Donderdag 16
September 1909.
No. 7714.
58e Jaargang.
FI RM A H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. By regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, oflicieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25 elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht ou kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTE6RACHT9
stbusO. Telephoon 19
|ie zich met 1 October
doet inschrijven als
abonné op de Amers-
foortscbe Courant ont
vangt tot dien datum
verschijnende nummers
KOSTELOOS.
KESNISGF, VINGEN.
Stremming der vaart.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT
brengen tor kennis van belanghebbenden, dat
in verband met te houden militaire oefeningen,
op 17 September 1909 door een pontonafdeeling
der 4de divisie een brug in de rivior de Eem
geslagen zal worder. ter hoogte van de molens
ten Oosten van Baarn en dat dientengevolge
de vaart op de rivier de Eem op dien dag van
des morgens 9 uur tot des namiddags 3 uur zal
gestremd zijn.
Amersfoort, Augustus 1909.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT
brengen ter nlgemeene kennis
I. dat de Raad der Gemeente Amersfoort in
zijn vergadering van 7 September tot Wethou
der benoemd heeft den heer Th. Sanders.
II. dat de voorbereiding van de werkzaam
heden betreflende de na te noemen takken van
dienst als volgt tusschen de leden van hun
college verdeeld is:
a. Burgemeester: gemeente-reiniging,
openbare gezondheid, plantsoenen en beplan
tingen
b. Wethouder Celosse: onderwijs en
armwezen.
c. WethouderSanders: gasfabriek en
openbare werken (behalve plantsoenen en be
plantingen).
III. dat de Wethouder M. L. Celosse inden
regel te spreken is op het Raadhuis op Maan
dag en Vrijdag te 117» uur voormiddags en de
Wethouder Sanders op Woensdag te 117» uur
voormiddags.
Amersfoort, 16 September 1909.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Seoretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT
maken, ter voldoening aan artikel 54 der
Gemeentewet bekend, dat de Raad der Gemeente
Amersfoort in zijne vergadering van 7 Septem
ber 1909 heeft herbenoemd
den heer S. J. van Duinen als lid van de
Commissie voor de iabricage
den heer N. Veis Heyn als lid van de Com
missie tot bijstand in bet beheer der Gasfabriek.
Amersfoort, 16 September 1909.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
Kostelooze-Inonting.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT
Gelet op artikel 18 der Wet van 4 December
1872 (Staatsblad no. 134),
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
voor een ieder de gelegenheid tot kostelooze
inenting wordt gegeven op den eersten en
den tweeden Maanuag van de maanden
JANUARI, APRIL, JULI en OCTOBER,
telkens deB namiddags te d r i e u r e, in de
daartoe bestemde lokaliteit van het voormalig
schoolgebouw wyk A, Koestraat no. 9.
Amersfoort, 15 September 1909.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
Gemeente AMERSFOORT
brengen ter algemeene kennis, dat bij hun
besluit van heden, ingevolge art. 8 der Hinder-
wet, aan de firma H. W. Verloop Co, te
Utrecht, vergunning is verleend tot de uitbrei
ding vaD de Stoomolieslagerij door vergrooting
van de machinekamer en door plaatsing van
eene stoom perspomp met eene capaciteit van
300 atmosfeeren ter vervanging van de bestaande
perspompen in het perceel Kleine Koppel, wijk
G no. 13, kadastraal bekend Gemeente Amers
foort, sectio D. no. 833, onder voorwaarde, dat
de stoomperspomp wordt geplaatst op een op
den vasten zandbodem aangelegd fundament,
uitgevoerd in metselwerk of stampbeton en
rondom vrijgehouden van de opgaande muren
met hunne fundamenten.
Amersfoort, 16 September 1909
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
J. G. 8TENFERT KROESE.
S C HAND E.
Zit men des namiddags om circa vjjf
uur in den trein van Rotterdam naar
Den Haag, dan is bijna ieder reiziger
verdiept in een zoo juist verschenen dag
blad en kijkt naar de Beursnoteeriugen
van de Amerikaausche fondsen en bij
voorkeur naar de Steels, In de gesprekken
die gevoerd worden, heeft het Beursdob-
belspel nagenoeg de hoofdtoon het is
schering en inslag.
Komt men bij de geldbezitters vragen
om deelneming in het kapitaal van deze
of die nationale onderneming, dan wordt
bjjna zonder uitzondering een weigerend
antwoord gegeven.
Dit nu is schande.
Schatten gelds worden er gewonnen
in de Amerikaausche fondsen en nog
grooter schatten zijn en worden er ver
loren.
Dagelyks wordt het ondervonden, dat
onze landbouw, onze nijverheid voorbij
gestreefd worden door het buitenland
insgelijks hoort men daarover zuchten
en klagen maar gedaan wordt er
niets om verbetering in den toestand te
brengen.
