Stadsnieuws.
Ouder de les; h(j was werkelijk hoorende
doof en ziende blind en vooral teekenen en
handenarbeid waren uiterst treurig. Bij een
teekenles vertelde hij, dat zijn vader ziek was
en begon daarop hartelijk te lachen. Op de
vraag of nu de ziekte van zijn vader zoo'n
reden tot lachen was, kloi k het»wel neen
maar ik lag om dien jongen dien ik van
ochtend beo zien vallen". Toen bleek, dat hij
geen baas was over zijn gedachten en dat
daardoor ook de handenavbeid zoo slecht was.
Men begon van voren aan en er is een flinke
jongen van hem geworden. »Er is een wonder
met hem gebeurd, zeide zijn moederzijn
oudere broer heeft twee linkerhanden en
mijn man wil hem niet op 't werk hebben,
maar den jongste z il hij dolgraag in de leer
nem>-u, want die zal een best werkman wor
den".
Als een nieuwe klasse aankomt, worden
daaruit groepen gezocht, die samen kunnen
worden onderwezen, waardoor geen enkele
leerling meer voor spek en boonen zit, en
de strijd kan dan beginnen, een heele strijd,
vooral tegen hun soms allerdwaaste interrup
ties (een leerling leest „Arnold" een andere
vangt tiet woord half op en roept „hè ja,
voetbal"; een leerling leest „12 Juni" een
ander roept »19 October komt mijn broer
thuis", enz.).
Een eigenlijk leerplan is er nieter is
slechts een soort gids, waarin de onderwijzer
zeer veel vryheid wordt gelaten en de onder
wijzer moet zich afvragenhoe lang blijft
het kind ter school, wat kan het leeren en
wat niet, welke waarde heeft een of ander
vak voor dezen of genen leerling, welke
methode moet gevolgd. Gewoonlijk doorloopt
in 6 jaar een leerling 4 klassen met, zoo
mogelijk, 2 parslel-klassen van anderhalfjaar.
Veel vakken van het gewone Lager onder
wijs, als Geschiedenis, Aardrijkskunde, Na
tuurkennis, worden geschrapt, doch veel er
bij gedaan. Hei is beter dat een leerling kan
omgaan met een rijksdaalder dan dut hij in
de puntjes leert wat de grooisie gemeene
deelen is.
Het onderwijs wordt gegeven van hoog
stens 16 leerlingen per klasse, is te gelijk
klassikaal en individueel, terwijl in alle klas
sen op het zelfde uur het zelfde vak wordt
onderwezen, zoodat iemand die bijvoorbeeld
niet meekan met het rekenpii in zijn klasse
het rekenen in de lagere klasse kan bijwo
nen.
Aan de bestaande scholen in Nederland is
tbans reeds een keurbende van onderwijzend
personeel verbonden; naar -pr. meening
moeten dezen de nieuw op te richten scho
len leiden.
Feitelijke bezwaren tegen het oprichten
dier scholen bestaan niet meer spr. hoopte,
dat alle denkbeeldigo thans ook uit den weg
soutien zijn geruimd.
Na de korte pauze werd gelegenheid ge
geven, inlichtingen te vragen.
De heer Ru pp vroeg of het eonstueercn
der achterlijkheid per se moet geschieden door
een psych-ater en het schoolhoofd. Is dit wet
telijk, dan wel wenschelijk en indien achter
lijkheid is vastgesteld, moet men dan de
ouders overreden, dan wel kan men hen
dwingen, het kind naar de bijzondere Lagere
school te zenden
De loer Schreuder aiitwoordde.dat
het onderzoek evenrp'n verplichtend is nis
dit gebuele onderwijs. Ziju de ouders onwil
lig dan kan men toepassen art. 7 VII Leer
plichtwet.
Het niet nnoiig, dat een psychiater
onderzoekt, doch wel zeer wenschelijk, om
dat een leek niet kan maken de diagnose
van opkomende neurose en dergelijke.
De heer R u p p vroeg of er nog te Amster-
dan slechts éeD zoo'n school is.
De heer Schreuder Twee, ieder met
96 leerlingen, terwijl er een 600 achterlijke
kinderen zijn. Er komen dan ook meer scholen,
doch de heer De üauvage Nolting trad af
als Wethouder van Onderwijs.
De heer R u p p U sprak van kinderen,
die by gratie worden bevorderd.
De heer Schreuder: Die behooren
feitelijk bij ons; die twee jaar over éen
klas doen, kunnen wel op de gewone school
blijveD. Op den duur zal men wellicht voor
dezen de Mannheimer tusschenscbool in
voeren.
