Zaterdag 11
September
1909.
No. 7712.
58e Jaargang
Stadsnieuws.
FIRMA A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ4.—
franco per post 1.15. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën Der regel 15 cent. Reclames 1—5 regels 1.25 elke regel meer 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten >n rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Postbus 9.
Telephoon 19.
Wie zich met 1 October
doet inschrijven als
abonné op de Amers-
foortsche Courant ont
vangt tot dien datum
verschijnende nummers
KOSTELOOS.
KENNISGEVINGEN.
Stremming der vaart.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
in verband met te houden militaire oefeningen,
op 17 September 1909 door een pontonafdeeling
der 4de divisie een brug in de rivier de Eem
geslagen zal worden ter hoogte van de molens
ten Oosten van Baarn en dat dientengevolge
de vaart op de rivier de Eem op dien dag van
des morgens 9 uur tot des namiddags 3 uur zal
gestremd zijn.
Amersfoort, Augustus 1909.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
volgens schrijven van den Commissaris der Ko
ningin in deze provincie dd. 7 September 1909,
4e afdeeling, no. 4736/8211, op den 11 en zoo
noodig ook op den 12 September a.s. een schiet
oefening zal worden gehouden van het fort
Hoek van Holland, waarbij gevuurd zal worden
met kanonnen van licht kaliber (6 c.M.) waar
bij onveilig wordt gemaakt een driehoek ge
vormd door het fort, een roode vlag benoorden
en bezuiden het zeegat tot op 3100 M. van het
lort.
dat op de dagen waarop gevuurd wordt, van
het fort een rooda vlag zal waaien, die drie uur
vóór het begin der oefening halfstok en éen
uur vóór de oefening geheel voorgeheschen
wordt.
Amersfoort, 9 September 1909.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
Eeu boek over Nederland.
In het voorjaar van 1910 zal bg A. W.
Sijthoffs uitgevers-maatschappij, te Leiden,
een boek verschijnen «Nederland in de twin
tigste eeuw", dat besterad is te doen zien
wat ons land thans op allerlei gebied betee-
kent.
lu een voorloopig prospectus betoogen de
uitgevers aldus de noodzakelijkheid en het
nationaal belang der verschijning van zulk
een werk, óok met het oog op de belangrijke
tentoonstellingen in 1910 te Brussel en te
Buenos Aires:
»Het is een overbekend feit, dat door
vreemdelingen niet zelden over ons land min
der juist wordt geoordeeld. Over wat ons
land beteekend, over de plaats die ons volk
inneemt te midden der andere volkeren,
over onzen Staat en onze maatsshappij, onze
kunsten en wetenschappen, onze bronnen van
volkswelvaart, onze economische en sociale
verhoudingen en toestanden, omtrent dat
alles heerschen in den vreemde dikwijls on
juiste begrippen. Dat daardoor aan ons land
groote schade wordt toegebracht, omdat de
vreemdeling door zijn gebrekkige kenuis van
al het bovenstaande dit alles gewoonlijk niet
te hoog doch te laag schat, ook dit is over
bekend. liet eenige middel om hierin verbe
tering te brengen en de schade voor ons
land in de toekomst op te heffen, is hierin
gelegen, dat de vreemdeling in staat gesteld
wordt, zich op gemakkelijke en aanschouwe
lijke wijze een juist denkbeeld te vormen
van hetgeen ons land op allerlei gebied ver
mag en verricht. Daartoe te geraken, is het
doel waarmede de uitgave zal worden onder
nomen van een lijvig boekdeel, waarin het
beeld van Nederland in den aanvang der
twintigste eeuw zal worden geschetst.
Bij de samenstelling van het boek zal
dus de leideude gedachte deze zijn; in eeu
zoo kort bestek als het belang van de stof
gedoogt eeu in zijn beknoptheid volledig en
juist beeld te geven van het Nederland der
twintigste eeuw op allerlei terrein.
