Donderdag 13
Februari 1908.
No. 7466.
57e Jaargang.
Feuilleton.
ELISABETH MUSCH.
FIR .ft.A A. H. VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsday Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1.
franco per post 1.15. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, oflicieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels 1.25 elke regel meer 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU
KGRTEGRA3CHT 9.
Telephoon 19.
KENNISGEVINGEN.
De BURGEMEESTER der Gemeente AMERS-
FOORT
brengt, ter voldoening aan de aanschrijving van
den Commissaris der Kouingin in de provincie
Utrecht, dd. 11 Februari 1908, 4e Afdeeling no.
636/447, ter keunis van belanghebbenden, dat in de
Gemeente Loosdrecbt een geval van MILTVUUR is
voorgekomen.
Amersfoort, 12 Februari 1908.
Do Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
WETHOUDERS van
BURGEMEESTER
AMERSFOORT,
Gelet op art. 87 der Drankwet,
brengen ver openbare kennis:
le. dat bij hen is ingediend een verzoekschrift
om verlof tot verkoop van alcoholhoudenden drank
anderen dan sterkedrank, voor gebruik ter plaatse
van verkoop, door JACOB LANGEWIS, tuinman,
wonende te Wormer, in de voor-benedenlokaliteit
van het perceel Hof no. 84 alhier;
2e. dat .innen twee weken na deze bekendmaking
ieder tegen bet verleenen van het verlof schriftelijk
bezwaren bij Burgemeester en Wethouders kan ia
brengen.
Amersfoort, 13 Februari 1908.
Burgemeester en Wetüuuders voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
G STENFERT KROESE.
DE LAATSTE DAG.
Morgen, 14 Februari, is de laatste dag
waarop men zijn opgaven voor de Kiezers
lijst moet inleveren ter Gemeente-secretarie.
Zaterdag is te laatwie na morgen (Vrij
dag) raid lag drie uur komt, heeft hot aan
zichzelven te wijten, dat hij onherroe
pelijk tot Mei 1909 van zijn kiesrecht is
verstoken
En wacht nu niet tot het allerlaatste oogen-
blik. Zoo licht is er tijdverlies, wordt ge
opgehouden, kunt ge een vergissing maken
in uw opgavenen als ge dan juist ter
Secretarie komt als deze wordt gesloten,
dan is 'tnet te laat en kunnen geen ver
gissingen meer hersteld.
Belasti' g-ontdniking.
In Frankrijk is in de laatste weken van
het vorig jaar heel wat stof opgejaagd door
een overeenkomst welke de Regeering der
Fransche Republiek met die van het Britsche
Koninkrijk heeft aangegaan, de afspraak
namelijk, dat men elkaar wederzijds mede-
deeling zal doen van de bestanddeelen der
ROMAN en HISTORIE.
door
p. j. fkedkkiks.
2).
Aan bet ongunstig oordeel vnn Aerssens ia toe
te voegen dat van Constanter Huygens, den zoon,
die apreekt van „den gewetensangst waardoor de
schraapzuchtige Griffier Musch in zijne laatste
levensjaren verteerd werd". De Zweedscbe gezant
Appelström getuigde vau hem„Musch est très-
appliqué et soigneuz de ses propres interets, recevaut
de l'argen; et des cadeaux de tons, dans toules les
ocoasiousmais il eet trus-laborieux et prompt
dans ses dépêches. II passe pour posséder deux
million florins". En bet oordeel van den Franscbeu
gezant D'Estrades was al niet veel gunstiger. Immers
hjj schreef aan De Brienne, toen deze poogde Muscb
voor de fri.mcbe politiek te wiunen „Musch est si
fourbe qu'en France ii nous promettrait merveilles,
mais qu'éiant de retour ici n'eu travaillerait pas
mieux pour nous si le moindre profit du monde se
rencrontrait il lui en changeant."
