Stadsnieuws.
ook voor de kleine winkeliers, een soci
aal belang op het spel.
De Staat, wieus roeping het is om het
belang zyner burgers, hun geestelyk eu
materieel welzijn te bevorderen, moet
iugrypen, wanneer blykt, dat een groot
deel van de burgers gebukt gaat onder
eeu last, waarvan zy zich zonder iumen-
ging van den Staat niet kunnen be
vrijden.
De thans, bestaande zoogenaamde vrij
heid acht. de co mm is ie, wèl beschouwd,
dwang. Thans worden de middenstandei's
eed'mgeu door het publiekdaarbij
bieden de concurrenten als het ware
tegen elkaar op.
Doch de winkelier is de dupe, want
zich inbeeldend, dat hy vrij is, daar geen
wet hem oen bepaald sluitingsuur voor
schrijft, is hij inderdaad onvrij.
Dan herinnert de commissie, dat liet
vraagstuk van de vervroegde winkelslui
ting van den beginne af, dat do midden
stand hier te lande als het ware ont
waakte, een van de meest besprokene,
van de meest op den voorgrond tredeude
is geweest, hetgeen zij uitvoerig nagaat.
Daarbij nam de middenstand reeds in
het begin zijner beweging een zeer be
slist standpunt in en wel o.a., dat niet
het particulier initiatief, doch slechts
Staatshulp hier uitkomst brengen kan
en moet.
Dan staat de toelichting lang stil bij
hetgeen te dezer zake te Amsterdam
voorviel en -,y geeft vervolgens een over
zicht van de voornaamste buiteulaudsche
wetgevingen op dit gebied.
De commissie wijst er op, dat de mee
ningen omtrent de bevoegdheid der Ge
meenteraden zeer uiteeuloopen en waar
zij van meening is, dat een algemeen
belaug bij de zaak is betrokkcu, daar
zal, ook reeds op opportuuiteitsgrouden,
de voorkeur moeten gegeven worden aan
een Rijksregeling, die in het algemeen
de grenzen van de sluitiugsnreu aangeeft,
terwijl de Gemeentebesturen nader de
quaestie kunnen regelen op de wijze, als
door de wet aangegeven.
Dan licht tie Memorie de verschillende
artikelen, waar noodig, toe.
Zij wijst er o.a. op, dat een onbillijke
bevoorrechting zou ontstaan door het
venten en door den verkoop in koffiehui
zen eu audere voor het publiek toegan
kelijke eet- en drinkgelegenheden van
artikelen anders dan voor het verbruik
ter plaatse op uren, gedurende welke
dour de winkelsluiting de gelegenheid om
die zelfde artikelen in winkels te koopen
onmogelijk wordt gemaakt.
De commissie heeft overwogen, of het
bij grootere steden ook wenschelyk kon
zijn, rekening te honden niet de behoef
ten van de verschillende stadsgedeelten
eu de daarmede samenhangende verschil
lende bedryfsbeboeften, maar zij is tot
de slotsom gekomen, dat dit niet noo
dig is.
Wanneer toch alle winkels opeen
zeker uur gesloten zyn en het publiek
dus na dat uur nergens meer terecht
kan, dan is het ook te eeueu male uit
gesloten, dat een bepaald deel der win
keliers schade zal ondervinden. Het gevolg
zal eenvoudig wezen, dat het publiek
er aan wennen zal, de inkoopeu vroeger
te doen dan het gewend was.
Het bezwaar, dat het aanzicht van de
stad niet meer zoo aanlokkelijk zal zijn
gaat uiet op, wijl niet verboden zal zijn
de winkels ook ua het sluitingsuur, bij
wjjze van reclame, verlicht te houdeu
eu moet wyken voor het groote sociale
belang, dat bij deze zaak gemoeid is.
Rij het verbod om een winkel geopend
te hebben, is nog gevoegdhet in een
winkelhuis iemand bedienen, daar bij het
enkele verbod een winkel geopend te
hebben, de wet al te gemakkelijk zon
te ontduiken zijn docr het bedienen van
klanten, bijvoorbeeld in een kamer ach
ter den winkel.
