokalen de afstand dei-
voorste banken tot de wet'ktnuur te klein
hierdoor kunnen de kinderen op de voorste
zijbanken niet voldoende op het bord zien.
In de naaikamer van de Industrieschool
zitten ile 18 leerlingen in een klein vertrek
(2.4 M3 per leerling) om een vierkante tafel.
Aan de kortste zijde der kamer is het bord
geplaatst. Deze inrichting is dus geheel on-
vohknmde.
Ventilatie. Deze geschiedt in de H.
B. S. door schuiframen, deuren en tuimelende
bovenramen en vraagt verbetering.
In de school aan de Puntenburgerlaan
„Het doosje is nogal lioht voor eea dozijo platen.'
„Het zijn films," antwoordde hjj.
„O, zoo,"
Weer was er een oogenblik stilte. Hij dwong zich,
haar aan te zien.
„Ik geloof, dat ik u maar niet lastig zal vallen.Ik
kan ze evengoed over de post sturen."
„Dut zal 't beste zijn," zeide zij ernstig. „Ik ben 't
met mezelf niet eens, of ig dit wel voor u zou wil
len bewaren." Zij logde hot pakje op tafel.
„Hoe bedoelt u vroeg byterwjjl hjj een kleur
kreeg.
„Laat ik u niet langer aan de praat houden. Uw
moeder wacht u."
Hij keek baar angstig aau.
„U verzwijgt mj iels." zei hij. „Ik beu geen kind."
„Hoe oud is u?" vroeg Lilian hem plotseling, ter
wijl haar gelaat eeu moederlijke uitdrukking kreeg.
„Hoe oud? Achttien."
„Zón joug nogl En u is eenig kind?"
„Ja."
„Leeft uw vader nog
„Neen."
Zij keok hem medelijdend aan. Uit zijn gelaat
was alle kleur verdweneu en zijn blauwe oogen waren
BtraK op de hare gericht.
„Waarom vraagt u mij dit?" vroeg hjj heesch.
„U is nog maar een jongeu, niet waar Nog maar
eon jongen."
„Ik begrijp u niet. Waarom spreekt u zoo tegen
mij Qeloott u werkelijk
„Hel is zoo jammer. Waarom hebt u dit gedaan
„Wat
Lilian keerde liet hoofd af en zuchtte. „Hotgaat
my eigenlijk niet aan." zeide zy, „maar 't spyftny,
't spijt my." Zij wilde weggaan. „Dacht u, dal eeu
vrouw niet op 't gevoel een juweelendoosje zou her
kennen
Het gelaat van den jongen lord was door angst
verwrongen.
wordt geklaagd, dat 's zomers, door het neer
laten van een rolgordijn, de ventilatie dooi
de boventuiraelramen verhinderd wordt.
In de Industrie- en Huishoudschool is het
aanbrengen van wasemkanalen boven de kook
kachels noodzakelijk.
Dok da ventilatie is primitief, maar te
wijten aan het feit, dat deze school is gehuis
vest in een complex huurhuizen, vroeger als
particuliere woningen gebouwd en verhuurd.
Verwarming. Geschiedt in 't alge
meen door kachels.
Deze zijn in de Industrie- en Huishoud
school soms onmiddellijk naast de banken
geplaatst.
(Jok in de H. B. S. treft men deze fout
aan, bijv. een afstand van 1/.i M. van kachel
tot bank.
Op de openbare Meisjesschool, openbare
Lagere school Puntenburgerlaan en Instituut
»Van der Sluys" vindt men in ieder lokaal
een thermometer; in de meeste andere
schoollokalen ontbreekt deze.
Meestal treft men kachels met mantels aan,
waar tusschen de versche lucht eerst ver
warmd wordt vóór ze opstijgt.
Urinoirs en privaten. De venti
latie van deze in de H. B. S. (hoofdgebouw)
is onvoldoende zij verspreiden stank in de
gangen.
In de openbare school Puntenbuigerlaan
werd ook geklaagd over stank verspreid ing
gangen en in enkele nabij zijnde lokalen.