Daartoe zal in dit boek een eersto afdee
ling gewjjd zijn aan land, volk en Staat;
hierin zal gesproken worden over ons land
en ons volk, ons land uit geschiedkundig
oogpunt, de verbreiding van taal eu staiu
buiten onze grenzen, ons Stia'sbesiuur,
koloniën, waterstaat, openbare werken, on
derwijs en godsdienst. In een tweede afdee
ling zullen behandeld worden wetenschappen
en kunsten hierin vindt men mededeelmgen
over de wetenschappen en de geestelijke
stroomingeu te ouzent, taal en letteren, schil
der-, ets- eu graveerkunst, kunstverzamelin
gen, bouw- eu beeldnouwkuusr, muziek,
tooneel, kunstnijverheid, het boek.
Een volgende afdeeling zal gewijd zijn
aan mededceliugen eu gegevens omtrent
voortbrenging en ruil van goederen en de
verkeersmiddelenhier is dus aan de orde
een beschrijving van land-, tuin- en bosch-
bouw en veeteelt, van nijverheid, delfstoffen
in Nederland, koloniale voortbrengselen, zee-
en riviervisscherij, handel, scheepvaart en
koopvaardij, muntwezen, kredietwez m.spoor-
en tramwegen, posterijen, telegrafiie en
telefonie.
De laatste afdeeling bespreekt den ecouo-
mischeti toestand der bevolking, onze wetge
ving op sociaal eu economisch gebied, vak
beweging, coöperatie, verzekeringswezen,
spaarwezen, armwezen, lerwijl ten slotte
gegevens tot beoordeeliug vau de volkswel
vaart worden bijeengebracht.
Ten einde do zekerheid te bezitten, dat
het hier geteekende beeld van ons land in
derdaad eeu juist beeld zal zijn, zal er naar
worden gestreefd, de verschillen Je ouder.ver
pen, dio hierboven zijn genoemd, te deen
behandelen door de meest bevoegde schrij
vers op elk atzonderlgk gebied. De omvang
van deze bespreking zal in het geheel onge
veer 50 vel druks beloopen. Het ligt in de
bedoeling der uitgevers een zeer ruime op
lage van dit boek te bezorgen en voor een
ruime verspreiding daarvan in verschillende
talen, maatregelen te treffen. De tekst zal
worden verlucht door talrijke afbeeldingen
ter verduidelijking van het in de verschil
lende hoofdstukken medegedeelde.
Aar. bovenstaande mededeeiingen kan nog
worden toegevoegd, dat het «Algemeen Ne-
derlandsch Verbond" reeds, krachtens een
verklaring van het groepsbestuur voor Ne
derland, zijn instemming met dit plan hetfc
te kennen gegeven en aan de uitvoering zijn
zedelijken steun heeft toegezegd, terwgl de
uitgevers ook van andere zijden op mede
werking eu steun hopen.
Naast het boekdeel, waarvan de inhoud
hierboven werd weergegeven, zal nog een
tweede deel vcrschijueD, waarvan de radactie
aan andere schrgvors is toevertrouwd. In
dit deel zullen een plaats vinden beschrij
vingen en afbeeldingen van allerlei onder
nemingen op het gebied van land-, tuin-
boschbouw en veeteelt, nijverheid, handel,
scheepvaart, koopvaardij, koloniale voort
brengselen, zee- en riviervisscherij, mjjnwe
zen, enz. Bevat dus het eerste deel meer
algemeene beschouwingen omtrent de bo-
veugeuoemde takken van handel en bedrgf,
het tweede zal do aandacht vestigen op de
belangrijkste afzonderlijke ondernemingen,
welke iu die verschillende takken worden
gevonden. Door de bezorging van beide
boekdeelen hopen de uitgevers een duidelgk
en juist beeld te geven en billijke waar
deering te bevorderen van het vele, dat dooi
de in ons land werkende krachten op aller
lei arbeidsveld wordt tot stand gebracht eu
J. H, W, AUF DEM BRINKE,
48 LANGESTRAAT.
16 September e.k. OPENING van het
seizoen met een groote collectie
PARIJZER M0DELH0EDEN
en NOUVEAUTÉS.
nagestreefd. In dien zin noemen zij de uit
voering van hun voornemen een zaak van
Nationaal belang.
