Donderdag 2
Januari 1908.
No 4748.
57e Jaargang.
Feuilleton.
QM TWEE TON,
Stadsnieuws.
UITGAVE
FIRMA A. H. VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. B\j regel-
abonnement reductie, wasrvan tarief op aanvraag kosleloos. Legale, officieële- en onteigeniogs-
advortentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25 elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsndmmers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Postbus 9.
Telephoon 19.
Nieuwjaar.
Standing, speaking, moving
And yet so fast asleep.
Shakespeare.
Niemand, ook niet de luchthartigste, tal
kunnen beweren, dat het Nederlandsche volk
met blijden moed den nieuwjaars^ ring intreedt.
Er is gebrek aan 't noodigste in vele woningen.
Er is ook groote zorg in huizen, waar het
woord nooddruft, een onbekende klank is. Ei'
zijn families onteerd door ernstige vermogens
delicten, waaraan haar zonen zich schuldig
maakten. De politieke verhoudingen in den
boezem der natie zijn duisterder, vager, ver-
wikkelder dan ooit. En 'n droeve pagina in
de jongst-versehenen aflevering v?'i 's Rijks
boekhouding*) vertelt, dat bet aantal der
zware misdrijven beduidend toeneemt.
Neen, te juichen valt er niet.
Het raag zijn nut hebben, by den aanvang
des nieuwen jaars de oorzaak na te speuren
van dit alles. Het is 'n vriendschapsdienst,
haar bloot te leggen, en de oorsprong der
kwaal is wellicht aan ons, dagbladschrijvers,
die bet publieke leven waarnemen en be
luisteren, zoo eiken dag opnieuw, het scherpst
opgevallen.
Er is geen leven genoeg in ons land,
geen individueel leven, geen nationaal leven,
geen gemeenschapsleven, leder dut aan eigen
haard, sluimert over zijn krant, en de pogingen
om eens wat leven te brengen in de vader-
landsche brouwerij, stuiten bij herhaling af
op het gebrek aan contact tusseheu menschen
en menschen.
Nederlanders vormen in dit opzicht, tot
in het opvallende, de tegenzijde van hetgeen
de toch zoo koele Britten te aanschouwen
geven, om van de chauvinistische Fransehen
nog geheel te zwijgen. Geschiedt er iu Enge
land iets, dat in het gehoor ligt der groote
massa, 'n ramp, 'n onrecht, 'n politiek inci
dent.... de straten zijn ervan vervuld, de
menigte uit zich, vraagt, dreigt, manifesteert,
en bet gezag de overheid, de magistratuur,
de administratie ze hebben rekening te
houden met de hèl-klinkende vox populi.
De scbrjjver duidt bior op de iu de laatste dagen
van bet vorig jaar verschenen Crimineels statistiek
over 1905.
Daaruit blijkt o.a. dat per 100'H) inwoners het
aantal veroordeelingen door dp Kantongerechten van
1896 <a 1905 «teeg van 66 028 of 134.9 tot 139 934
of 252.1; doch dat vooral bet aantal ernstige mis-,
drijven bet sterkst is toegenomen en wel voor moordj,
doodslar en zwaar lichamelijk letsel van 58 in 189w
tot 116 Sn 1905, en van misdrijf tegen de zeden vaq(
93 tot Ê2 en dit terwijl de verhoudiugen per millioeÉ
inwonen stegen van 11.85 tot 20.90 eu van 19 tol 27.30.1
Ons volk hóór jeiniet; het geeft geen kik.
het knikkebolt bij den kouden haard, tie
verzuch; in arren moede, het leutert e'
zeurt maar bet spreekt niet, betoogt nie,
eischt niet
Dierbtar vaderlandge zijt veel te zoet
Moord te Zeist, 'n kleine rilling'n Ddjc'n
sjieke bankdirecteuren na elkaar van huu
hooggebouwd kantoor plots verzinkend in de
cel, 'n kleine rilling'n Ris handelshuizen
failleerend in weinig weken, 'n kleine rilling...
Een Kabinet ontbonden, een algemeen kies
recht van de baan, voor langen tijd wellicht,
een gansche orameteer misschien in het
staatkundig leven des lmds, heelemaal geen
rilling Een Hollafldsch-Belgische entente,
g-ruchten vat. Diitsche instemming, en
Wilhelm toegejuicht op den Dam
Nauwelijks wordt «ver dat alles gepraat.
Ons ontbreekt publieke opinie
In de Kerstyicantie ontmoette ik een
intelligenten Du'tscher, jeugdigen grijsaard,
die in veertig jaren ons land niet had
bezocht. Ik vweg hem naar zijn indrukken
bij dit tweede Jezoek na zóu veel jaren.
