Stadsnieuws.
21 MAART
te lend opnieuw heeft geregeld en doSohuttcrij
heeft vervangen door de Landweer, een maat
regel. die op tichzelven oen groote verbetering
had kunnen zijn, dooh jammer genoog vorkoord
ie uitgevoerd.
Wel win de Sohnttory stork in hot houden
van maaltijden naar historisch voorbeeld en had
ze ©enigen room nis Oeteldonkscbc burgerwacht,
doch ze oefende zioh althans nog in plaatselijke
■ohiet-conooursen. Thans is zij reeds veelai, of
wordt ze straks, geheel opgedoekt en vervangen
door Landweer, wier manschappen vroeger allen
bij de militie diendon.
De militie werd in tweöon gesplitst, voor korto
en voor volledige oefening, onderscheidenlijk 4
en 8% maand. Word dit goed doorgevoeradnn
zou men werkelijk krijgen een brug nnnr hot
volksleger, doch de gebrekkige, sleohte, verkeer e
toepassing kweekt veel ontevredenheid. De
viermaanders zijn door Minister Eland bedoeld
als corveöers, die in tijden van oorlog bij de
dopota zouden komenaooh er werd vooral door
toedoen van dr. Kuyper, bepaald, dat do vier
maandors zouden worden aangewezen uit de
élite, uit hen die vooraf reeds werden geoefend.
Juiat dat hinken op twee gedachten heeft hot
instituut der viermaanders zijn dool geheel doon
missen. Men heeft er niet voldoende aan vor-
bonden do voor-oefeDing en niet bepaald, dat
alleen zij viermaanders kunnen worden die mot
vrucht de voor-oefeningen hebben bijgewoond,
doch de onvergeeflijko fout gemaakt, voor te
schrijven, dat er 6200 viermaanders moeten
wezen bij elke lichting, om 'teven of die
geoefend 4jn of niet. Kn men heeft dat contin
gent niet omgoelagon over het gehoolo Rijk of
per Provincie, doch Gemeentesgewijzo.
Het hoogst treurige, zeer faohouso gevolg hier
van ia, dat de Gemeentebesturen nu onverschillig
zijn wie 4- en wio 8 meander wordt en de voor
oefeningen geenszins in de hand werken ol aan
moedigen. Ja, er zijn er, die ze feitelijk be
moeilijken.
In of by een grooto garnizoensplaats als Amers
foort wordt hot getuigschrift van voorgeoefend
heid zeer gemakkelijk behaald. Doch welk oen
moeite kost dat voor oen aanstaand dienstplichtige
die op de Drentscho heide woont. En U>oh kan
ook deze laatste 4-moander wordon, zelfs al heeft
h\j in 't geheel goon deelgenomen aan de voor
oefeningen.
Een andere fout is, dat het ondorricht in
Januari eindigt, terwnl de militieplichtigen eerst
in Moi onkomen en aan weer veel van het ge
loerde heoben vergeten.
Eon nog grooter lout ligt in de Militiewet,
die voorschrift, dat er geloot moet worden. Zeer
terecht ngeeren do heeren Korthols Altes en
Dudok van Heel hier togen. Wie een kykje in
do kazerne heeft genomen, bedroeft zich over de
mannetjes, vooral by de infanterie, waarbij naar
het schijnt wel het uitschot wordt ingedeeld
en vraagt zich af hoo 'ttoch bestaanbaar ia, dat
Erachtmonschen, sterke, gezonde jongelieden, vrij
omen door loten. Slechts de geheel ongeschikten,
de bepaald gebrek kigeu, worden door do keu
ring uitgezonderd.
Het is een gansoh verkeerd systeem, dat van
de 50000 ingeschreven voor do militie er slechts
17 500 hun grondwettelijken dienstplicht moeten
vervullen. Zelfs al is de keuring strenger dan
nog zou men por jaar 38 a 40000 man kunnen
oefenen of in 15 jaar een millioen geoefende
manschappen hebben, tegen nu slechts 20000.
