Stadsnieuws.
gloed. By mistig weer is het moeilykor, de
nadering te leeren kennen; alleen de mist
om een ijsberg is donkerder, als dit moge
lijk is. En als de ijsberg dichter nadert,
daalt de temperatuur der lucht aan lijzijde
sterkde berg is blijkbaar door uiterst
koude lucht omgeven.
Ook de temperatuur van het water daalt
in de nabijheid van een ijsberg. Op tal van
marinestations van de kusteilanden en aan
de kust worden inlichtingen verstrekt over
het ijs in den omtrek der banken van New-
Foundlaud en door draadlooze telegrafie ver
krijgen deze stations de berichten dienaan
gaande van visschers en schepen op zee.
De verbreiding van drijfijs en ijsbergen in
den Atlantischen Oceaan wordt door de
zeevaarders steeds nauwkeurig nagegaan en
maandelijks wordt de ijstoestand der zee
rond New-Foundland op de Amerikaansche
•Pilot Charts" voorgesteld, terwijl tevens
omtrent mistverschjjnselen en verschillende
meteorologische toestanden mededeelingen
worden verspreid.
Vóór ons liggen de Amerikaansche »Pilot
Charts of the North-Atlantic Ocean" van Janu
ari tot en met Juli, en eveneens de Duitsche
„Monatskarten für den Nord Atlantische
Ozean" van de zelfde maanden, bewerkt door
de Deutsche Seewarte te Hamburg.
De Amerikaansche >Pilot-Chart" van Mei
191)9 geeft belangrijke bijzonderheden om
trent den ijstoestand in de Noordelijke gedeel
ten van den Atlantischen Oceaan. Reeds in
Maart was het drijfijs op de groote bank
van New-Foundland in zulk sen aanzienlijke
hoeveelheid aanwezig op pi. ra. 50 gr. lengte
en 41 gr. N.- breedte, aat het een opper
vlakte van 250000 vierk. Kilometer bedekte
en reeds de lijn overschreed, die als de route
voor deTrans-Atlantischestoomschepen wordt
aanbevolen. In April was de oppervlakte van
het ijs nog vermeerderd tot pl. m. 350 000
vierkante K. M., dat is een oppervlakte van
ongeveer 2/3 van Frankrijk, en vormde twee
compacte groepen van ijsveidcu met ijsber-
gen.
De jaren 1887, lt90, 1894, 1899, en 1906
hadden ongeveer een dergelijke uitbreiding
van bet ys in deze wateren en veroorzaak
ten toen, evenals thans, het koude voorjaar
in West-Europa.
De „Pilot-cbart" van Juni wijst aan, dat
het \js in de maand Mei in de Straat van
Bcll-lsle uit twee, en op de bank van New-
Foundland uit dertien groepen van ijsvelden
bestond, met een totale uitgestrektheid van
300 000 vierkanten KM. op pl.m. 42 gr.
Noorderbreedte. De Duitsche Julikaari ver
toont een uitbreiding der ijsbergen tusschen
45 gr. en 55 gr. Westerlengte tot op 41 gr.
Noorderbreedte, een paar graden Zuidelijker
dan wijst de Juni-kaart nog aan in de St.
Lauronsgolf tusschen New-Foundland en de
kust
Bij die uitgebreide ijstoestanden, welke
tbaus boven bet normale gaan, is het te ver
wachten, dat de invloed zich daarvan in
West-Europa sterk «loet gevoelen, dewijl de
Westenwinden, die bier üeerscheo, de door
het ijs en het koude water afgekoelde lucht
aanvoeren. De luchtbeweging van Wes;-Gu-
ropa ten N. van 40 gr. nu wordt in den voor
zomer bebeerscht door een luchtdruk-maxi
mum, dat reeds in Mei in de buurt van de
Azuren op den Atlantischen Oceaan ontstaat.