»Sie sind Jol'rnalist zeide hij, »da muss
ich Ihnen docj sagen, dass ich nicht begreife
wie in vierzig Jahren das bollandische Leben
so völlig ungSndei t geblieben ist. Die Leute
sehen geradpso aus, wie vierzig Jahre her.
Habt lhr d«iu ein halbes Jahrhundert ver-
schlafeu f
Wat mqtet ik antwoorden? Zijn we 'n
halve eeuvf.wakker geweest
Ziet allaw naar Japan, dat weleer Holland
voor hé^ Europa aanzag, dat nu geheel
gemodereerd is; wat heeft het óns gebaat?
Erkend n wij in gemoede, dat de Neder-
landsch^ialans ook over het jaar negentien
honderd'en zeven er niet luisterrijk uitziet,
dat bed saldo credit geriug is, en ling de
lijst defdubieuse posten.
En i» die dompige overtuiging moeten wij
ons Id'd en zijn bevolking een Nieuwjaars-
wensjl schenken. Dan is de stemming bedrukt,
maai/le keuze snel bepaald.
HtfandWij wenscben u véél jheil en
vooipoedDat is zeker.
Nptr wilt gij komen tot heil, en komen
tot/ oorspoed, zoo behoeft gij dringend éen
kopaar goed, dat u voor het oogenblik zoo
jammerlijk ontbreekt.
/.lat éene is: volkskracht.
11 Vldus »De Telegraaf".
30).
Paarnel schonk Rider zjjn aandacht bgnar itslui-
lend ftoildo opsporing van Jaue Palmers-in. zoo
het op sen andere wijze mogelylc was, Ir de ge
vangenis hoest gebracht en zoogedwonge^forden,
den sluie( van het geheim op te beflen.
De vroitv, uit wier huis Jane was ontvliet, nadat
Powel zijr vlucht door haar hulp had bew&stelligd,
heette Le iua D.irrell, of „moeder" DaaMI, zooals
zy door kerd genoemd de spitsboeven, die zich
van haar ai heelster bedienden. Deze vri|fw was den
volgenden dag weder evenals anders ie baar buis
werkzaam,maar bei meisje bleef weg. j
Met gesold was niets uit baar te krifcn, dit wist
Franklin beds; dernalve bedacht hij krijgslist.
Vrouw Drrell was met haar twgfelAitig bedrijf
rijk gewonen en bezat vaste eigendocÉnen, zoowel
ais goed txlegde kapitalen. Eens indofcaand kwam
haar zaak Haar nemer om de ontvangeil juurpenuin-
gen over Q dragen en haar overige blkugeu te be
hartigen. f
i /ie Rijks Verzekeringsbank.
Onder den titel »Om van te duizelen'
schrijft do »N. C."
Zooals bekend, is bij Koninklijk besluit vau
31 October (Staatsblad No. 273) het premie
tarief van de Rijks Verzekeringsbank door een
nieuw, voor alle ondernemingen eenigszins
verhoogd tarief vervangen.
Dat tarief is in werking getreden op 18 No
vember I.I., óok voor beslaande, reeds bij de
Rijks Verzekeringsbank aangesloten onderne
mingen. Waarvan natuurlijk het gevolg is,
dat de patroons over het loon, dat| zij sedert
18 November verschuldigd waren, meer
premie moeten betalen dan van het loon, dat
Indien Rider als klerk van den ouden Crocker
baar vertrouweu kon winnen, was wellicht een me-
dedeeliug uit haar ie krijgen. Hg lette mitsdien zjjn
strikken in die richting uit.
Het was juist nog éen dag v6or den laatste der
maand, op welken dag Crocker zijn regelmatig be
zoek voor zaken aau „moeder Darrell" bracht. Daar
het bekend was, dat de oude man gaarne eeu bor
reltje gebruikte, vooral als dit bem geen geld kosite,
werd njj op Franklin's aandra.ng door diens colle
ga's die zich des avonds in het regelmatig door hem
bezochte bierhuis onder eeu of ander voorwendsel
bij hem voegden, stomdronken gemaakt en daarop
wegens dit feit door de politie in bewaring gehou
den.
Tosn dit geschied was, was tot den volgenden
dag de baan vrij en kon Rider aau zijn plan uit-
voeriug geven. Hij ging zorgvuldig vermomd naar
vrouw Darrell en deelde haur mede, dat zgu patroon,
Crocker, reeds sinds verscheidene dagen mom (ron
ken was eu aan de uitwerking leed eener bg uit
zondering lange boemelkuur, ten gevolge waarvan
bg ook zeker don volgendon dig wel niets ainzgn
werk zou kunnen doen, daar hg door do politie op
gepakt was.