Doch ook hier isnlweerdedubbcltjos-quacstie
do grooto factor. Koer desnoods aan een kost
winner f3 por dag uit, doch gooi hot geld, dut
thans aan vergoodingen wordt betaald, niet zoo
weg ale du geechiedt. Wie thuis niet kan worden
gemist, late men cvonxcer vrij ale hem die arm
of been mister zijn getonde jongelieden, die
best kunnen worden gomist, in overvloed om
het contingent op do volle sterkte te houden.
Dat er schromelijk misbruik wordt gemaakt
van de gelegenheid om vorgoeding te krijgen,
blijkt wel hieruit, dat in 1906 op 16 400 mili
ciens 3200 of 20vergoeding kregen en van
ben die voor herhalingsoefeningen opkwamen
8000 of ruim 26%. Van de Landweer, sterk
19 959 mnn, kregen 10 490 vorgoeding of 52'/,%.
A fee wezen werden slechts 800 verzoeken van
miliciens en 1335 van landweerlieden. Wie ver
goeding vroagt, krijgt haarzelfs een 2e klerk
bij de Staatsspoor, die toch een traotement van
f 1000 beeft.
Maar sIb 't hier te lande niet duur is, dan is
'took niet goed. Daarom dan ook is de land
weer veel te duur goincadreerd. Men is begon
nen met allerlei baantjes te scheppen zoo ont
vangt een sergeaDt-majoor f150 voor hot maken
van éen monsterrol en het invullen van een
paar zakboekjes. En dit baantjes-systeom be
rokkent zeer groote nadoelen. Velen verlaten
den effectieven dienBt en zoeken een baantje bij
de Landweer. Natuurlijk speelt protoctic ook
hierbij de grooto rol en leidt dan tot de onmo
gelijkste toestanden zoo bijv., dat een Bergennt,
die 't maar niet kon brengen tot den graad van
dienstdoend officier, thans dienstdoend compag
nies-commandant in, terwijl zijn sorgeant-majoor
dienstdoend, officier bij de compagnie sergeant-
majoor-administrateiir is. En niet alleen onder
de subaltern officieren vindt men er zoo, maar
ook onder do hoofdofficieren, van wie velen niet
geschikt werden geoordeeld voor promotie, ter
wijl ze thanB een veel moeilijker commando
hebben omdat de troep „uit de nand" is goraakt.
Ook in het legor zelf is veel dat verbetering
behoeft en wel vooral do opleiding van het ka
der, de zoo moeilijke technische quaestie. Daar
toe moot men soldaten hebben. Wil men kader
vormen, dan moet men bet practisch kunnen
oefenen, evenals do onderwijzer moet gevormd
in en door de school en niet kan kluargebak-
ken in een Kweekschool. Kader is al even
min op te leiden op de schoolbancen, doch
tuoet gevormd in en door den troep. Men kan
hot kader niet borekend maken voor zijn oor-
logstaak door lijntjos-exerceeren en wel zcor ware
het te wenscben, dat nllo honderd Kamerleden
•ens de manoeuvres bijwoonden om eens met
eigen oogen te zien welk een verwarring er dan
is en
zijn omdat ieder niet zeker is van zyn zaak
juist ten gevolge van liet gemis aan oefening.
Als de Kamer dat eens bijwoonde, zou ze wel
mannetjos beschikbaar stellen.
Vroeger was het blijvend gedeelte slechts
6500 man sterk, verdeeld en nog wel zeer
ongelijk verdeeld over 40 garnizoenen. Hoe
kon mon met zoo'n handjevol, in de meeste
garnizoensplaatsen althans, dan nog spreken
van kadoropleiding. Want onder kaderopleiding
moot men wel verstaon de opleiding van hot
gehceie oncadremont, dat i« van den hoogsten
officier tot den jongston korporaal.