Wjj lezen dan wel in de dagbladen,
dat er te Havre, in Frankrijk, een con
gres gehouden zal worden over de toe
passing van den electromotor in den land
bouw wjj lezen ieder oogenblik over de
enorme voordeelen, die de electrische ar-
beidsoverbrenging voor het platteland en
vooral voor den landbouw met zich brengt.
Komt men echter om kapitaal vragen
ten behoeve van een plattelands-cen
trale, voor een onderneming, waarvan
het afzetgebied vastligt en wier welslagen
ieder inwoner kan bevorderen door den
stroom voor bewegingsdoeleinden toe te
passen of als lichtbron te gebruiken, dan
is daarvoor geen geld te vindenvoor
zulk een zaak heeft men een groote mate
van behoedzaamheid en wantrouwen in
het welslagen.
Voor de instelliugen van Amerika
het land der onbegrensde mogelijkheden,
der g e w a a g d e ondernemingen heeft
men alles overdaarvoor heeft men geen
achterdocht, maar werpt er zjjn geld heen
met volle handen om zelden daarvan
iets terug te zien.
Is het geen schande, dat zelfs bloeiende
industrieën hier te lande moeten gebruik
maken van een duur kassierscrediot, omdat
het Nederlandsche publiek liever dobbelt
en ten slotte verliest - dan dat het
eigen en algemeen welzijn te bevordert
door deel te nemen in uatiouale ouder
nemingen van algemeen nut 1
Wat helpt de groote werkzaamheid
vau een Minister van Handelwat helpt
het, of door de Regeeriug afgevaardigden
worden gezonden naar leerrijke cougres
sen, zooals dat te Havrewat nut heb
ben we van de groote toewijding onzer
ambtenaren als Neerlands volk bezocht
is door speelzucht, als wij niet meer doen
zooals onze voorvaderen deden, n.l. door
eigen werkkracht, eigen onderne
mingsgeest, bezit verwerven, maar den
kost willen verdienen door onder een
kopje thee in de courant te kijken of er
gewonnen dan wel verloren is
Vroeger wilde men Neerland ontwoe
keren aan het spel der zee, nu wil men
hebbeneen zee van geld door woeker
of dobbelspel.
Aldus het weekblad „Vraag en Aanbod".
Officierstraktementen.
Men verzoekt ons overneming van hot vol-
gende uit „De Avondpost":
De vorige Minister van Oorlog heeft do
finanoieele positie der onderofficieren vurbetord.
Buiten beschouwing latende of de nieuwe sol
dijregeling aan alle billijke verwachtingen zal
voldoen, zal m.i. geen enkel weldenkend burger
of militair hun con betere bezoldiging misgun
nen. Een herziening der soldijen was werkelijk
geen woelde. Van du hoofdopzichters van forti-
ficatiön o.a., die een jaarlijkscli traktement
?enoten van f1500, zegt de Minister in zijn
leraorii van Toelichting, dat dit traktement
„niet in overeenstemming is met den heden-
dasgschen levensstandaard en met de maatschap
pelijke positie, welke door die militairen wordt
ingenomen".
In verband hiermede is hun traktement thans
gebracht op f1800.
De Minister heeft dus openlijk erkond, dat
een hoofdopzichter iemand beneden don rang
van officier in vorbund met den tegenwoor-
digen levensstandaard van f 1500 zijn maat
schappelijke positie niet kan ophouden 1 Hierbij
zy uungeteekend. dat genoemde militairen nog
aardig wat bijvordiensten hebben door toelagen,
enz.
Dat geeft my aanleiding tot de vraag„Hoe
kan dan een officier dit kunBtstuk volbren
gen met nog minder traktement 7"
De hoofdopzichters ontvangen thans jaarlyks
f1800 en, met wat or bykorat, meer dan f2000.
Een kapitein der infanterie krijgt by aon-
stelling een traktement van f2000.
Mogen dergelijke misstanden in het leger
blyvon bestaan 7
Men verlangt van een officier, dat hfj ver
boven den onderofficierssland zal uitbllnkon,
doch schept zoodanige toestanden, dat onder
officiersgezinnen in het maatschappelijke loven
beter kunnen wonen, beter kunnen leven en
zich beter kunnon kloeden dan officieren.
Is dit billyk?
Een luitenant der infanterie krijgt, na 12
jnron als officier te hebben gediend, een trukte-
ment van f1600. Do opklimming is aldus:
by aanstelling f 1000,
na 4 jaar 1200,
8 1400,
12 1600,
15 1800.
Veronderstellen we, dat iemand op 22-jarigen
leeftijd officier wordt dat is niet te vroeg
en ook niet to laat dan krijgt hij eorst op
34-jarigen leeftijd f1600 tructement. De oplei
ding tot officier geschiedt op zijn snelst in 3
jaren tijd, dus die officier hceit op dat oogonblik
dan minstens 15 dienstjaren.