En inderdaad, het geeft le deuxen, dat deze
eenvoudig! burgerman den 26 October 1682 door
Lodewijk XIII van Frankrijk tot Rdider verheven
en in 1641 door Christina van Zweden mei uitge
strekte lau lerjjen in Ingermaunland begiftigd werd.
Vondel, die als volbloed Amsterdammer Musch
het aandc 1 nimmer kon vergeven dat deze had in
den aansl -g op Amsterdam in lti50, maakte een
grafschrift op hem, eet: zijner soberpste maar ook
fraaiste hekeldichten, dat hier, om de zeer kern
nalatenschappen die ter kennis zijn gekomen
van de overheid, van de eene, betreffende erf
laters tot de andere nationaliteit behoorende.
De Minister van Financiën in Frankrijk
heeft zijD landgenooten reeds eenige weken
tevoren op deze verrassing voorbeid, toen hij,
tijdens de algemeene beraadslaging over de
voorgedragen Inkomstenbelasting, de Kamer
leden aldus toesprak,Ik ben niet gewend,
mijn plannen, dat wil zeggen die der Regeeriug
van de daken te verkondigen en evenmin de
onderhandelingen die in gang mochten zijn;
maar ik verzoek mijn landgenooten, die voor
nemens mochten zijn vrooiijk en wel, met
hun effecten onder den arm, naar België of
Zwitserland te reizen, zich niet bijzonder te
verbazen wanneer hun over eentgen tijd een
kleine verrassing ten deel valt".
Men hield dat eerst voor een soort groot
spraak, dienende om den Franschen den lust
te benemen hun vermogen ten deele aan de
eisehen van de schatkist te onttrekken door
belegging in het buitenlandmaar een
onderzoek leerde, dat alreeds meer dan 60
jaren een orereenkomst tusschen Frankrijk
en België bestaat. In 1843 is tusschen de
Regeeringen van beide buurstaten, die zoo
vele onderlinge betrekkingen hebbeD, de af
spraak gemaakt, dat zij elkaar mededeeling
zullen doen van akten die ter registratie zijn
aangeboden. Het doel dezer regeling was
uitteraard ontduikiDg van belastingbetaling
tegen te gaan, met name wat het successie
recht betreit. De memoriën vau aangifte, in
beide landen geëischt, kunnen zeer gewichtige
gegevens bevatten omtrent nalatenschappen
van ingezetenen, die in het andere land on
roerende en roerende goederen bezaten, en
dus als middel van controle dienen voor een
juiste aangifte.
Inderdaad bleek spoedig, dat de minister
bezig was geweest, in gelijken geest met
andere landen overleg te plegen en dat het
reeds tot een bevredigende uitkomst bad
geleid wat Groot-Britannië en Ierland aangaat.
Hij heeft den Britschen Minister van Finan
ciën bereid bevonden, aan de Fransche
regeering geregeld mededeeling te doen van
de gegevens der «Probate Court" te Londen
(bij welke de aangiften moeten geschieden
van nalatenschappen in het Britsche Rijk in
Europa opengevallen) en zulks wat betreft
Fransche onderdanen als erflaters of verkrij
gers. Harerzijds zal de Fransche Regeering
aan de Engelscbe alle drie maanden opgaaf
doen van de overdrachten, die in haar land
bij de registratie bekeud zijn geworden, en
achtige woorden die er in voorkomen, moeilijk kan
herhaald worden. Den „Hof- musch" wordt hierin
verweten, dat hy 't niet ai te nauw nam met de
vrijheid en de privilegiën der sleden, zonder acarik
of schroom de beste vruchten van den booui pikte
en speelde niet de macht van 't land.
Na dit portret vau den vader, xjj het me verguud,
ook dat vau de moeder te geven.
Zy was de dochter van don Raadpensionaris Jacob
Cats en heette evoDzeer Elisabeth. Zy huwdo Musch
den 26 Mei 1636 en was toen nog geen 18 jaar,
terwijl de bruigom opgaf 48 te tjjudut is dus,
welgesteld, 25 jaar ouder.
