Donderdag II Maart 1909. No. 7633. 58e Jaargang, BLOOKER'S CACAO Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1.— franco per post 1.45. Advertentiën 1—6 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel- firma a h. van cleeff te AMERSFOORT. plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAU kortegracht 9 Jtbus y. Telephoon 19. Ons Carthago. De oude Romeiuen hadden een Senaat, waar evenals in onze Parlementen, Hui zen, Kamers en Landdagen, redevoerin gen werden uitgesproken. Ze zijn al oud die redevoeringen en toesprakenmaar men zegt, dat ze in degelijkheid die van onze politieke voormannen verre over treffen. En we vreezen dat „men" hier de waarheid spreekt. Wat dunkt u, zou over een eeuw nog éeu Nederlander grijpen naar de Hande lingen der Staten-Generaal Eene of andere oude boekenwurm uitgezonderd, niemand. Maar wel leest men en drukt men nog de redevoeringen der politieke mannen uit het Rome van twintig eeuwen her. Een dezer onsterfelijken heet Marcus Porcius Cato, genaamd de Oudere. Deze wjjsgeer had, ter oorzakj van eeu ware of vermeende beleediging, een onuitroei- baren haat opgevat tegen de republiek Carthago. Zoo n haat zou men niet zoeken bij eeu wijze, maar de historie stelt het geval boven allen twijfelwe trekken dus dezen onverstandigen haat van C.lto's reputatie eenvoudig af. Wat die wijze raau nu ook in den Senaat voordroeg, welk onderwerp hij ook besprak, steeds eindigde hij zijn toespraak met deze woorden: „eu ten slotte, mijn heeren, beu ik de meening toegedaan, dat Carthago moet verwoest worden". In menige gezellige huiskamer, menige welbezochte sociëteit is 't onderhoudend gesprek gesloten met bijua gelijkluidende woorden. Wij Christenen kunnen ons echter in deze niet beroepen op den heidenschen Cato Neen, wij hebben een ander Carthago, dat verwoest moet wordeu. Ons Carthago is geen met ons con- curreerende Staat, ligt niet buiten onze grenzen, is niet met bommen, granaten en repeteergeweren te lijf te gaanWas het dat maar zoowe zouden den Minister gaarne 9 millioen voorschieten om het van den aardbodem te verdelgen. Ons Carthago buist in ons, wroet in onze gezinnen, verwoest onze gezondheid, spot met ons roepen om een menschwaardig bestaan, verslindt onze weekgelden, doodt onze vrouwen en kinderen, verleidt ons tot allerlei zonden, bevolkt de gevange nissen en krankzinnigen-gestichten. Ons Carthago woont in onsons Car thago is onze hartstocht voor bedwel mende dranken En dat Carthago moet verwoest wor den Ge kunt in ons van couranten over vloeiend vaderland geen blad ter hand nemen of ge viudt er geschreven van pogingen om den meusch te verheffeu, te beschaven te veredelenvan werk stakingen om 't loon verhoogd te krijgen; van noodkreten over werkloosheid; van instellingen ten nutte van den minderen man. Het Toynbeewerk is alom krachtig ter hand genomen. De grootsche inrich tingen zjju onuitputtelijk in het zoeken naar middelen, ten einde den werkman te verpoozeu. Onze instellingen van liefdadigheid moeten iedere aanvraag om onderstand beschouwen door een wantrouwendeu bril en durven geen geld te geven, om dat het gevaar groot is, dat het in de kroeg terecht komt. De jenever loert op de hoeken van alle wegen. De jenever is ons Carthago, dat verwoest moet worden Ook de onderwijzers zijn dit gaan in/.ien. Zij, die beter weten dan anderen hoe de jeugd gebukt gaat onder den jenevervloek, hoe alle pogingen om de arme kinderen voedsel en kleediug te verschaffen, nfstuiten op vaders harts tocht voor sterkedrank, gorden zich aan tot den strijd tegen onzen machtigsten nationalen vijand. Daar moet het heen, anders is er geen helpen aan. Aan halfslachtige pogingen hebben we genoeg gedaan. Het heeft een tijd geklonkenbrouw goedkoop bier en stel dat tegenover den jenever! Nu is het bier goedkoop en goedwat heeft het uitgewerkt? Nog wordt er tachtig millioen aan sterkedrank opgedronken. Ook heeft men gehoordlaat ons ma tigheidsgenootschappen oprichtenWat hebben ze uitgewerkt Er is maar éen weg voor den armen