Door de uitgevers is de samenstelling van
het plan, de aanwijzing der medewerkers eu
het toezient op de redactie van het eerste
deel opgedragen aan jhr. mr. H. Smissaert,
Secretaris der Vereeniging van Nederland-
sche werkgevers ca lid der redactie van
«Onze Eeuw", terwgl de heer J. E. van der
Wielen, journalist te 's-Graveuhage, de re
dactie van bet tweede deel op zich zal ne
men.
Inderdaad een boek van zeer grootbelang
voor den handel.
Z. K. H. de Prins der Nederlanden, die
gister een bezoek bracht aan de familie L»
Beaufort te Leusden, passeerde gisteravond
omstre-'ks 6 uur Amersfoort bij zijn terug
keer per automobiel uaar Het Loo.
De Donderdagavond van 8.20 tot 9.05 onder
voorzitting van den heer J. Ger. Kleber ten
Raudiiuize gehouden 154ste openbare vergadering
der Kauier van Koophandel en Fabrieken werd
bijgewoond door de heeren Sinnige, H. van Ha-
seleii en Eysink en den Secretaris, den heer H.
P. van Haselen,
Afwezig met kennisgeving waren de heeren
Meursing en S. van Vollenhoven.
Du notulen der vergadering van 14 Augustus
werden gelezen en ongewijzigd vastgesteld.
Ingebracht werden
verschillende periodieken, o.a. Jaarverslagen
van de Kamers te Amsterdam, Rotterdam en el
ders
van het Departement van Landbouw, Nijver
heid en Handel een lijst van olficieele personen
en van instelliugen en vereenigingen op het
gebied van land- en tuinbouwhet verslag over
het landbouw-onderwijs in 1908; een brochure
omtrent de hervormingen in pacht-contracten
in Groot-Brittanje; en een beknopt overzicht
der handelsverdragen tusschen Nederland en
andere mogendheden.
AI deze stukken zullen voor belangstellenden
ter lezing voorliggen in het Secretariaat der
Kamer, Muurhuizen 13.
De Voorzitter herinnert, dat in de laatste
vergaderingen meermalen van gedachte is gewis
seld over de mogelij sheid, hier een kantoor van
inklaring gevestigd te krijgen. Vroeger heeft de
Kamer dit óok verzocht, doch kreeg toen nul
op het request. Nu de zaak weer aanhangig werd
gemaakt, verzocht de Kamer van belanghebben
den opgaven met cijfers te mogen ontvangen.
Tot dusver heeft alleen de firma Gebrs.
Nefkens voldaan aan dit verzoek.
Ik hoop, dat, in het belang der zaak, dit
goede voorbeeld nu spoedig navolging vindt.
Als er den anderen belanghebbenden werkelijk
iets aan gelegen is, zullen zij toch óok de Kamer
wel in staat willen stellen, de Regeering in te
lichten met feiten en cijfers.
Ingekomen was nog van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel een schrijven
van 21 Augustus omtrent een ontwerp tot rege
ling van het beperken of verbiedeu, zooveel
mogelijk, van Zondugsarbeid om loon, in den
meest uitgebreiden zin, dus óok van kantoor-
en handelsbedienden, personen werkzaam in
restaurants en badinrichtingen, bij tram, goede
renvervoer, enz. De Minister vraagt antwoord
vóór 15 October en verzoekt inlichtingen om
trent.; geheele dan wel gedeeltelijke Zondagsrust
Zondagsrust in bepaalde perioden van het jaar
allo arbeiders dan wel een deel Zondagsrust
hebben welke belangen zullen worden geschaad
bij wettelijke invoering van Zondagsrust.
De Voorzitter: Ik vertrouw, dat de
Kamer goed zal vinden, dat de Minister zoo
volledig mogelijk wordt ingelicht en stel voor.
het Dagelij ksch Bestuur der Kamer en vooral
haar Secretaris diligent te verklaren.
Deze gelegenheid wil ik tevens te baat nemen
om de hoop uit te Bpreken, dat de Minister
óok eens ter hand neemt de zaak der Kamers
van Koophandel, welke nu reeds zoo lang
onderweg is, vooral het financieele deel, dat
werkelijk niet evenredig is aan den arbeid en de
onkosten, die haar telkens weer door de Regee
ring worden opgelegd.
Aan de orde is het vaststellen van het advies
aan den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel nopuns de Rijks-keuring van weegwerk
tuigen, welk antwoord vóór 15 September moet
inkomen.