In de Industrie- en Huishoudschool zijn
privaten, die niet direct met de buitenlucht
in verbinding staan en waarvan de lucht
kokers muw zijn.
K 1 e e r e n b e r g p 1 a a t s c n. In de H.
B. S. bevinden zich deze o. a. in de meisjes
kamers. Dit verdient afkeuring.
Soms is de afstand tusschen de kapstokken
te klein.
Drinkwater. Overal van goede kwa
liteit. Waschgelegenheid ontbreekt dikwijls,
bijv. in het hoofdgebouw der H. B. S.
Vloeren. Het stneeren der vloeren met
stotbindende olie in de Gymnastieklokalen
voldoet goed en verdient aanbeveling.
Niet algemeen wordt zij echter toegepast
en gaf dan aanleiding tot klachten over stof-
verspreiding, zooals in de H. B. S.
Schoon in a a k. Deze geschiedt gewoon
lijk éen maal per week door dweilen en éen
paar maal per week door zoogenaamd stollen.
Deze laatste bewerking heeft weinig waar
de. Een stofbindend middel, b.v. nat zaagsel,
zoude aanbeveling verdienen.
Over 't algemeen kan gezegd worden, dat
de toestand in deze Gemeente gunstig is.
De meeste door de commissie onderzochte
scholen zijn echter nieuw.
Het oude hoofdgebouw der H. B. S. is
echter geheel onvoldoende; vooral Ie wijten
aan het te groot aantal leerlingen.
üok de Industrie- en Huishoudschool, be
nevens de Fröbelschool, die in het zelfde ge
bouw is ondergebracht, zijn onvoldoende van
inl ichting. Het geheel draagt echter een Yyde-
delijk karakter.
Omtrent beide inrichtingen bestaan even
wel reeds plannen van geheele vernieuwing.
Wanneer het onderzoek van alle scholen
is afgeloopen, stelt de commissie zich voor,
bij autoriteiten op verbeteringen aan te
dringen.
De commissie stelde dit jaar voor de eerste
maal, ook een melk-ouderzoek in.
Haar sub-commissie rapporteert daarover
Bezocht werdea 21 melkverkoopers, onge
veer de helft van het geheele aantal, waar
onder 12, die teveus een boerderijtje hebben.
Daarbij werd nagegaan de kwaliteit der
verkochte melk, waar en boe de melk
bewaard wordf, de toestand van het verkoop
lokaal en wat daarin verder verkocht werd
wijders werd nagegaan welk water gebruikt
wordt voor het reinigen van het vaatwerk,
op welke wijze dit geschiedt en hoe het met
de algemeene zindelijkheid gesteld was.
In de meeste der bezochte perceelen wordt
•Ie melk bowaard in vertinde bussen, geë
mailleerde en geverfde houten en (jzeren
emmershier en daar werd roestig vaatwerk
aangetroffen.
Bij eenige melkverkoopers stond de melk
in open vaatwerk in een onfrisch lokaal of
gangetje, veelal onbedekt tegen vliegen en
stof.
In 5 gevallen werd nortonwatergebruikt;
in de 16 oveiige werd gebezigd water uit
de welpomp, welk water vrij algemeen van
onvoldoende hoedanigheid werd bevonden,
waarschynlyk ten gevolge van bodemver-
I vuiling door mestvaalten, enz. Vooral is dit
I een punt van ernstige overweging met het
oog op ziekten.
Alles te samen vattende, kan naar het
oordeel der sub-commissie de toestand by
6 verkoopers goed en zindelijk, by 8 vrij
j goed en tamelijk zindelijk, en by 7 onvol
doende en onzindolijk worden genoemd.
In 't geheel werden 22 monsters melk,
zooveel mogelijk genomen by verbruikers,
onderzocht naar velgehalte en vaste stof en
soortelijk gewicht. Als minimum-vetgehalte
werd aangenomen 2.9 procent, welk cyfer
voor deze streek door langdurige proefne
mingen als norm is vastgesteld.
„U praat onzin," stootte hy uit. „Ik geloof, dat u
gek is." Hy stond op. „Denkt u, dat ik hier beleedigd
wil worden
„U vergeet het doosje," zei Lilian.
