Stadsnieuws.
zouden wenschen te laten.
Immers, iemand die nog geen f700 per
jaar inkomen beeft, en dus minder dan 113
F er wèek, kan'voor zijn patiënt niet missen
7 per week err dit nog we! behalve extra-
onkosten wegens vei voer, dokters- en
apothekers-rekening, verbandmiddelen (een
zwachteltje bijvoorbeeld bij keelziekte) en
veelal extia-bewaking en verpleging.
Wat zal bet gevolg zijn als men het
tarief onveruinlerd laat
Nemen we 't geval, dat een kindje diph-
teritis krijgt.
Een bewoner van een toe-huis doet net
patiëntje thuis verplegeneen onderwijzer
of ander Gemeente-ambtenaar vraagt verlof
en houdt zijn andere kinderen thuis.
Alleen de kleine winkelier dus komt in't
gedrang. Van zijn nog geen f 16 in de week
kan hi| geen f7 afstaan voor de verpleging
van zijn kind in 1e barakdoor het briefje
besmettelijke z\ ;te" schuwen zijn klantjes
zijn winkel en beeft hy alle kans, dat hij ze
uimmer terugziet.
Gevolg zal zijn het niet-ioroepen van ge
neeskundige hulp daardoor besmetting ook
van andere huisgenooten en, door de overige
kinderen, wellicht van een gansche school
klasse. Het begin eener epidemie.
Gezwegen nog van het leed, dat de vader
en de moeder moeten ondervinden als het pa
tiëntje zonder deskundige hulp inoet wor
den gelaten en de arts eerst wordt geroepen,
als 't niet langer kan.
Evenzoo de Aerklieden (meesterknechts,
voorheden, enz.); doch dezen minder, omdat
het briefje «besmettelijke ziekte" hun niet
zoo grooie schade brengt.
Het is in 't belang der Gemeente, dat zij
epidemieën voorkomt en daarom is zij ten
volle gerechtigd, door de gemeenschap to
doen bekostigen de afzondering in de barak
ook van deze patiënten, al zijn hun ouders
ook nog niet bepaald on- of minvermogend.
We hooren al zeggen, dat de Gemeente
bierdoor op geweldige kosten zal worden
gejaagd.
Ach, deze zyn niet zoo groot als 'l wel
lijkt en stellig niet zoo hoog als ze zullen
worden wanneer door een te duur tarief het
uitbreken eener epidemie wordt in de band
gewerkt.
Als we de Jaarverslagen der Gezondheids
commissie over de laatste drie jaren nagaan,
dan zien we daaruit, dat gevallen van be
smettelijke ziekten gelukkig maar weinig
voorkwamen.
In 1905 werden gesignaleerd 21 gevallen
van roodvonk (feitelijk 14, want 7 patiënten
behoorden tot bet garnizoen: 4 in delnfan-
terie-kazernes, 1 in de Kazerne voor bereden
wapens en 2 iu het Militair hospitaal) en 4
gevallen van diphterie (Kleine Spui, Grooie
Haag, Stellingwerfstraat en Nicasiusstraal).
In 1906 wenlen geconstateerd 9 gevallen
van roodvonk, 5 van febris typhoidea en 2
van typbus abdomiualis. «Eeulgea van d<-ze
patiënten werden opgenomen in de barak"
zegt het verslag, doch het geeft niet aan
hoeveel en evenmin tot welke caiegorie van
inwoners (al dan niet belastingbetalenden)
zij behoordeu.
In 1907 kwamen voor 5 gevallen van
diphteritis en 1 geval van roodvonk. «De
patiënt werd in de barak verpleegd", zegt
het verslag.
We meenen uit deze officieele gegeveus
te mogen concludeeren, dat het niet zoo'n
vaart zal Inopaa met de kostelooze verpleging
iu de barak en zyu er ten stelligste van
van overtuigd, dat, uls de Gemeente uit zuiver
eigenbelang, zoo schikkelijk mogelijk is met
het heffen van verpleeggelden, er niet éen
meer zal zijn, die tracht een besmettelijke
ziekte te verheimelijken en daardoor de kans
opent voor verdere besmetting ook van
anderen.
Nu bet voorstel wellicht zeer binnenkort
inde afdeelingen, dan wel in openbare Raads
zitting ter sprake komt, hebben we gemeend,
het bovenstaande even in 't midden te moeten
brengen.
