Donderdag 14 Maart 1907. No 7324. 56e Jaargang. Feuilleton. Het Kroontje. FIRMA A. H VAN CLEEFF te AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdag- en ZaterdagmiddagAbonnement per 3 maanden 1. franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regeL (30 cent; elke regel meer 10 cent. (.egale olïicieële- en onteigeningsadvorteutiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25; elke rege meer 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buitea de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAU EORTEGRACHT 9 Postbus 0 Telaphoon 19. KENNIS G EYING. De GEDEPUTEERDE STATEN Tan de provincie UTRECHT maken bekend, dat op Woensdag 3 April 1907, van dea middag* twaalf lot dea namiddags balf een uve, eene |oomini*ai« uit luin midden zitting zal houden in bet Gemoen'huia te Amerefoort tot bet aanhoo- reu van bezwaren tegen de door Departement van Oorlog voorgenomen uitbreidiug van de Hoefsmids- gchool in die Gemeente. Utrecht, 12 Maart 1907. De Gedeputeerde Siaten voornoemd, F. D. SCHIMMELPENNINCK, Voorzitter. L. J. RIETBERG, Griffier. Handel en Nijverheid. De Dinsdagavond onder voorzitting van don heer S. J. van Duinen gehouden maandver gadering van «Handel en Nijverheid" was vrij Koed bezocht. Nadat de notulen van 13 Februari onge wijzigd waren vastgesteld, werden benoemd tot leden der commissie tot nazien van het financieel beheer de heeren Bern. Brom, Laurens J. Luycx en A. J. van Zalingen. Ingekomen was een ljjst van wanbetalers in geheel Nederland zal worden toege zonden aan de leden. In de vorige vergadering werd aangehou den de bespreking naar aanleiding van een vraag over de ook hier door de Gezondheids commissie voorgenomen raelk-controle. De heer Van der Wal herinnerde, dat hij verhinderd was de vorige vergadering bij te wonen. Inmiddels sprak spr. den Voor zitter der Gezondheids-commissie, die hem meedeelde, dat deze commissie de zaak aan hangig maakte bü den Raad. Onder deze omstandigheden achtte ook het Bestuur van H. <Sc N. het 't best, te wachten, Wel wilde het verklaren, dat het zeer met zijn wenschen strookt, dai ook hier melk-controle zal komen. Het Bestuur stelde voor, de besprekingen aandermaal aan te houden. Het Bestuur wilde thans een mededeeling doen naar aanleiding van de behandeling van het rapport der markt-commissie van H. N. in de Kamer van Koophandel en Fabrieken. De Voorzitter zegt: „De Ka mor heeft zich niet alleen in hoofdzaken, maar ook in bijzaken niet kunnen vereenigen met dat rapportzy trekt niet éen lyn met de ter- eeniging H. N. Dat is wel jammer, doch het komt niet ongedacht. Voor degenen, die achter de schermen kijken, was bette verwachten, dat de Kamer de (Jlannen van H. N. zou tegenwerken. De anthipathie van enkele barer leden tegen on- a vereeniging heeft weer veel goeds be dorven. Want mooie frases mogen in de 33). „Ik werd echter slot en grendel gezet, moeder, en bleef daar den beelen nacht. D»n anderen dag vroeg ik of oom by mij wilde komen. Hij kwam en slaagde erin, mij vrij te krijgen, onder voorwend sel, dat ik slecht* deelgonomou had aan eeu te ver Sedreven grap. Dat had ik hem verteld en bij gelooft et heden nog. Nu echter heb ik u de waarheid verteld." .Ik kan 't niet gelooven, neen, neen." De angstige uitdrukking van haar gelaat woorsprak echter haar woorden. .Vraag 't dan aau oom, moedor. Schrijf hem, nu dadelijk, en vraag 't hem, of, nog beter, ga morgen zelf naar hem toe. Het is gemakkelijk genoeg om zekerheid te krijgen." Zijn moeder zonk achterover in haar stoel. „Wat heb ik toch misdreven, datje me dit most aandoen i" jammerde zij. ,Ik zweer u, moeder, dat ik een nacht in de ge vangenis heb doorgebracht, verdacht van inbraak. Onlange hebt u mij opheldering gevraagd over mijn zonderliug gedrag; nu hebt u ze." .Mijn zoon I" Mijn coon I" kreunde zij en snik kend verborg zy het gelaat in haar handen. George zag haar wanhoop en 't deed hem leed, dat by haar zoo'n verdriet moest aandoen. „Nu weet u, moeder, waarom u niet kunt