Hij nam uet van tafel en stak het in zijn binnen
zak. Juist op dit oogenblik kwam zijn vriend bin
nen hy scheen lang niet zoo goed geluimd
als deu vorigon dag. Hy trauspireerde verschrikke
lijk en met een smerigeu zyden zakdoek veegde hy
voortdurend het gelaat af. Met haastige schreden
liep hy op lord Harlsmore toe.
„We zitteu er mooi tusschen," fluisterde hy dezen
toe, terwyl hy Lilian met eon haudweging beduidde,,
dat zij moest heen gaan. „Heel den middag ben ik
door een paar van die kerels gevolgd. Ik dacht, dat
ik ze nooit kwyt zou raken, maar ten slotte ben ik
ze toch te slim af geweest."
Lord Harlsmore onttrok zich achter een beschot
aau 't oog. „Hebben ze je gevolgd?" zei by. „Hoe
heb je 't dau in hemelsuaam in je hoofd gekregen,
hierheen te komen?" Iu zyn stem klonk ingehou
den drift. „Ik wil niet in jou gezelschap gezien
wordon. Wat zullen ze wel denken V'
„Het kan me niet achelen wat ze denken. Ik heb
niets gedam wat niet mocht."
De Jonge man keek het vertrek rond om er ze
ker van te zyu, dat Lilian hem niet kon booreu.
„Ik wed, dat hel twee deteclievan van 't kasteel zyn
geweest."
„Gisteren kwam ik inspeoteur Welks iu de High-
street tegen," zoi de andor nadenkend. „Ik verbeeldde
me, dat hy me wat al te scherp aankeek. Dat zal
het zyn. Hy heeft my gezien en daaruit zyn gevolg
trekkingen gemaakt. Niet, dat hy me ooit op iete
betrapt heeft, dat niet, ofschoon hjj er wol eea paar
keer zijn best voor gedaan heeft."
„En toch beu je hierheen gekomen 1" voegde het
jougmensch hem woedond toe.
„Maak nu maar niet zoo'n drukte, m'n waarde,"
„Heb je 't ding of heb je 't niet?"
„Ja, ik heb 't. Neem 't in godsnaam, want ik wil
er af zyn."
Hy haalde bet doosje uit zijn zak eu gaf het aan
makker over, die er met begeerige vingers naar greep.
„In orde." Hy balanceerde het op den top van zyn
vinger. „En nuvervloekt I"
Zijn blik viel op het gelaat van een man ,die door
het raam naar binnen stond te ktykeD.
„Ze zyn me waarachtig tot hier gevolgd 1"
Lord Harlsmore vloog opnieuw overeind.
„Ik wil niet in jou gezelschap gezien worden. Ga
in hemelsnaam ergens andere zitten. Waarom ben je
ook hier gekomen I"
De ander echter bleef kalm. „Word niet zoo
driftig. Hier, neem dat lamme ding maar weer terug.
Ik wil 't liever niet meer hebbende zaak wordt
me te gewaagd. Geef het mij later maar."
„Ik wil het evenmin hebbeD," riep de jonge Lord
uit. „Jy bobt me in deze moeilijkheden gebracht ea
je moet er my ook maar weer uit helpen." Zyn stem
eindigde in een gefluister, toen bjj Lilian tag nade
ren.
„Wat mag ik uw vriend brengen vroeg zjj.
„Een brandy-soda zou me 't meest van pas komen,
maar die zal je er wel niet op na houden. Dsarom
zal ik op 't oogenblik maar niets gebruiken, ik moet
slechts even dezen heer spreken. Vervloektby komt
binnen."
„Wie komt binnen?" vroeg Lilian.
„Niemand. Ik vergiste my."
„Uw vriend schijnt niet al te wel te zjjn vandaag,"
voegde Lilian lord Harlsmore toe. „Zou 't van die
warmte komen
„Myn lieve kind" zei de vriend „Je bent wat al
te familiaar met je klanten. Ik heb me bedachtbreng
me maar eens gauw een kop koffie, dan ben je een
beate meid."
Lilian ging terug naar het ballet.
(Wordt vervolgd.)