Van dit luchtdruk-maximum stroomt de lucht
weg (anticyklopole luchtbeweging) in de rich
ting waarin zich de wijzers van een liggend
uurwerk bewegen en daardoor ontslaan ten
Noorden daarvan ineesi Westenwinden.
Deze Westeuwinden bewegen zich, vóór zij
Europa bereiken over het gebied der ijsvel
den van New-Foundland en brengen de lage
luchttemperatuur van daar over. De lage
temperatuur der Westenwinden van Meien
Juni vormt een tegenhanger van de koude
Oosten- en Noordoostenwinden in April en
Mei. Deze laatste zyn eveneens een gevolg
van de toestanden elders en wel van die op
het vasteiandsklimaat van Oost-Europa. Daar
blijft de sneeuw lang liggen en bedekt er
de aarde over groote vlakteD.
Als de sneeuw in de maanden April en
Mei smelt, wordt daarvoor alle warmte ge
bruikt, en ook boven een niet smeltend
sneeuwveld koelt de lucht af tot ijzige kou
de. De aldus afgekoelde lucht geeft dan aan
West-Europa de koude voorjaarswinden.
Nederland is ais kustgebied tusschen het
land en af zeeklimaat beurtelings aan de
invloeden van «en van beide blootgesteld.
Van een eigen klimaat en weersgesteldheid
is voor landen mei een dergelijke ligging
niet te spreken. De windrichting in een be
paalden tyd is beheerscbend voor de vraag,
of het Westen dan wel het Oosten zijn in
vloed zal uitoefenen, en de toestanden der
lucht in b*t Westen dan wel in het Oosten
domioeeren in het kustgebied.
Wanneer een geologische revolatie de
Davisstraat afsloot en een landrug Zuid-
Groenland met IJsland verbond, zoodat de
IJszee in dat gedeelte een afgesloten gebied
vormde, waarvan ijs noch stroomen naar
bet Zuiden konden gaan, zou ougetwyleld
het klimaat van West-Europa zich door
zachter lentedagen en voorzomerdagen ken
merken. Doch die verwachting mogen wy
met koestereo.
Een Beilynsch blad toont aan welk een
ongewone Juli-maand wij achter den rug
hebben. Als men een zomerschen dag noemt
een dag waarop de luebtwarmte ton minste
tot 2"» graden C. in de schaduw stijg», dan
is er in Juli (te Berlijn) maar éenzoo'n dag
geweest, de 4de Juli. Sedert jaren is er
maar éen Julimaand geweest, die de pas
verstreken Juli evenaardde, namelijk die vaD
1898, die ook maar éen zomerschen dag
(de 23ste) telde. Zelfs de beruchte zomer
vaü 1907, waarvan het gemiddelde nog veel
koeler was dan dat van dezen zomer, had
nog drie zomersche Juli-dageD.
Hoewel er in Juli 1909, zulk een gruot
aantal regendagen is geweest, is de gemid
delde regenval toch nog beneden den nor
malen gebleveD. Op vier-en-twintig dagen
regende het, wat voor Juli zonder weder
gade is. In de laatste 60 jaar is er maar
éen Juli-maand geweest, die het tot 23 re
gendagen bracht (Juli 1867).
Ook zeer ongewoon is geweest de gemid
delde windsterkte en het volkomen gemis
van Oostenwind in Juli.
Het geloof aan den Zevenslapersdag is
dit jaar in eere hersteld. De Zevenslapers
zyn de zeven heiligen, die onder Keizer De-
cius in 251 in een hol bij Ephese voor ver
volging vlucbtteD. Toen de Keizer het bol
liet dichtmetselen, vielen zij in slaap en
ontwaakten eerst in447. Hun dag wordt
gevierd op 27 Juni, en zoo 't dan regent,
regent het, volgens het Berlijnsche volksge
loof (te vergelijken met het geloof aan onzen
Sint-Margriet, 20 Juli) zeven weken achtereeD.
