Mei 1908. No. 7506. 57e Jaargang. Feuilleton. Stadsnieuws. FIRMA A. H VAN CLEEFF te AMERSFOORT. Verschijnt Oinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden /i. franco per post 1.15. Advertentiën 16 repels 60 cent elke regel meer 10 cent. By regel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kos'eloos. Legale, officieële- en onteigenings- advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25 elke regel mee. 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAU KGRTEGRACHT 9 Postbus 9. Telephoon 19 Drank en tering. Iu »Sobriëtas", het orgaan der federatie van R. K. bonden tot bevordering der matig heid en bestrijding van het alcoholisme, schrijft dr. R. N. M. Eijkel, uit Didum, het volgende, dat ook door anderen dan de lezers vun dat maandblad wel eens mag worden overwogen en besproken Ontzettend gioot is de verwoesting, die door de tuberculose onder byna alle volke ren wordt aangericht. Volgens prof'. Brouardel sterven in Frank rijk gemiddeld 150000 menscheu per jaar aan tuberculose. In 1905 maakte deze ziekte in Duitschland 122 000 slachtoffers. In 1896 stierven er in Nederland in 't geheel 84 302 menschen, van wie ongeveer 18000 aan tu berculose De tuberculose heeft dus meer dan een vijfde deel van alle sterfgevallen op haar rekening. Verschrikkelijk woedt dus deze plaag onder het menschdom! üp allerlei wijzen wordt getracht die ziekte, die het geluk en de toekomst der volkeren wezenlijk bedreigt, zooveel mogelyk tegeD te gaan. Maar het krachtigste middel inde bestrij ding der tuberculose, het anti-alcoholisme, wordt vaak geheel over het hoofd gezieD. En toch De alcohol en de tuberculose zijn als 't ware twee satanische macbteD, die een ver bond hebben aangegaan om bet menschelijk geslacht lichamelijk ten gronde te richten. De alcohol effent het pad voor de tuber culose. De alcohol vermindert dusdanig het weer standsvermogen van het lichaam, dat dit gemakkelijk aan de tuberculose kan ten offer vallen. Overal waar het alcoholisme inheemsch is, heerscht de tuberculose oppermachtig. Voor eenigen tijd is een werkje versche nen, getiteld „Proptiylaxe de la tuberculose," door dr. P. Jousset. Id dat werkje doet dr. Jousset zich ken nen als een voorstander van de opvatting, dat de erfelijkheid de eenige oorzaak is van de tuberculose. Of hij en zijn medestanders onze Gro ninger boogleeraar prof. Fokk' is o.a. ook deze meening toegedaan 't in deze zaak bij het rechte eind te hebben, of dat de voor standers van de besmettelykheidstheorie in 't gelijk moeten woiden gesteld, willen we geheel in 't midden 'aten. Volgens de opvatting van dr. Jousset gaan de tuberkelbacillen van de ouders direct over op het kind (over de mogelijkheid van bet ontslaan van tubercelbacillen uit andere Wanneer Hang werkelijk Dagmar lot een andere rneenig omtrent den baron gebracht had, dan liet sjj in den loop van (ten avond daarvan nieta bemer ken. Zjj leek nog stiller, nog leruggetrokkener dan andere. Wilde zjj door haar gedrag haar broeder bewijzen, dal bjj zicb absoluut vergiste wanneer hjj meende, dat de baron haar niet onversohillig was, of wrs die korte, grootere belangstelling, die zij laatst voor aem gevoeld bad, weer verdwenen door de woorden van baar broer? De baron wiet het niet. In ieder geval waren zjjn kausen er niet gunstiger op geworden en hoezeer hy ook van Hans was gaan houden, waa hjj toch bly, dat deze morgen weer wegging. Hy moobt een flink soldaat zjjn, dat hjj Claire gewinnen bad, bewees dat wel, ook, dat hy bij de dames succes bad, maar ala huwelijksmakelaar voor derden scheen hy niet de geschikte persoon te zjjn. Ook Hans was bly, dat syn verlof om was en bjj morgen zyn Claire weer zou zien. Gelukkig, dat hy den baron voor zich gewonuen hadnu waieu die dagen