Afgoscheidon van dit huncyevol manschappen
is 't ook onmogelyk, althans geregeld, 's winters
te oefonun en daarom moet bet blijvend gedeelte
naar huis, moeten de kazernes op slot gedaan
en moot het ongetrouwde kader wórden gedeta
cheerd in de GeuieeDten waar het voorbereidend
militair onderricht wordt gegeven. Waarom zou
men mot deze categorie Rii ka-ambtenaren andere
bandelen dan met zoo vele andere categorieën,
die ook met tweëen en drieën worden gedetacheerd
ter plaatse waor zij noodigzyn? Het getrouwde
kader kan in de garnizoensplaatsen achterstand
bijwerken, enzoovoort.
Er i9 beweerd, dat het blijvend gedeelte noodig
is voor dekking der mobilisatie. Daarvan is
hoog opgegeven, vooral door menschen die er
niet het flauwste begrip van hebben. Masr weet
men wel, dat de heele quaestie waarover Minister
Staal gevallen is ten slotte liep over een goede
honderd man, welgeteld 143? Het stokpaardje
van „dekking der mobilisatie" is zóo zonder
beteokenis, dat het onverklaarbaar is, dat man
nen als Lobman, Tydeman, enz. in ernst hebben
kunnen gelooven, dat dit iets andere was dan
do stok om den hond te slaan.
Golyk bekend, dienen er acht lichtingen, van
welke er zeven met groot-verlof zyn, die bij
mobilisatie moeten gekleed, gewapend, geënca
dreerd on zoo mogelyk nog een weinig geoefend.
Natuurlyk zal een vijand zooveel mogelyk ver-
hindoron, dat de lichtingen met |groot-verlof
hun korpsen rejoigneeren en daarom moet de
mobilisatie gedekt. Jaren lang werd daarvoor
een dool van het blijvend gedeelte afgezonderd
en men meende, daarmee te kunnen volstaan.
Tot Tindal in 1890 het land eenige dagen In
rop en roer bracht door zijn brochure „Neder
land in gevaar", waarin hy onder meer aantoonde,
dat do trappen in de nieuwe kazerne te Arnhem
voel on .eel te smal waren, vooral die naar
de wapen'-amere, die voor 't gemak op den zol
der zijn gebouwd. Een onderzoek werd ingesteld;
Minister Eland beantwoordde de brochure, doch
heel het land wist daarna, dat de mobilisatie
niet behoorlijk wordt gedekt.
Eu gesteld eens, dat we in moeilijkheden
komen met Duitschland en dat werkelijk met
bekwamen spoed de 6500 man blijvend gedeelte
uit do 40 garnizoenen worden saamgebracht bij
Zevenaar, dun komt een Duilsch legerkorps heel
gemoedelijk bij Winterswijk ons land binnen en
ue zaak is in orde.
Dokking is alleen mogelijk door haar op te
dragen aan de landweertroepen, ieder in het eigen
district. Don heeft men in enkele uren voldoende
monBchon, die ook voldoende bewapend zyn,
daar zy bun geweer thuis hebben, evenals de
schutters dat sedert 1328 thuis hadden. Na de
staking van 1903 vindt men er iets gevaarlijks
in, dat die geweren thuis zijn bij de landweer-
plichtigonde Burgemeester van Amsterdam
verklaarde zolfs, dat, als er iets gebeurde, hy nu
niet meer 500 man reserve had bij zijn politie.
Maar een groot geluk is het, dat de 218 wapen-
magazynljes niet zijn gebouwd. Nu hebbenallen
hun geweer bij zich en in 't allerergste geval
kunnen geweldmakers slechts beschikken over
de geweren van een paar partijgangers, terwijl
anders zoo'n magazijntje licht leeg te halen zou
zijn.
Ja maar, zegt men, do Landweer deugt niet,
het bleek een tuchtelooze bende te zyn. Dit
oordeel is wat heel lichtvaardig uitgesproken.