De heei Ru pp: Hoe zit het met de
standen
De heer Schreuder: Onze scholen
zijn toegankelijk voor alle kinderen. De
m. est gegoede ouders moeten wat meer
uitleggen en hun kind zenden naar aKIein
Warnsborn". Dat kost echter f1200.
De heer R u p pStaat het bijzonder
onderwijs, in den gewonen zin genomen,
geheel buiten uw school?
De heer Schreuder: Onze school ge
noot aanvankelijk Gemeente-subsidie, doch
kreeg later een zeer ruim Rijks-subsidie.
Zij is geen openbare, doch wel oen neutrale
school, opdat ook andersdenken, die anders
Katholieke- en Christelijke scholen zouden
bezoeken, by ons onderwijs kunnen krijgen.
De heer Spelberg: Wordt van Rijks
wege ook eenige bepaling gemaakt voor
do toekenning van het Rijks-subsidie?
De heer Schreuder: De districts
schoolopziener moet an btshalve deplaatsiDg
goedkeuren; dat is alles.
De heer Spelberg: Hier is onlangs
vanwege het Gemeentebestuur gevraagd naar
het aantal achterlijke kinderen. Ik ging bij
mijn antwoord uit van het standpunt, dat
leerlingen, die een last zijn in huu klasse en
die klasse tegenhouden, tot >le achterlijke
moeten gerekend; bijvoorboeldeen 12-jarige
die zit in een klasse van 9-jarigen. Is de
leeftijdsgrens van invloed?
De heer Schreuder: Die is geen be
zwaar, doch zulk een leerling is neg niet
altijd een typisch-acbterlijke. Wij moetende
kinderen h-'bben waarmee de I agere school
geen raad weet en die op de Lagere school
absoluut niet profiteeren. Het reeas zooeven
aangeduide Mannheimer stelsel voorziet voor
do lommen.
De heer Spelberg dankte inleider, hoop
te, dat diens reis niet te vergeefs zou zjjn
geweest, hetgeen wel ziju groutste belooning
zou wezen en sloot hierop de bijeenkomst.
Congres K. K. werklieden.
In het gebouw van den R. K. Volksbond
werd Zondag gehouden de Bondsvergadering
van R. K. worklieden-verecnigingen in het
aartsbisdom Utrecht.
De heer W. G. Klomp herinnerde in
zijn openingswoord, dat voor de eerste maal
deze bondsdag te Amersfoort word gehouden
en droeg de verdere leiding op aan den heer
H. Brouwer, uit Hilversum, den bondsvoor
zitter.
De heer Brouwer opende te half elf
de algemeene vergadering en sprak een woord
van welkoru tot de ifgevaardigdeu en in 't
bijzonder tot den heer Th. J. II. Bianchi,
diocesaan Secretaris der Katholieke sociale
actK Vervolgens herinnerde spr. aan den
heer Ktenders, uit Culemborg, dien de bond
op nauw 33-jarigen leeftijd door den dood
moest verliczt n en beval diens weduwe en
zeer jonge kinderen in den steun der leden
ten zeerste aan. De heer A. H. J. Engels,
te LeideD, Eere-voorzitter van don Rond kon
door eeu vergadering te Arnhem niet aan
wezig zijn.
Als bonds-secretaris is opgetreden de beor
Van Wijk, te Zwolle.
Uit den bond njn getreden deafdeeliügen
Doesburg met 40 en Vinkenveen met 100
leden, terwijl tuetraden Lonueker met 155
eu Winterswijk met 130 leden de bond telt
daardoor thms 37 afdeelingen met ruimiö200
leden, waarvan vertegenwoordigd wa-en 34
al'deeliogen door 30 vourzitters en 85 afge
vaardigden.
Ten slotte deelde de voorzitter mede, dat
het Dagelijksch bestuur van den bond is ge
nood bij de onthulling van het monument
van de. Schaepman, den eerste bumD-advi-
seur, te Rijsenburg op Maandag 13 Juli.
Aan de orde was een voorstel-Enschede
om krachtige pogingen in het werk te stel
len om te komen tot éen R. K. arbeiders-
weekblad voor geheel Nederland, bestaande
uit een hoofdblad met algemeene berichten
en een bijblad voor de mededeelingen uit elk
der vijf bisdommen; het abonnement zij ver
plichtend voor elk lid.
