Donderdag 10
No. 7672.
58e Jaargang
KOSIELOOS.
firma a h van cleeff
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 15 maanden f\.—
franco per post 1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel*
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosieloos. legale, oflicieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25 elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht on kosten
evenals afzonderlijke'nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRAGHT9
itbusü. Telephooo 19
Wie zich thans met in
gang van 1 Juli a. s.
doet inschrijven als
nieuwe abonné ontvangt de
tot dien datum verschijnende
nummers
KENNISGEVINGEN.
STEMMING.
ter verkiezing van éen lid van de Tweede
Kun er der Stat en-Generaal.
De BURGEMEESTER der Gemeente AMER9
FOORT
brengt ter openbere kennis, dat op Vrijdag
den 11 Juni uanstounde, van des morgens nclit
tot des namiddags vijf uren, de stemming zal
geschieden ter vervulling van een plaats in de
Tweede Kanier der Slaten-Generaal voor het
kiesdistrict Amersfoort, waartoe deze Gemeente
behoort.
De candidaten, in alpbabelische volgorde, zijn:
ASCII VAN WIJCK, Jhr. Mr. H. VV. van
BEAUFORT, Mr. W. H. de
LEEUWEN, Dr. J. van
De herstemming, zoo noodig, zal plaats heb
ben op Woensdag 23 Juni d.a.v.
Tevens woidt de aandacht gevestigd op art.
128 van het Wetboek van Strafrecht, luidende
„H|j, die, opzettelijk zich vour een ander uit
gevende, aan een krachtens wettelijk voorschrif-
uitgeschreven verkiezing deelneemt, wordt ge
straft met gevangenisstraf van ten hoogste een
aar".
Amersfoort, 2 Juni 1909.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
KIESRECHT.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
brengt, nut liet o g op de aansuande stommi"g
ter verkiezing van éeu lid van de Tweede Kamer
der Statei.-Ueneraal, aan belanghebbenden iu lier
innering bit bepimlde bij de artikelen 67, 58eu 15-1
der Kieswet, luidei de
Ait. 57. Personen, b|j wie en bestuurders van
bijzondere ondernemingen en in-tellingeu, waarbij
mannen, dio den leefiyd van vijf en twintig jaren
hebben bereikt, in dienstbetrekking zyn, zijn, voorr
zoover niet bij algemeenen maatregel' van bestuur
vrijstelling is verle.nil, verplicht te zoigim, dal ieue
van dezen, die bevoi g<t is tot de 'keuze mede te
werken, gedurende ten miuste twos lichter-
eesv oigeuile uren tuiscnen acht uren des
voormiddi'gs en vijf uren des namiddags daartoe
gelegenheid vinde.
Art 58. Personen en bestuurders, in bel voor
gaand nr ikil bedoeld, zyn, vooizoover arbeid wordt
verricht in fabrieken of werkplaaisen, verplictit te
zorgen, dat in het arheids'okaHl en, zoo er meerdere
«rbeidsloknb n zijn, in bet grootste ol wt I in meer dan
éen arheidslokiial, godurei d.- twee werkdagen vói-r
en op den lót steinmn g bepaalden tyd op c-ae
zichtbare wyze is opgehangen w-ne door ben ui van
hunne t iege ondeit n kende lijst, de uren in bet
voorgaand autikei bedoeld, vermeldende, voor dik
alzondi n\jk of groepsgewijze of voor allen geza
uiei'lijk.
Art. 166. Overtreding van de art. 67 en 58dezer
wet wordt gcstralt met hecliteuis van teil hoogste
veeiti»n d gén oi geldboeie van len boogt te vyfeu
twintig gu den.
Bovenbedoelde algimeene maatregel van bestuur
welke is Vastgesteld l ij Koiniik ijk besluit van 24
Mei 1901 (Staatsblad no. 10») luidt als volgt:
Ait. 1. Vrijstelling wordt verleend aan de in Hit.
67 der Kuswet bedoelde personen en bestuurders
van bjjzoudere instellingen en ondernemingen ten
aanzien van bij hen in dienstbetrekking zyi.de per
sonen, welke uithoofde van die dienstbetrekking op
den dag der stemming tueschen do in vermeld
artikei genoemde tjjdt tippen niet gedurende twee
achtereenvolgende uren vertoeven in do Gemeente
op welker Kiezerslijst zy voorkomen.
Art. 2. Viysielling, als omschreven in het voor
gaand aitikel, wordt voorts verb end aan geneeskun
digen en ap< tbekers ten aanzien van hij ben in
dienstbitri kking zyude personen, alsmede a-ui per
sonen en bestuurders van byzoudere instellingen en
ondernemingen tin au zien van by bril iu dieust-
betrekking zynde ziekenveiplegers.
