Stadsnieuws.
Van dezen moet dit jaar eon derde ge
deelte aftreden, 7 Liberalen, 7 Katholieken,
2 Anti-revolutionairen en 1 Christelyk-his-
torische, zijnde de volgende heeren
Voor Utrecht: jhr. H. P. C. Bosch van
Drakestein (R.K.).; Voor Noord-Holland:
jhr. rar. J. Roëll (L.), mi*. E. N. Rahusen
(L.), en mr. W. F. van Leeuwen (L.);
voor Zuid-Holland: jhr. P. M. G. von Fisenne
(R.K.), dr. P. J. F. Vermeulen (R.K.) en mr.
J. D. C. baron Van Heeckeren (A.R.)voor
GelderlandJ. E. N baron Schimmelpctininck
van der Oye van Hoevelaken (Voorzitter)
(C.H.) en mr. W. H. Th. van Basten Baten
burg (R.K.)voor Noord-Brabant: M.
Merckelbach van Enkhuizen (R.K.) en jhr.
P. J. J. M. van der Does de Willebois
(R.K.)voor OverijselD. W. Stork (L);
voor Drentemr. E. Pelinck (L.)
voor Friesland: jhr .mr. J. van Beyina(L.);
voor GroningenR. P. Dojes (L.)
voor Zeeland: VV. Hovy (A.R.); en voor Lim
burg jhr. mr. L. H. L. J. van der Maesen
de SombrelT (R.K.).
Derhalve treden af tien leden der rechter
zijde en zeven leden der linkerzijde, zoodat
zitting houden 21 leden der rechterzijde (11
R.K., 8 A.R. en 2 C.H.) en 12 leden der
linkerzijde (12 L.).
De vraag is nu: in welke schakeering
zullen de 17 zetels der aftredende Eerste
Kamerleden weder bezet worden
Natuurlijk hangt dit grootendeels af van
den uitslag der weldra plaats hebbende
Statenverkiezingen.
Op het oogenblik zijn overwegend rechts
de Provinciale Staten van Utrecht (29 r.12
1.); Zuid-Holland (5131)Gelderland (39—
23); Noord-Brahant (04—Overijsel (25—
22)Zeeland (20—10) en Limburg (15—0),
terwijl overwegeud links zijn de Provinciale
Staten van Noord-Holland (34 I. 23 r.);
Friesland (30—20); Groningen (42—3) en
Drente (35—0).
Van deze Provinciale Staten treedt nu
spoedig een derde gedeelte der leden af.
Voor do verkiezingen, daardoor ontstaan,
nu stelden de rechtsche Centrale kiesvere
nigingen, wat de provincie Utrecht betreft,
de dezer dagen door ons medegedeelde
houding vast.
Of door dezs verkiezingen de verhouding
van de rechtsche tot de linksohe leden in
onze Provinciale Staten zal gewijzigd wor
den, is moeilijk te profeteer en.
Aan eeu dergelijke voorspelling zal men
eerst, met eenige kans den bal niet ver
mis te slaan, zich kuuoen wagon, wanneer
ook bekend is geworden welke houding de
linker partijen zullen aannemen tegenover
do vacant knmeude zetels.
Traktcmentsherziening
voor officieren.
In verband met de aanstaande herziening
der olïicierstraktementen, bij de laatste Be-
grootingsdebatten ter sprake gebracht, kan
het meent het «Nieuws van den Dag
zijn nut hebben, de financieele positie der
officieren te vergelijken met die van een
andere categorie van Rijks-ambtenaren, die
door hun groot aantal ook moeilijk tot een
zeer uoodig geoordeelde verbetering van
traktement kunnen komen. Wij bedoelen
de leeraren aan de Ryks-Hoogere Burger
scholen met vij(jarigen cursus. Bij onze ver
gelijking laten we builen beschouwing de
traktementen van de directeuren der 11. B.
S. en van de hooldol'ficieren, hoewel voor
majoor en luitenant-kolonel, in verband
met hun verantwoordelijkheid en ouderdom,
het traktement niet bepiuld schitterend is
te noemen. Het betrekkelijk kleine aantal
dezer hoogere ambtenareu maakt het be
reiken van hun rang lang niet algemeen
en dikwijls afhankelijk van toevallige om
standigheden.
Voor een leeraar H. B. S. wordt bij een
diensttijd van pl. m. 20 uren per week een
betrekking als een volledige beschouwd. Dit
geeft per werkdag 3 a 4 uren dienst, wat
zeker een lichtere dienst is dan die van offi
cieren, ook wanneer men het werk buiten
de (eigenlijke) diensturen meerekent. Voor
leeraren brenge men dan nog in rekening
vacanties tot een gezamenlijk bedrag van
ongeveer 10 weken, tui wijl het jaai lijksch
verlof voor officieren een tweetal weken
(maximum een rn:>arid) bedraagt.