Hel dagelijksch bestuur had een uitge
breid prse-advies gegeven, waarin het o.m.
aanried voorloopig als bondsorgaan te behou
den »De Katholieke Werkman", welk blad
reedo 15 jaar bestaat en waarin het reeds
een en ander schrijft en dat bereids als
bondsorgaan wordt beschouwd.
Volgens matige berekening zou, bij aan
neming van het voorstel, ongerekend nog de
opbrengst van advertentiën, uit de winst
kunnen bestreden worden het salaris van
eeu bezoldigd propagandist ad f800 en diens
reis- en verblijfkosten ad f300, terwijl de
vereenigingen en de leden een financieel
voordeel zouden hebben o. a. door minder
kosten voor centrale vergaderingen daar het
dagelijks bestuur door het bondsorgaan
in beier contact komt met de afdeelingen.
Het groote voorleel is de bezoldigde pro
pagandist, die steeds disponibel is, terwijl
thans de leden van het dagelijksch bestuur
moeten vrijaf' vragen van hun patroon daD
wel wachten tot den vrijen Zondag en daar
door wel eens te laat komen als er een ar
beidsgeschil dreigt of reeds tot uitbarsting
is gekomen. Het bestuur wenschte in elk
der 5 bisdommen zoo'n propagandist.
Nadat de Voorzitters met bun afgevaar
digden nog even hadden geconfereerd over
deze toelichtingen, werden te half twaalfde
debatten geopend, welke duurden tot twee
uur en wuaraan twintig afgevaardigden deel
namen.
Veelal waren de groote afdeelingen, met
603 en meer leden en waar meer vak-actie
wordt gevoerd, voor en de kleinere, die meer
sociale actie beoogen, tegen het voorstel.
Vooral had men bezwaar tegen het weder
verhoogen, zij 't dan uok met slechts éen
cent, van de contributie; deze werklieden
betalen reeds zooveel voor allerlei kassen
(ziekenlouds, begrafenisbns, werkloosheid
verzekering, enz.). Ten andere ontvangen
velen hunner reeds hun vakblad en vreesde
inen bemoeilijking der vak-organisaties. Ook
vreesde men, dat de lauwen de hoogere con
tributie zouden aannem-m als excuus om uit
U treden of dat verenigingen en bloc zich i
zouden afscheiden van den Rond. Vry alge
meen was men «r togen, dat het abonne-
monr verplichtend zou zijn voor elk lider
zijn gezinnen ..wuarin 6 on moer leden wonen
zouden dan aan dat gezin 6 en meer exem
plaren moeten worden toegezonden? Ook
meende men, dat niet het bondsbestuur, doch
de plaatselijke vak organisaties moesten op
treden bij arbeidsgeschillen.
Do Voorzitter vatte het gespet kene
samen en gaf gelegenheid tot repliek, waar
van 7 aldeelingen gebruik maakten, waarna
de voorzitter dupliceerde. Spr. deed daarby
uitkomen dat 50 pCt. der afdeelingen nog
uilsluitend zich bewegen op het terreiu dei-
sociale organisatie, waaruit de vak-organisatie
geboren is. Het bondsorgaan, beter gewor
den ook door de berichten der gesalarieerde
propagandisten, zal de organisaties versterken
omdat het de leden individueel voorlicht.
Ware bij de oprichting van den bond de K.
W. verplichtend gesteld, de bond zou thans
zeker 12 000 leden tellen.
Spr. constateerde, dat uit de discussiën dui
delijk bleek de mirder goede financieele toe-
sland der afdeelingen en vorvolgdede con
tributie der arbeiders is gestopt in de muren
van hun vereeuigmg.sgebouweu. Ontdoet u van
dien last en ga weer vergaderen in een huur-
kamertje (applaus) en laat dit u, dieerover
deukt een eigen gebouw tl stichten, een les
wezen en doet dat niet.
Het bondsbestuur wist, dat vooral op finan
cieele gronden hi t voorstel niet zou worden
aangenomen, doch handhaafde het om de
oogen te openen voor den slechten toestand
van het huidig bondsblad en stelde nu voor
de volgende motie:
De algemeene vergadering (gehouden, enz.)
spreekt als haar overtuiging uit, dat de groote
meerderheid der aangesloten vereenigingen
in beginsel erkent de noodzakelijkheid van
het algemeen lezen van het bondsorgaan en
het aanstellen van gesalarieerde propagan
disten dat echter de bezwaren nog te groot
zijn om thans reeds definitief daartoe over
te gaandraagt het dagelijksch bestuur op,
rekening houdend met genoemde bezwaron,
de voorstellen nogmaals in studie te nemen
om, na weer besproken te zijn, op de eerst
volgende bondsvergadering een definitief be
sluit te nemen.