Op dien grond was hij ala trouwe bediende bereid,
de boeken in orde te brougen en de kwitanties,
voor de ontvangen huurpenningen uit te schrijven,
opdat „moeder" Darrell geen schade leed door de
droukenscbap van sgn patroon.
zij tot dien datum moesten betalen.
Onwillekeurig vraagt men zich afwaarom
die invoering midden in November, eo niet
met 1 Januari? Door het oude tarief tot 1
Januari in stand te houden, zou wel is waar
da Rijks Verzekeringsbank over 1907 iets min
der premie hebben ontvangen, maar dat
verlies weegt niet op tegen den grooten om
slag, die nu aan de administratie van de
Rijksbank en den last, die aan de werkgevers
wordt bezorgd.
In het geheel ontvangt de Rijksbank in
een jaar aan preraiën ongeveer 11400000.
De verbooging gemiddeld 5°L zal per
jaar ruim f70 000 opbrengen. Door dus het
tarief 44 dagen later in werking te doen
treden, zou de Rijksbank f8500 minder aan
premie hebben ontvangen.
Dat de thans veroorzaakte omslag Diet ge
ring is, valt dadelijk in het oog, als men
nagaat hoe de berekening moet geschieden.
Over het loon van 1 Januari tot en met
17 November 1907, of wel 1017/m maand,
moet het premiebedrag worden berekend
tegen het oude tarief en van 13 November
tot en met 31 December 1907, of wel i'3/»
maand, tegen het nieuwe tarief.
Indien nu het totaal loon over het gebeele
jaar f 1222 bedraagt, dan heeft de bereke
ning aldus plaats
1222
X ÏO17/^ X f 0.01781 (premie oude tariel)
1222
enX l13'w X f0.01884(premienieuwe
12 tarief).
Dit alles in de onderstelling dat er naar
verhouding over het laatste deel van het jaar
eveuveel loon is uitgekeerd als in het eerste
deel van bet jaar. Heel dikwijls is dit echter
niet bet geval. Stel bijv. dat er in een onder
neming van 1 Januari tot en met 17 No
vember f992 en van 18 November tot en
met 81 December f330 is uitbetaald, dan
wordt de berekening nog omslachtiger. Die
berekeniag voor de tienduizenden loonlijsten
wordt nog veel omslachtiger, doordat het
premietarief niet met centen of halve centen
is afgerond, maar er met decimalen wordt ge
goocheld. Zooals boven reeds werd aange
geven, is bijv. voor een bedrijf, waarvoor
vroeger de premie bedroeg f 0.01781, deze
thaus verhoogd tot f 1.01884. Eu als de Rijks
bank met de bovenbedoelde omslachtige en
lastige berekening der premiën voor haar
eigen contracten gereed is, moet ook nog
weer een dubbele berekening geschieden iu
zake van de loonlijsten der contracten, waar
voor een particuliere maatschappij het risico
beeft overgenomen, om te weten welke admi
nistratiekosten van die maatschappij moet
worden gevorderd.
Het is om van te duizelen. Men heeft
aan de Rijksbank een groot personeelmaar
waar men zoo onbegrijpelijk onpractisch te
werk gaat, zal men nog altijd werkkrachten
te kort komen.
Niettegenstaande baar de man, die zicb voor
Crocker's klerk uitgaf, niet persoonlijk bekend was,
had de heelster geen reden om aan bedrog te don
ken.
Zij baalde haar boek ec de rekeningen voor den
dag oq gaf bier en daar ophelderingen aangaande
de zaken.
Onder de papieren vond de detective een klein
briefje, dat bom veel belang inboezemde en dat bij
dientengevolge in een onbewaakt oogenblik in sgn
zak deed verdwijnen. Anders kon bg niets van eenig
belang van de vrouw aan de weet komen. Het briefje
evenwel luidde:
„Indien er het een ot ander mocht gebeuren, wat
verdacut schijnt, breng dan bet meisje zonder eenig
verwgl naar onzen gemeenschappelgken vriend Wil
let. T. G."
„Dat is een onbetaalbare o.itdekking 1" zeide Rider
in zichzelf. „Het bier bedoelde meisje is Jane Pal
mer, en de senrgver dezer regelen is uiemand ander»,
dan Tibald GibbsI Maar wie is Willet?"
Hij verzonk in gepeins, tot ziju oogen eensklaps
opflikkerden.
