Zaterdag 19
Februari
1910.
No. 7779.
59e Jaargang.
FIRMA A H VAM CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1.
franco per post 1.45. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels) 1.25 elke regel meer ƒ0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseer kost en in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT 9
Postbus 9. Telefo on
KENNI8GEVIN GEN.
De GEDEPUTEERDE STATEN van
UTRECHT
Overwegende, dat door het overlijden van den
heer P. HARTMAN op 4 Februari 1910 eene
vacature is ontstaan in de Staten van deze Pro
vincie voor het kiesdistrict Amersfoort
Overwegende, dat daarin behoort to worden
voorzien
Gelet op de artikelen 0 en 7 der Provinciale
Wet;
Gezien de Wet van 5 November 1852 (Staats
blad no. 197) houdende regeling van de ver
deeling der Provinciën in kiesdistricten ter be
noeming der leden van de Provinciale Staten,
enz., zooals die laatstelijk gewijzigd is bij de
Wet van 30 November 1903 (Staatsblad no.
287);
Hebben goedgevonden
lo. Te bepalen, dat de verkiezing van éen
lid der Provinciale Staten van Utrecht, in het
kiesdistrict Amersfoort, zal geschieden op
Woensdag den 9 Maart 1910, zullende de stem
ming, ioo noodig, geschieden op Dinsdag den
22 Maart 1910 en de herstemming, zoo noodig,
op Donderdag den 31 Maart 1910.
2o. Dit besluit te zenden aan den Burge
meester der Gemeente Amersfoort ter kennis
neming en verdere uitvoeriDg, zullende het
wijders ter algemeene kennis worden gebracht
door afkondiging in het „Provinciaal-blad" en
door opneming in het „Utrechtsch Provinciaal
en Stedelijk Dagblad" en in de „Amersfoortsche
Courant".
Utrecht, 14 Februari 1910.
De Gedeputeerde Staten
voornoemd,
F. D. SCHIMMELPENNINCK, Voorzitter.
L. J. RIETBERG, Griffier.
De BURGEMEESTER der Gemeente AMERS-
FOORT
Gezien het besluit v»n Gedeputeerde Staten van
Uerecbt dd. 11 Februari 1910, no. 404 (Provinciaal-
blad no. 11);
Overwegende dat, door het overlijden van den
heer P. HARTMAN op 4 Februari 1910 een vaca
ture is onntaan in <le Staten van deze provincie
voor bet Kiesdi-trict Amersfoort en d tarin behoort
te worden voorzien
Gelet op de betiekkelyke bepalingen der Kieswet,
der Provinciale wet en der Koninklijke besluiten
van 26 Februari 1897 (S aatsblad no. 69) en 8 Mei
1897 (Staatsblad no. 144);
Brengt ter bennis van belanghebbenden, dat op
Woensdag 9 Maart 1910 een verkiezing z U plaats
hebben, ter voorziening in de ontstane vacature
door bet overlijden van den he»r P. HARTMAN,
voor éen lid van de Provinciale Staten van Utrecht
in bet Kiesdistrict Amersfoort
dit voor deze verkiezing de stemming, zoo noodig,
zal geschieden op Dinsdag 22 Maart 1910 en de
herstemming, zoo noodig, op Donderdag 81 Maart
1910;
dat op den dag der verkiezing by hem ten Stad-
huize van des voormiddags negen uur tot des na
middags vier uur opgaven van candidaten kunnen
worden ingeleverd.
Deze opgaven moeten iuhouden don naam, de
voorletters en de woonplaats van candidaten en
onderteekend zijn door ten minste veertig kiezera,
bevoegd tot deelneming san de verkiezing, waarvoor
de inlevering geschiedt.
De formulieren voor de bedoelde opg«vtn igu
kosteloos verkrijgbaar ter Gemeente secretarie van
af beden tot en met den dag der verkiezing.
De inlevering moet persoonlijk geschieden door
éen of meer dergenen die haar hebben onderteekend.
Amersfoort, 17 Februari 1910.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT,
gezien artikel 41 der Gemeentewet,
brengt ter kennis van de iugezetenen.dat de Raad
dezer Gemeente zal vergaJeren op Dinsdag den
22 Februari aanstaande, des namiddags te l'/j ure.
Amersfoort, 17 Februari 1910.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT,
Gelet op nrtt. 6 en 7 der HINDERWET,
Brengen ter kennis van bet publiek, dat een door
I. J. KREUPELING en A. MEIJER ingediend ver
zoek, met bijlagen, om vergunning tot het oplichten
van eene pteenhouwery iu het perceel alhier gelegen
aan den Wilbelminastraat No. by het Kadaster
bokcid ouder Sectie C. No. 1624, op de Secret irie
der G-meerte ter visie ligt, en dat op Donderdag,
den 3 Maart aanstaan de, des voormiddags te
half elf uren, gelegenheid ten Riadbuize wordt
gegoven om, ten overstaan van het Gemeentebestuur
of van een of meer zyner leden, bezwaren tegen
bet oprichten van de inrichting in te brengen.