Nog eens Marktverbetering.
(INGEZONDEN.)
Nu wij aan den vooravond staan van de
behandeling door don Raad van bet markt
rapport dor Vereeniging «Handel en Nijver
heid", wil ik nog eens op de belangrijkheid
dier plannen wijzen. Ik doe dit te meer
omdat ik van vroegere bewoner», die nog
belang in Amersfoort stellen, zulke aange
name, waardeerende brieven ontvang.
Van een dier brieven wil ik een gedeelte
afschrijven omdat de schrijver ervan, mijns
inziens, de zaak van een zeer juist en hoog
standpunt beziet.
Hij schryft mij naar aauleiding van mijn
artikel in uw geacht blad van 11 Februari
als volgt:
«Treffend en pakkend vooral vind ik de
«twee aangehaalde passages van Carl Jeppe
«en dr. Franz Oppenheimer als tekst, en de
«preek klinkt als een klok I Wie zou na zóo
«veeJ klinkende argumenten en tastbare
«bewijzen nog durven beweren, dat in uw
«rapport ook moar éen greintje fantasie
«aanwezig is.
«Ik feliciteer U met uw krachtig artikel; een
«dergelijk bewijsmateriaal geleverd, zóo kort
»na de lezing van den heer rfchuttevaer met
«een onderwerp zoo zeer verwnDt en toch
«zoo verschillend met dit laatste; mij duokt
«bet moet inslaan.
«Bovendien beide producten, djg door uit-
«sluitend kleinen stand worden althans
«kunnen worden voortgebracht zij brengen
«bet geld juist daar waar het het meeste
«geluk aanbrengt, zonder dat het wordt op-
«gestapeld, maar waar het spoedig weer aan
«de circulatie wordt prijsgegeven tol nut
«van hot algemeen.
«Wat is er nog veel te doen om de al-
«gemeene welvaart te bevorderen
«wat zoude er nog veel tot stand kunnen
«worden gebracht indien onverschilligheid
«omtrent het lot van anderen en egoisme
«wat minder den boventoon vierden en,
«last not least, indien de meergegoeden
«maar beter hun plichten als mensch wilden
«betrachten. Door eenparig werken om
«gebrekkige toestanden te verbeteren, zullen
«sociale nooden spoediger uit den weg wor-
«den geruimd dan al de, dikwijls misplaatste,
«liefdadigheid, die zoo vaak beoefend wordt
«uit vrees voor eigenbehoud en welke juist
«een tegenovergestelde uitwerkiog heeft dan
«bedoeld wordt, n.l. dat zij bij velen het
«levens-ideaal «de werklust" doodt.
«Men hoede zich voor lapwerk hebt U
«terecht gezegd. Bedeeling en liefdadigheid
«is óok lapwerk, ja erger nog.
«De geest van uw artikel heeft mij on-
willekeurig op een zijweg gebracht. Doch
«het is de waarheid; men wordt onwillekeurig
«weemoedig gestemd als men bedenkt, <lat
«de wil en de poging om tot het
«goede op te wekken niet meer
«steun vinden. Doch daarom den moed
«niet laten zinken, krachtig op den ingesla-
«geo weg voortgaan, niet de armoede be-
«klageti, bedoelen, maar denwegaan-
«wijzen om armoede tegen te
«gaan.
«Wil men het woord dan is dit de ware
«liefdadigheid.
«Blyt krachtig doorwerkeu om uw ideaal
«te bereiken, tot heil van de stad ea omge-
»ving."
Zóo denkt een oud-Amersfoorter over de
marktverbetering. Ik hoop, dat ook de
Raadsleden zich op dat hoogo standpunt
zullen plaatsen en van die hoogte de voor
de stad en omgeving noodzakelijke markt
verbetering zullen bezien, overzien,
doorzien.
Ooze stad behoort tot de in de laatste
tien jaren meest vooruit gegane steden van
ons land maar zij staat zeer laag aange
schreven wat handel en nijverheid betreft.
De nijverheid wacht op den goeden waterweg
de handel op goede marktgelegeuheid en
daarmede samenhangende samenwerking van
stad en omgeving.