Hoe dit te rymen valt met Vader Cats „ongolyoke
paerdeu trecken qualyok" eu vele andere wijze lessen
van dien aard, din uog heden ten dage als onoin-
stootelyke waarheden gelden en uog hestor ven zyu
in den volksmond, is al even moeilijk oplosbaar als
dat de brave moralist toestemming gaf tot het
huwelijk van zyu weelderig dochtertje met een
man, dieu hij in al zijn doeu en laten zóo goed
gekend moet hebben, Ook al waar hij iu zjjn zede-
lessen sohreef„Een man die vordert zyn ges in
maar noyt door eenigh vuyl gewin".
Het kou dan ook moeilijk uiibljjven, dat in een der
talrijke blauwboekjes, welke naar aauleidiug van
dit huwelijk versoheneu, op den man af wordt
gevraagd
Waar is nu vader Cats, die zoo der vrouwen plichteu
IJver, beeft voorgestaan en aardig wist te dichten?
Kau by zyn eigeu kind geen lessen schrijven voor,
Die zy niet en uit en srnyt, noch loopen buiten
't spoor?
Het gaat niet aan, hier alles te herhalen wat in
de purulletten omtrent dit huw.-lyk gesenreven is,
maar als vr\j zeker is aan te nemen, dat het gezin
vau den Griffier niet in den besten reuk atoud doch
doorging als eeu toonbeeld van onbetamelijkheid.
Er moge overdrijving geweest zyn, geheel zonder
grond waren al die lieflijkheden niet. Immers nau
welijks zyn de voorgeschreven 800 dagen verloopeu
of ue nog niet ten volle 32-jarige weduwe van Ridder
van den uitslag der onderzoekingen daarbij
ingesteld, ten aanzien van Britsche ingezete
nen. Beide Regeeringen reiken elkaar dus
de behulpzame hand om te waken dat de
schatkist krijgt wat der schatkist is.
Hoeveel aanleiding er voor zulk een maat
regel bestaat, blijkt uit hetgeen de Fransche
Minister aan een Parijschen journalist heeft
medegedeeld, die hem kwam vragen of zulk
een overeenkomst inderdaad gesloten was.
«Sedert tal van jaren", zeide de Minister,
«word ik bestolen en bedrogendat wil
zeggen, men besteelt eD bedriegt den Staat.
Er worden hier te lande soms fabelachtige
vermogens nagelaten, voor welke Frankrijk
geen voldoende belegging aanbiedt, zoodat
het voor de hand ligt, dat zij over tal van
landen verspreid worden. De helft daarvan
vindt haar weg naar Engeland. Als men
dan de aangiften voor de successiebelasting
inziet, slaat men verbaasd over de blijkbaar
onjuiste opgaven. Men stelt de Fransche
schatkist wel in kennis met de Fransche
effecten die op naam staan, maar verzuimt
er de fondsen bij te voegen, die te Londen
of elders zijn gekocht en in bewaring gege
ven. Ik zou uaraen en cijfers kunnen noemen,
doch bepaal er mij toe te verzekeren, dat aan
de schatkisi op die wijze schromelijk nadeel
wordt toegebracht. Daarvan hebben de
belastingbetalers de gevolgen t6 dragen. De
Minister van Financiën, die de Begrooting
sluitend beeft te maken, moet nieuwe of
zwaardere heffingen vragen, die op een of
andere nijverheid of een geheele reeks van
burgers zwaar drukken. Daarom heb ik het
noodig geacht, mij tot mijn ambtgenoot te
Londen te wenden en hem bereid gevonden
tot samenwerking. In het vervolg zullen de
Franschen, die effecten in Engeland hebben,
de schatkist van hun land niet meer kunnen
bedriegen, en omgekeerd zullen de EDgel-
schen hun bezittingen in Frankrijk niet langer
voor den Britschen fiscus kunneu verzwijgen.