Amersfoort, 8 Juni 1009.
De Burgemeester voornoemd.
WUIJTIERS.
Tuberculense rnndoren.
D° BURGEMEESTER van AMERSFOORT
brengt ter k-nnis mui belang u-hben,len, dat
blykens senryv' n van den Minister van Landbouw,
Nijverh. id en Handel dd. 14 M-i 1909 niet ingang
van 1 Juni 190» eeiio nieuwe re.-eiing is getroffen
inzake ile ovorname door het Ryk va i aan tuber
culose lijdende ru deren, waarby bepaald is, dat
voortaan dez» rund ren niet moer ter overname
mogen «o den aangeboden, dan onder overlegging
van een formulier n bis, dat door e»n g öxuuiniMor-
den veearts moet worden uigegeven en waaruit
blijkt, dat hel rund door hem onderzocht is en
bevo. den is aan tuberculose lijdende te zyn
dat deze formulieren by den Burgemeester inge
leverd moeten worden t. r doorzending aan de
Dirvoiie van den Landbouw.
Amersfooit, 9 Juni 1909.
De Burgeni'oat'-r van Amersfoort,
WUIJTIERS.
Een Christelijk Ministerie
Mr. T|jmen do Vries, uit 's- Graven hag", die
11 Februari voor de plaatselijke unli revoluti-
onnnire propagunda-club in de groote zaal der
Sociëteit „Vcreerilging" bi-Bprak „De toekomst
van ona volk", behandelde Dinsdaguvond te
zvlfder plaatse in een openbare vergadering dier
club do vraag „Waarom een Christelyk Minis
terie".
De heer Gooaaena opende de druk bezochte
bijeenkomst even na achten met gebed, herin
nerde aan de plant van „Do Morgenpoat" waarop
Erof. Drucker zich beklaagt over den "„dooien
oei" en mr. Borgeaius hem antwoordt „als er
maar geen dooden vallen" en meende, dat dit
laatste ook do wenach zul zijn van het groote
doel der vergadering.
Hierop gut hij het woord aan mr. De V r i efl,
die ongeveer zeido:
Nog altijd zijn er onder ons Cnristenvnlk tal
van menschen, die, utkeerig van de politiek,
meenen, dat althans hun Godsdienst met do
politiek r.ieta te rauken heeft, ja, veeleer aan
hun vroomheid schade berokkent. Dies houden
zij zich verre van den politieken strijd, bekom
meren zich niet om de samenstelling der
Volksvertegenwoordiging en toonen zich aldus
metterdaad onverschillig of er over ons land
een Christelijk don wel een Liberaal-Socialis-
tisch Ministerie aan het bewind koint.
Dat do Vrijzinnigen, die, heizij zij delevensbe* I
schouwing van het Liberalisme, betzij die van j
het Marxisme zijn toegedaan, voortdurend voor- I
opstellen, dut de Godsdienst builen de politiek
moet olijven, is niet te verwonderen.
Hun Godsdienst naar oud-li eralcn trant
hot Deïsme van Rousseau, nuar Marxietiscben
trimt het Pantheïsme van Hegel en Darwin
heeft metterdaad met de politiek, ook met maat
schappij en huisgezin, ju zelfs met do kerk niela
ui te taande.
Het Liberalisme als stelsel, evenals bet Marxis
me, zoo het al een God erkent en niet iu vol
slagen atheïsme verloopt, wil niets weten van
Goil-Driecenig, niets van den Christus als Zone
Gods, niets van een Heilige Schrift als Godde
lijke openbaring, in den zin der kerk, en mits
dien ook niets van de door God in do schepping
gewortelde en in Zijn Woord opnieuw geopen
baarde ordinantiën vooral 1 e terrein des levens,
maar stelt zich tevreden met een vraag begrip
vun een soort onbekend Opperwezen, dat
wordt, geëerbiedigd uit een soort afhankelijkheids
gevoel en gevreesd uit behoudzucht.
In dien zin beteekent het Opperwezen, dat in
het systeem van Li beralisme en Socialisme pa9t,
en onder de. beschaafde benamingen van Deïsme
en Pantheïsme wordt vereerd, dan ook weinig
tueer dan een Dagon der Filistijnen of een „on
bekenden God" bij de Atheners.
Dat z\j. die naar den eisch van de stelsels van
Rotisseuu of Murx, aan zulk een Godsdienst van
dtïsme hechten, beweren, dat hun Godsdienst
met de politiek niets le maken heefl, spreekt
van zelf. Geen openbaring erkennende, moeten
zij alles uit hun redo, uit hun „natuurlijk ver
stand" zelf vaststellen en van hun „Opperwezen"
erkennen zij geeu voorschriften, voor geon enkel
terrein des levens en dus ook niet voor do po
litiek.