Vijf weken van de zeven had het eergiste
ren algeregend te Berlijn
De jongedames J. W. E. Daamen en H.
M. van Garderen slaagden voor de Lagere
akte HandteekeneD.
In de Remonstrantsche kerk hoopt aan
staanden Zondagochtend om half elf voor te
gaan tls. J. L. la'Gro, uit Nieuwkoop; voor
den Doopsgezinden kring, ds. A. J. van Lo-
ghum Slaterus, uit Wageuingeo.
Toen bier de Vereemging „Joban van 01-
denbarneveld'' werd opgericht, als rechtsper
soon erkend by Kod. besluit van 22 Febru
ari 1904, meL het doel hier ter stede een
gedenkteeken te stichten voor den grooten
Amersfoorter die zoo heel veel deed voorde
Vereenigde Nederlanden, werd ook hier de
exceptie opgeworpen of men met zulk een
gedenkteeken het Oranje-huis wel welgeval
lig zou zijn. Met een onkel woord herinne
ren we aan de polemiek in de „Amersfoorl-
sctie Courant" van 1904.
H. M. de Kouingin-Moeder heeft reeds
antwoord gegeven op die vraag door f50
beschikbaar te stellen voor bet doel.
Eu tuans heelt ook H. M. de Koningin
aan het Bestuur der vereeniging doen berich
ten, dat Zij met veel belangstelling beeft
kennis genomen van de plannen voor de
oprichting van een gedenkteeken voorJohan
van Oldeubarneveld en als bijdrage in de
kosten van oprichting beschikbaar stelt een
bedrag van f100.
Moge du vorstelyk voorbeeld wekken tot
navolging en inogeu de giften thans ruim toe
vloeien, zoodat in afzien baren tijd het gedenk
teeken wordt onthuld.
De iDdeeling der miliciens die van de
liebtiug 1909 voor volledige oefeuing zijn
aangewezen, zal plaats hebben voor de pro
vincie Utrecht op 23 beptember a.s. in net
militair logement aan de Lange Nieuw&iraat
te Ulrecht.
Als voorlooper van de trarn-Krieger raag
zeker wel worden gerekend de dienst, welke
de Ned. Centraal spoorweg heelt ingesteld
tusschen de halte Kleine Koppel en de halte
Birkhoveu en waarvan, nu Pluvius en Aeolus
eiudelyk ziju uiigeuerd, zeker wel veel ge
bruik zai wórden gemaakt.
Ook van de laatste gioep leerlingen der
Hoogcre Burgerschool nier, die deeluameu
aan net emd-exumen der Hoogere Buiger-
scholen met 5-jarigen cursus in do Provincie
Utrecht, zijn alle candidateu geslaagd, met
name: G. Bruidegom, A. Meyer, Wiltielmina
A. P. van der Meuleu, H. Oosterink, Johanna
H. biruve en h. de Veer
Van de 34 leeriingeu der school te A-
mdrsloort is er slechts éen afgewezen;
in het geheel behaalden van de drie scholen
in deze Provincie 94 van de 106 candidaten
bet eind-diploma.
De Voorzitter bracht een bijzonder woord
van lof aan de leerlingen C. vVolterbeek en
Wilhelmina de Tourion Bruyns van de Hoo
gere Burgerschool hier en aan éen leerling
van de Gemeeutelyke school te Utrecht voor
hun zeer mooi examen.
Ook is als extraneus geslaagd de heer W.
Storm van Leeuwen.
Mejullïouw H. de Jong verwierf aaa het
pensionaat nMariakroon" te Culenborg de
diploma's voor nuttige handwerken, huis
houdkunde eu kookkunst.
De beer A. Tromp van Holst behaalde het
eind-diploma van de school voor suiker-in
dustrie te Amsterdam.
Mejuffrouw B. F. de Rochemont—Vreug-
denbil is benoemd tot vroedvrouw te Hier-
den, bij Harderwijk.