Tot het beroep, bedoeld in art. 15, le lid der
Hinderwet, zijn volgens de beslaande jurisprudentie
alleen zy gerechtigd, die overeenkomstig artikel 7
der Hinderwet voor het Gemeentebestuur of een of
meer zyner leden zijn verschenen, teneinde hunne
bezwaren mondeling toe te lichten.
Amersfoort, 17 Felruari 1910.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester.
WUIJTIERS.
De Secretarie,
J. G. STENFERT KROESE.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer Ge
meente, dat de door den Directeur van 's Rijks-
directe belastingen, enz. te Utrecht executoor ver
klaarde kohieren Nos. 17, 18 en 19 vau de
Persoueele belasting
over het dienstjaar 1909 aan den Ontvanger van
's Rijks directe belastingen alhier zijn ter hand gesteld
aan wien ieder verplicht is, zijnen aanslag op den
by de wet bepaalden voet te voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebruikelijke plaatsen
aangeplakt te Amersfoort den 19 Februari 1910.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
Nogmaals
V rou wenkiesrecht.
Mejuffrouw S. H. Croiset, uit Den Haag, sprak
hierover Woensdagavond in eeu huishoudelijke
vergadering met introducee» der verleden
najaar opgerichte plaatselijge afdeeling van de
Vereeuiging voor vrouwenkiesrecht.
De Voorzitster, mevrouw S. van Vollenhoven-
Nort, zeide in haar welkomstwoord, dat de
drukke opkomst er waren een 40-tal dames
en twee heeren bewee3, dat de oude sleur
verlaten is en deelde mede, dat Dinsdag een
vrouwen-debatingclub is opgericht van welke
ook niet-leden der Vereeniging lid kunnen wor
den.
De Penningmeesteres, mejuffrouw De Holl,
wees er op, dat nog zoo weinig vrouwen de ge
legenheid aangrijpen om iets te weten te komen
omtrent het raderwerk van den Slaat. Maan
dagavond is daartoe gelegenheid geweest en tot
spr. spijt waren zij en een huisgenoote de eenige
vrouwen onder het gehoor van den heer Elout.
Spr. kon niet nalaten, den vrouwen toe te roe
pen verzuim niet weer zulke gelegenheid om
iets te weten te komen van hetgeen ge nog
niet weten kunt.
Mevrouw Kamerling-Van Vollenhoven zong
nu den Vrouwon-9trijdzangen een „Jnbelliedje",
begeleid $oor mejuflrouw A. C. Busquet
Mejuffrouw Croiset hierna het woord verkrij
gend, zeide ongeveer
Als we ons verheugen over den bloei onzer
Vereeniging, die ruim 8000 leden telt tn wier
afdeelingen steeds toenemen, waartoe dienen
dan nog causerieënwaartoe moet dan nog
gesproken over een zaak, die zóo algemeen
bekendis? Doch het duiveltje der laksheid en
traagheid waart nog rond en wij moeten ver
hoeden, dat het ons gaat als den landman, die
een deel van zijn akker heeft bezaaid en de
rest laat braak liggen, waardoor ook het be
werkte deel geheel onder het onkruid komt.
De Vereeniging heeft in haar 17-jarig bestaan
veel gewonnen; veel vrouwen zijn toegetreden
als lid doch het onkruid van vooroordeel tiert
nog welig en daarom moeten nog telkens spreek
sters optreden, want veel vrouwen zijn nog on
verschillig en zelfs vijandig tegenover onze
beweging, ook zeer ontwikkelde.
Wat wij wenschen, is niet onredelijk. Wjj
wenschen, dat uit de Grondwet wordt weggeno
men het artikeltje waarbij alleen aan den man
het kiesrecht wordt toegekend en dit burger
recht wordt geweigerd aau de vrouw omdat
zij vrouw i9. Wij wenschen medezeggen
schap in de regeerings-lichamen om. als onze
belangen worden besproken, die te kunnen be
pleiten.
Zyn wij dan geen Nederlaudache burgeressen
hebben wij dan geen hart voor stad en land
en volkzijn wij dan niet evengoed in vreugde
en leed daaraan gehecht als de mannen, misschien
meer nog?