Een belangrijk incompleet aan luitenants
(op 1 Januari 1.1. bij de artillerie 53, bij de
cavalerie 14, bij de infanterie 30) verzwaart
den dienst der oveiigen niet onbelangrijk.
Schrijven wij thans da traktementen ter
vergelijking neer.
Ten eerste voor een leeraar:
bij een dienst van 20 24 uren per week
bij aanstelling f1900 f2060
na 4 jaren 2100 '2280
8 2 '00 „2500
13 J „2500 „2720
18 „2700 „2910
Voor officieren der iel', en cav. art. genie
bij aanstelling tot 2e luit. flOUO „1100 f1200
le 120O „1300 ,.1500
na S jarea dienBt als off. 1400 „1500 „1800
12 1600 „1700 „2000
15 1800 „1900 „2200
18 2000 „2100 „2400 i
bij aanstelling tot kapitein f2000 f 2200 f'2500
Kuut. na 20 jaar dienst als off.,, 2200 „2400 „2800
24 2400 „2600 „3000
28 2600 „2800 «3200
Er blykt uit, dat zelfs de beter betaalde
officieren der genie, bij gelyk aantal dienst
jaren nog achterstaan bij de leeraren, die
bovendien, zoo zij dit willen, door lossen
hun inkomsten nog belangrijk kunnen ver-
hoogen.
Nu mag de traktementsrogeling van de
officieren der genie niet als maatstaf voor
beoordeeling dienen, maar wél dio van de
officieren der infanterie en der artillerie, wier
aantal zooveel grooter is, zooals blijkt uit de
volgende opgave.
inf. cav. art. genie
Aantal kapiteins 298 28 124 37
le luitenants 427 52 195 30
2e 219 32 124 18
Voor een juiste beoordeeling vermelden
we nog het aantal jareo, in verschillende
rangen doorgebracht (op 1 Januari 1910).
int. cav. art. genie
oudste kapitein 31 23 28 29
luitenant 17 10 19 10
Dit verschil in aantal dienstjaren der lui
tenants geeft bovendien de minder aange
name verhouding, dat, geheel buiten toedoen
der betrokken personen, een luitenant de
ondergeschikte is van een officier (kapitein)
mut 2, 3 of 9 dienstjaren minder.
Hoewel aan dit laatste euvel want dit
is bet zeker niet heel veel te doen is,
omdat de hoofdoorzaak in het verleden ligt"),
is toch wel een regeling te treffen waarbij
het financieel onaangename belangrijk ver
minderd wordt.
Het begiutraktement voor kapitein zou
moeten vervallen. Tusschen het begintrakte-
ment vior 2e luitenant en het maximum
vuor kapitein kunnen dan twee verhoogingen
liggen voor promotie, nl. van 2e luitenant
tot le luitenant, en van le luitenant tot kapi
tein, terwijl de andere verhoogiugen, onaf
hankelijk van den rang, telkens aan een aantal
dienstjtren als officier gebonden zijn. Een
langzame promotie is dan minder onaange
naam dan tegenwoordig.
Ten aanzien van het pensioen staan de
officieren eveneens achter bij burgerlyke
ambtenaren. Voor deze is het twee derde van
het gemiddelde traktement van de laatste
vijf jaren dienst. Voor officieren wordt behalve
in de eerste acht jaren van hun dienst het
twee derde van hun tegenwoordige lage
traktementen nog niet bereikt.
Bevordering tot kapitein over alle wapens
door elkaar zou het bezwaar opheffen zonder
eenig nadeel mee te brengen. Het commando
over een compagnie zal door een luitenant en
door een kapitein met evenveel dienstjaren wel
even goed wordeD gevoerd.
Ds. J. Hooykaas, van zijn reis naar liet
Heilige land teruggekeerd, hoopt aanstaan
den Zondagochtend weer voor te gaan bij
de godsdienstoefening van de Remonstrant-
sclie gemeente.
De extra-trein waarmede H. M. de Konin
gin morgenmiddag uit Den Haag terugkeert
naar Het Loo, komt te Amersfoort aan om
3.40 en vertrekt tï 3.43.
Belangstellenden hebben toegang op het
tweede perron.