De uitzondering wat betreft de apo
theken, ligi voor de hand. Waar echter
de apothekers niet uitsluitend medicij
nen verkoopen, dich tevens handel drij
ven in allerlei waren, waarin winkeliers
plegen handel te dryven, moet de uit
zondering beperkt blijven tot de uitoe
fening van de artsenybereidkunst, ten
einde een onbillijke ongelykheid te ver-
uijiilen.
l)e commissie achtte het niet noodig,
het verkoopen van drukwerken ingeslo
ten winkeltijd te verbieden. Dit toch zal
zich wel hoofdzakelyk bepalen tot den
verkoop van couranten. Ook in de Eugel-
sche en de Duilsche wet komt een der
gelijke bepaling voor.
Wel zal ook het verkoopen of te koop
aanbieden in automaten onder deze wet
vallen, hetgeen met het oog op het toe
nemend gebruik dezer voorwerpen noo
dig is.
De nieuwsto trust.
Het denkbeeld komt natuurlijk uit Ame
rika waar, t« New-York, kortelings werd ge
sticht een Liga vour eenwereld-fede
ratie, welke ook buiten haar bakermat
vertakkingen vormde en groote bedrijvigheid
aru dei; dag legde.
Welhaast zal namens dezen Bond in het
Amerikaansch Congres een tnotie worden
voorgesteld, strekkende om da wenschelyk-
heid uit ie spreken, dat. door do Vereenigde
Sta'en het initiatief worde genomen nrn te
konn-n lol stichting vau «de Vereenigde
Staten van de Wereld".
De motie is ingediend bij don Senaat door
eeu der gezaghebbende leden van dal lichaam.
In de motte wordt eer breede omschrijving
gegeven van de bestuursorganisatie dier
«Vereenigde Staten van de Wereld", zooals
de voorstanders zich die denken. Üe stichting
der V. S. v. d. VV. beoogt op de eerste plaats,
het voorkomen van oorlogen.
Het uitvoerend g-zag moei berusten bij
een lichaam, dat den naam zou voeren van
«Internationalen Riad". De verschillende
Rijken en Staten der wereld zullen in dien
Raad vertegenwoordigers hebben, en wel
onderscheidelyk drie leden, twee leden of
éen lid.
Drie leden zouden hebbende Vereenigde
Staten, Engeland Fi ankrijk. Duitsciiland,
Italië, Oostenryk-Hongarije, China, Japan,
Rusland, Spanje en Turkjj''. üe overige Sta
ten zouden daarentegen in den Raad ver
tegenwoordigd zijn naar den maatstaf van
het zielental der inwoners, en wel naar rato
vau éen lid voor elke tien millioen zielen
boven de eerste tien millioen.
Do leden zouden door de eigen Regeeringen
moeten worden aangewezen en een bezol
diging geniet'n van 7-2 UUO gulden 'sjanrs.
Zij zouden onschendbaar zijn tijdens de
zi'ting van den Raad, en eveneens zoolang
zij onderweg zijn naar den Raad ol' op de
thuisreis.
Da stichtingsvergadering zal worden ge
houden in Den Haag, terwijl de Wereld-
groudwet definitief zal worden zoudra zij
zal zijn onderteekend door de Vereenigde
Staten, Engeland, Frankrijk, Duitsland, Oos-
teurjjk-llungai ije en Rusland.
De eerste vijt jaren van het in functie zijn
van den Internationalen Raad zou deze resi-
deeren in een totdat doel aan te wijzen plaats;
na verloop vau dien termijn zouden «de
Vereenigde Staten van de Wereld» esn kleiu
gebied moeten hebben verkregen, waarbiu-
nen de Raad zich permanent zou vestigen.
Riunen eeu jiar na de ouderteekeniug der
wereld-grondwet moeten de legers der ver-
sctnllende Slateu tot een vast te stellen per
centage der bevolkingen worden terugge-
bracht, en binnen drie maanden na d'e ouder
teekeniug moekn a 11 e oorlogsschepen ter
wereld worden uitgeleverd aan den Inter
nationalen Raad. Deze zou n.l. niet enkel
het recht, maar ook de plicht hebben, even
tueel verzet tegen zijn scheidsrechterlijke
beslissingen, en ook mogelyke onlusten in de
samenstellende Stalen, te onderdrukken met
geweld van wapenen.