Z(jn wij dan meer onbekwaam dan de mannen,
zóo onbekwaam dat wij ton opzichte van de
kiesbevoegdheid worden gelijk gesteld met de
idioten
Dragen we dan niet mee in de lasten gaat
dan de fiscus ons met een buiging voorbij
Is het dan billijk, dat zij, die ruim hun
aandeel in de belastingen bijbrengen, niet mogen
meespreken, zij het dan ook indirect, over de
wijze waarop hun geld wordt besteed tot heil
van heel het vaderland
Sommige vrouwen huiveren voor het stem
recht omdat het stembiljet zoo groote verant
woordelijkheid geeft. Aan deze verantwoorde
lijkheid ontkomen zij toch niet en spr. is er
haast zeker van, dat als de vrouwen het
kiesrecht bezaten, niemand zou achterstaan om
ook haar kiesplicht te vervullen.
Heel andere bezwaren worden gewoonlijk te
borde gebracht.
Er zijn er, die het streven naar vrouwenkies
recht verwarren met geëmanpcieerde, slecht
gekleede, onhebbelijke vrouwen. Er zijn altijd
getemde en ongetemde feeksen geweest, hoewel
zij niets met vrouwenkiesrecht uitstaande hadden.
Maar heeft men dan geen photo's gezien van
het wereld-cougres in 1908 te Amsterdam ge
houden
Er zijn mannen, die zeggen, dat vrouwen
denken, 't veel beter te kunnen en te doen. De
vrouwen wenschen slechts een woordje mee te
spreken, wenschen saam te werkenzij zullen
de mannen waardeeren en willen van hen leeren.
Er i9 geen sprake van dwaze haat of van min
achting der mannen.
De vrouwen wenschen slechts 6ok hun krach
ten en gaven te gebruiken nu in de laatste
halve eeuw de sociale toestanden zóo zeer zijn
gewijzigd.
Vroeger was de vrouw gebonden ir. haar huis,
waar zij moest zorgen voor wasch, schoonmaak,
slacht, inmaak, verstellen, en:,.; nu hebben z(j
conserven, naaimachines en vulkachels, ofschoon
zij nog genoeg te doen hebben, vooral als er
veel kinderen zijn of men moet rondkomen van
een klein tractementmaar toch stelt het leven
thans heel andere eischen. Wij hebben geleerd,
dat het pen verkeerde zuinigheid is, een meisje
niet zeer deugdelijk onderwijs te doen geven
en geleerd af te stappen van de financieels doch
weinig moreele politiek om aan te sturen op
een berg-huwelijk. Thans verzekeren we elk
meisje zooveel mogelijk een eigen toekomst en
daarmee wordt het echt-vrouwelijka volstrekt
niet verwoest.
De meisjes worden thans toegelaten tot Hoo-
gere Burgerschool, Gymnasium en Universiteit
veel betrekkingen staan reeds voor hen open,
maar alleen bij de gratie der mannen haar
rechten zijn niet gewaarborgd.
Al zijn nu ook geen geweldige maatregelen
van den kant der mannen te wachten, ondenk
baar is dit niet en stemrecht zal meer zekerheid
geven. Niet alleen de vrouw uit de middelklasse
zal daardoor winnen, maar ook dia uit de volks
klasse.
Wanneer er thans wetten worden gemaakt
waardoor de vrouw het slechtst wordt bezoldigd
of in haar beroep benadeeld, dan heeft de vrouw
geen enkel verdedigingsmiddel. Men ienke aan
het arbeidsverbod voor de vrouw in steen,
glas- en aardewerkfabrieken, aan de gehuwde
vrouwelijke ambtenaar bij posterijen, telegrafie
un Ryks-telefonie, aan de onderwijzeressen die
bedreigd worden met ontslag ais zij huwen. Dit
alles is een ingrijpen in de vrijheid van den
mensch en iu het familieleven, dat niet te pas
komt. Door het stembiljet krijgt de vrouw een
wettige zelfverdediging.
Maar o I die bezwaren.
De vrouw is immers ook niet dienstplichtig.
Is dan dienstplicht alleen het hanteeren van
wapens Of kan ook dienst als liefdezuster iu
hospitaal of op het slagveld daaronder worden
gerekend? Bovendien zijn niet alle mannen
dienstplichtig en op dien grond kan dus ook
geen kiesrecht onthouden aan de vrouw. Daaren
boven kunnen tal van jonge meisjes goede
diensten bewijzen aan stad en Staat, nuttiger
dau schieten en paardrijden; bijvoorbeeld ver
bandleer, volgen moeder-cursussen en veel andere
zaken die in 't belang zijn van heel het volk.
De vrouw hoort in huis, zegt men, anders
worden huishouden en kinderen verwaarloosd.