Voor plaatsing met 1 October op den
Hoofd-cursus om te worden opgeleid tot
officier der infanterie h. t. 1. zyn van het5e
regiment infanterie na gehouden examen
toegelaten de sergeanten W. II. de Boer, W.
L. van der Burg, J. C. Steenbeek en J. de
Roos.
By Kon. besluit is de samenstelling van
een bataljon landweer-inlauterie gewijzigd en
thans vastgesteld als volgt: 21 olficiereo,
1113 onderofficieren en manschappen, 2
officiers- en 20 troepenpaarden eu 10 voer
tuigen.
De Utrechtsche jongedame, die het afge-
loopen jaar onder het pseudoniem Enny
Vreede in het gezelschap „de Hagespelers"
optrad, en o. a. den titelrol vertolkte in
Dolly betert zich", zal Verkade's gezelschap
voor bet volgend seizoen verlaten en naar
een Duitsche theaterschool gaan ten einde
zich verder voor hel tooneel te bekwamen.
Aan de afdeelingen van het Centraal-ge-
nootschap voor Kinderherstellings- en vacan-
tiekolonies is door het Hoofdbestuur raede-
gedeeld, dat dit najaar by wijze van proef
neming het Koloniehuis te Nunspeet tot
winterverblijf ingericht en opengesteld zal
worden voor een beperkt aantal kinderen,
voor wie langer verblijf dan vier weken
noodzakelijk is. Aan het hoofd komt een
ervaren directrice, die door geoefende
geleidsters wordt bijgestaan. De verplengtijd
is vastgesteld op ten volle acht weken, van
9 October tot 4 December. De verpleegkos-
ten bedragen een gulden por dag. De voor
waarden van opneming, kleerenlystjes enz.
zijn de zelfde als die voor de zoraerko'onies.
Aanvragen om plaatsing moeten inkomen
vóór 1 September.
Van dit genootschap gesprokenmen weet,
I dat op de scholen theelood, postzegels, en
J dergelijke verzameld wordeu ten bate van
de zwakke schoolkameraadjes.
In het eerste halfiaar heeft bet swaarde-
looze goed" opgebracht alleen te Amster
dam f922.52. Er was 500 Kilo staniool
(zilverpapier), 1787 Kilo capsules, 280 Kilo
theelood, enz.
Nog steeds houdt hier de heer A. B. van
der Klein, Krommestraat 12a, zich zeer
aanbevolen om dergelijk „goed, dat toch
wordt weggeworpen" voor dit schoone doel
in ontvangst te nemen.
De gewone maandvergadering van „Han
del eu Nijverheid" wordt in de laatste helft
der volgende week gehoudenvermoedelijk
Donderdagavond.
Aan de Centrale botermijn werd Dinsdag
aangevoerd 2450 Kilo ongezouten eu 3300
Kilo gezouten fabrieksboter onder Rijks-con
trole.
De prys der ongezouten boter was f 1. 17
af 1.21, die der gezouten i'1.13 a 1 1.21.
Bij de Dinsdag door den Indeudant der 4e divisie
gehouden openbare aanbesteding van ongeveer
226 000 K.G. vetie steenkolen, 29000 K.G. magere
steenkolen, 25H.L. anlhraciet, 41 000 H.L, gascokes,
2000 K.G. gietcoke8,40000Suiil«lioger (lange) turven,
50000 vuurmakers, 7000 takkeubosaen en S000 bri-
quetten, voor Uet t\jdvak vau 1 October 1909 tot 30
September 1910 ten beboeve van de militaire ge-
bouweu en inriebtiugen ie Amersfoort, werd inge
schreven als volgt:
J. van Giukel Jzn.
vette steenkool 98 ct. p. 100 K,G.
msgere steenkool 106 ct. p. 100 K.G.
gau cokes 68 ct. p. H.L.
giet cokes 160 ol. p. 100 K.G.
lange turf 60 ct. p. 100 etuks.
vuurmakers 26 ct. p. 100
takkenbossen 600 ct. p. 100
briqueiten 225 ct. p. 100
Belgische anthraciet 170 ct. p. H.L.