Het leger rau de Wereld-federatie zou
uit do bevolkingen der samenstellen le Staten
worden gerocruteerd op de basis vau eon
vast te stellen percentage van eiks zielen-
lal. Indien noodig zou voor de sameiist-lïing
van dat internationale leger de loting worden
ingevoerd.
De bestuursbevoegheden van den Inter
nationalen Raad zouden vooral liggen up bet
g bied van de bevordering der internationale
arbitrage en van bet in de hand werken van
ïntei nationale overeeukomstju, voor welker
handhaving en onschendbaarheid de Inter
nationale Raad zou moeten waken.
Men ziet hel, een waarlijk Amorikaansch
plan.
Eu toch
Volg -ns de Hollandsche bladen is het rap
port der lueeiischakelingscommissie gereed
en zal du dezer dagen aan H. M. de Konin
gin worden ingediend.
In de .Harderwijker Courant'' lezen we,
dat io de vergadering van den Gemeenteraad
van Harderwijk, Vrydag gehouden, werd in
gebracht een verzoek van de Gemeente
Amersfoort om een subsidie van 185 per
leerling uit Harderwijk die de Hoogere Bur
gerschool le Amersfoort bezoekt. Voor Har
derwijk zou het een bedrag worden gedu
rende dit j-tur van f255.
B. eu VV. stellen voor, met het oog op
den minder guustigen li laucieelen toestand,
waarin dc Gemeente Harderwijk verkeert
hierop afwijzend te beschikken.
Daleer Will-nven voreonigl zich met,dit
voorstel, hoewel hy de vraag mol onbillijk
cn ongegrond vindt. De locs-unit is voor
Hsrdewijk een hpmMdellieve.' «gij
eens pogingen in 't werk gesteld, hier een
H. B. 8. te krijgen.
De Voorzitter is het biermede eens, doch
zoolang laar geon kans op i", is het noodig
het onderwijs op school C zooveel mogelijk
tot volmaking te brengen, vooral met het
oog op de vermeerdering van het garnizoen.
Aldus wordt besloten.
Met ingang van 1 April is benoemd tot
schoolopziener in het arrondissement Amers
foort dc heer J. Stamperius, te Baarn, met
gelijktijdig eervol .ntslag als schoolopziener
in het arrondissement lïhenen, waar hy zal
worden vervangen door den heer L. Adn-
aanse, te Zeist.
De heer A. I'. Renjaminse, adspirant-cum-
mies der posterijen en telegrafie, is overge
plaatst van het postkantoor le Rotterdam
naar het post- en telegraafkantoor te Amers
foort.
Vooral uit de onderwijswereld hadden
zich van hier gister velen na r Baarn bege
ven om tegenwoordig t? zijn bij de begra
fenis van dr. K. VV. van Gorkom, oud-school
opziener in het arrondissement Amersfoort.
De jongedames VV. iVl. Heere, J. M. F.
Rillen, J. M. van Rossuin en C. J. Zwartjes
behaalde en akte Nuttige handwerken.
Luitenant-kolonel W. H. Piepers is her
kozen tot lid van liet Hoofdbestuur van den
Ned. Bond van Lichamelijke Ontwikkeling,
die op zijn Zaterdag te 's-Gravenhage ge
houden jaarvergadering besloot een luister
rijk feest voor te bereiden in 1913 ter vie
ring van Neerland's onafhankelijkheid.
De heer d. Spijkerboer is benoemd tot
assistent bij de N uuurkuude aan de Rijks
universiteit te Utrecht.
Mr. L. E. Visser, thans rechter in do
Arrondissemeuts-iechibank te Rotterdam, is
aanbevolen ter benoeming lot raadsheer in
het Gerechtshof te Amsterdam.
In 1610, dus juist drie eeuwen geleden,
deden de Staten van Holland en W'St-
Friesland de Van Oldenbarneveldt-zanddijk
aanleggen aldus geheeten naar den
toenmaligen Lands-advocaat Joan van ülden-
baroeveldt ten einde paal en perk te
stellen aan de schaden door de Noordzee
by hoogen vloed telkens weer te weeg ge
bracht aan den West-Frieschen zeedijk.
