November 1907.
No. 7422.
57e Jaargang.
Stadsnieuws.
UITGAVE:
firma a. h. van cleeff
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 8 maanden /"l.
franco per post /1.15. AdvertentiÖn 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, oflicieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels 1.25 elke regel meer 0.25. Groote
lettere naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseorkosten in rekening gebracht.
kortegracht9
Postbus 9.
Teiephoon
Bij dit nummer behoort een
BIJVOEGSEL.
KEN N I S G E T I N e E N.
Schietoefeningen.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat vol
gens mededeeling van den Minister van Oorlog
tusschen 10 en 30 November 1907, uit eeue opstelling
ra den polder Zeevang, ongeveer 800 M. bewesten
het fort Edam, mot gesehut zal worden gevuurd.
De onveilige sector ligt tusschen de richti.igen
ongeveer Nr. 76% tot Nr. 86% (10°) uit de opstel.tng
tot op 8000 M. afstand. Op de di.gen, waarop gs-
vuura wordt, waait een roode vlag van het fort
Edam en een Nederlandsche vlag by de opstelliug
op den zeedijk uitgezette posten plaatsen, zoolang
het terrein tusschen hou onveilig is, een roode vlag
benoorden en eeu dergelijke vlag bezuiden dat
terrein op dien dyk.
Indien beschikbaar, zal, voorzoover de oefeuingen
dit toelaten, eeu stoomvaartuig aan kleine vaartuigen
desgewenscht hulp verleenen om uit den onveiligen
sector te komen.
Amersfoort, 31 October 1907.
De Burgemeester van Amersfoort,
WUIJTIERS.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT
maken bekend, dat zij, ter voorkoming van de
verbreiding van hot mond- en klauwzeer en ten
einde de veemarkt onbesmet te doen blijven, be
sloten hebben dat, tot nadere aankondiging
lö. bet vee op geen andere tijden dan tusschen
8 en 9 uur des morgeus op de veemarkt wordt toe
gelaten
2o. dat bet vee alleen door de Kleine Sint Jans
straat vanaf den Singel op de markt gebracht mag
worden.
Amersfoort, 81 October 1907.
Burgemeester en Wel houders voornoemd,
De Burgemeester,
WUUT1ER8.
x.0 SecretariB,
J. G. STENFERT KROESE.
Alvorens we het verslag der Raadszitting van
Dinsdag vervolgen, dient een schrijffout her
steld (onderaan de 4e kolom der voor-pagina
van het vorig nummer). Immers om óen uur
was de ontvangst der turners, om 1% uur de
samenstelling van den optocht, die te half twee
zou uitgaan; toch schreven we „daardoor werd
niet precies om den uur afgemarcheerd, doch
om 1.38". Daarmee is dan ook iu overeenstem
ming hetgeen de heer Van Duinen zeide: „De
vertraging van eenige minuten is veroorzaakt"
enz.
Bij punt 17 (salarisregeling onderwijzers)
zeide dc heer Gerritsen, dat men van hem
zeer zeker niet meer zou verwachten, dat hij
andermaal aantoonde, dat de salarissen werkelijk
te laag zijn na al hetgeen daarover reeds is ge
zegd óok door de Commissie van Toezicht en
den Wethouder van Onderwijs. Die tc lage sala
rissen moeten komen ten nadeele van het volks
onderwijs; de lust en do opgewektheid moeten
ontbreken als de onderwijzer leeft onder den
druk van huiselijke zorgen.
Spr. ziet niet in, dat we met het voorstel-Rink
zullen vooruitgaan. Al gingen we daarmee een
f2500 vooruit dan nog zal een gelijk bedrag op
de Gemeente-begrooting voor 1908 dienen ge
bracht en spr. acht liet beter dit reeds thans
onder de oogen te zien dan volgend voorjaar.
Om die f5000 te vinden, wil spr. in zoover
zijn voorstel wijzigen, dat f3000 moeten komen
uit de Inkomstenbelasting en f2000 uit den
post Onvoorziene uitgaven. Spr. wil niet wachten
tot volgend jaar, want dan is er weer geen geld
omdat nog tal van uitgaven wachten.
