Zaterdag 19
December 1908.
No. 7597
58e Jaargang
isidsSbSsr1MSRts
ƒ1.50
BLOOKERS
CACAO,
UEBSFOOBÏSCHE COURANT.
UITGAVE
firma a. h. van clèeff
te AMERSFOORT.
Verechynt Dintdag Donderuu
franco per post f 1.15. Adverteni
en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1.—
«L T^?.®ent ,elke.re8ei meer 10 cent. Bij regel-
adb0verDtenS cent^R
Bij advertODtiën vim builen de stad worden de incaaaeerkoeten in rekening gebracht.
BUREAU:
koategracht e
Poetbus». Tolephoon 18.
De Rijks-Hoogere Burgerschool te Harderwijk.
Toen tjjdens bet Burgemeesterschap van nu wijlen jhr. rar. T. A. J. van Asch van
Wyck er sprake van was, dat de gemeentelijke Hoogere Burgerschool te Amersfoort zou
overgaan aan het Ryk, omdat aan de Gemeente zulke zeer hooge kosten werden opgelegd
xeiteiijic door de omliggende Gemeenten, was een der rrgumenten van den toenmaligen
Minister vau Binnenlandsche Zaken voor de met-overneming, dat er wellicht afleiding zou
komen voer den stroom van buitenleerliof in.
Daarop kwam de Hoogere Burgerschool te Hilversum en vry spoedig daarna verluidde
het, dat voor een Ryks-Hoogere Burgerschool te Harderwijk werd geijverd.
Om Let belang, dat Amersfoort, als woonplaats, heeft bij het oDderw^s hebben we steeds
de beweging vóór en tegen de Rijks-school te Harderwyk gevolgdwe woonden daar de
vergadering by, in welke het Kamerlid mr. H. Smeenge op dim zoo guren Novemberdag
van 1906 het nut eener Hoogere Burgerschool daar ter plaatse voor de Veluwe betoogde
en gaven daarvan destijds een zeer omstandig verslag.
Zooals we kortelings meedeelden, is het stichten eener Ryks-Hoogere Burgerschool ook
thans by de behandeling der Staatsbrgrooting in de Tweede Kamer besproken en als ge-'
volg hiervan heeft het Dagelyksch Bestuur dier Gemeente aanleiding gevonden, een Nota
te richten tot d«n Gemeenteraad, waaraan we de volgende opmerkingen oDtleenen.
Opmerkingen van B. en W.
De opmerking is ongetwijfeld belangrijk, vooral voor
het Gemeentebestuur.
Voorzoover ons College bekend, heeft evenwel een der
gelijke aansluiting niet plaais gehad.
Het Comité heeft daarvan ook nimmer doen blijken.
Uit de rede van den heer
Reyne:
sik merk hieromtrent ver
der op, dat de ouders van de
kinderen die de schooi zouden
bezoeken, door buD aanslui
ting bij het destyds opge
richte Comité in Harderwijk
ondubbelzinnig hebben doen
uitkomen, dat zij wenschen
een overheidsschool."
„Ik heb hier een uittreksel
uit het Register der notulen
van de openbare vergaderin
gen van den Raad van Har
derwijk van 25 Januari 1907,
waarin ik zie, dat toen van
B. en W. van Harderwijk is
uitbegaan een prac-advies om
zich te richten tot de Regec-
ring met het verzoek om te
Harderwijk een Ryks Hoogere
Burgerschool te vestigen."
„het is opmerkelijk, dat de
beide Wethouders behoorden
tot die kleine meerderheid.''
Do mededeeling zou van eenig belang kunnen zyn,
indien ze juist ware.
Het prae-advies van B. en W. luidde echter juist
andersom.
Met aandrang werd den Raad voorgesteld, niet over
te gaan tot het aanwenden van pogiDgeo tot vestiging
alhier van eene R. H. B. S.
„men mag niet aannemen,
dat dit zou zyn nagelalen."