Tusschen Cillantsoog en liet toenmalige
eiland Huisduinen lag eeuwen geleden een
diep water het «Haersdiep" en daarachter
lagen de Koegrasgronden, bestaande uit
eilandjes, schorren en duinen, van elkander
gescheiden door kreken en slikken.
Bij hooge vloeden stortte de Noordzee
door het Haersdiep over de Koegrasgronden
eu bedreigde West-Friesland.
Na het leggen van den zanddijk, een voor
West-Friesland zeer belangrijke gebeurtenis,
werd door zandaanatuivingeu een duinenreeks
opgeworpen, welke langzimertiund Huisdui
nen met het vasteland van llollands-Noor-
derkwurtier verbond.
Generaal-majoor II. F. I). Braams, inspec
teur der cavalerie, vertoefde gister hier ter
stede tot het houden «ener inspectie.
Aan hel toelatings-examen voor de Chr.
Normaallessen te Amersfoort op 9 en 12
Maart gehouden, namen 20 candidaten deel.
Hiervan slaagden J. W. Don tier, T. Koop-
mans, F. W. Méiuers, 8. J. Schol te, T. Schol te,
H. Reedcrs, J. VV. Floor, J. Jagtenberg en
Adr. van Wumelen, allen uil Amersfoort;
voorts A. Couvée, uit Amerongen, E. Enden-
dyk, uit Soest, VV. Verweij, uit Utrecht,
Albs. Middelhoven, uit Veenendaal, en A. Bak
ker, uit Woudenberg allen voor klasse I.
Afgewezen 5.
A. Kruiswijk, uit Amersfoort, slaagde voor
klasse II.
In het jaarverslag der Chr. Historische
kiesv.-reeniging wordt herinnerd aan de op
richting dezer al'deeling van de Chr. Hist.
Unie op 14 April 1909 na een lezing van
den heer C. E. van Koetsveld, die later sprak
over «Evenredige vertegenwoordiging",
liet ledental is thans 24.
De Penningmeesier heelt, by een ontvangst
van f38.80, een nadeelig saldo van f 13, doch
enkel contributies zijn nog te innen.
De wijzigingen in het Bestuur deelden
we bereids mede.
Zondagavond was 't niet zóó vol bij den
feestavond der plaatselijke afdeeling van
de Ned. vereeniging tot afschaffing van alchol-
houdende dranken, weder in «Amicitia» </e.
geven, als einde Januarimaar de zaal was
toch weer Hink bezet.
En dat het spel van do Utrechtsche too-
neel-veieeoiging „Do Propagandist», de
Za: g van «De blauwe vaan», en de muziek
van u* harmonie der wagen werk plaatsen
werd op prij, gesteld, moge wel hiofuit Uil-
kei,, dat een kleine 3D nieuwe leden ziek
aanmeldden.
De eigen zangvereeaiging, die welhaast
ook een kinderkoor zal hebben, heeft hard
gerepeteerd en is merkbaar vooruitgegeven.
Een der dames uit Utrecht ic.trd - tusschen
5 en 7 haar rol en was lang de slechtste
Nog even herinneren we aan de vergade
ringen van de Oranje-vereeniging en van
Steun aan miliciens, beide morgenavond te
houden.
Donderdag geeft de zangvereeuiguig „De
Lofstem" haar eerste uitvoering.
Vrijdag zil mei- dr. C. C. van der Graft,
doctor iu de Nederlandsche letteren uit
Utrecht, voor «Kunstbeschouwingen" spreken
ovei Muria-legenden en het gesprokene toe
lichten door lichtbeelden.
Het tweede elftal van Quick konhetZon-
(I ig op eigen terrein slechts tot oen 4—4
gelijk brengen tegen het tweede van Allen
Weerbaar.
De hoogst belangrijkste en zeer spannende
wedstijd tusschen het eerste der II. V. C.
en liet eerste der Biltsche V. C., haar me
dedingster naar het kampioenschup, ein
digde in een 33 gelijk.
Het tweede der II. V. O. ging niet naar
H. O. S. te Utrechten verloor dus met 0—5.
Het eerste der Bereden wapens sloeg dat
van het 5e regiment infanterie met 4—0.
Haar tweede verloor haar eersten wedstiyd,
te Doorn gespeeld, met 27de rust ging
in met 1—2.