De Landweer was in den afgeloopen zomer voor
't eerst op en bestond uit menschen, die sedert
1900 rekenden niet meer onder do wapenen te
komen. Natuurlijk waren zij wat rebelsch, even
als de eerste lotelingen van Napoleon I. Hadden
ze gezien, dat alles in orde was, zooals 't ook
voortaan zal zyn, dan zouden ze niet hebben
gemopperd. Hun eten hadden ze bjj aankomst
gereed moeten vinden en niet verplicht moeten
zyn, 's avonds laat nog stroo te nalen, en men
had hun kader moeten geven dat alleszins ge
schikt was. Het ongunstig oordeel zal dan ook
weldra veel verbeteren, Trouwens er is geen
ander middel om de mobilisatie te dekken,
Intusschen is het wel aardig, na te gaan wat
in het buitenland wordt geschreven over ons
loger, bijvoorbeeld in do „Jnhrbücher für die
doutscho Armee und Marine", waarin o.a. de
uit de laatste Iiijksdagverkiezingen nogal bekend
Sewordcn generaal Keim gemoedelijk aanraadt,
at Nederland zich zou laten ontheflen van zijn
neutraliteits-plicbt en de daardoor uitgespaarde
26 millioen zou afstaan aan de „Deutsche Flot-
tenverein", waarvan hij de volijverige Secre
tarie is.
Met deze en dergelijke machtspreuken en mot
citaten uit „La Belgique militaire", een tijdschrift
dat opeens werd verheven tot autoriteit, zijn de
Rlannen van Minister Staal gedwarsboomd,
(inister Staal ie gevallen, doch hij heeft duchtig
propaganda gemaakt voor het volksleger; aan
hem is het te danken, dat de defensie-paragraaf
van den V. D. B., die nu al zes jaar m studie
is, niet weer wordt uitgoBteld. Reeds Minister
Seyffard hooft gezegd, dat one land alleen is te
verdedigen als heel hei volk meewerkt en er
geeo man meer thuis blijft, want dan ie de
weermacht niet op te rollen of in een hoek te
dry ven.
Slot in 't volgend nummer.
Ds. E. M. ten Cate, Doopsgezind predikant
*v ..vu w.u wu .v.v. u.u te Apeldoorn, hoopt aanstaandenZondagoch-
zenuwachtige angst, die er wol moet i tend half elf voor te gaan by de godsdienst
oefening van den Doopsgezinden Kring,
welke weder in het Loge-gebouw aan de
Van Persyn-slraat wordt gehouden.
De Minister van Binnenlandse!) Zaken
brengt door de »Staatscrt." ter kennis, dat
aan de Rijkskweekschool voor onderwijzers
te Haarlem, gedurende het tydvak vac 27
Mei tot en met 6 Juli, een cursus, en gedu
rende het tydvak van 22 Juli, tot en met 10
Augustus, een vaoantie-cursus in spreekon-
derwijs zullen worden gehouden. Tot eerst-
bedoelden cursus, bestemd voor onderwijzers
en opleiders van onderwijzers uit Haarlem
en de omgeving dier Gemeente, kunnen twin
tig deelnemers tot den vacantie-cursus,
bestemd voor onderwijzers en opleiders van
onderwijzers uit meer verwydeide deelen
des lands, kunnen vijf en twintig deelnemers
wordeu toegelaten. Aan ieder der deelne
mers aan den vacantie-cursus zal een toe
lage van 125 voor buisvesting worden uit
gekeerd.
Zij die voor deelneming aan een van beide
cursussen in aanmerking weuschen te komen,
moeten zich vóór 1 Mei aanmelden bij den
Directeur der Rijkskweekschool voor onder
wijzers te Haarlem, met duidelijke vermel
ding van naam, voornamen, leeftijd, woon
plaats en aard hunner betrekking. Degenen,
aie bij de opleiding belast zijn met het geven
van onderwijs in ïlezen", zullen do voorkeur
g enieten.
Minister Staal is Dinsdag door de Provin
ciale Staten van Noord-Holland gekozen tot
lid van de Eerste Kamer, met 46 van de 73
stemmenzulks ter voorziening in de vaca
ture- Bultman.
De hedenochtend aan Burgemeester en
Wethouders aangeboden Kiezerslijst vcoi
de Gemeente Amersfoort voor het jaar 1907
1908 telt 2663 namen, tegen 2610 de vorige
lijst.