Het voorstel-Celosse is voor spr. onaanneem-
lijk omdat het weor half werk geeft, terwijl als
spr. voorstel wordt aangenomen voor jaren wordt
voorzie». De Raad is steeds royaal waar het
geldt Hooger- of Middelbaar onderwijs, doch
alB or sprake is van het volksonderwijs dan is
't altijd „er is geen geld".
Indien er nog leden zijn, die meenen dat cie
onderwijzers het niet zoo slecht hebben, dan wil
spr. hen verwijzen naar een reeks artikelen in
Het Volk" waaruit blijkt dat, alleen in het
tijdperk 1901—1907, do prijzen der eerste levens
behoeften zijn gestegen met 20 a 21%.
Indien er leden zijn, die wel de salarissen wil
len verbeteren, doch spr. voorstel niet voldoende
toegelicht achten, dan wil spr. hen gaarne nader
.nliohten.
Spr. wenscht dan voor dit doel f5000 op de
Begrooting le brengen en B. en W. uit te noo-
digun, nadere voorstellen te doen aan den Raad.
Het argument, dat een nieuwe regeling zou moe
ten plaats hebben als het voorstel-Rink wordt
verheven tot wet, omdat de Gemeente dat Rijks-
geld niet mag behouden, gaat niet op. Vroeger
iö door don Raad dan ook anders gehandeld.
De argumenten die B. en W. aanvoerdon voor
verhooging der tractementen van Burgemeester
of Secretaris zyn precies de zelfde als die in te
brengen zyn voor de salarissen der onderwij
zers.
Spr. handhaaft dan ook zijn voorstel, óok al
zou het percontugofder Inkomstenbelasting daar
door met een kleine fractie moeten verhoogd.
Spr. gelooft echter niet, dat dit noodig zal zijn,
want do uitkomsten der laatste jaren hebben
geleerd, dat die belasting altijd meer opbrengt
aan ze wordt geruamd.
Wegens de schandelijk lage tractementen,
vooral van de gehuwde onderwijzers, vorzoekt
spr., dat do Raad kennis neme van de artikelen
„Het Volk", welke spr. gaarne zal ter inzage
geven, en dat de Raad |zijn voorstel zal aan
nemen.
De heer Vols Heyn vraagt waarom het
voorstel der Commissie van toezicht, wnarvan
spr. de eer heeft lid ten zijn, nog niet in be
handeling is genomen. Het dateert reeds van
23 Januari 1907.
Do Voorzitter antwoordt, dat het stuk ter
visie lag.
De heer Plomp vraagt of dit voorstel niet
eigenlijk was een steun op het adres der onder
wijzers.
De Voorzitter: Pardon, het is een geheel
zelfstandig voorstel. B. on W. blijven er bij, dat
een afwachtende houding willen aannomon.
De heer Celosse, Wethouder van O n-
derwjjs, vraagt of het wei goed zou zjjn als
het voorstel-Gerritsen te gelijk mot dat van
spr., die de minderheid in het college van B.
en W. vormde, werd behandeld. Spr. gelooft,
dat het zyno de voorkeur verdient en wil dit
daarom even toelichten.
Het voorstel-Gorritsen geeft zes 4-jaarlijkscho
verhoogingen van f75 en f150 voor de hoofd
akte en f 100 voor woninghunr. De verhoogin
gen eindigen dus na 24 jaar.
Spr. voorBtel geeft een aanvangssalaris van
f600, zes 3-jaarlijkscho verhoogingen van f50,
dat is dus f900, na 30 en 35 jaar nog eens f50,
dat is dus f i.000, voor hoofdakte f 125, samen
dus f 1125.
De heer Gerritsen wil zesmaal per vior jaar
verhoogen, waardoor ten slotte na 24 jaar het
maximum van f1300 wordt bereikt, want ver
hooging na 30 en 35-jarigen dienst stelt hij niet
eer voor, hetgeen spr. een bezwaar acht.
Het wil Bpr. voorkomen, dat volgens zyn voor
stelt de opklimmingen veel regelmatiger zijn
verdeold, terwijl de gedachte bij spr. voorzit
dat, als er gelu disponiebel komt, hoofdakte en
huiehuur beter zullen beloond worden.
Spr. vervolgt, dat het voorstel-Gerritsen zal
kosten ongeveer f 5000 en spr. voorstel ongeveer
f4300. Spr. wil hel benoodige geld ongeveer op
de zelfde manier "inden als de heer Gerritsen.