«Wanneer alle landen onderling dergelijke
overeenkomsten treffen" zoo ging de
Minister voort «dan zal het uit zijn met
de ontduikingen vau successierechten, ten
bate van de schatkisten van alle landen. Het
is er volstrekt niet om te doen, den inter
nationalen omzet van kapitalen te beperken
of te belemmeren; integendeel, mijn streven
is juist om door onderling overleg on rent
de overdracht van effecten, tot gelijke ege-
lingen te geraken, wat o.a. bij diefstal of
verlies voor de eigenaars van groot nut kan
wezen. Maar op é«n punt ben ik omvrikha-
Musch hertrouwt 28 Januari 1652 uiet o**r ouileu
huisvriend den weduwnaar Dirk Pauw, Wildmeester
van Holland en Hoogheemraad van Delfland, en
dat er wel 't een eu ander vaat ia geweest aan dit
huwelijk wordt ook wel hierdoor bevestigd, dat het
„in alle siillichheytwerd voltrokken. „Het paertie
was alweder tbuys eerdat yemant wist datse in ae
kerek geguen waren", schreef een tijdgenoot. Het
werd bovendien niet voltrokken in de G oote-of in
de Kloosterkerk (de eigenlijke familie-kerk zoowel
van Cats als van Musch) doch in de Dnitaohe kerk,
die vlak o'ver den stal aan de achterzijde van het
huis lag Domine Stermont, die dit huwelijk inzegende
uti tot tekst had „Maer die zyn overt-edinghe bekent
ende laet aal barmhertigheyt vercryghon" moest er
heel wal overhooren; het was genoeg bekend, dat
hij maar al te goed wist, dat Pauw bet bruidje kende
zoo vóór en g durende haar huwelyk als in baar
weduwstaat. Eu van Stermond zelt heet het, dat
„hy liever gaet tot mevrou Pau om te zien of de
dogtere iut dansen wat toegeuoiuen hebben als bij
sieckeu ofte andere ledematen."
W(j kunnen thans ook van de moeder afstappen,
want baar naam wordt nog slechts terloops genoemd
by den dood van Buat. Zij werd 30 Januari 1673
begraven als Elisabeth K a e s. De koster der Kloos
terkerk schijnt zich den naam Cats zelfs niet meer
herinnerd te hebben.
In zulk een omgeving nu groeide de by het her
trouwen barer moeder 12-jarige tweede dochter van
Musch op, Elisabeth Maria, in de Kloosterkerk te
's-Gravenbage den 18 Maart 1689 gedoopt en, ter
onderscheiding van haar byna 2 jaar oudere zuster,
gewoonlijk bekeud als de Vrouwe vau Nieuwveen.
Bij gebrek aau een broeder, die hen van veel
.rkeerds had kuunen terughouden, verkeerden de
jonge meisjes en vooral Betje met voorname
Haagscbe losbollen, die de topnmaals talrijk in Den
Haag aanwezige vreemde officieren nadeden, en
richtten met dezun straatschenderijen aan, die waar
lijk niet zouden opkomen in het hoofd eeuer heden-
de rijke behoort te betalen wat hij verscbuldig
zoodat de arme minder beeft op te
brengen. Dat is de eenige reden waarom ik
met Engeland onderhandelingen heb aange
knoopt het opsporen en beteugelen van
bedrog".
Ieder eerlijk mensch zal deze woorden met
genoegen lezen. Het ligt voor de hand, <lvt
de Minister daarbij niet alleen dacht aan de
ontduiking der successierechten, maar ook aan
die bij de Inkomstenbelasting, welke hij heeft
voorgedragen en waarvan de Fransche kapi-
talisteu niet willen weten.
Wij herinneren, dat ook hier te lande tegen
dergelijke bedrieglijke handHi gen maat
regelen zijn genomen en een paar jiar ge»
leden bij de Vermogensbelasting een recht
van navorderiug is ingevoerd, wauneer
met name uit de memories van aaugtlte voor
het successierecht aan het licht is gekomen,
dat de schatkist is benadeeld.