Na eenige discussie werd de motie aange
nomen met 75 tegen 7 stemmen (legen En
schede, Hengeloo en Haaksbergen Winters
wijk verzocht, als pas aangesloten afdeeling,
buiten stemramg te blijven).
De raiddagvergudeiing, welke kwart voor
driëen aanving, werd bijgewoond door den
bonds-adviseur, pastoor F. X. Bult, uit Bar-
neveld.
Het gebruik bij den bond is, dat de voor
stellen der afdeelingen met het prae-advi is
van het dagelijksch bestuur zes weken te
voren worden toegezonden aan de afdee
lingen na het verzenden van den beschrij
vingsbrief bad de afdeeling Utrecht den 4 Juli
twee nadere voorstellen ingezonden op baar
voorstellen. Het dagelijksch bestuur heeft die
nadere voorstellen alsnog ter kennis gebracht
van de afdeelingen, doch niet kunnen pi»-
adviseeren en wilde wel besprekingen er
over toelaten, doch de centrale bestuuisver-
gadering (dagelijksch bestuur plus voorzit
ters) Zaterdagavond gehouden, bad beslist,
dat geen conclusion konden worden genomen;
men meende niet verder te kuunen gaan
omdat de afdeeling handelde lijnrecht in
strijd met een besluit der vorige bondsver
gadering.
Het eerste voorstel van Utrecht luidde:
»de bond voere in alle afdeelingen in het
verplichtend zijn in de vakorganisatie, zoodat
zij die geroyeerd worden van de vakorgani
satie, ook geroyeerd zijn van de algemeene
organisatie". Haar nader voorstel luidde:
»de bond legge al zijn afdeelingen de ver
plichting op, haar leden te doen plaats nemen
in de vukafdeelingen en, waar deze vakaf-
deelingen nog niet bestaan, zijn invloed
aan te wenden tot het oprichten daarvan".
Op bet oorspronkelijk voorstel adviseerde
het bondsbestuur, dat het zich onthield van
inmenging in huishoudelijke zaken van do
aangesloten vereenigingen en de afdeelingen
daarvan, die veelal zijn aangesloten bij ar-
beids-seeretariaten. De bespreking kon over
gebracht in do vereenigingen en daar wel
licht veel nut stichten.
De Bonds-adviseur verhief zijn stem tegen
het niet volkomen correct optreden van
Utrecht, dat, na bet prue-advies op haar
eerste voorstel, i-en,'gewgzigd voorstel in
diende.
De vraag werd o.a. gedaan of de arbeids
secretariaten wel varen in het water waar
in ze moeten varen, vooral omdat er zoo
velerlei vakbelang in éen secretariaat zijn
vertegenwoordigd en of 'triiet beter zou zijn,
bedrijfs-organisaties te maken.
De Voorzitter concluded de, dat veel van
het bier besprokene meer thuis behoort op
het Ned. vakcongres dat 1 en 2 Augus
tus te Utrecht zal worden gehoudeD, en
waarvan spr. de bijwoning ten zeerste aan
beval. Spr. raadde uud, dat allen zooveel
mogelijk zullen voorstaan de sociale actie en,
in de vereenigingen waar vak-actie wordt
gevoerd, deze zoo sterk mogelijk worde ge-
gemaakt.
Een conclusie werd niet genomen.
Aan de orde was vervolgens een voorstel-
Utrecht»het vormen van sprekers".
Ook hierop had Utrecht een nader vooi-
stel indediend, luidend»den bond worde
opgedragen zijn medewerking to verleenen
tot het oprichten van sociaal-apologetische
cursussen in allo afdeelingen, zyn medewer
king te verleenen om personen van bijzon-
doren aanleg een aparte opleiding te laten ge
nieten zoodat zij ten slotte als sprekers kun
nen optredenen zijn medewerking te
te verleenen tot het verkrijgen van goed
ontwikkelde personen aan wie de leiding van
eendegeljjkeucursus ten volleis toevertrouwd."
De voorzitter zi ido, dat het dagelijksch be
stuur volkomen accoord gaat met het oor
spronkelijke en het gewijzigde voorstel.
Nochtans heeft deze vergadering, waar over
éen voorstel twintig afgevaardigden spraken,
bewezen dat zij wel durven en wel kinnen
spreken. Het dagelijksch bestuur hoopt spoe
dig voorstellen te kunnen doen.