Ernstige, groote belangen voor de stad
staan in dezen tijd op het spel. Dit mogen
de Raadsleden toch wel bedenken. Thans
gaat het er om: zal Amersfoort voor een
nieuwe reeks van jaren een m a r k t p 1 aa t s j e
blijven, of zal Amersfoort de centrale
markt worden van de geheele
Veluwe, van de geheele Gelde r-
sche vallei. Alle spoorwegen leiden
reeds Daar die centrale marktplaats.
Amersfoort kan du worden «de markt"
voor een omgeving, een provincie groot,
indieu het murkten en marktregelingen
maakt, die beter, doelmatiger en grootscher
zijn dan die der concurreerende plaatsen.
Eén groote markt is een eisch des tijds.
Koopers winnen tijd door éen groote markt;
verkoopers maken meer op éen groote
markt. Eén groote markt is bet belang der
toekomst van Amersfoort.
Het groote, eervolle, dankbare werk de
marktverbetering tot een goed einde te
brengen, is thans de taak onzer Raadsleden.
J. VAN DER WAL KZN.
Deor den Minister van Binnenlandsche
Zaken zijn, ingevolge Koninklijke machtiging,
ingetrokken de door bet vorige Kabinet ver
leden jaar ingediende wetsontwerpen betref
fende de Grondwetsherziening.
De aandacht van belanghebbenden zij ge
vestigd op de kennisgeving in dit nummer
betrekkelijk de versterking van het blijvend
gedeelte bij de infanterie in het tijdvak van
27 Maart tot 25 Juli.
Mr. W. W. Wichera Wierdsma heeft bij
den Gemeenteraad van Hilversum het vol
gende voorstel ingediend, dat verstrekkende
gevolgen kan hebben voor de gemeeutelijke
Hoogere Burgerschool te Amersfoort
De ondergeteek'rnde heeft de eer U voor
te stellen aan Burgemeester en Wethouders
te verzoekeo, aan de Commissie van Toezicht
cp hBt Middelbaar onderwys te Hilversum
de volgende vragen te willen stellen, en
tevens genoemde commissie uit tenoodigen
indien zy daartoe termen vindt, voorstellen
te doen tot reorganisatie van dè heffing van
schoolgeld aan de Hoogere Burgerschool, oi
andere voorstellen in te dienen.
a. Kan de oprichting van een Rijks
Hoogere Burgerschool te Bussum, waar oen
schoolgeld zal worden geheven van hoogstens
f60 eu waar ook leerlingen van buiten de
Gemeente Bussum wonende ouders worden
toegelaten, nadeelig werken op den bloei
van de H. B. S. alhier;
b. Is, om aan de H. B. S. alhier haar
voortdurende!) bloei te verzekeren, wensche-
lijk de verordening op de heffing van
schoolgeld op de H. B. S. te wijzigen, door
I. een schoolgeld te heffen van 60 tot
100 gulden voor iedere(n) leerling, onver
schillig of de ouders of voogden van die(n)
leerling hier wonen of niet, met een aftrek
voor éen broeder of zuster van die(n) leerling
ad 26 pCt., meer broeders ol zusters ad 50
pCt.of
II. Een schoolgeld te heffen van f60 voor
iedere(n) leerling zonder eenigen aftrek, en
tevens daarbij aan te vragen subsidie van
het Rijk.
c. is, nu de Gemeente Hilversum na de
volkstelling een Gymnasium zal moeten
hebben, het wenschelijk aan de H. B. S.
eea inrichting te verbinden, waardoor leer
lingen kunnen worden in staat gesteld, toe
gang te verkrijgen tot de instellingen van
Hooger onderwys;
d. is, wanneer de Gemeenteraad mocht
besluiten de H. B. S. aan het Rijk over te
doen, de Gemeente verplicht den leeraren,
die hierdoor gevoelige schade kunnen lijden,
deze schade te vergoeden
e. welke financieele gevolgen, veroorzaakt
door vergrooting van het gebouw en uitbrei
ding vaD het personeel, zouden er voor de
Gemeente aan verbonden zijd, wanneer het
aantal leerlingen der H. B. S. aanmerke-
en bijv. klom tot 20U A 250.
Aan mejuffrouw Overbosch is, op haar
verzoek, eervol ontheffing verleend van baar
tijdelijke aanstelling aan de openbare Lagere
school 2e soort aan de Hellingstraat.