De Utrechtsche Wielrijdors-vereeniging
«Hol stal 'e ros" zal zijn openir.gstocht in
net komend seizoen maken naar Amersfoort
en wel op 3 April.
Geruimen lijd geleden heelt een winkelier
aan de Leidschestraat le Amsterdam oen
zijner toonkasten ingericht als kamer van
een werkmanswoning op waschda» en naast
elkaar doen zien het wasschen in de stamp-
kuip en langs een waschbord en dat middels
een waschmachine, dat door eeu kind Wi rd
bediend. De vrouw aan de kuip was een en
al moeheid het kind, een en al alsof 't het
corveelje voor zijn genoegen deed. Heel
Amsterdam ging kijkeu mar de werkelijk
pakkende étalage en wel een paar dagen
achtereen herhaalde heel Amsterdam het
opschrift van het groote biljet uit de uitstal
ling «een kind kan de wasch doen".
De heer Van Heulen, Utreebtschestruat
12, zou thans heel Amersfoort kunnen doen
zeggen«een kind kan de kamer doen".
Hij voorkoopt thans een zuigbalgstolreini-
ger, geïmporteerd door den heer J. Neuen
dorf, mede hier woonachtig, welke niet alleen
het zoo vermoeiende schuieren en uitkloppen
voorkomt, maar 6 ik liet stof niet verplaatst
en bovendien zeer gemakkelijk te kantoe
ren is.
Het toestelletje is algebeeld in de adver
tentie hierneven. Door het in beweging stel
len vao den zuigbalg het omgekeerde van
een blaasbalg wordt bet stof door een geel
koperen buis opgezogen en in de ter rechter
zijde van den balg aangebrachte stoffiller
geleid. Deze filter kan van het apparaat wor
den losgemaakt eu is dus zonder eenigo
moeite te ledigen en schoon te. houden. De
zuigkracht van den stof'reiniger is verrassend
zelfs tamelijk zware voorwerpen (kleine geld
stukjes b.v.) worden opgezogen.
Aan het gebruik van dezen stofzuiger is
nog een belangrijk voordeel verbonden. Bij
het sloffen met een schuier dwarrel n, zoo
als bekend is, de stofdeeltjes op en worden
natuurlijk ook ingeademd, hetgeen op deo
duur de gezondheid beslist zal schaden. Daar
«le zuiger van het oiei bespiuken apparaat
echter direct langs den vloer wordt bewogen,
is er vau sluiven geen sprake en van den
schadelijken invloed hiervan derhalve evenmin.
De zeer sievige en toch heel lichte lede
ren zuigbalg heeft een afmeting van 31 X 22
centimeter, du buizen zijn van geelkoper,
de handvatten van zwart gelakt bouthet
totaal gewicht is circa 1.9 Kilogram, de lengte
I.10 Meter.
Do balg behoeft slechts eenmaal in een
maand gereinigd te worden.
Een ware uitkomst voor den op handen
zijnden schoonmaaktijd.
Bij do gistermiddag door Watergraaf en
Heemraden v-n het Heemraadschap „de ri
vier de Eern" gehouden aanbesteding voor
voor het gedeeltelijk afbreken van de groote
schotbulksluis bij den Grooten Koppel en
het aldaar bouwen eener dubbele Stoney-
siuis, met bij behoorende werken, werd in
geschreven als volgt ff. Keizer, te Amers-
I?ntdofn;,7T00:firmaP- W' Rijker, te Zwolle,
f 19 230J. J. M ijoor, te Bussum, I 17 990;
U van Doornik, te Baaru, f17 900; J. C.
Krachten, te Utrecht, f17 771 G. Wussink,
te Amersfoort, f17 240; T. van Hoogevest,
finn-lA J- van Harper», aldaar,
116939 VV. F. Staal, to Almeloo, f16960;
U Krachten Jz., te Utrecht,f 15 980; J. de Vries,
te Purmereud, 115 500F. van Balen O/.,
te Uudenryn f15 400; VV. Bokhoven, te
Gouda, fit 390C. den Bosten, te Animer-
-tol, f 14 9i0; A. van Vuren G. S. Rnscb,
te Soesidyk, f14832; P. Van Wijngaarden,
te Dordrecht, I 13 971 W. Vei borg en Fran
sen, te Hilversum, i 13150; T. G. Sterken-