doen, zooals u gedreigd bebt. Doet u 't toch, dan ga ik Kamer hebben weerklonken over de pogingen van H. N., voor den onbevooroordeelden opmerkzamen toeschouwer, is het duidelijk, dat een veel dieper grondtoon, dan het be handelen van het rapport ter wille van den handel wenschHijk maakte, door alles heen werd gehoord Eri juist dit is de zwarte zyde, dat de handel slecht gediend wordt door een op treden van de Kamer, zooals zy heelt gedaan. Waut al vrzekert haar Voorzitter, dat by hem geen parti-pris heeft voortgezeten, de feiten bewijzen het tegendeel. Een paar daarvan tot bewys. Nog eer het rapport in behandeling kwam, beweerde hjj reeds, in het bijzijn van alle leden der Kamer, dat de onderteekening van het rapport bewees, dat daarmee personen waren belast, niet op de hoogte met Amers- foortsche toestanden. Die bewering werd door niets gestaafd. Eveneens werden door den Voorzitter der Kamer, zonder eenigen schijn van bewys, in een vóórvergadering van de Kamer, de cyfers van de verschillende begrootingon in het. rapport van nul en geener waarde verklaard. En toch staan de namen van hen, die de gegevens verstrekten, iu het rapport. En dan wordt nog gesproken van: niet een parti-pris hebben. Ik vraag aan allen, die prys stellen op een eerlyke, loyale behandeling van zaken in een corporatie, of zoodanige aantijgingen zonder bewys niet zyn beneden de waardigheid van een Voorzitter in het algemeen en of dit praeliminairen zijn, die door een leider van eeu ol'fioieeie vergadering mogen worden ge uit. En deze zelfde Voorzitter durft beweren, dat van tegenstand ten opzichte van de ver eeniging geen sprake was «alleenlijk kon de Kamer niet in allen deelen met het rapport meegaan". Dit «niet in allen deele" beteekentin geeneu deele. Niet éen enkel punt bleef onaangevochten, zelfs die punten, welke geheel buiten hot verband van het marktwezen staan. Wij hopen, dat ons nog gelegenheid zal worden gegeven, officieel de zienswijze van de meerderheid der Kamer te mogen weer leggen". Spr. vervolgtLaat ons nu eens nagaan, aan de hand van het rapport en van de notulen der vergadering van de Kamer van Koophandel, welke bezwaren zijn ingebracht Die notulen zijn uagenoeg woordelijk gelijk luidend met het verslag iu de «Amersf. Crt." van 9 Maart. Hetgeen omtrent de Botermarkt wordt ge schreven in het rapport (een stoffige, be- 6ok lie govangeuis in. Zy en ik hooren by elkaar en u kunt de een* niet straffen «onder ook den ander te treffen Eeuige minuten lang werd er geen geluid gehoord, uitguzondord het gesnik van mevrouw Hemniingi. George atond naait haar en het viel hem xwaar, haar zoo te sien. .Ik had, dit alles verre vau u willen houden," «ei by ten slotte. .Er bleef my echter niets anders over". „Heb je berouw?" vroeg zyn moeder plotseling terwyl zy hnm aankeek, .Opreoht". „Zal je je in 't vervolg niet meer met misdaad inlaten f" .Nooit van myn leven meer." Zijn hart klopte onstuimig. Zou lijn list gelukken .Wil je my op je eerewoord beloven, dat je verder niet meer naar die vrouw zult omxien?" Even dacht hij na. .Dat kan ik niet doen," antwoordde by eindelijk. „Waarom niet?" .Ik heb haar iief." Als geelectris erd vloog zyn moeder overeind. „Je hebt haar lief? Welnu dan,deel haar lot, want ik zal je beidou vertrappen. Indien uw oog u leed doet, ruk bet uit." Met woedende blikken Iceuk lij hem aan, dooh dexe woede bedaarde even suel als ijj was opgekomen. Zij strekte haar armen uaar hom uit. .George, George, is dat je laatste woord f" „Ik kan niet auders," antwoordde hjj op vasten toon. „Ik kan u niet heioven, dat ik baar nooit («rug wil zien, omdat ik vast besloten ben, haar eenmaal le vragen of xjj mjjn vrouw wil worden." Zjjn moeder wrong in wanhoop haar handen. „Ik zou je nog liever dood zien, dan getrouwd met die vrouw. Zweer my, dat je haar zult laten nuuwde, ruimte, die niet voldoet aan de eischen dor hygiene door het bergen er onder van karren en wagons waarop alles e>s nog wat wordt vervoerd) werd door den Voorzitter der