Doch dat goloovige Christenen, die het „Onze
Vnder" bidden, die bij den Uoddelijken rijkdom
der Heilige Schrift leven, dio van dor jeugd af
in de Ordinantiën Gods voor alle terrein des
levens zijn onderw«zen, dat dezen zich op zoo
belangrijk punt laten misleiden door vnlsohu
mystiek, zich door hot geroep der Vrijzinnigen
laten meeslepen op de paden van deïsme en
pantheïsme, dut wekt wol de hoogste bovroem-
Cet^ét^r-
-tf
f,
ding en is nauwelijks te gelooven.
Hun zouden we willen vragen maar weet ge
dan niet, dat vun de politiek de samenstelling
afhungt van Volksvertegenwoordiging eu Minis
terie, dut van het Ministerie in overleg met de
Volksvertegenwoordiging allo landswetten uit
gaan, en dat deze landswetten omtrent schier
elk terrein das levens regelingen bevatten, waar
door het volksleven in het goede dan wel in het
verkeerde spoor wordt geleid?
Weet geniet,dntom maar iets te noemen
uw porsoonlijk leven cn dat uwer kin-
deren beschermd kan worden door een wet als
het pas verschenen ontwerp-Nelissen op de
openbare zedelijkheid; of is het u onverschillig,
zoo uw volwassen kinderen in het openbaat door
speelholen, door pornogratie, door publieke on
tucht worden aangelokt en verleidof oordeelt
gij, dat de Overheid in dozen de kinderen van
ona volk niet heeft te beschermen, bet publiek
terrein niet heeft in eere te houden, en het
volksleven daarin zyn losbandigen gang moet
laten gaan
En zoo niet, kunt gij dan onverschillig zijn
of een Christelijk dan wel een Vrijzinnig Minis
terie aan hel Bewind is?
Weel gij niet, dat uw h u i s e 1 ij k leven staat
onder de regeling van een huwelijkswetgeving,
die de positie van man en vrouw, van ouders
en kinderen, de grondslagen van huisgezin eu
familieleven regelt hetzij naar Christelijke be-
beginBelen öf wel naar den eisoh van hen, die het
huwelyk op losse schroeven willen zotten, do
ei htsoheiding vergemakkelijken, dn vrouwen
doen ontaarden en de kinderen ton prooi laten
worden aan het losbandig huwelijksleven der
ouders
Zou U dan het al dan niet weder optreden
van een Christelijk Ministerie onverschillig zijn
Weet gij niet, dat uw m au t s c h a p p e l ij k
leven, uw beroeps- en bedrijfsleven geregeld
wordt door wetten en dat die wetten het spoor
volgen öf van het liberale laut-inuar-wnaien sy
steem, öf van de sociulistsobe Staiitstyranme
öf het spoor der Christelijke beginselen vun ar
beidswetgeving en bedrijf» irgiinisftiiH
Waar nu in onze dagen ons volk in spanning
verkeert hoe deze gewichtige volksbelangen zul
len wordeu geregeld, kunt gij daar als eenGal-
lio van verre staan, U geen van deze dingen
aantrekken en bekommert het U niei of van
een Christelijk Ministerie dan wel van eeu Vrij
zinnig Kabinet zóo ingrijpende regelingen uit
gaan
Weet gij niet, dat de rochtpositie van uw
kerk en van uw school afhangen van de
wetten des lands, door Ministerie en Volksver
tegenwoordiging samengesteld
Was dan de bange worsteling van ons Chris
tenvolk, alleen tegen do Liberale schoolwetten,
U nog niet genoeg om, waar uw invloed gevraagd
wordt, die met volkomen besef van uw
roeping en plicht uit te oefenen? Zijn dan
al deze wettelijke regelingen niet öf overeen
komstig Gods wil öf druischen z|j lijnrecht in
tegen Zijn heiligen wil
En als gij dan met het „Ouzo Vador" óok
het „Uw wil geschiede" op de lippen nentnt,
gevoelt gij dan niet, dal uw gebed niet oprecht
ktln zijn, tenzy g|j zelf óok doet, wat uw hand
vindt om te doen, wat in uw vermogen is om
lo zorgen dut die heiligo wil geëerbiedigd worde
óok in de Kegeoriog dos luudu.
Voor m|j on ik mag vertroawen ook voor
U behoort hot tot het a, b, c van ons Chris
telijk geloof, dat elk Christen, hoi zij door zijn
woord en invloed,geroepen is oin do wille Gods,
om Z|in heilige Ordinantiën voor eik terrein
zooveel mogelijk te doen eerbiedigen, omdat
het de wil vun den souverelnen Schepper aller
dingen is muar óok omdat, wat H|j wil, voor
alle schepsel verreweg het beste is.