althans niet beelemaal verloren. Hjj wist nu, lagere organismen, zooals die door som mige onderzoekers waarschijnlijk wordt ge acht, spreken we nu niet). Hy is de meeniug toegedauD, dat bij 96 pCt. van het mensch dom de tubercelbacil aanwezig is. Het hangt nu van de omstandigheden «f waarin het kind door erfelijken aanleg of invloeden van buiten verkeert of later zal komen te verkee- ren, of het tuberculeus zal worden. „Onder de bijkomeude omstandigheden" zegt dr. Joussei, „die de oorzaak kunnen zijn, dat de tubercelbacil uit den rusttoe stand, waarin bij niet schaadt, overgaat in een toestand, waarin bij bet lichaam kau ziek maken, onder die bykomende omstan digheden ziju er twee, waarvan de invloed zoo groot is, dat we ze met recbt kunnen beschouwen als de indirecte oor/aken der tuberculose, zoodat de strijd voornamelijk daar .egen gericht n.oet zijn, namelijkbet gemis aan licht in de woningen, en het al coholisme. De eerste oorzaak, het gemis aan licht in de woningen, willen we buiten bespreking latendit valt buiten bet kader van onze beschouwingen. Des te me> r aandacht wil len we evenwel wijden aan de tweede daar even genoemde indirecte oorzaakbet alco holisme. „Niet alleen vormt het alcoholisme", zegt dr. Jousset »een der machtigste factoren voor de ontwikkeling der tuberculose, maar het oefent ook nog ontegenzeglijk invloed uit door erfelijkheid, zelfs zoo, dat het uit bet oogpunt van de tuberculose bijna even nood lottig is, de zoon van een dronkaard te zyn als de zoon van een teringlijder". Dit bly kt ook uit de onderzoekingen van dr. Arrivé, die een onderzoek instelde naar di n gezondheidstoestand van 1506 kiuderen. Hij vond, dat op 10) tuberculose kinderen (die aan tuberculose hersenvliesontsteking lijdende waren, inbegrepen) 36.49 afstam melingen waren van alcoholisten, 41.24 van tuberculoselijders, terwyi bjj 22 27 pCt. de oorzaak vau de tuberculose niet direct was aan te toonen. De invloed van het alcoholisme en van de direct aantoonbare erfelijkheid als oorzaak der tuberculose verschilt dus weinig. „Sedert de 18e eeuw", zoo gaat dr. Jousset voort, sis het alcoholisme als oorzaak der tuberculose ons reeds bekend. Maar vooral is 't Lancereaux, die daar toe heeft bijgedra gen, toen hjj in 186S in de Académie de Médecine zijn waarnemingen mededeelde om trent eeu groot aantal teringlijders van wie het meerendeel alcoholisten waren.' »Tnl van onderzoekingen zijn na dien tjjd nog omtrent dit punt verricht, en alle leiden tot de zelfde conclusiede invloed van den alcohol op de ontwikkeling der tuberculose is ontzaglyk groot. dat zyn zaak in goede handen was. Morgen zag hy Glaire weer en die gedachte maakte hem zóo vroo- lyk.dat zijnuitgelatunheid geen grenzen kende. De gravin bemerkte het eu waa er bedroefd over. Zou baar man dan toch gi-lyk bebben en bezat baar kind niet dat teergevoelige bart, dat zjj hem toeschreef? Verlangde hy nu alweer naar zijn garnizoen, het spel en bet biertafel? Het acbeen wel zoo. Ook de graaf was somber. Hans had nog heele- maal niet gebiecht, noch schulden, noch dwaasheden en hjj concludeerde daaruit, dat zyn Hans niet meer zooveel van hem hield en hein niet meer zoo ver trouwde al* vroeger. Hij verweet zich, hem onlangs een klein standje gemaakt te bebben. Dat wss niet alleeo zyn recbt maar ook zyn pliobt geweestmaar toch, wanneer hy geweten had, dat er een kleine vervreemding door zou zyn ontstaan, dan zou hy dat gesprek tot het laatste oogenblik verschoven hebben, of er later in een brief op teruggekomen zyn. Nut bad bet naar zyn vaste overtuiging toch geen nut gehad. Op de gedschte, dat HaDS niets te biechten uad in den zin, wsariu zyn vader dat bedoelde, kwam hy hee'emaal niet. Na bet diner nam hy den barou «Heen „Wat moest Hans zoolang