In geen land waar vrouwenkiesrecht bsstaat
(Australië, Nieuw-Zeeland, 4 Staten van de Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika, Finland en
Noorwegen) is daarvan ooit iets gebleken. En
blijven de kinderen dan eeuwig klein en eeuwig
hulpbehoevend en hebben dan alle vrouwen
kinderen
De vrouw heeft genoeg aan haar huishoude
lijke zorgen, zegt men. Vrouwen die bij ande
ren of in eigen zaak zijn, dnen nog wel wat
anders dan hot huishouden. En allen vinden
nog wel den tijd om even een stembriefje in
de bus te doen.
Vrouwenkiesrecht zal oneenigheid brengen
tusscben de echtgenooten, zegt men. Als dit
zoo is, zou de getrouwde vrouw beter doen, te
berusten in haar voogdijschap tot de man ver
standiger is. En moeten man en vrouw dan
altijd vlak tegenover elkaar staan in de poli
tiek Die redeneering wil er bij mij ik ben
ongetrouwd niet in. Zij zullen öf eenstemmig
denken, óf elkaar trachten te overtuigen, öf, bij
te diepgaand verschil, elkaar vrij laten. Ala het
stembiljetje tweedracht brengt, bestaat die twee
dracht reeds.
De stryd in de politiek vloeit voort uit ver
schil in opvatting over godsdienstige of sociale
zaken en ik geloof dan rok, dat vrouwenkies
recht iuist zal brengen grooter eenstemmigheid,
omdat de mans en de vrouwen, de broeders en
de zusters meer elkaar zullen beschouwen als
gelijken. Zij zullen dan ervaren, dat het belang
der vrouwen veel nauwer is verbonden aan bet
stembiljet dan zij nu wel meenen.
Thans kan de man het geld der vronw on
gestraft werpen in dolle speculatiesthans kan
hij haar bezittingen, zelfs haar kleeren verpan
den en net geld daarvan naar de herberg bren
gen. Maar wel wordt het loon der vrouw ge
teld bij dat van den man om hem loonkiezer
te makon.
Maar hoeveel weduwen zijn er en hoeveel on
getrouwde vrouwen En wie komt voor dezen
op Geeft dan toch ten minste dezen een mid
del in de hand om zich te beschermen tegen
het kwaad, dat de wette o, door een geheel ver
keerd inzicht van den man gemaakt, hun doen.
Immers de vrouw mag niet optreden als getuige
bij huweiijk of sterfgeval, moet het echter in
strafzaken zij mag geen geschenk aannemen
zij heeft minder rechten op haar eigen kinde
ren dan de vader, al is deze nóg zoo slecht.
Met het wetboek in de hand kunnen de
mannen allerlei wreedheden plegen tegenover
de vrouwen; gruwelijk zijn deze wettelijke
miss tanden.
Het kiesrecht ie bij machte, betere toestanden
te brengenhet geeft den vrouwen het middel
om die candidaten af te vaardigen, die haar
zullen beschermen. Vele eeuwen zijn de rechten
der vrouw totaal veronachtzaamd of heel ach
terna gekomen en nog altijd moeten de vrou
wen prijzen wat de heeren wijzen.
Er zijn altijd gevaarlijke vrouwen geweest,
reeds van Eva afdenken we aan Madame De
Pompadour, Montespan. enz,doch hoe klein is
hun aantal in vergelijking met het ontzaglijk
groot aantal eerbiedwaardige vrouwen.
De vrouw zal zich mengen in den politieken
strijd, zegt men. Strijd is de voorwaarde voor
vooruitgang en bestaan en str\jd is goed, mits
bij wordt gevoerd met eerlijke wapenen. Nooit
heeft de Vereeniging, die nu 17 jaar bestaat,
oneerlijke wapenen gebruikt.
Krijgt de vrouw kiesrecht dan kan zij eerst
goed den strijd aanbinden tegen armoede, drank
misbruik, enz. en zal haar passief kiesrecht ten
zegen zijn van stad en Staat. Veel meer nog
zal bereikt- als eenige zeer uitstekende vrouwen
zitting krijgen in Raad en Kamer en dus ook
actief deelnemen aan de openbare zaak.
De Vereeniging vraagt niet naar religie of
kerkgeloof en onder de politieke partijen begint
dan ook het vooroordeel tegen vrouwenkiesrecht
te verminderen. In beginsel zijn zij het er over
eens en bij geen enkele partij is vrouwenkies
recht meer een reden tot bespotting of ergernis.
Over de bijzonderheden om stemrecht te ver-
leenen aan de vroaw zijn de politieke partijen
het nog niet eens. Maar die tijd zal komen,
want de beweging voor vrouwenontvoogding
en gelijkstelling me; den man wint met den
dag veld. Zelfs is er een Mannenbond voor
vrouwenkiesrecht. De voorvechtsters van vrou
wenkiesrecht werden een 17 jaar geleden nog
bespot en gehoond, door vrouwen en mannen
beiaendat gebeuit thans niet meer.