J. C. van der Logt.
vette steenkool 101 ct. p. 100 K.G.
magere steenkool 108 ol. p. 100 K.G.
belgische anthraciet 160 ct. p. H.L.
gas cokes 60 ct. p. H.L.
giet cokes 160 ot. p. 100 K.G.
lange tuif 66 ct. p. 100 stuk
vuurmakers 24 ct. p. 100 8
takkenbossen 626 ct. p. 100
briquetten 240 ct. p. 100
Pb. M. Putmann.
vette steenkool 90 ct. p. 100 K.G.
rntigere steenkool 99 ct. p. 100 K.G.
belgische unturaciet 148 ct. p. H.L'
gas cokes 68 ct. p. K.L.
giet cokes 167 ct. p. 100 K.G.
lauge turf 64 cl. p. 100 stuks,
vuurmakers 22 ot. p. 100
briquetten 220 ct. p. 100
takkenbossen 480 ct. p. 100
D. Bakkenes Zoon.
vette steenkool 100 ct. p. 100 K.G.
magere steenkool 106 ct. p. 100 K.G.
belgische anthraciet 150 en 160 ct. p. H.L
ga» cokes 60 ct. p. H.L.
giet cokes 124 ct. p. 100 K.G.
lange turf 480 ct. p. 100 stuks,
takkenbossen 600 ct. p. 100
vuurmakers 20 ct. p. 100
briquetten 280 ct. p. 100
Aug. de Steen buy sen.
vette steenkool 106 ot. p. 100 K.G.
magere iteinkool 112 Cl. p. 100 K.G.
belgische autbraoiet 160 ot. p. H.L.
gascokes 57* ci. p. H.L.
giet cokes 166 ct. p. 100 K.G.
lange turf 68 ot. p. 100 stuks.
24 ct. p. 100
525 cl. p. 100
280 ct. p. 100
vuurmakers
takkenbossen
briquetten
B\j de Dinsdag gehouden aanbesteding van leve
ring van brandstoffen voor bet garnizoen te Ede
werd ingeschreven als volgd:
W. Jansen, te Ede.
steenkolen per 100 K.G. fl.10
cokes per H.L. f0.69
giet cokes per 100 K.G. fl.65
lange turf per 100 stuks f 0.99
korte turf per 100 f0.45
vuurmakers per 100 f0.18
takkenbossen ppr 100 f6.—
Job. van Keulen, te Ed*.
Bteeokolen per 100 K.G. fl.08
cokes per H.L. 10.61
giet cokes per 100 K.G. fl.40
lange turf per 100 stuks f 0.72
korte turf per 100 f0.62
vuurmakers per 100 f0.62
takkenbossen per 100 f5.60
G. van Heusden, te Berkum.
steenkolen per 100 K.G. fl.05
cokes per H.L. f0.63
giet cokes per 100 K.G. fl.60
lange turf per 100 stuk» f 0.80
korte turf per 100 f 0.40
vuurmakers per 100 f0.28
takkenbossen per 100 15.—
Pb. M. Putmanu te Amersfoort,
steenkolen per 100 K.G. fr.08
cokes per H.L. f0.61
giet cokes per 100 K.G. f 1.68
laDge turf per 100 stuks f 0.63
korte turf per 100 f0.69
vuurmakers per 103 f0.22
takkenbossen per 103 fg.90
De le' «ing is onder nadere goedkeuring vau den
Minister toegewezen aan Pb. M. Putmann.
Een leerjongen in Eysink's rijwiel- en
automobielfabriek had gistermiddag de on
voorzichtigheid te dicht by een der motoren
te komen, met het gevolg dat een pink hem
nagenoeg werd afgerukt.