by u Ik ben niet wautrouwend, maar dat de jongen u zoo'n lang afscheidsbezoek bracht en dat gijlieden alleen over onverschillige dingen gesproken bebt, wil er by my niet in. Hans verzwijgt my wat; u weet het, zeg bet my. De baron was even verlegen met deze vraag, maar spoedig had hjj een excuus en zeide hjj »Het bewijs hiervoor wordt ons ten dui delijkste getoond door de statistiek, die aan toont, dat er zekere overeenkomst bestaat tusschen de hoeveelheid verbruikten alcohol per hoofd m een bepaalde streek en het aantal teringlijders". De statistiek van Boudran toont dit ten duidelijkste aan. Hij heelt zijn eigen gege vens omtrent het alcoholgebruik in de ver- schillende Departementen vergeleken met de i cijfers van prof. Brouardel omtrent de sterfte I aan tuberculose. Ziehier het resultaat De eerste kolom geeft aan het aantal sterfgevallen op 10000 inwoners de tweede kolom het alcoholgebruik in Liters per hoofd 30 40 12.47 40 50 13.21 50 i 60 14.72 60 h 70 16.86 70 5 80 17.16 80 A 90 17.80 90 en hooger 30.70 De sterfte aan tuberculose loopt dus ge heel parallel aan het gebruik van alcohol, zoodat bij een gebruik van 12.47 L. per hoofd de sterfte aau tuberculose van 30 tot 40 personen per 10 000 inwoners bedraagt en bij een alcoholgebruik van t7.60 L. per hoofd de sterfte aan tuberculose het ontzag lijke cijfer van 90 en meer per 10000 inwo- uers aanwijst. Zoo zien we, dat in Bretagne, Normand ië. lie de France en Ljonuais de mortaliteit aan tering het grootst is, terwijl juist iu die streken de grootste hoeveelheid alcohol van geheel Frankrijk verbruikt wordt. Ziet naar Bretagne, waar de bevolking, ge wend aan allerlei ontberingen, uitmuntte door kracht en sterkte. Sinds het alcoholmisbruik daar algemeen geworden is (d. i. gedurende de laatste 60 jaren) is hel aatal teringlijders verviervoudigd. Alle schrijvers, die dit ooderwerp behan deld hebben, zijn 't er over eens, dat er een zeker verband is tusschen het alcoholisme en het veelvuldig voorkomen van tuberculose. Zoo zegtTribouletiu ziju »Traité de L'al- coolisme". Tegenwoordig bestaat er geen twijfel meer aau den directen invloed van alcoholisme op de ontwikkeling der tu berculose; de alcohol breDgt het terrein voor de tuberkelbacil in gereedheid". Prof. Brouardel deed dit nog duidelijker uitkomeu op het concres te Londen in 1902, toen hy zeide: Het alcoholisme is de mach tigste faktor iu de verspreiding der tuber culose. De krachtigste mensch, eens een dronkaard geworden, is zonder weerstands vermogen tegenover de tering. Over de ge- heele wereld gaat eeu wanhoopskreet op by het zien van de ellende veroorzaakt door den alcohol." Hooren we ten laatste wat Lebelle beweert "ratrent de verspreiding der tuberculose on der de Parijsche arbeiders „De Parijsche arbeider alcoholiseert zich eiken dag, zonder bet zelf te weten en be reidt op die wijze zijn organisme voor om eeu prooi te worden van de tuberculose. Eeus tuberculeus geworden, verergeren de meeste zieken hun lijden door te blijven drinken. Uit een onderzoek, loopende over 717 mannen, is mij gebleken, dat 80% van de tuberculeuse arbeiders alcoholisten wa ren en dat over 30 jaren het alcoholisme I voor uegen tiende de oorzaak zal zyn van longtuberculose onder de Parijsche arbeiders." Wanneer nu manneu van gezag /oo spre ken wanneer de cijfers zoo duidelyk het verband aantooneD, dan is het onbegrijpe lijk, dat de vereenigingen tot bestrijding der tuberculose, een zoo krachtig middel t»m tot haar doel te geraken als de drank bestrijding, bijna geheel ongebruikt laten. De stryd tegen tuberculose behoeft en mag zelfs niet geheel opgaan in een be strijding vau het alcoholismemaar aan den anderen kant mag die allerbelangrijk ste factor in den kamp tegen de verschrik kelijke