„Halt," mompelde hg zacbt „ik beb eenbriefvan
Willet op Crocker's schrijftafel ïien-lifcgen, toen ik
me vóór eenigen tijd in zgn kantoBr bevond om bg
bem omtrent een zaak te informeeren. De bei-Ie
mannen zgn bevriend, en nu weet ik óok, welk
soort zaak Willet heeft; hjj pleegt voor beruchte
personen, die in staat van beschuldiging verkeeren,
De heer J. E. W. Duys tuornt iD bet
•Hdbld" van hedenochtend heviglijk tegen
het woord „'tis om van te duizelen" en
heeft een halve kolom noodig om goed te
praten iets waaraan noch hij noch een der
ambtenaren van de Bank schuld heeft.
De fout zit in Den Haag, zit in den opzet
dezer Bauk.
't Zou wel eens de moeite waard zijn, te
weten hoeveel aan extra-werk bet innen van
de door de »N. Ort." geschatte boogere
premie vun f8500 kost.
Alleen bij de Bankden arbeid der werk
gevers maar geheel buiten rekening gelaten.
Gelijk men weet, zijn aan de Postkantoren
sedert eenigen tijd ook buitettlandsche zegels
verkrijgbaar; of lierer, niet verkrijgbaar,
want als men ze vroeg werden ze, op de
omslachtige wijze waarop bet Rijk dergelijke
dingen pleegt te behandelen, hij de Admioi-
stratie der Postergen aangevraagd en kon men
ze een paar dagen later ontvangen.
Nog in den loop dezer maand echter zal
aan de aanvragen direct worden voldaan,
indien men althans niet te veel zegels van
èen land te gelijk noodig heeft. Hoogst waar
schijnlijk worden zij nog vóór 15 Januari
verkrijgbaar gesteld.
De prijzen der zogels zgn voor die van
de Nederlandsche koloniën en België 10 cent,
voor die van de Rijken in Europa 13 cent
en Egypte 13 y2 cent.
Wel zonderling is 't weer, dat juist thans
die zegels kunnen szekoebt, nu voor corres
pondentie met het buitenlaud is iugevoerd
een antwoordzegel.
Heel velen, die niet zoo alle dag eenaan-
geteekenden brief ontvangen, werden gistar
verrast met de kennisgeving, dat voor ben
een aangeteekende brief ten Postkantore lag.
Heel wat gissingen zijn stellig daarover
gemaaktmenigeen dacht aan een extra-
buitenkansje op den eersten dag des jaars
eo droomde al van een goed begin.
Hoe zijn ze ontgoocheld, die in de koude
zich naar het Postkantoor spoedden en daar
bij dozijnen in ontvangst namende mede-
deelmg van de Rijks Verzekeringsbank, dat
bun gevanm-preraie voor de Ongevallenwet
vrij aanzienlijk is verhoogd.
Met ingang vat; 18 November nog wel.
Voor velen is dat een opnieuw opmaken
der loonlijst.
Een particuliere verzekerings-raaatschappg
moest eens iets dergel-jks dut ven ondernemen.
Denkt er om, nu het zoo vriest, uw water
leidingen en gasmeters ontdooid te houden.
Uw leed is niet te oveizieD als de dooi
weer invalt en ge hebt nagelaten uw leidingen
te verzorgen.
borgtnctit te stellen, en laai tien dien dienst seer
goed betalen. Hg heeft ook reeds wegens bedrog
iu de gevangenis gezei en, maar er toch geld mee
verdiend; hg woont iu de buurt, en ik ga bem ter
stond opsoeken."
Hij begaf sich ook derwaarts, in de boedanigheid
van kortelings aangemeld bedier.de van den advo
caat Crocker om nem, ingevolge diens opdracht, om
borgsielliDg te versoeken.
Willet zelf omving hem aan de deur van zgn
groot, afgelegen huis. H<-t lag te midden van bouw
grond eu was zeer gescnikt om lot scnuilplaats of
ook tot gevangenis te dienen.
Franklin deelde het doel van sgn bezoek mede.
Zijn patroon, zoo vertelde hjj, was den vorigen avond
opgepakt en sat nog in bet politie* ureaumen bad
hein wel is waar gevangeu genomen onder voor
wendsel, dat bij dronken was, maar er bestonden
in elk geval nog andere redenen, want Crocker
vreesde de ontdekking van eenige tranaaciiee met
„moeder" Darrell, welke hel daglicht niet konden
velen. H"m was opgedragen, dit atles aan sgn ouden
vriend Willet mede tc deelen en desen te versoeken.
Crocker soo spoedig mogeljjit iu de gevangenis te
besoeken en soo noodig borgstelling te geven.
(Wordt vervolgd.)