„terwijl hofbericht, waarop
de Minister zich beroept, niet
anders is dan een bericht van
den Burgemeester van Har
derwijk en twee andere par
ticulieren in die Gemeent
een oflicieuse mede
deeling".
Uit de rede van
mr. Smeenge:
„de Raadgratis
grond aanbood voor den bouw
en aanvankelijk er overdacht,
daarenboven een kapitaal be
schikbaar te stellen, zonder
dat men daarop is terugge
komen."
Opmerkelijk zou dit misschien zyn, als „de beide
Wethouders", waarmede toch zeker bedoeld worden de
Wethouders, die medewerkten tot het aan Z.Exc. den
Minister gerichte schrijven, indbrdaad tot die meer
derheid behoordec.
Dit is evenwei niet het geval.
De Wethouder Van Esveld stemde in de vergadering
van 25 Januari tegen het voorstel der Raadsleden om
bij de Regeeriug aan te dringen op de vestigiug van een
R. H. B. S. alhier.
Eerst toen dit aangenomen was, zyns ondanks, heeft hy
zich daarby nedérleggende, zijn stem gegeven aan het
voorstel tot het aanbieden van bouwterreinen dit laatste
aangenomen zijnde, zich natuurlijk ook aangesloten by het
voorstel in zijn geheel ('ie derde door den heer Reyne,
geciteerde stemming).
De andere Wethouder van heden maakte in 1907 nog
geen deel uit van den Raad.
Het besluit van den Raad van 25 Januari 1907 is viej'
dagen later op de volgende wyze tor kennis van de
Regeering gebracht:
„In de zitting van 25 dezer ontvingen wij yan den
Gemeentreaad de opdracht om by de Regeeriog met
bekwamen spoed aan te driDgen op de vestiging in deze
Gemeente van eene Rijks Hoogere Burgerschool met 5-
jarigen cursus, met tekennengeving, dat voor de stichting
der school, met bijbehoorende gebouwen' van Gemeente
wege, behoudens weltelyko goedkeuring, kosteloos de
becoodigde grond wordt Afgestaan.
Wij hebben de eer ons by dezen van de ontvangen
opdracht te kwijten. Burgemeester on Wethouders, enz.
Deze opmerking is wel zeer particulier.
De Minister heeft haar reeds beantwoord zie Hande
lingen bladz. 932, le kolom, laatste alinea.
Er ware, tot onderrichting, nog wel iets over te zeggen,
maar wy meenen legenover uwen Raad dit niet noodig
te hebben.
De Raad beeft bij besluit van 25 Januari 1907 gratis
grond aangeboden. Daarop is n i a.t Jl,pru^ekor"en-
Burgemeester en Wethouders hebben zonets echter ook
niet bericht. Wel het tegendeel.
üf de Raad er over gedacht heelt, kapitaal b^chikbaar
te stellen, in ons onbekend. Wel hebben j
voorstel ingediend om f50 000 van Uemeenlewege voor
dit doel te geveD. Na het prae-advies van B. en W.. waarbQ
ten sterkste ontraden werd hierop in te gaan, is dit voo
stel teruggenomen.
Is da prijs van een BUS
Inhoudende twee pond
DAALDERS
een zuiver poeder ven cacao.
NOOIT LOS verkrijgbaar.
„misschien bij sommigen
sympathie, bij velen ontstem
ming verwekt".
„nadat men het in den aan
vang beslist eens was".
Hier tor stede bleek van „ontstemming bi) velen" mots'
„gy, die eerst met ons hebt
medegedaan, zoowel in het
openbaar als op papier bet
denkbeeld hebt gesteund, wilt
nu wat anders".
„zonder don Raad te heb
ben gehoord".
ie op de hoogte is, weet immers,
verkrijging van gesubsidieerd
December 1906 met die van
„Dat men de bevolking
heeft geraadpleegd, blijkt uit
het antwoord van de Regee
riug evenmin."
Uit, de rede van mr.
graaf Van By landt:
„Ik erken, dat het Comité,
dat de bijzondere school wilde
oplichten, ook het geld niet
by elkaar heeft kunnen krij
gen."