volksziekte niet verwaarloosd wor den. Met onverbiddelijke logica dringt het zich aan ons opde strijd tegen de tuberculose is voor gedeelte 'n strijd tegen den alcohol. KENNISGEVING. Verlaging cokesprijzen. burgemeester" en wethouders van amersfoort, brengen ter algemeene kennis dat de pryzen dar cokes met ingang van 19 Mei 1908 nader zyn vast gesteld. „Zoudt u mij werkelijk nog als gast in uw huis duldsn wannneer ik u een varhaal van uw zoon, in vertrouwen gedaan, zou oververtellen zonder daarvoor toestemming te hebben Zoudt u dan nog ooit met my san de zelfde tafel willen zitten of écarté spelen V' .Neen, nooit, dat zweer .ik u." De graaf maakte van den nood een deugd eu schikte zich in het onvermijdelijke. „Maar éen ding kunt u my toch wel zeggen, baron; beeft Hans de eene of andere domheid be- gaau, die onaangename gevolgen kan hebben?" „Neen, en ik geef u my u woord, dat u alle reden bebt, op uw zoon trotecb te wezen." „Dan ben ik gerustgesteld en dan zal ik me ook verder niet kwellen met onnoodige zorgen. Komaan, nu we zullen nog wat skaten." Maar daartegen verzetten de dames nob in de eerste plaats Marianne. „Gelooft u nu heusch", vroeg zy aan den graaf, „dat ik langer dan een uur gereden beb om san te hooren hoe de heeren elkuar uitschelden wanneer ze niet goed spelen Ik wil met Hans praten, wat voorloopig niet meer gebeuren zal. En hjj is toch myn stille liefde, alleen al omdat hjj luitenant is." „Begin ie nu al weer?" vroeg Hans lachend. „Je baat je vader moeten meebrengen, dan zou ik Hans hebben afgestaan eu dan hadden we tooh kunnen spelen." „Mjjn vader is vandaag uaar de stad voor zaken. Dat beb ik u nu al driemaal verteld". De graaf bromde wat, sloeg het speeltafeltje dicht en ging in een stoel zitten. De geweldige rookwol geklopte cokes grof gemeten cokes parelcokes gruis 10. „0.55 „0.56 „0.85 per Hectolitsr bij afhaling van de fabriek. Voor de bezorging aan huis wordt 5 cents per Hectoliter meer gerekend. Amersfoort, 18 Mei 1908. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort, De Burgemeester, H. M. de Koningin-Moeder vertrekt heden avond half acht naarZweden. Voor schadeloosstelling wegens derviDg van inkomsten door opheffing der schutteryen wordt voorgesteld de Begrootingspost voor toelagen, enz. met f40000 te verhoogen. ken die bjj de lucht inblies, bewezen, dat hjj in geen al te goede bui *a«. „Voor bet afscheid kon u eigenlijk wel een paar fleaschen champagne geven", zeide Hanz en de Jon gedames ondersteunden dit verzoek. „Wanneer het je plezier doet, waarom dan niet?' Hjj btlde, gaf den bediende zjj a order* en met de champagne kwam al spoedig de vrooljikheid zelfs de graaf was met het leven zonder Kaarten tevreden toen hjj een paar gissen op bad. Zooala altyd waa ook nu de baron de matigste van allen. En dat was opzet. Hy was gast en wilde daarvan geen misbruik maken. De gravin zat ala altijd op haar plaats naast den schoorsteen. Daar zat zjj winter en zomer, of zjj alleen was dan wel bezoek bad. De anderen hadden huD stoelen in een kring gezet en Marianne voerde het hoogste woord. Ofschoon haar leven nitu bui tengewoons 1 ood en haar dagen tot vervelens toe kalm cn gelijkmatig voorbijgingen, wist zjj altyd wel wat te vertelleu en in haar levendigheid sprong tjj altyd van het eene onderwerp op het andere; nu eens vertelde zy van haar kippen, dan Weer van een brief, dieD zy gekregen bsd, dan weer vato baar bloemen. Tusschendoor plaagde zjj Hanz, die er in civiel, vooral in smokiDg, naar haar oordeel, veel beter uitzag dan in uniform, eu zelfs de een voudigste en onverschilligste dingen kregen door haar voorstellingen en het levendig, van haar verhaal iets beslist komisch. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1908 | | pagina 1