Mejuffrouw H. W. J. Nijssen, tbans te
Stoutenburg, behaalde de akte Nuttige hand
werken.
Kapitein A. Hogervorst, van het 5e regi
ment infanterie, thans belast met het voor
bereidend militair onderricht, wordt belast
met tiet bevel over de compagnie, gecom
mandeerd door kapitein J. M. M. Muller,
wien op zijn verzoek non-activiteit werd
verleend.
Kapitein W. J. Steinbuch wordt belast met
het voorbereidend militair onderricht.
Kapitein J. Mulder, van het 7e regiment
infanterie gedetacheerd bij bet Departement
van Oorlog, wordt overgeplaatst bij het 5e
regiment, doch blyft voorloopig werkzaam
by het Departement.
Blijkens advertentie in dit nummer zal
de vereeniging voor Kunstbeschouwingen
Zaterdag en Zondag in rAmicitia" een por
tefeuille van den Haagschen Kunstkring
ex poseeren.
Te laat om haar nog in dit nummer te
kunnen opnemen, ontvangen we de samen
stelling der eind-examen commissie H. B.S»
Voorzitter is dr. H. F. Jonkman, te Utrecht,
bij wien men zich vóór 28 Maart moet aan
melden.
L)o school der zAmersfoortsche School ver
eeniging" wordt na de Paasch-vacantie ver
plaatst naar „Lisiduna", Emmalaan 1, waar
de lokaliteiten beter aan de eischen der
hygiene voldoen dan in het huidige gebouw,
terwijl ook wijziging is gebracht in het leer
plan in zooverre, dat tusschen de verschillen
de lessen een flinke pauze wordt gehouden,
waarin gelegenheid wordt gegeven voor
lichaamsbeweging.
«Quick" speelt Zondag te Wageningen j
tegen zG. V. C." van daar.
De werklieden-vereeniging zOnderlinge
Hulp" houdt Dinsdagavond haar Jaarverga
dering, wier bijwoning verplichtend is Yoor
de trekkende leden.
Aangezien zich te dezer stede geen sub
commissie tot herdenking van den 3ü03ten
geboortedag van Michiel Adr. z. de Ruijter
heelt gevormd die eenige leiding zou hebben
kunnen geven aan een huldiging van onzen
grooten zeeheld, verzoekt bet Bestuur der
Oranje-vereeniging den ingezetenen dezer
Gemeente door bet uitsteken der vlaggen op
Zaterdag 23 Maart a.s. een bescheiden hulde
te brengen aan de roemrijke nagedachtenis
van den grootsten burger des lands.
Daarmee en met de vacantie, op verzoek
van hooger hand, van de schoolkinderen zal
de De Ruyter-hulde hier uit wezen.
En in kleinere Gemeenten in den omtrek,
%lfs te Baarn.
Het gezin van Van B., in de Birkt, werd
gister vergroot met een vierling, allen jongens.
Drie ervan zijn nog in leven en maken 't
evenals de 30-jarige moeder goed.
Rond half negen gisteravond ging de groote
bergschuur van den eigenbouwer P. van
Achterbergh, gestaan hebbende naast diens
Bad- en zweminrichting, in vlammen op.
De geweldige vuurgloed, aangewakkerd
door den lelien wind, deed een ontzaglijke
menscher massa naar Pieter Both-straat
Monnikendam stroomen.
De spuiten, die zeer snel ter plaatse waren,
wisten het Dadhuis te behouden, dat geen
noemenswaardige schade opliep,
Verzekering dekt de schade slechts ten
deele Zoo is een zeer groote partij behang
selpapier verbrand of door het water be
dorven. Moet nu in een der veie woningen
des heeren Van Arhlerhergh een bel,nng wor
den bügeholpen, dan zal hot geheel moeten
vernieuwd, heigeen natuurlpk groot nadeel
brengt.
De verdiensten vao voorouders dienen met
hun portretten tot een zelfde gebruikwy
bedekken er de ledige plekken mede van
onze kamermuren en... van onze kaïakters.