Wuar het Christelijk geloof in het hart woont,
is de liefde, dje van God uitguul au in he» ge
bed tot God'zich keert, on daar kan bet ook
niet andere of die liefde zal zich ook uitspreken
in dudou overeenkomstig bet woord van den
Apostel Johannes„Dit ia de liefde God», dat
wy^Zyn geboden bewaren".
zou er dan ook maar éen Christen in
ons vaderland gevonden worden, die, w. lingo-
licht z|jnde, niet zou wensohen, oen meerderheid
in ons Parlement, die nog buigt voor Gods
Woord en dienovereenkomstig een Christelijk
Ministerie, dat Gods wil wonsoht ie ueroiedi-
gen
Op een Christelijk Ministerie heeft het Ne
derlandaohe volk thans recht; alleen een Chris
teiijk Ministerie kan goede leiding geven bij
de wetgeving in 't algemeen en met name by
do sociale wellen j alleen een Christelijk Minis
terie kan een Grond weisherziening voorbereiden
on tot stand brongen, waardoor ouzo Staatsin
stellingen naar den eisch des Ijjds on overeen
komstig debohovfte en het karakter onze natie
wordt herzien.
1. Het Nederlundsche volk heeft thans recht
op een Christelijk Ministerie.
Reeds hot stommencijfor gedurende de laatste
tientaller. jaren uitgebracht op do candidaten
vun rechts zou voldoendo kumien zijn om de-zo
stolling te rechtvaardigen. Zelfs in do jaren
1891, 1897 en 1905 was het aantal stemmen
op do candidaten van rechts uitgebracht
respectievelijke 3i 000, 83000 on 70 000 huoger,
dan dut op do candidaten van links on was
het alleen aan onze averechlsche dislrictsver-
deoling. waaraan het Liberalisme niet altijd
onschuldig was, te w|jton, dat nochtans links
won. En ofschoon bij verkiezingen ton slotte
het cijfer beslist over do vraag, wlo recht hooft
op de Kamerzetels en ula gevolg daarvan op
do samenstelling van hot Ministerie, is het
toch allerminst noodig, bier enkol on alleen op
het stommencijfor to letten.
Wat tooh is hot geval Do linksche purtijen
verkeoren thans in zoodanigen staat, dat e|j
onmogelijk zoodanige eenheid van begiusol on
van staatsbeleid kunnen vormen ale tot bo-
hoorlijko landsregeering noodzakelijk is.
Do oonmual zoo krachtige libcrnlo part|j is
thans in diep vervalhaar beginselen die
van wat Thorboeke noemde do „groote Revo
lutie" z|jn sinds langen do proef bozwekon
het jongere geslacht van haar aanhangers liop
voor een goed deel over naar radicalisme Ou
sociulismo; haar Staatsbeleid lend op sohior
allo punten hot meest jammerlijk éoheo de
liberule partij is geworden lot oen onmachtige
fractie van links, vasthoudend aan lang over
wonnen beginselen, niot in staat om zich
tegonovor radicalisme en sociulisme staande te
houden.
In allo mogelijke hiogo Staatsambten zitten
nog, dunk zij lot liberaal exitieivismo, de libe-
rale hoeren, dio hun iu vloed nog luien gelden
en als zoodanig oen soort regenten-fractie blij
ven vormen; maar hot liberale stelsel hoeft
afgedaan on hot volk in massa volgt het libe-
ralieruo niot meer.
Zonder do Socialisten kunnen de Liberalen
niet ra :ct regeeron, want dan hobbon zo geen
moordorheid. Met de Socialisten gaat hot óok
niet, want dan komen zij onder de zweep van
troelstra, en elk oogenblik voor het dilemma
om öf hun positie of bun beginsel en karakter
te verloochenen, zoodat elke va.ito leiding of
stuur ontbreokl on het schoepjo bij olko klip
gevaar loopt te stranden.
Hot is dan ook geen wonder, dat zelfs b|j
oen meerderheid van links een Liberaal Ministerie
zich niot kan staande houden, zooals b|j het
Kabinet-De Meester blook.
Hoe mr. Borgesius ook lijmt en kramt, er is
geen eenhoid, geon stuur of vastheid van
richting moer in te krijgen en hot is metterdaad
tragisch om aan te zien hoe deze handige
scherpzinnige politicus op zijn ouden dag nog
alios in het werk stelt cn door z|jn Liberale
unie eenerzHdè, de Oud-liberalen en anderzyd»
d«.. Vrijzinnig-Democraten en Socialisten, in
vrijzinnigheid saam to binden en ton slotte
niets undors kun beioiken dan dut zyn arbeid
als „gedraai" on „geknutsel" wordt gvbrond-