In haar plaats is benoemd mejuffrouw
te Utrecht.
Op de speelplaats van de openbare Lagere
school 3e soort aan de Koningsstraat zal een
schooltuin worden aangelegd.
Het stoffelijk hulsel van den heer J. Zan-
dijk zal Maandagmiddag half twee worden
bijgezet in het familiegraf op de Oude alge-
meene begraafplaats, hier.
Bij het examen voor de akte Nuttige
handwerken slaagden nog de jongedames C.
de Groot, B. G. I). Kranen en D. V. Hentie-
man, leerlingen van het pensionaat der
Zusters van O. L. V. hier.
Zij legden het examen af te Utrecht.
Niet de heer A. b. de Jager, doch de heer
N. P. de Jager is benoemd tot agpnt van
de diocesane Bonds-levensverzekering in bet
Aartsbisdom Utrecht, welke morgen in
werking treedt.
In plaats van den heer L. H. Veenhuizen,
die is overgeplaats naar Amsterdam, wordt
de heer Van Leeuwen werkzaam gesteld bij
het bestelgoederenkantoor der H. IJ. S. M.,
hier.
In verband met de Ongevallenwet treedt
binnenkort bij de Hollandscbe Spoor een
maatregel in werking tengevolge waarvan
alle ambtenaren en beambten op 60-jarigen
in plaats van op 65-jarigen leeftijd gepensi-
onneerd worden. Zij die op hun 60ste jaar
veertig dienstjaren nebben, en dat zijn er
slechts weinigen van de 240 die weldra ge
pensioneerd zullen worden, ontvangen als
pensioen 2/3 van hun salaris. De anderen
ontvangen het gewone pensioeD, dus de helft
van hun salaris.
Kolonel A. van Seters, commandant van
het le regiment veld-artillerie, zal van 23
lot 26 Maart tactische oefeningen op de kaart
houden met zijn onderhebbende hoofd-en
subalterne officieren, uit Utrecht en Amers
foort.
Bij beschikking van den Minister van Oor
log is bepaald, dat de gelegenheid tot het
sluiten der verbintenis als adspirant militie-
officier dit jaar alsnog tot het einde van de
maand Maart opengesteld blijft.
De landweer-infanterie zal te Amersfoort
oefeningen houden van 6 tot 11 April, van
27 April tot 2 Mei en van 4 tot 9 Mei.
De Minister van Oorlog heeft bepaald,
dat voor de officieren en de onderofficieren
der landweer-infanterie, die als instructeur
volkomen geschikt zijn en dit jaar aan meer
landweeroefeningen dan waartoe zij verplicht
zyn deelnemen, voor elke vrijwilligo land
weeroefening op den verplichten werkelijkeD
dienst minstens tien dagen in mindering
worden gebracht.
Amersfoort wacht iets schoons op het ge
bied van tooneelspeelkunst.
Dinsdag 24 Maart zullen in «Araicitia"
bier optreden de Hagespelers onder leiding
van Eduard Verkade. Opgevoerd worden
«Candida", tooneolspel in drie bedryvep van
Bernard Shaw, en «Paracelsus", spel in éen
bedryf van Arthur Schnitler.
Ic beide stukken treden op de dame»
Phine Beider, Meina Irwen, Hele. Desmond
en de hoeren Eduard Verkade, Rienk Brou
wer, E. M. Verheyen, Julius Bongers en
Fcike Boersma.
De decoraties, noodig tot juist aankloeden
der stukken, worden door het gezelscnap
medegebracht.
In het laatst dezer maand zal de Vereeoi-
ffina tot het houden van kunstbeschouwingen
hier ten toon stellen een zeldzaam mooie
collectie gedreven koperwerk van de fntna
Dikkers Co., te Hengeluo.
Het derde elftal van Q Jick speelt morgen
te Utrecht tegen het derde der U. V. V.
Immers als Jupiter Pluvius z(jo veto uiet
uitspreekt.
Nogmaals herinneron we aan de Nuls
avonden, morgen voor de niet-leden en
Maandag voor de leden.
En aan de vergadering van het A. D. u.,
waarvan de advertentie in dit nummer
bijzonderheden geeft.