Spr. heeft zijn voorstel daarop gegrond, dat
men hier liever heeft onderwijskrachten met
eenige ervaring.
Spr. voorstel is betreden door de meerderheid
van het Dagelijksch Bestuur óok met het argu
ment, dat de tractementen pas waren geregeld. Dat
is geen argument, want de onderwijzers hebben
hun verzoek ingobracht 25 September 1905. Er
is dus geen bezwuar, nu, na twee jaren, alweer
te wijzigen.
Ook wees de meerderheid van het college van
B. en W. er op, dal er steeds ruime keuze is.
In September is een oproeping gedaan waarna
60 sollicitanten zich aanmeldden. Toen hoeft
spr. nagegaan of waar is de bewering, dat zelfs uit
steden sollicitanten komen en bevonden, dat
zich aanmeldden 42 uit dorpen en 18 uit steden,
doch deze laatsten waren allen pas aangesteld
en dus zonder ervaring.
Van die 18 waren er 5 van 18 jaar, 7 van 19,
1 van 20, 1 van 23, 2 van 25 en van 45 jaar. Spr.
meent dan ook, dat hier noodig zjjn onderwij
zers uit do dorpen. Bij een andere vacature
meldden zich slechts 3 sollicitanten en bij een
derde 31, doch toen waren er geen geschikte eau-
didaton zoodat een nieuwe oproeping moest
worden gedaan.
Spr. heeft de vigeerende regeling vergeleken
met die, welke in het request dor onderwijzers
worden meegedeeld en meent niet te veel te
zeggen, als hij verklaart, dat do vergeljjking
uitwijst, dat de positie der onderwijzers hier wel
degel yk verbetering noodig heeft.
Aan do bijzondere school dor Blooinendaalsohe
Schoolvcreoniging is het uunvangs-saluris f600,
vijf 2-jaarljj kscho verhoogingon van f 100, woning-
huur flOU, teekenen, zang on slöjd f50; hot
maximum wordt bereikt in 11 jaar on is dan
f 1100.
Voor de It. K. scholen is het bisdom Haarlom
is het aanvangssalaris 1550 twee 2-jaarlijksch
verhoogingen van f50,. vijf 3-jaarlykscho van
f50, hoofdacte f 100, nogmaals twee 3-jaarlijksoho
verhoogingen van f50, woninghuur f60. Hot
maximum na 22 jaar is f 1150.
Aan do R. K. school te Vlis9ingen is hot aan
vangssalaris f650; vier 2-jaarlijkscho verhoogin
gon van f50, drie 3-jaarlijksche van f60, hoofd
akte f100, na 5 jaar f 150, na 10 jaar f200
woninghuur f 100, pensioensbijdrage 4% maxi
mum f 1300.
Spr. concludeert, dat de aanvangs-tr ictemen-
ten hier ter stede goed zyn geregeld, doch de
regeling daarna thans niat meer voldoende is.
Spr. acht zijn voorstel meer ananeemlyk dan
dat van don heer Gerritsen en zou dezon willen
voorstellen, in spr. schuitje to komen.
De heer Van Duinen heeft d in heer Ger
ritsen hooren zeggen, dit het onnoodig is, met
de salaris-verbetering te wachten tot het voor-
stel- Rink zal zijn nuugenomen. Spr. is dit vol
strekt niet eens, doch meent dat het zeer n i idig
ia, te wachten. Spr. heeft vóór zioh het Voor-
loopig verslag der Tweede Kamer, waarin wol
zoor duidelijk wordt gezegd, dat de Rijks-uit-
kooring metter daad moei ten goede kom in aan
de Gemeenten of de Besturen dor byzondoro
scholen.
Spr. stelt voor, de voorstellen te verdagon
tot omtrent het voorstel-Rink zal zijn beslist
Spr. had een amendement oo hel voorstel-
Gerritsen, doch zal dat nu maar niot indienen.
