Donderdag 28
Januari 1909.
No. 7615.
58e Jaargang.
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per S maanden fi.
franco per post f 4.45. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 125 elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Postbus 9.
Telephoon 19.
KENNISGEVINGEN.
De GEDEPUTEERDE STATEN der Provincie
UTRECHT,
Voorzieningen willende nemen tot het doen
opmaken der lijst van de Hoogstaangeslagenen
in 'a Rijke directe belastingen, ter benoeming
van leden voor de Eerste Kamer der Staten-
Generaal
Gelet op de 2de alinea van art. 102 der Wet
van 7 September 1896 (Staatsblad no. 154)
regelende het kiesrecht, enz., zooals die wet is
gewijzigd bij de Wetten van 31 December 1897
(Staatsblad no. 309) en 8 December 1900
(Staatsblad no. 208)
Noodigen de inwoners van dit gewest uit om,
bijaldien zij elders dan in deze Frovincie in
's Rijks directe belastingen zijn aangeslagen,
daarvan vóór den loden Maart 1909 te doen
blijken.
De Gedeputeerde Staten voornoemd,
F. D. SCH1MMELPENNINCK,
Voorzitter.
L. J. RIETBERG, Griffier.
Utrecht, 19 Januari 1909.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMER8FOORT
brengen ter algemeene kennis, dat bij Konink
lijk besluit van 7 Januari 1907, no. 72, i« goed
gekeurd de uitbreiding door het Departement
van Oorlog van de op het terrein der Lnfanterie-
kazerne alhier gelegen patronenbergplaats, over
eenkomstig de bij dat besluit behoorende be
schrijving en teekening.
Amersfoort, 26 Januari 1909.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Burgemeester,
WUIJTIBRS.
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
NATIONALE MILITIE.
LICHTINGEN 1909 en 1910.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
brengt Let navolgende ter openbare kennis,
inzonderheid van de ter volledige oefening in te
lijven lotelingen der lichting van 1909 en van
de ingeschrevenen voor de lichting van 19IO.
Voortaan zullen de ter volledige oefening in
te lijven lotelingen eener lichting worden afge
leverd in twee gedeelten, namelijk in een voor
jaarsaandeel, welks aflevering tusschen 1 en 15
Maart, en in een najaarsaandeel, welks aflevering
tusschen 16 en 30 September zal plaats hebben.
Daar de reden van vrijstelling wegens broe-
derdienst in den vervolge reeds moet bestaan op
1 Augustus van het jaar, waarin de loteling,
over wien uitspraak moet worden gedaan, voor
den Militieraad zijne aanspraak op die vrijstelling
zal hebben te doen gelden, zou bet geval zich
voordoen, dat van twee opvolgende broed ;rs, van
wie de oudere in het loopende jaar moet worden
ingelijfd en de jongere is ingeschreven voor de
lichting van het daarop volgende jaar, deze
jongere broeder in bedoelde zitting van den
Militieraad den dienst van dien ouderen broeder
niet zou kunnen inroepen tot staving van zijn
recht op vrijstelling wegens broederdienst, indien
deze oudere broeder werd afgeleverd bij het
najaarsaandeel.
Om dit bezwaar te ontgaan, zullen de lotelin
gen, die een jongeren broeder hebben, welke in
vorenvermelde omstandigheid verkeert, steeds
worden afgeleverd bij bel voorjanrsaaudeel.
Bij de inschrijving voor do lichting van 1911
en v ilgende lichtingen zal bij de nangifte ter
inschrijving reeds dadelijk aanteekening worden
gehouden van hen, wier aflevering, bij aanwijziDg
ter volledige oefening, om de hiervoren vermelde
reden steeds in het tijdvak van 1 tot 15 Maart
behoort te geschieden.
Voor de lotelingen der lichting van 1909 en
do ingeschrevenen der lichting van 1910 ziju
de daarvoor vereischte gegevens uiteraard ter
Gemeente-Becretarie niet bekend.
Mitsdien worden de ter volledige octening in
te lijven lotelingen van 1909, die een broeder
hebben, welke is of alsnog moet worden iuge-
gesefcroveu voor de lichting van 1910, uitge-
noodigd zich
zoodra mogelyk, in elk geval vóór
3 Februari a.s.,
ter Gemeente-secretarie te vervoegen, terwijl ook
do ingeschrevenen voor de lichting van 1910,
die een broeder hebben, welke in Jannari 1910
moet worden ingeschreven voor de lichting van
1911 mede worden verzocht, zich zoodra mogelijk
r Secretarie aan te melden.