»Ik geloof, dat meer in den
geest van de bevolking zal
igg en eene btjzondereschool."
Uit de rede van den
Minister van Binnen
landsche Zaken.
„Nu zou het zeer best mo
gelijk zijn, dat, wanneer er
een dergelijke quaestie weder
in den Gemeenteraad van
Harderwijk aan de orde kwam,
de uitslug van de stemming
audersoro zou zyn.
„Ik zeg niet, dat de gezind
heid veranderd is, ik weet
het niet en maak dus geen
toespelingen."
Uit de rede van mr.
Smeenge:
•Waarom dan niet een open
bare bynenkomst uitgeschre
ven en gevraagd, wat moet
ik den Minister antwoorden 1
„Hadden zy kracht willen
zetten aan hun bewering, dan
hadden zij een uitspraak moe
ten uitlokken van de bevol
king in haar geheel".
a. Dheer mr. Smeenge heefi zyne rede op de Concert
zaal te Harderwijk op 6 November 1906 besloten met te
zeggen, dat hjj het nog nergens zoo gemakkelijk had gehad,
want dat iedereen zweeg, en dat „men" het dus algemeen
hel hem eens was.
b. Het voorstel der 5 Raadsleden vond ernstige bestrij
ding bij D. en W. Het College was het met de heeren
voorstellers in het geheel niet eens.
c. In den Raad verwierf bet voorstel om een R. H. B.
S. te vragen éen stem meerderheid. Ook hier was men het
dus niet zoo beslist eens.
Ons is niet é«n geval bekend, op hetwelk deze uitlating
toepasselijk kan zyn.
En indien aliedereen, die i
dat de vooruilzichien tot ver
Middelbaar onderwijs van Decemöi
December 1908 zeer verschillen.
Deze opmerkiog zou er wellicht uwen Raad toe kunnen
prikkelen om zich over dat „uiet hooren" gevoelig te be-
tooneD, ware het niet, dat U bekend is, wat de Gemeente
wet ten deze zegt, in art. 179 d.„Tot het Dagelyksch
•bestuur der Gemeente, aan Burgemeester en Wethouders
•opgedragen, behoorthet dienen, overeenkomstig art 124
•van bericht en raad, tenzij dit bopaaldeljjk van den Raad
•verlangd worde".
Doze uitlating doelt, in dit verband, op de wenscheliJk-
heid om in sommige gevallen van overheidsweg een „refe
rendum" uit te schrijven.
Het raadplegen van de bevolking door de Overheid is
echter thans nog onwettig en mitsdien verboden.
Voor zooveel hier ter stede bekend, heeft een dergjlfyk
Comité nog niet om geldeiijken steun bjj de voorstander*
van bijzonder Middelbaar onderwijs aangeklopt.
Burgemeester en Wethouders waren zoo vrij, °°k
gelooven.
Van do 6 leden, die i.ich vóór het principieels voorstel
verklaarden (aandringen by de Regeering op vestiging
eener P. II. B. S. alhier) zyn er thans nog 3 lid van den
RSDb D leden, dia aicb lagen dit voorstel verklaarden,
znn allen nog Raadslid.
De 5 overigen, do heeren Gooien*. Versluy*. Poolen,
Vierhout eD Van Schouwen (do laatste nog niet toegala
ten) hebben nog geen gelegenheid gehad, zich over deze
zaak in den Raad uit le spreken.
Oo3 College weet dus evenmin of do gezindheid van den
Raad veranderd is.
Het zij ons verooi loofd, te verwijzen naar onze beant
woording hierboven. Toch gaat de spreker hier veel verdir
dan een referendum bedoelt.
Burgemeester en Wethouders zullen, zoolang dele denk
beelden nog geen vorm hebben verkregen m het jus coa-
stitutum, zich niet tot „openbar* bijeenkomsten wenden
ter vprkriiizine van een door hen te geven antwoord.
Er beslat daaraao vooralsnog ook weinig ti.ho.fta.