lijder aan drankzucht, en die weg gaat niet door het bierhuis, wordt ook niet bepaald door de matigheid. Er is maar éeu weg en die islaat het gebruik van sterkedranken Niet zeggen dit glas zal het laatste zijn maardit glas is het laatste geweest. Alschaffen is het eenige radicale middel. En zij, die dan matig kunneu zijn, moeten zich, ter wille van het groote nationale belang, ter wille van hun duizeuden ongelukkige medeburgers, een kleine opoffering getroosten en mede afschaffen. In éen bond moeten allen die 't wel meeneu, zich aangorden tot den strijd tegen de honderden drogredenen, waarmee men 't gebruik van jenever zoekt te verontschuldigen. Geen sterkedrank drinken en geen sterkedrank schenken, moet de leuze worden vau elk beschaafd Nederlander We hebben 't jaren lang beproefd met weinig drinken en matig schenken, maar... ge weet het: tachtig uiillioe:) is 't resultaat. Schiedam moet gesloten worden. Zeg niet: die arme Schiedammets. Zij zullen toch wel den kost verdienen, als maar eerst die millioenen vlot worden, die nu iu den drank gestoken zijn. Eén kleiu exempel. Ten Noorden van Japan ligt het kleiue eiland Okoeshiri, dat in 1864 ongeveer 200 bewoners telde, meest visschers. Deze anue lieden waren in dat jaar zoodanig door den drankduivel bezeten, dat alle huizen in verval, alle wegen oubegaan- baar waren en geld voor netteu niet gevonden kon wordenalles ging weg aan drank. Toen waagden een paar mannen een poging om de bevolking uit haar ellon- digeu staat op te heffen. Ze eischten volkomen onthoudiug eu na heftigen tegenstand kregen ze gedaan, dat alle bewoners de belofte van onthoudiug af legden voor den tijd van vijf jaren. Na dien termiju was 't eiland herbo ren in een paradijs; de bevolking was sterk tsegeuoinenalle woningen waren iu goeden staat; het in netten belegde vermogen der gemeenschap was vertien voudigdalle wegen waren bestraat; vier groote korenschuren met rijst gevuld eu het braakliggend land met hennep bezaaid. In 1889 hebben de bewoners de belofte hernieuwd eu Japan staart met verbazing op den grooten ommekeer, dien dit kleine Sta er op DAALDERS te ontvangenIe goedkoop en goed. eiland te aanschouwen geeft. Laat éen plaats in Nederland, om 't even welke, dit eens navolgen. Zwartkijkers. Madame De Thèües heeft het jaar 1909 als kleur de roode toegedacht1906 was het gr\jze jaar, 1907 het kleurlooze, 1908 had tal van kleureD, 1909 wordt het roode jaar, want het is de beurt geworden van Mars. Oorlog krijgen wij stelligte beginnen in Augustus, eeu ernstige internationale crisis, dureude tot Februari 1910. Tegelijk groote rampspoeden in het verre Oosten. Trouwens Je Europeesche oorlog zal zijn oorzaak niet in Europa zelve viuden, doch doch daarbuiten volstrekt niet zeker Marokko. Om voorloopig bij Europa te blijveD, wordt Oostenrijk de groote mogendheid Duitsch- land daarentegen heeft zijn tijd gehad. Rouw in de Keizerlijke familie en daarop ernstige tijden, daar het iu den druk zal ko nen tusschen Latijnsche en Slavische in vloeden. In Engehnd óok een smartelijke rouw. in Italic, in Rome zelfs tweemaal rouw. Voor beide Rijken vloeien moeilijkheden daaruit voort. Spanje gaat een gelukkige toekomst te emuetde kwade jaren zijn daar voorbij; de jonge regeerders zya de stormen te bo ven. Voor Europa is er dan nog sprake van een kleiue Mogendheid, die duister bedreigd wordt. Men kan er slechts, naar gissen welk land bedoeld wordt. Verder zal de winter lang zijndaar te genover Zi\ de eerste oogst verschroeien. üp kunstgebied geen nieuwe groote wer ken. In zaken gelukkig voorspoeddoch niet op de geldmarkt. De modes zullen wat degelijker worden minder opzichtig. Overeenkomstig de traditie bevat de be kende almanak van Moore voor het jaar 1909 een serie voorspellingen, die de politieke mannen van Europa kippenvel zouden bezor gen, indien ze ai die geprofeteerde gebeur tenissen nalezen. Geen enkele vroolijke noot wisselt de sombere reeks af. Gedurende de eerste drie maanden 1909 zullen de Staalshoolden van Europa vol gens