Het slot van den bazaar voor den bouw
eener Ned. Hervormde kerk in het Soester-
wogkwartier is vooral niet minder geweest
dan het reeds zoo veelbelovende begin.
't Was Donderdag recht gezellig in de
croote zaal van Amicita by den zoogenaim-
den uitverkoop, die geleid werd door ds.
Vunderink, die met een grap en een kwink
slag en een ernstig woord tot koopon noodde.
Een poosje werd hij als crieur vervangen
door een der andere heeren.
Fancy-prijzen werden er niet besteed, maar
toch bracht de laatste Verkade-koek f 2 50
op; het laatste leege chocolade-doosje f9.70
en zoo al meer. Toen een portretje van
H. M. de Koningin in veiling zou worden
gebracht, zette men het «Wilhelmus" in en
herinnerde ds. Vunderink aan den gelukkigen
afloop van bet ongeval H. M. verleden week
in de Parkstraat overkomen. Het portretje
bracht f2.75 op.
Een allorprettigste toon heersebte de drie
dagenallen, van zóo uiteenloopende opvat
ting en zóo verschillenden stand, beijverden
zich om den bazaar te doen slagen.
Een zeer aangename taak is het ons, na
mens hot dames-comité, thans openlijk dank
te brengen aan allen, die hebben meegeholpen
tot het zóo ongedacht doen slagen van liet
plan aan hen die inzonden, aan de andereu
die kochtenaan den behanger en de
bloemisten, die geheel belangloos de zaal
versierdenaan de verkoopstertjes, die zuo
kranig zich weerdeD, en aan hen die de
beide theetafels zoo keurig verzorgden.
De aquarel van mevrouw M. Wuytiers
viel ten deel aan den heer G. Dekker, de
ets van den heer Van der Valk aan den
jongeheer VaB der Hoop, de aquarel van den
heer Verkerk aan mevrouw De Beaufort
(ZancD, het poppenledikantje aan mejuffrouw
Des Tombe.
De naam der pop, die aanvankelijk Steven
tje en later Eva heette, werd door niemand
geraden. Zij bracht niet minder dan f 17
op aaa raden en werd later door een dame ge
kocht, die haar belangloos verlootte onder
de tien jongeraeisjes, die den naam heten
radenzij viel ten deel aan jungejuffrouw
Nierstrasz.
De wandelende pop, die óok een aardig
bedrag opbracht, moest aan den eigenaar
worden terug gegeven.
De bazaar heeft een zuivere opbrengst
opgeleverd van f 1335een heel bedrag boven
de raming, een schitterend resultaat dus van
dagen en weken langen arbeids door 't ijverige
comité. Want slechts weinigen kunnen
beseffen hoeveel toewijding en zorgen er
gegeven werden, hoeveel overleg er gepleegd
moest worden eer „alles in elkaar" gezet
en dit resultaat bereikt was.
De 10 Januari opgerichte afdeeling Amers
foort van het Centraal genootschup voor
Kinderherstellings- en vacantie-kolonies hield
gisteravond onder voorzitting van den Leer
F. Wesseling haar eerste Algemeene verga
dering.
De Voorzitter deelde mede. dat de
afdeeling tot dusver al bijzonder gelukkig is
geweest. Traden na de lezing van den beer
Bos, uit Egmond-aan-Zee. al aanstonds 30
leden toe, thans is dit aantal reeds geklommen
tot 110 en al werd de minimum-contributie
opzettelijk zeer laag gesteld, op 50 cent per
jaar, toch draagt ieder gemiddeld fl bij,
want het totaal der contributiëD is thans reeds
f110, behalve eenige toezeggingen. De af
deeling zal dan ook hoogst vermoedelijk in
den aanstaanden zomer reeds vijf kinderen
kunnen uitzenden; het verblijf buiten kost
gedurende vier weken voor elk kind f25
Geneesbeeren zullen bet Bestuur terzijde
staan om uit te maken of een kind naar het
zeestrand, dan wel naar de bosschen dient
uitgezonden.
Het behoeft geen bezwaar te zijn, dat een
kind wat ver van huis gaat, want het wordt
door een der dames-verpleegsters gehaald en
na ommekomst van het verblijf ook terug
gebracht.
Dat de eerste pogingen zoo gelukkig zijn
geslaagd, geeft moed voor het vervolg.
Aan de orde was hierna bet vaststellen