Amersfoort, 28 Januari 1909.
De Burgemeester cier Gemeente
Amersfoort,
WUIJTIERS.
Denkt aan de Kiezerslijst.
In dit jaar zullen de kiezers worden op
geroepen om te voorzien in periodieke va
catures voor de Tweede Kamer der Staten-
Generaal en voor den Gemeenteraad, van
welken laatsten een derde der leden den
eersten Dinsdag van September aftreedt.
Ieder, die in de termen valt om op de
Kiezerslijst geplaatst te worden, zorge dan
ook, dat zyo naam op de lijst voor 1909-
1910 voorkomt.
De tijd om aau de samenstelling dier lijst
met allen ernst te arbeiden, is thans ge
komen, want vóór 15 Februari a.s. moeten
de aangifteu geschieden teD Gemeentehuize.
Kortelijks laten wij hieronder volgen, wat
men, met het oog op de samenstelling der
Kiezerslijsten, behoort te weten.
Belastingkiezer is hij, die over het
laatste dienstjaar al zijn aanslagen in de
Rijksbelasting heeft voldaaD. Die belastingen
zijnPersoneele belasting, Grondbelasling,
Vermogensbelasting en Bedrijfsbelasting.
Deze aanslagen behoeven niet te loopen
over een vol dienstjaar; men moet eenvou
dig de verschuldigde belasting op tijd heb
ben betaald.
Belastingkiezers behoeven zich niet aan te
gevenzij worden ambtshalve op de Kie
zerslijst gebracht. Het kan echter geen
kwaad, zich in tijds er van te overtuigen
of dit werkelijk is geschied.
Alleen zij, die mede-eigenaren zijn in een
onverdeelden boedel, waarvoor in 1908
Grondbelasting is betaald, terwijl hun aan
deel in de belasting f 1 bedraagt, behooren
zich tusschen 1 en 15 Februari aan te geven
te Secretarie, waar zij een formulier ont
vangen dat vóór 15 Februari ingevuld en
onderteekend daar moet worden ingeleverd,
met het belastingbiljet.
Wie verhuilde naar een andere Gemeente
en in een vorige belasting betaalde, dient
zich eveneens aan te geven, met overleg
ging van het voldaan geteekendo belasting
biljet.
De Rijwielbelasting feit niet mee.
Wie op l Februari zijn belasting nog
niet beeft voldaan, krijgt van den ontvanger
een waarschuwing thuis, een gratis waar
schuwing, waarin gezegd wordt, dat, is de
belasting op 1 Maart niet voldaan, men niet
op de Kiezerslijst komt,
Alle overige kiezers (d.w.z. de huur-,
inkomen-, spaarbank- en exameukiezers)
behooren zich aan te geven tusschen 1 en
15 Februari ter Secretarie. Zy ontvangen
een formulier, dat ouderteekend en ioge-
vuld moet worden ingeleverd aan het Ge
meentebuis.
H uurkiezer is bij, die op den Sisten
Januari sedert 1 Augustus van bet vorige
jaar in een huis of deel van een huis heeft
gewoond van een huurwaarde, voor iedere
Gemeente bepaaldzou voor Amersfoort
stad op f 1.50 en voor Amersfoort overig
deel op fl.— per week. Men mag in dien
tijd ook éénmaal verhuisd ziju, mits dan
iider der woningen den huurprijs beeft,
door de wet vastgesteld.
Doch hier komt nog iets by.
Men kan echter ook kiezer worden wan
neer het huis of gedeelte van het huis, dat
men bewoont, niet den geëischten huurprijs
heeft, doch wanneer men in zijn woonplaats
grond in huur heeft en samen daarmee het
voor de Gemeente geldende bedrag wordt
verkregen. Natuurlijk moet men dien grond
minstens sedert 1 Augustus van het vorige
jaar in huur hebben.
De huurkiezer moet zich aangeveD. Alleen
wanneer hy in de zell'ie woning bleef als
het vorige jaar, en bij stond reeds op de
Kiezerslijst, is aangifte niet noodig.