De heer Plomp zou den heoren Celosse en
Gerritsen willen verzoeken, hun voorstellen terug
te nemenin het belang der zaak, omdat or
thans geen meerderheid voor is to vinden, in
het belang der Gemeente wegens hoi door den
heer Van Duinen aangevoerde. Spr. zou het on
verstandig vinden als do Gemeente een wijzi
ging maakte juist op 't oogen blik, waarop do
Regeering esn wjjziging aanhangig maakte. M-ost
spr. kiezen dan zou hij stemmen vöor het voor
stel-Celosse, omdat dit eon betere regeling hoeft
voor de eerste jaren, die, waarin net verloop
der onderwijzers juist Btoods hot grootst is. Dn
heer Gerritsen meent dat door zjjn voorstel die
wisseling van onderwijzers zal uit hebben, maar
als dit verloop nu toeh een» aanhoudt, wat is
er dan bereikt?
Spr. vervolgt, dat de heer CelosBe de Inkomsten
belasting niet wenscht te verhoogen, terwijl B.
en W. schrijven, dat zonder bolastingverhooging
zij het bedrag, noodig voor salaris-vorbotoring,
niet kunnen vinden. Dat is dus een ftnanoieel
bezwaar doch spr. mag niot nalaten te zeggen,
dat, willen we ae belangen der Gemeente naar
eisch behartigen, binnen niot te langen tijd do
bolasting zal moeten worden verhoogd.
Ook spr. verzoekt, de Ryks-regoling af te
wachten.
Do heer Van E 8 v e l d zegt, dat hoe gaarne
hy ook zou willen meewerken tot dozo salaris-
verbetering, hij dit nu niet kan doen, omdat
beide voorstellen hem niot ernstig voorkomen,
daar niet wordt gezegd welke uitgaven zij mee
brengen. De hoogore koRten thans worden ge
raamd op ongeveer f5000; is dat wnt moer of
iets minderde gevolgen over 2 of 5 jaar worden
echter niet genoemd en spr. meentdanook.dat
de heer Gerritsen zijn voorBtel niet behoorlek
heeft toegelicht. Het voorstel-Celosse kleoft hot
zelfde gebrek nan het raamt de kosten op zoowat
f 4000. Beide voorstellers weten heel goed, dat
tegenover uitgaven moeten staan inkomsten en
beiden verhoogen daartoe willokeurig de Inkom
stenbelasting met een f 5000 en beiden verknopen
de huid eer zjj den beer hebbon geschoten, terwijl
B. en W. nog wel nadrukkelijk schrijven, dat
zjj amper de f85000 zullen balen.
Spr. heeft den heer Gorritsen niot bogropon
in hetgeen hij zeide omtrent het niet-uitkoeren
dor Rijks-geltlen als de Raad reeds tractcmonts-
vorbetering had toegestaan.
Spr. aont het beter de Rijks-regeling af te
wacnten en zal dan ook stemmen vóór het voorstel
van B. en W.
De heer Veis H o y n zogt niets to zullen
toevoegen aan hetgeen do heer Vai: Duinen
zeide, die daarbij een zoo zuiver standpunt innam.
De heer Gerritsen heeft met groote ver
wondering gehoord, dat de heer Van Duinen
kwam met deze argumenten en hjj, die stoeda
zich voorstander betoonde van deze salaris-vor
botoring, uitstel wenscht. Moeten wo alweer
^achten De ouderwijzers waohten roods tweo
jaar. Wanneer zul do wet tot stand komen De
heer Van Duinon hoeft gezegd, dat de Ryks-
uilkeering alleen ton gunde mug komen aan de
ondorwyzors on niot nan de Gemeente. Zeer zeker
is dit zoo, muur ook alleen voor dit Gemeenten,
welke niot voldoen aan de bedoeling van den
wetgever, doch niet voor do overige Gemeenten.
Als hy denkt aan d<- beste regeling te Uunrn,
te Hilversum en te Utrecht dim kan sur. zich
niet begrjjpen, dat de Minister oen andere be
doeling zou bebben.
Hel is echter het gemakkelijkst to wachten
on deze minimum-lydors, want dal zyn do ondor-
wijzers, overgeleverd te laten aan den Rand.
Spr. hoopt echter, dut do vrienden van hot volks
onderwijs zullen bedenken, wolko do gevolgen
daarvan zullen zijn, óok waar met) ziet, dat de
bijzondere scholen bolero salarissen geven en de
prijzen der eerste levensbehoefte» zoozeer zyn
verhoogd.
De heer Joris soil merkt op, dut aan de
byzondoro scholen een beperkt aantal onderwij
zers verbonden zijn. Die levensmiddelen zjjn óok
duurder voor alle burgers.