De Gemeenteraad van Montfoort besloot
heden vuor 120000 deel te nemen in hot
maatlrhappeiijk kapitaal van f40000 van hel
tramplan-Kriegcreen paardentram van
Montfoort over [.inschoten naar het station
De Gemeente Montfoort telt f771 inwo
ners.
Hoe gevaarlijk bet is, 's nachts gaslicht
aan te laten op slaapkamers is teSliedrecht
gebleken.
Ëergi iternacht werd, dooi' een defect aan uen
regulateur der Gasfabriek, een oogfin blik de
gastoevoi r afgesneden, waardoor het licht
's nachts uitging en het gas zich door de
vertrekken verspreidde.
»Dat er geen ongelukken gebeurd zijn
schrijft de ïDortsche Crt." mag een won
der heeten. Wij spraken ingezetenen die in
het grootste gevaar verkeerd hebben. Door
een toevallige omstandigheid gewekt, ont
kwamen zij nog juist intyds, ofschoon reeds
half bedwelmd, aan den verstikkingsdood".
Een les voor anderen.
RECLAMES.
van 1—5 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25
Heden
is de Lente
begonnen.
Men moet dus
beginnen met de
lente - geneeswijze.
De VINtiTviLLEN
zijn
de beste geneeswijze.
Zij zuiveren het bloed, ge-
Ven krachten en eetlustzij
doen de rood* Vlekken, de
puisten, de bloedzweren Ver
dwijnen.
Prijs fl.75 de doos, f9 per 6 doozen;
verkrijgbaar bij SNAB1LIE, Steiger 27 te
Rotterdam, eu Apotheken
Ook echt verkrijgbaar bij A. van de WEG, dro
gist, Langos'raat 23 te Amersfoort, en A. db-
VRIES, Kerkstraat 90 te Hilversum.
Het namaaksel cler Pink Pil- j-
Ion beeft nog nooit iemand ge-JRpTj ihkV®(
Afbeelding der doos: WC&'I)
Burgerlijke Stand Tan Amersfoort
van 14 tot 21 Maart 1907.
GEBORENAntonius Jozef, z. van Bartus
Rekker en Wilhelmina Peek, Joseph Jo
hannes, z. van Johannes Bunnik en Ida Ja-
coba Blom. Hendrika Johanna, d. van
Hendrikus Pas en Petronella AlflVink.
Dirk Johannes, z, van Nicolaas Johannes
Meursen en Cornelia van Loon,— Hermina
d. van Hermanus van der Pot en Christina
Kamp. Catharina, d. van Willem llupkes
en Catharine Antoinette Francine de Haan.
Hermanus Johannes, z. van Hermanus
Johannes Gerritsen en Muria Johanna Louise
Bettonville. Adriaan Jozef, z. van Adria-
nus Marinus Mol en Theodora Cecilia Maria
Runde. Hendrikus, i. van Rijk Schoon-
derbeek en Antje de Groot. Wilhelmus
Johannes, Johannes Cornelis en Joannes
Wilhelmus, drie zoons van Joannes van Beek
en Hendrika van der Logt. Aagje, d. van
Harmen Pieters en Geertje de Ziriger.
Een natuurlijk kind vr. u.
ONDERTROUWD
David Veskes en Alyda Wijnands.
Gysbeitus Cornelis de Vries en Anna Maria
bchaar,
GETROUWD
Petrus van Rijszen en Alberdina Jansen.
Gerardus Meyer en Jacoba Peterse. Nico
laas de Man en Johanna Hagebeuk. Jan
Verton en Cornelia Daalmeijer. Willem
Dirk Huisken en Johanna Manné Cornc-lis
Met en Anna Louise Rasch.
OVERLEDEN: Hendrik van Gelder 77i
echtg. van Geertruida Hymans. Lucas
Koeioek, 33 j., ongeh. - Cornelia Lablans
?„K Eloabetb Geertruida Paulina de
Wilde, 7 j. Anna Jantina de GraulT, 69 j.,