Ten slotte kwam in behandeling de vol
gende motie der veroeniging Enschede»de
hondslag, overwegeude, dat het sluiten van
collectieve arbeidscontracten van groot be
lang is voor don socialen vrededat ver
wacht mag worden, dat, als de wet tot re
geling van arbeidscontract in working zul
zijn getreden, verschillende plaatselijke vak-
afdeeiingen met meer succes dan tot heden,
pogingen zullen kunnen doen om collectievo
urbaldsconiracten te sluiten; dat do wet het
sluiten van zoodanige contracten slechts zal
erkennen, wanneer de contractoemule ver
eenigingen rechtspersoonlijkheid bezitten;
dringt er bij verschillende besturen en leden
op aan, de tot hun vereeniging behooron-
de vakufdeelingen te bewegen tot het aan
vragen der Koninklijke goedkeuring barer
statuen.
Het pi ae-advies van het dagelijksch bestuur
luidde
Het dagelijksch Bestuur gaat volkomeu
accoord met de ingediende motie en acht
die aansporing aan de aangesloten vereeni
gingen tot baar vukafdeelingen noodzakelijk
voor de toekomst.
De afgevaardigde van Enschede, de motie
toelichtend, meende dat door het collectief
arbeidscontract grooter wederzydsch ver
trouwen en meer werlorzijdsche waardeering
tussehen werkgever en werknemer zou ont
staan.
De bondsvoorzitter merkte op, dat vela
patroons niet collectieve contracten zullen
aangaan, doch f'abrieks-roglementen ter tee-
keniug zullen aanbieden, die de voordeelen
voor de werknemers vrijwel alle wegnemen.
De motie werd hierop aangenomen bij
acclamatie.
Na afhandeling der agenda sprak de bonds-
adviseur een woord naar aanleiding van do
heuglijke gebeurtenis der onthulling van
het gedeukteeken voor den eersten advi
seur dr. Schaepman. Ruim vijf jaren heeft
het ilankbure Katholieke Nederland noudig
gehad om eenigszios hulde te brengen aan
den grooten doode en vele vijftallen jaren
zal het wellicht duren eer ook de orde
lievende werkman den zege zal hebben be
vochten. Evenals van dr. Schaepman moet
hjt devies van den Katholieken werkman
zyn: credo pugno (ik geloof en ik strijd)
eu wanneer hij d iarbij steeds den blik om
boog houdt en vertrouwt op den Almachtige
dan zal God, als Hy dat wil, helpen op den
tyd dien Hij wil eu de wijze als Hij wil.
Hierna werd de zeer druk bezochte
vergadering op de gebruikelijke wijze tegen
6 uur gesloten.
Iiot verluidt, dat de Regeering den directiën
dor spoorwegmaatschappijen heeft voorgesteld,
de invoering van den wettelnken (Amsterdam-
schcn) tijd te bepalen op 1 Mei 1909.
Dit voorstel is gunstig door de spoorwegmaat
schappijen ontvangen.
Mot ingang van 1 Mei 1909 zullen wij dus
waarschijnlijk in do dienstregelingen der spoor
wegen in ons land den Amsterdamschen tijd
vermeld vinden.
De Commissaris der Koningin in deze pro
vincie heeft, op verzoek van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel, de Gemeente
besturen van zijn gewest uitgenoodigd, hem zoo
spoedig mogelijk, in ieder geval voor 18 Juli,
op te geven lo of maatregelen zijn genomen in
het belang van de verzekering tegen de gelde
lijke gevolgen van werkloosheid2o bij bevesti
gend antwoord hem toe te zenden een exemplaar
van alle desbetreffende plaatselijke verorde
ningen, reglementen, enz., welke vnn kracht
zijn, zoomede do daaraan tusRcben de colleges
van II. en \V. en de Gemeonleraden gewisselde
stukken en de handelingen van de Gemeente
raden dienaangaande, en 3o mede te deelen of
op do begrooting een bedrag voor 1908 isuitgo-
trokken of voor 1909 vermoedelijk zal wordon
voorgesteld voor de subsidieering en do admi
nistratiekosten van bedoelde verzekering en, zoo
ju, welk bedrag, zoomede welke do uitkomsten
van die verzekering tot op heden zijn geweest.
Op de ontwerp-hogrooting der Provinciale
staten zijn voor 1901), voorzoover do instellingen
te Amersfoort betreft, de gewone subsidiën uit
getrokken: Ambachtsschool f3000, Industrie
school f 1500.