Nu zal niemand het m. i. te vroeg achten
wanneer een officier op zijn 30ste jaar huwt.
Hy moet dun mot zijn vrouw leven van f 1400
wanneer hij of zijn vrouw er zelf geen geld by
hebbenen als eisoh to stellen, dat een offloier,
zonder middelen, slechts mag trouwon met een
meisje met fortuin zou toon AI te immoreel
wezen.
Laat hot huwelijk in hot eerste jaar gezogen d
worden met eon kind, dan moet not gezin dus
nog ruim 3 jaren loven van f 1400 en duarna 4
jaren van f 1600.
Rest de vrnag
Kan een officiersfamilio met éon kind drie
jaar leven van f 1400
De Minister heeft reeds toegegevon, dat zelfs
oen Hoofdopzichter der genie (een onderofficier)
dit niet kan, iemand dioden offioiersstand niet
behoeft op te houden; dus feitelyk hoeft Zijne
Excellentie zelf reeds duzo vraag beuntwoord
met een volmondig „neen" I
Toch wil ik hier in korte trekkon van die
onmogelijkheid het bewijs leveren door do aan
dacht van den lezer to vestigen op hetgeen oen
officiers-huishouden kost, hoe eenvoudig hut
ook wordt gehouden.
Wy komen dan tot do volgende poston:
L. Huishuur 4- belasting water
leiding 4- onderhoud van oen even
tueel uunwezig minije f 450.
Op verscheidene plaatsen zal hot
voor een officier zeor moeilijk, zoo
niet onmogelijk wezen, voor dezen prijs
torecht te komen.
2. Vunr en licht, per jaar 100.
3. Wasoh- en strijkgoed 80.—
4. Loon voor oon dagmeisje 100.—
Dit meisje hooft haar handun vol,
want een oppasser kan er niet op
overschieten. Trouwens in don lautston
lijd is op hot rooht, dat ieder ollloior
by zijn aanstelling op het houden
van eon oppasser meende te bezitten,
zóóveel beknibbeld, dat men moeilijk
meur kan spreken van een recht.
Huishoudgeld voor man, vrouw>
kind on dienstbode 660.—
Dit is dus f 12.50 per woelt. Voor
zeker niet te veel. .Menige huisvrouw
zal or geen kans toe ziuh, er daarmee
to komen.
Ter illustratie hoe het gezin er dun
vun moet loven, diono het volgende
In sotnmigo garnizoenen leggen do
onderofficieren in de mouago per dag
f 0.45 in. Bovondiea ontvangen zo
voor 6.5 cont brood, dus dit wordt
totaal f 0.517» por dag. Hiervan wordt
ongeveer per Uiig i' 0.05 beflteod voor
algemeene onkosten, dus f G.46'/> wordt
uitgegeven zuiver voor voedingsmid
delen. Por week eet oen onderoflioiors-
gezin dus voor 7 Xf0.46'/« f 3.2ó'/j.
Naar dezen maatstaf borekond, zOQ
hot offloiersgezin per week dus behoe-
von 3'/, X 3.257» f 11.39.
Hierbij zy aangetookund
n. Dat de onderofficieren niets by
hun brood ontvungon dan dan 0.4 Ons
boter per dag on 1 of 2 maal por week
kaas, worst, enz. Bovendien moeten zy
zelf hun suikor aansohallcn.
Verder commentaar onnoodig.
b. Dat by eon goringe sterkte van
de menage, het bedrag van f 0.467, per
dag te klein blijkt te zijn.
6. Kleedgeld voor vrouw en kind f120.—
Dit is dus f10 per maand. Mindor
kan hot al mooilyk.
7. Kleedgeld voor den officier 150.—
Ik heb dit bedrag genotnon, omdat
oon uffiudant-ondeioffioier f120 vergoe
ding lcrijgt voor kleodingonderhoud.
Een officier draagt bovendien burger-
kleeding en zyn uniform is duurder.
8. Storting voor do weduwen- on woe-
zenkas 69.84
Dit is 2 X f 2.19 f5.82 por maand
op eon traktument van f1400. Hierbij
neem ik uan, dat hot inleggeld bij het
sluiton van hot huwelijk ineens is go-
stort, dus het gunstigste geval.
9. Abonnement op een dagblad van
f3 por kwartaal 12.—
Deze „luxe" kan oon man van be-
schuving zich moeilijk ontzeggen.
10. Sigaren 18.25
Hierbij is gerekend op gemiddeld 2
sigaren per dag en het feit buitenge
sloten, dat men wel eens een sigaar
presenteert. De prys is ook niet hoog
genomen, n.l. 21/» et. por stuk.
11. Contributie sociëteit 6.—
Dit bedrag hangt af van plaatselijke
omstandigheden.