Hij is, nadat een voorloopig verband was
gelegd, naar het St. Elisabetbsgastbuis ge
bracht, waar de piuk werd geamputeerd.
Voor de rechthebbenden zijn aan het Com
missariaat vau politie terug te bekomen een
bril in étui en een medaillon.
Heftigheid tegenover anderen is veelal een
bewijs vau ontevredenheid op zich zelf.
Uit den omtrek.
De concessie-aauvraag voor de door den
heer A. J. Kriegel' ontworpen Utrechtsche
Zuidwester-tramwegen, die een geleidelijke
untwiakeliug beoogeu vau het verkeerswezen
in hel Zuidwestelijk deel der Provincie in ver
band met den te voltooien tramweg Gouda-
Schoouhoven, heelt de aandacht der Kegee-
riug getrokken. De ïugedieude plannen en
begruotiugeu van aanlegkosteu eu opbrengst
ueuer eerste vuorgesielue lijn vau Utrecht
naar Harmeleo zyu bij de verschillende al-
deelingeu van het Departement vau Water
staat in onderzoek.
De Commissaris der Koningin in Gelder
land, jhr. S. van Citters, heelt Maandag vau
de aauvaardiug Van zijn ambt aau du colle-
giëu, besturen, autoriteiten eu ambtenaren
in die Provincie bij circulaire meUedeeliug
gedaau, met toevoeging van het volgende
Bezield met deu weusch om, overeenkom
stig den eed bij de a.uvuaidiug uujuer be
trekking aigelegd, alle phcntea aau mijn
ambt verbonden eerlijk eu trouw le vei vul
len eu het vertrouwen door H. M. de Ko-
uiuglü iu mij gesteld niet le beschamen, zal
hel mijn streven zyu, m alles met eu voor
dtf Provincie le leven, ik doe een beroep
op deu steuu eu de medewerking vau alle
collegiëu, besturen, autoiiieilea eu ainbteuu-
reu iu dit gewest bij de vervuiling inijuer
ambtsplicuteu en spieek den weuscu uil,
dal onze geiueeusciiuppelyke urueid, iu eeu-
dracut eu uarleiljko sauteuweikiug verricht,
ouder Gods oumisuareu zegen eu lol eere
vau Zljueu Naam vrucutbaar moge ziju tol
heil Vau uet vaherlaud eu vau Ue Provincie.
Voor de landbouwers wordt het een
moeilijke lijd. Alen is ais het Ware gedwon-
geu Lol werkluosneid, omdat het biuneuua-
lou der rogge, dat gewoonlijk ui net einde
vau Juli gescuiedi, nog altljü niet keu plaats
viudeu- De rogge is nog uiet rijp eu oij Ueu
iaugdurigeu regen eu de wiuuere warmte
is uet met te verwachten, dat ineu Ueze
rijp en behoorlijk droog kau binnenhalen.
Zoils Uet uooigras, reeds voor eemge weken
gemaald, üeooeu velen nog niet binnen.
Groote partijen hooi, duur gekochi, zyu
uuor het water verrot. Voor de aardappelen
maakt meu zien óok bevreesd, daar UeZe
op sommige plaatsen reeds de ziekte ver
tonnen.
H. M. de Koningin-Moeder is gisteravond
omti ent vijl uur op sboestdyk" terugge
keerd.
De rekening der Gemeente Baarn over
1908 wijst iu ontvangst aan f233039.55
(waarouuer is begrepen het saldo der laatst
vastgestelde rekeniug 110153.23) en in uit
gaaf 1223 738.01. Het batig saldo is derualve
1 9301.03.
De verjaardag van H. M. de Koningin-
Moeder ging ook te boest zonder festiviteiten
voorbij. Alleen door het uitsteken der vluggen
deed men mede aau de algemeene feest
vreugde. Wel hopen we, dat met 31 Augustus