Het is zeker treurig, dat dergelijke wette
lijke maatregelen of internationale afspraken
noodig zijn. Waar echter in dit opzicht
schromelijk wordt gezondigd, behoort de Staat
tusschen beide te treden, tot bescherming
van de minder gegoeden, voor wie de belas
tingdruk wellicht sterk kon worden verlicht
als iedereen naar waarheid en geweten aan
gaf, wat de wet van hem eisebt. Ed indien
de eigen landswetten daartoe onvoldoende
zijn dan kan er niets tegcQ zijn, dat in inter
nationaal overleg hulp wordt gezocht.
Daarin is eigenlijk slechts een voortzetting
of uitbreiding te zien vau de verdragen, die
in de vorige eeuw allengs tusschen schier
alle beschaafde lauden zijn gesloten tot be
teugeling van misdrijven deuitleverings-
tractaten.
De Nederlandsche wet van 6 April 1875
noemt onder de misdrijven, wegens welke
vreemdelingen mogen worden uitgeleverd
o.a. op: «diefstal, oplichting, verduistering".
Ligt het niet in den zelfden gedaebtengang,
dat de natiën elkander ook de gegevens
uitleveren, die elk bezit omtrent opzettelijke
benadeeling door ingezetenen van eenig land
aan de openbare kas van zijn land toegebracht?
Wie, niet uit dwaling of vergissing, maar
opzettelijk, willens en wetens, zich onttrekt
aan een belasting, welke de wet van zijn
land bem oplegt, pleegt diefstal of boe men
het anders noemen wil, tegenover zijn land
en berooft zijn medeburgers, die anders
minder belasting zouden hebben op te
brengen.
daa^eche freule. Zoo schreef Coostanstyu Huygeoz
den 20 December 1663 aau zyu broeder Cbnstiaau;
„Une belle compagnie vient de soriir delachambre
de Toot (d.i- broer Lodewyk) Buat, Cabeljau, l'aioë
Dorp et mademoiselle de Nieveen en habit de garyon."
Betje was toeu 24 jaar eu ia geselschap vau jon
gelui, die allen goede beleenden waren van baljuw
en schout, soo wegens bel veroonaken van nacht
rumoer ala om bel aanranden van personen en
eigeudommeo. Op klaarlicbten dag bolde het troepje
door bet Voorhout, met getrokken degen de vonken
uit de keien slaande, huis in, huis uit, over den
Vijverberg en lauge den Kneuterdyk terug, meer
dan halfdronken en ootinnig in laai en gebaren.
En juist zes weken na deze geïmproviseerde mas
kerade liet Betje zich dsn 3 Maart 1664 in onder
trouw opnemen met Buat. De bruidsdagen werden
gevierd op Patijnenburg onder Nialdwyk, sedert
1652 eigendom van stiefvader Dirk Pauw, en beel
bet Oranjegezind Den Haag woonde de schitterende
feesten by. Het buwelyk, dat nog geeu 3jaar duurde
eu naar ouderlyk voorbeeld zeer ryk w»«aan
stormachtige toooeelen, werd deu 1 April 1664 te
Naaldwyk voltrokken. Het behoef wel ui t gezegd
dat ook uu weder een aantal pamflaitea verschenen
bij gebrek aan couranten werden de onderwerpen
van den dag op die wyze wereldkundig gemaakt
vol lieflijkheden aau bet adres vooral van de
bruid, van wie bet o.a. heet: „watee van buysuyt
niet wist, had ze wel op de siraet geiten". Susan' a
Huygens, verbolgen over Betje's geheimzinnigueid,
haastte zich aan baar broederOnRetlaante«cnrjjvmit
„Een Reynaert is sy eu een Keynsert *»l «y bljjwn."
Uit de huwelijksvoorwaarden nu U-arm wc, dal
Betje een f59 000 aan geree 1 geld inbraent, betievem
tal van vaste goederen, zes Noorschc koetspaarden,
twee rjjptarden en een aardige hoeveelheid precioaa
ze was dus verre van arm.
(Wordt vervolgd).