Du beer Van Duinen: dikwijls met min
der inkomen.
Do lieer Gorritson: Ik zie, dut hier niets
voor mij te halen is. Mijn voorstel heeft groote
vreugde gewekt in de onderwijskringen. Spr.
betreurt het, dat de Raad niet wil meewerken
on thans weer teleurstelling bereidt.
De heer Plomp: Ik moet protes'eoren logon
dit laatste vuurwerk van don heer Gerritsen.
Dat de Raad wel wil meewerkon, getuigen de
afdeelingsverslagen.
De heer Van Duinen zegt, zich niot go-
kant te hebben tegen de voorstellen en niot
gezegd te hebben, dut de salaris-regeling voed
is. Wel heeft spr. altijd gezegd, dut de betrekking
van onderwyzer te voel door hen wordt beschouwd
als ambacht en niet als wetenschappelijk vak.
Spr. had gemeend, da' de beide boeren hun
voorstellen zouden hebben lorug genomen en
daarom heefi hy ook zijn amendement niet
ingediend. Thans wil hij dit ineudcelenaan
vangs-salaris f6U0, vjjf 2-jaarljj kscbe vorhoogin-
gen van f50, twee 5-jaurlUkscho van f100,
hoofdakte f 150, tnalakto f160, woninghuur als
thans, verhooging maximum Hoofden f 100,
geen vorhooging«n nu 30 en 35-jarigen dienst;
een en under in te gaan op 1 Januari 1909.
Spr. meent, dat hioruit wel blijkt, dat hij in
appreciatie niet achterst",at bjj don tnor Gi rriison.
De Voorzitter herinnert, dat B, en W.
zich bereid verklaarden, ten spoedigste nieuwe
voorstellen to doou en verzoekt dn verdere be
sprekingen te verdagen tot hot Rogeerings-voor-
stel bekend zal zyn.
Wethouder Celosse aolit dozo mode-
deeling en het verzoek om te wachten niet
in overeonstomming inol het rapport van B. en
W. vim 21 Jnnuuri 1907. Immers in de welzijn
bepaald dc minima, doch niets verbiedt, duur
boven gaan. Do beuren Gerritsen en spr. hebben
slechts een dool der hoogore uitgaven voor deze
verbetering op do Begrooting willen brongenen
dit mocht omdat de bevolktnv steeds toeneemt.
Van 1900 tot 1908 iu de bo vol king toofono-
men met 5000 zielen en gestegen van rond 18000
tot 23000. Du Inkomst onbelisting werd begroot
voor 1900 op f67 000 en voor 1906 op f 82 000,
torwyl zy toen opbracht f85 000 off 8000 meer.
Kr is duB voortdurend klimming »n dat zul voor
1908 wel weer zon zijn. Het gevaar, «lat men
schel) tie stad zullen verlaten, is niet xoog'OOt.
En ais er al eens ioniand vertrekt, dan i gt tuen
wel „'lat scheelt alweer zó o veel in do Inkom
sten belasting"maar men weet ni»t wie zich
hier komen vesiiven on wat zy inbrengen
Wanneer B. en W. het vaste voornemen heb
ben, de'tractementen te verbeteren dan wil spr.
zyn voorstel we! verdagen, doch de f2800 uio
het kost, zyn best te vinden.
De Voorzitter zegt, dat de heer Celosse
eenigszins spr. mededeeling bestreed, dat en
W. een nader voorstel zouden doen zoodra het
wetsontwerp is aangenomen, torwyl dit niet in
overeenstemming zon zyn met het rapport van
21 Junuari. Het verwondert spr., dat de heer
Celosse dit vorwyt richtte tot B. en W. te meer
omdat hij zelf ook wol van idee is veranderd.
Indien het Ryk verhooging gooit, dan zullen B.
en W. die golden uitkeeren aan het onderwij
zend personeel, zoo mogelijk met nog eenige ver
hooging.
Wethouder Celosse zegt niot to hebben
aangeduid, dut B. en W. zich van de ziuikwillen
afmaken, doch de meerderheid van het college
heeft aanvankolyk niets willen doen en heeft
in baar rapport spr. voorstel bestreden. Spr.
erkent erhtor in dit opzicht van denkwijze te
zijn veranderd.