Kamer bejegend mot een sdat is een zaak voor de politie do nieuwe b illen zullen óok worden veronireinigd als zij niet tusschen- beide treedt". Nopens de eiermarktplaats stelde de Kamer voor, geen hallen op den Hof te plaatsen, doch het Havik te overdekken en daarop éen hal te stellen, waarin boter, eieren, voL geus sommigen groenten, volgens anderen ooft en vruchten en aardappels zouden onder gebracht. Ten slotte kwam men overeen de groenten daar onder te brengen «voorzoover er ruimtu is''. Waar moet..dan de overige groenten blijven als de aanvoer eens groot is ot groot wordt? Het plan voor de Beestenmarkt is onbe sproken gebleven. Ook de Kamer wil daar het groote vee bijeenbrengen met het klein vee. Eén minder vriendelyke opmerking wil spr. zwijgend voorbijgaan. Hot verleggen der varkensmarkt naar het Havik werd afgekeurd. De Kamer wil die ook verplaatst zien naar de Beestenmarkt. De vischmarkt is er op den duur nog het best afgekomen. Wol is getracht, daarvoor de Botermarkt binnen te smokkelen, doch door het ernstig protest van oen der leden is dit uit het advies gelicht. Spr. heelt niet het plan, de besprekingen «in allen deele" na te gaan. Up éen zaak wil hy echter nog wijzen en wel op de passage iu de Memorie van toelichting, door het Bestuur van H. N. gevoegd b\j hot request aan den Gemeenteraad nopens de fabrieksnijverheid hier ter stede. (Zie «Aft. Crt." 12 Januari. 2e blad, bladiyde 4, van «misplaatste zuinigheid" tot «nadenken stem men".) De Voorzitter der Kamer heeft daaraan aanstoot genomen en dit beantwoord opeen wijze, die spr. geen lust deed gevoelen, in de vergadering der Kamer daar togenin te gaan. Omdat de Memorie uitging van het Bestuur dezer vereeniging acht spr. zich verplicht, tegenover deleden een enkel woord te zoggen. De Voorzitter dor Kamer heeft gemeend, dat gedoeld werd op het Amersfoortsch linnen eu beweerd, dal i<t is verdrongen door de tricot-goederen. Wat in de Memorie is ge schreven, doelt niet hierop, doch op gebeurte nissen van veel vroeger tijd, want toen do nog bestaande stoomweverij werd opgericht, was de kans voor Amersfoort al grootendeels verkeken. De tijd der verplaatsing van de industrie loopeu want, bj) God, ik breng ju naait haar op do bank der bescnuldigden en je zult evenals zjj met do gevangenis kennis maken om injj nimmer meer onder do oogec te komen." „Ik geloof, dat u vorstaudiger doet, indien u nu naar bod gaal, moeder," zei George vriendelijk „Dit gesprek is niet goud voor u." „Wjj hebben altijd ous hoofd boog gohoudon in het graafschap. Onze uaaiu is geslachton lang mot eere genoemd. Jy ben de eerHte, die afvallig wordt. Ik dank God, datje vader niet meer leeft; ol de last is te zwaar voor my om alleen te dragon." Zij greep naar de dourkuop en wankelde, Hjj vloog op baar toe. „Moeder, moo'»', waarom kent u geen modelij den Zjj is toen n vrouw, al* u?" „Dat is zjj niet!" riep movrouw Hemming» woe dend uit. „Zjj is niet al* ikik bon goeu dievegge. Laat tuyn arm lol, ik kan wel alloen loopen." Hij opende do deur en zij ging langs bom hoen. Mevrouw Hemming» bracht ecu slaneloozon nacht door, gekweld door allerlei schrikbeelden. Zij traoh- te zich wijs te maken, dat do bewering van baar zoon, als zou hij lid zijn van non dievenbende, oen verziniol was van het oogonblik, uitgedacht om do sirene to redden, die hom in haar netten had ver strikt. Doch hoe langer zy over do zaak nadacht, des te muer kwam zy tol do overtuiging, dat hij de waarheid had gesproken. To vergeefs hield iü zich voor, dat de gchoele geschiedenis (e onmogelijk lclonk om waar te kunnen xün. Steeds schoten haar do woorden van movrouw Du Courey weer te binnen, waar nog bij kwam hol onloochenbaro feit, dat hij do jonge vrouw roeds gokond bad vóór hun ont moeting aan bet atatiou. Alle» was eerder to dragon dau de pijnlijke on- zekerheid, waarin zij thans vorkeorde. Daarom be ult België naar ons land dateert van 1833 tot 1836. Da Nederlandsche Handel-maat- schappy zat vreeselyk in den knoei. Zij