Moore „moeilijke" tijden doorleven. Zouder verder iu bijzonderheden te treden, wil hij Rusland nog waarschuwen voor een tijdperk van ernstige tijden. «De dood zai de hand leggen op vele hooge personages". Een beroemd geleerde zal verdwijnen van het wereldtooneel als een eenvoudige Lemoi- ne. Ongeregeldheden in Perz>ëde Sjah zal er byua het leven bij inschieten. In Maart zal een groot Staatsman sterven. Op 't oogenblik, dat de zon iu het tee- ken van de Kroelt zal komen of omniet als de sterrekundigeo te spreken wan neer wij den 22u Juni 1909 naderen, zal de Britsche handel een knak krijgen, en de inkomsten des Rijks zullen slecht binnen komen de Beurs zal verslappen en Banken zullen springen. September zal een harde maaud voor de Staatshoofden worden. Engeland zal in con flict geraken met zijn koloniën. De Keizer van China zal in gevaar komen, vermoord te worden. Daarbij zal de lijst der ongelukken, door den almanak te voren reeds voorzien, niet ophouden. De totale zonsverduistering, welke den '23n December zal plaats hebbeD, zal een zeer gevaarlijke periode voor Engeland aan kondigen. Het aantal sterfgevallen onder de Engel- scbe aristocratie zal groot wezen en Koning Edward moet de grootst mogelijke zorg aan zijn gezondheid besteden, welke in groot gevaar zal komen. Gelukkig zijn èn madame De Thèbes èn de man, die deze rubriek van Moore's al manak vult, broodetende profeten. Wie 't moois bewaart, kan eens nagaan wat tr van uitkomt. De gehuwde onderwijzeres. De zaak is ook elders aan de orde. Verleden week zija twee Kon. besluiten uitgevaardigd, rakende de positie der ge huwde onderwijzeres. In het eerste werd afgekeurd eeD Raadsbesluit om eervol ont slag te verieenen aan een onderwijzeres wegsns zwangerschapin het tweede werd te niet gedaan een voorschrift, dat bij ver- lol wegens zwangerschap de jaarwedde zou stilstaau voor den duur van dit verlof. Beide besluiten juicht de «Nieuwe Cou lant" toe, maar zij komt op tegen den wenk iu de overwegingen gegeven, dat aan onder wijzeressen bij het in het huwelijk treden eervol ontslag behoort te worden gegeven. Hei blad keurt zulk een wenk al op deze gronden Ten eerste, wyl het een omweg is om te bereiken wat men als algemeenen regel in een Gemeenteverordening niet opnemen kan. Herhaaldelijk werden algemeeue bepalingen, doelende op ontslag bij huwelijk van onder wijzeressen, op grond van art. 151 Gemeente wet ongeldig verklaard. Ten tweede, wijl het een in zijn werking als straf gevoeld gevolg verbindt aan een vrije en natuurlijke handeling van een amb tenares, aan wier vryheid in dit opzicnt door de wet geenerlei beperking is opge legd. Ten derde, wijl bet niet als vaststaand kan worden aangenomen, dat de schadelijke gevolgen, welke uit den gehuwden siaat eener onderwijzeres voor het onderwijs kun nen voortvloeien, zich iu den regel zullen voordoen, noch ook dat de «zwarigheid", waarvan de Minister gewaagt, voor de onder wijzeres zelve uit haar huwelijk voortkomen zul. Ten vierde, wyl het overheidsgezag (Lands- of Gemeentebestuur) met heeft uil te maken, hoe volwassen personen, óok al zynzy amb tenaar in hun eigen belang hun particuliere leven hebben in te richten. „De menschen die een huwelijk sluiten, moeten zeil beoor- deeleu of zij de moeilijkheden waarvoor zjj komen te staan, aandurven, of niet, en moe ten zelt weten, wat in bun omstandigheden het geschiktste is" het woord is van den heer De Savomin Lohraan. Om al die redenen betreurt hel blad, dat hier vau de allerhoogste plaats den Gemeen tebesturen is beduid, „dat het ia den regel gewenscht is, aan eeu onderwijzeres, die een huwelijk aangaat, op dien grond eeo eervol ontslag te verleeueo". In den regel wil hier zeggeDaltijdhet is niet mogelijk, dat een Gemeenteraad, welken dezen „regel*' volgt, in een speciaal geval zou uitmaken, dut dit huwelyk een uitzondering wettigtde uit drukking is dus overbodig. En te meer, nu de Koninklyka beslissing aan ontslag wegens

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1909 | | pagina 1