De bepalingen voor de huurkiezers gelden
ook voor de schippers; zy moeten alleen
den vastgestelden tijd een schip in eigendom
of huur hebben gebad van minstens. 24 ku
bieke Meter inhoud, of 25 000 K.G. laad
vermogen.
Loonkiezers zijn zij, dia van 1 Janu
ari van het voorgaande jaar tot 31 Januari
van het volgende achtereenvolgens bij niet
meer dan twee personen, ondernemingen,
openbare ot bijzondere instilliogen in dienst
betrekking zijn geweest, en daar een loon
hebben genoten, dat ook voor iedere Ge
meente in de wel is vastgesteldzoo voor
Amersfoort f400 of f300.
Het loon, in vaste dienstbetrekking door
de v r o u w genoten, kan worden geteld bij
dat van den man, en evenzeer bet halve
loon van minderjarige, inwonende kinde
ren. Wanneer dat alles samen het door
de wet geëischte bedrag haait, kan de man
kiezer worden.
Men behoeft niet meer het juiste bedrag
van loon of inkomen op te geven, doch kan
volstaan met de verklaring, dat het loon
bet door de wet gevorderde bedrag bereikt.
Als loon wordt óok gerekend het pensioen
of de lyfrente, door openbare instellingen
verleend en ook dat, door ondernemingen
ol bijzondere instellingen uitbetaald.
Natuurlijk blijft het bedrag van het in
komen voor iedere Gemeente onveranderd.
Ongevallenrente wordt óok als loon be
schouwd.
Staat in een of ander bedrijf in den regel
het werk gedurende een gedeelte van bet
jaar stil, dan wordt de tijd, waarin niet ge
werkt wordt, toch als diensttijd beschouwd.
Is men ten hoogste twee maanden ziek, dan
wordt tocli het loon gerekend ontvangen te
zijn.
Ook de kost en in de inwoning wordt als
loon gerekend naar een daarvoor bij de
wet voor iedere Gemeente vastgesteld bedrag;
zoo voor Amersfoort vrije woning of in
woning f75 of 37.50, en vrije kost en inwo
ning f275 of f200.
Wie op Zon- en Christelijke feestdagen
den kost niet geniet, behoeft voor deze da
gen niets af' te trekken. Hij wordt toch ge
rekend vollen kost en iowoning te genie
ten.
De bepaling voor de inwonen le zoons zijn
de zelfde gebleven.
Loonkiezers moeten zich ieder jaar op
nieuw aangeven tusschen 1 en 15 Februari.
Grootboek of Spaarbankkiezerjs
zijn zij, die op 1 Februari 1908 sedert een
jaar den eigendom met recht van vrije be
schikking hebben van ten minste f 100 (no
minaal) ingeschreven in de Grootboeken der
Nationale schuld of van ten minste f50, in
gelegd in do Rijks Postspaarbank, een Ge
meentelijke spaarbank of een spaarbank,
beheerd door het bestuur van een rechts
persoonlijkheid bezittende vereeniging, een
Naamlooze Yennootschap, van een coöpera
tieve vereeniging of van een stichting.
Hy, die op dezen grond reeds het vorig
jaar kiezer was en voor wien die grond ook
thans nog beslaat, behoeft zich niet opnieuw
aan te geven.
Exameukiezers zijn zij, die met goed
gevolg gebben afgelegd een examen, inge
steld door of krachtens de wet of aangewe
zen bij algemeenen maatregel van bestuur
en in verband slaande met de benoembaar
heid tot eeuig ambt, de vervulling van
eenige betrekking of de uitoefening van
eenig bedrijl of beroep.
Hij, die op dezen grond het vorig jaar
reeds kiezer werd, behoeft niet opnieuw
aangifte te doon.
De formulieren voor de verschillende aan
giften zijn kosteloos verkrijgbaar Ier Ge
meente-secretarie.
Al het bovenstaande geldt voor de kies
bevoegdheid voor de Tweede Kamer.
Voor de kiesbevoegdheid voor de Provin
ciale Staten zijn bij de Kieswet de zelfde
eiscben gesteld, met dien verstande, dat men
bovendien ingezeten der Provincie moet zijn.
Voor de kiesbevoegdheid voor den Ge
meenteraad gelden de zelfde eischen als voor
de Tweede Kamer, met dien verstande, dat
men bovendieu ingezetene der Gemeente
moet zijn en dat die categorieën, die niet
tot de belastingkiezers behooren, tevens
over 1908 voor een zeker bedrag in de
plaatselyke directe belasting moeten zijn
aangeslagen geweest en op 1 Maart 1909
dat bedrag voldaan hebben.