had groote leveranties voor Oost-Indië, doch door de troebelen kon of wilde zy niet meer uit België betrekken. Wel boden Belgische fabri- kauleu aau, hun hedryf te verplaatsen, doch duarop werd niet ingegaan, te ineer omdat Thomas A ins worth, zoon ran oen groot-wever, uil Engeland naar ons land kwam met een nieuwigheid, eeu snel-spoel, waarmee moo driemaal xooveel kun produceoren als voor heen by weinig moeilykor behandeling. H(j poogde hier een Weefschool te openen, doch do menschen hielden hier du handen op de zakken en hy ging naar Twente, waar hij in relatie kwam met den Secretaris der Neu. Huudel-raaatsdiappy. In 1833 werd de Weof- school opgericht en wei te Goor. Aanvanke lijk leerden er enkele wevers, die de Dieuwe incthoae onderwezen aan kinderen een jaar later reeds aan honderd kinderen. langzamer hand liep de snel-spoel in heel Twente, waar tevens vele stoomweverijen werden ingericht de eorste te Hengeloo. In 1836 werd alleen te Enschede negen aan toa loon uitbetaald. Verschillende fabrieken van bombazijn, enz. werden omgezet in kantoenweverijon. Op die gebeurtenissen, vallende tussehen 1833 en 1840, doelt de passage in de Memorie van Toelichting. De clausule is niet uit da lucht gegrepen en gaat verdor en dieper dan de Voorzitter der Kamer van Koophandel zich voorstelt. Had in dien tijd Amersfoort de zaken goed ingezien dan waren hier in den omtrek tal van fabrieken verrezen, ware hier het cen trum der katoennyverbeid en zou de finan cieel') toestand der Gemoenlo heel wat anders zijn dan thans. Een Bestuurslid heelt uit het ver slag van do vorgadering der Kamer van Koophandel gelezen der. zin «het rapport van H. N. laat aau ernst te wenschen over". Wolnu, do Kamer wil in geeu geval de hallen op don Hof, maar wel een veel klei nere en zelfs veel te kleine hal op het Havik bewesten do Bloemendalscho brug. Uit do dis cussion biykt, dat die hal nu reeds te klein wordt geacht. In hel advies wordt met name geschreven: «als do ruimte het toelaat". En (erwyl erkend wordt, dat de ruimte te klein is, wordt tóch voorgesteld voor een zeer groote som gelds het Havik te overdekken eu daar een hal te bouwen die voor de toe komst stellig niet voldoende zal blijken. Spr. wil vragen wat als de Voorzitter der Kamer de markt-commissie, die zes maan den werkte en óok de mogelijkheid van hot sloot zy, naar baar broor te telegrafeer*» *u ham to vragen wat ur waar <va» van bel verhaal, dat buar zoon haar had opgodisoht. Hot in alkaar xotimi van hot lulegram ging niet gemakkelijk, want zy wist, dat op het platteland (la inhoud van oen telegram vaak beschouwd wordt als gemeengoed, Hel sou daarom al te dwaas sijn, op den man af Ie vragen of haAr zoon was gearresteerd onder verdenking van misdaad. Zoo'n vraag sou de kalme juffrouw van het telegraaf-kauloor heolemaal van strook hrongen. Ten slotte slaagde zy er iu, haar vraag in een genoegzaam onbogrijpelyken vorm te kloedon. „O. heeft my vortold, dat u bom oen», toen b\j ia moeilijkheden verkeerde, to bulp bent gekomen. Is zijn «ouderling verbaal waar? Jo begrijpt, dal ik geen verdere bijzonderheden kau treden. Ik bedoel 't voorval op Soamoreploiu. Het koint mij voor. dat de geschiedenis vertonnen is. Woea zoo goed eu sein oogenblikkelijk terug, Anna." Nadat het telegram verzonden was, kon «ij niet anders doen, dan op baar stoal gaan zitten en wach ten. Eindelijk kwam hot antwoord on met bevende vinger» scheurde ty do enveloppen open. Wat kon «ij bevallen, de boveeiiging van haar afsohuwelijken argwaan, ef de verontschuldiging van haar toon op allo punten, uitgesonderd dat van x\jn dwaze liefde? „Het verhaal is volkomen waar, doch slechts een onschuldige aardigheid, soo*ls George wel uitgelogd aal hebben. Maak jo niet ongerust. Hjj had gelyk vertrouwen te stollen ia xün moeder, alhoewel het vorstandiger was geweest, indien hy geswegen had Kwee» wal meer zelfstandigheid van karakter hij hem aan. Alfled." (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1907 | | pagina 1