De Voorzitter; Ik herhinner, dat de
Staats-commissie tot verschillende conclusiëa
is gekomen en dat de conclusion der minderheid
wonderwel overeenkomen met het advies der
Kamer den 22 October 1907 verzonden aan den
Voorzitter der Staats-commissie.
De meerderheid der Staats-commissie stelt
voor een zeer minutieuse regeling met ontwe p
vau wet; de minderheid acnt dit niet noodig
en vreest dat het slechts zal geven groote
kosten wegens de dan ook noodige voortdurende
controle. Wel wenschen zij, dat bij iedere bas
cule een stel gewichten is, zóo groot als de
belastbaarheid der bascule bedraagt. Het is de
zaak van den kooper, te verilieeren.
De heer Sinnige: Het doet mij groot
genoegen, dut deze laatste conclusie zoo won
derwel overeenkoméf met die van onze Kamer
ik zou geen stap wenschen terug treden.
De Voorzitter: Ik hen het vrijwel eens
met den heer Sinnige en stel voor, den Minister
te antwoorden, onder overlegging van een kopie
van ons advies van 1907, dat de Kamer 2ich
geheel wenscht te plaatsen op het standpunt
der practijk, waarmee h. i. vooral rekening dient
gehouden.
Aldus besloten.
Aan de orde is het verzoek der Vereeniging
tot bevordering van Zondagsrust, die vraagt
welke ttappen gedaan kunnen worden om aan
hel personeel der firma Van Gend Loos al-
geheele Zondagsrust te kunnen verschaffen.
De heer H. van HaBelen: Alvorens een
goed oordeel te kunnen vormen, vroeg ik aan
den Directeur van Van Gend Loos hier of de
uandel of de nijverheid nier ter stede achade
zou kunnen lijden. Mij werd geantwoord, dat
het overgroote deel van den handel geen bestel
ling op Zondag wenscht, sommigen uit het
oogpnnt van Zondagsheiliging, anderen om Zon
dagsrust, enkelen omdat zij zes dag n per week
arbeiden en den Zondag dan wel eens rust wil
len hebben.
Des Zondags wordt dan ook slechts éen maal
besteld en wel des ochlens om 7 uurhet be
stellend personeel is dan om half tien weer
thuis. Het administratief personeel houdt kan
toor van 9 tot 12 uur en werkt dan alleen ad
ministratie bijniemand brengt colli's aan.
In hoofdzaak toont de handel door woord en
daad niet gediend te zijn van den dienst op
Zondag. De handel wordt du3 niet geschaad
door Zondagsrust eu daarom zou ik het ver
zoek der vereeniging wel willen steunen.
Doch de wijze waarop? Dit weet ik niet.
Volledige Zondagsrust is niet in den geeBtvan
de firma Van Gend Loos, die zioh veeleer
aansluit bij de meening van de Kamer te Nij
megen; doch waar een algemeen streven naar
een rustdag in de lucht zit, gevoel ik voel voor
hot streven eener vereeniging van welke H. M.
de Koningin-Moeder Beschermvrouw is.
De V o o rz i 11 e rIk voud het verzoek eenigs-
zins zonderling. De firma Van Gend Loos
en de Staats Spoorwegen schijnen geen Zondags
rust te kunnen invoeren in hun bedrijven al
doen zij 's Zondags voor den handel niet bestel
len. Ik meen echter, dat de Kamer geheel bui
ten deze zaak staat, daar het niet betreft koop
mansgoederen, doch pakketjes voor particu
lieren. die deze willen ontvangen ik denk aan
koffers en dergelijke.
We leven iu het teeken vau Zondagsrust,
maar óok in het teeken van verkeer en daarom
vrees ik tal van bezwaren voor particulierenen
aeht het daarom een groote moeilijkheid, dat
de Kumer zich uitspreekt over eeu zaak, die
haar niet aangaat.
De heer Sinnige: Ik vrees, dat spoor en
postpakkendienst Zondag veel drnkker tullen
worden en dus de daarbij verbondenen weer
minder rust zullen hebben.
Ik acht het verbazend moeilijk, in te grypen
in een particulieren toestand, waarop de Kamer