Herinneren we ten slotte, dat in het al
gemeen bet kiesrecht aan bovengenoemde
categorieën van personen wordt toegekend,
wanneer zij zyn mannelijke ingezetenen des
Ryks, tevens Nederlanders, die den leeftijd
van 25 jaren hebben bereikt.
Wie dit jaar op 15 Mei zijn 25ste jaar
bereikt en in de termen valt, kan dus
kiezer worden.
Lijkverbranding,
Een groot aantal belangstellenden, waarbij veel
dames, was gisteravond opgegaan naar het loge-
gebouw om den heer Marius A. Poel, architect
te Hilversum en Bestuurslid der Ned. vereeni
ging voor facultatieve lijkverbranding, te hooren.
Spr. zeide, dat dit een onderwerp is, dat ve
len wel met tegenzin aanroeren, omdat het zoo
luguber is, doch dat ten volle waard is te wor
den besproken en met kalmte beschouwd op
dat men, als de laatste ure slaat, het hoofd even
kalm kunne neerleggen als na een welbesteden
dag. Het doodzwijgen er vaa is struisvogel-poli
tiek, daar het geldt een onomstootelijk feitsich
onverschillig houden over hetgeen zal geschieden
met het stoffelijk hulsel, onder voorgeven van
„ik weet toch niet na mijn dood wat er met
me gebeurt", is al even laakbaar.
Maar waarom dan breken met de oude tra
ditie van het begraven en terugkeeren tot het
oudere procédé der verbranding, zij 't ook in
nieuwen vorm Omdat de dooden moeten ver
wijderd om het algemeen belang, wegens de
nevenfactoren bij de ontbinding. En daartoe is
het meest verkieslijk de wijze, welke het meest
in overeenstemming is met de hygiënische en
de economische eischende lijkverbranding.
Door lichtbeelden werden nu voorgesteld de
lijkbezorging in de oudste steen-periode (een
hol, afgesloten door een steen), in de neolieti-
sche periode (de hunuebedden met hun graf
kamers), in het brons-tijdperk (de tumuli), een
hunnebed van een Zoeloe-kaffer, een grafkamer
van Indianen, een reuzengrafkamer in Dene
marken, een uitgeholde boom als lijkkist met
zijn twee deksels, een grafheuvel met urnen,
Egyptische mummies met sarcophagen, zoo in
pyramiden als rotsgraven, luchtgraveu in war
me landen, bij Indianen, op Timor en de Te-
nimber-eilanden, de zeer onhygiënische grafkel
ders boven den grond (als het Haarlemsche
mausoleum), de catacomben te Rome, het bij-
7-cttec. van lijken in de Ganges en in zee, enz.
Spr. deed uitkomen, dat ook het vuur lang
grooten invloed heeft gehad om net stoffelijk
overschot te 'doen ontleden, tot, door het ver
dwijnen der bosschen, naar een andere wijt»
van lijkbezorging moest omgezien en herinnerde
dat de eerste Christenen werden verbrand als
zij van Heidenschen- en begraven als «ij van
Joodschen oorsprong waren.
Karei de Groote stempelde het begraven tot de
Christelijke wijze van lijkbezorging, ook omdat
de leer der opstanding in strijd was met bet
verbranden. in,
De kerk had door het begravon, eerBt
later bij de kerken, groote inkomsten en wiet
met alle middelen een eiQde te maken aan het
verbranden, behalve als in de Middeleeuwen
na zeer groote veldslagen.
Eerst in 1829 werd gewezen op het hygië
nisch en te gelijk economisch voordeel van
lijkverbrandingden grootsten stoot gaf echter
Jaoob Grimm, terwijl na hem prof. Mo'.eschot
de groote waarde der lijkverbranding in 't licht
stelde.
In 1874 dacht Siemens zyn eorstenj later veel
verbeterden, oven uit en in 1876 verrees bot
eerste crematorium te Milaau thans zijn er
vele crematoria in bijna alle beschaafde landen,
behalve in Nederland, België, Oostenrijk eu
enkele Balkan-staten. Spr. zette nu uiteen de
hygiënische, esthetische en economische voor-
deelen der lijkverbranding.