Men schrijlt ons uit Den Haag:
Het denkbeeld van den verkoop van een
Juliana-bloem, op den verjaardag van Prin
ses Juliana, ten bate van arme tuberculose
lijders, heeft blijkbaar overal veel instem
ming gevonden. Met de aanvragen er voor
loopt het al enorm, terwijl men het bloempje
nog niet eens heeft gezien. Verschillende
particulieren bij -'oovbeeld bestelden hoeveel
heden om kosteloos op de scholen te ver
spreiden een aantal winkeliers vroeg even
eens een collectia aaneenige maatschap
pijen verleenden door ruimen aankoop reeds
goede medewerking. Kortom, alles doet de
gegronde verwachting koesteren, dat het
'sympathieke plan uitstekend zal slagen.
Een aardig denkbeeld, dat meervermogen-
den het bloempje kosteloos doen uitdaelen
aan de schooljeugd een dat navolging ver
dient.
Ook de apothekers te Amersfoort zullen
met ingang van 1 Mei hun apotheek op
Zondag sluiten.
Eén blijlt er open en voor een der ramen
van de vier overige wordt op duidelijke
wijze bekend gemaakt, uelke apotheek de
beurt heeft om open te blijveu.
Ter gelegenheid van den 34sten verjaar
dag van den Prins der Nederlanden zal het
garnizoen aanstaanden Dinsdag een groote
parade houden, weder op de Regeniesse-
laan.
De honneurs zullen worden bewezen aan
generaal-majoor G. A. Buhlman, comman-
dat der 4e divisie, terwijl de troepen wor
den gecommandeerd door luitenant-kolonel
L. baron Van Hogendorp, van het le rugi-
ment-artillerie.
Luitenant II. J. A. Ilagdorn
van liet 5e regiment infanterie naai
regiment grenadiers en jagers.
Luitenant G. Voute, sedert 8 April1905
van hot 5e regiment .ofuiter.egedetachee.d
bij de infanterie van het Oost-Indische leger,
is gerepatrieerd en wordt 17 Mei ingedeeld
bij het 11e regiment infanterie te Ede.
In «Toonkunstnieuws" wordt meegedeeld,
dat de plaatselijke afdeeling van Toonkunst,
die thans 187 leden telt, aanstaanden Don
derdag onder leiding van den heer M. VV.
Petri zal uitvoeren Rob. Schumann s «Das
Paradies und die Peri".
Solisten zijn: mevrouw Alida Lonian
(S'.praan) uit Amsteadaramej. Joh. A. van
den Berg (alt) uit Utrecht; mej. A. Vlieger
(sopraan) uit Bussumde heer Leopold
Meylink (tenor) uit Zaandam; en de lieer
Max Khios (bas) uit Frankfurt a. M.
De A-nhemsche Orkest Vereeniging zal
den zang begeleiden.
De algtmeene repetitie, op Woensdag ZU
dezer, vangt aan om half acht.
Gisterochtend werd geope.ul de Huisvlijt-
tentoonstclling, uitgaande van de plaatselijke
afdeeling van den Volksbond tegen drank
misbruik.
Daartoe waren in de socieleitszaal van «Ami-
citia" met de leden van hetzeer uitgebreide
comité saamgekomen een groot aantal dames
en heeron en vertegenwoordigers van andere
hier ter stede arbeidende vereenigingen tot
bestrijding van drankgebruik.
De heer W. II. E. Vrijdag, Vooizitler
van het comilé, sprak een korten welkomst
groet en verleende daarop het woord aan
der. Burgemeester die ongeveer het
volgende zeide
Mij is als Eere-voorzitter van het comité
de vereerende taak opgedragen, deze eerste
huisvlijt-teiitoonsteliing, uitgaande van den
Volksbond te Amersfoort, te openen.
Ik houd er mij van overtuigd, dat een
tentoonstelling als deze een uitnemende ge
legenheid biedt om aan te toonen hoe aan
genaam en to gelijk nuttig men zich binnens
huis kan bezighouden en hoe huisvlijt mee
werkt om het gezinsleven te bevorderen en
ook daardoor drankgebruik te bestrijden.
Gaarne breng ik hulde aan de plaatselijke
afdeeling van den Volksbond voor haar ini
tiatief en aan het comité van inrichting.dat
wel belooning vindt in het schitterend succes
up zijn pogen en ik breng gaarne, ook namens
de ingezetenen van Amersfoort, dank aan de
dames en de heeren voor hun goede zorgen,
die wel moesten leiden tot eeu welslagen.
De schoonste belooning voor het comilé is
ongetwijfeld het blijk van belangstelling,
geschonken door H. M. de Koningin-Moeder,
de fraaie zilveren medaille, en ik stel er
prijs op, openlijk een woord van dank te
spreken over het dit Vorslelyk blijk van
belangstelling.
Het verheugt me ten zeerste, dat het
comité zulk een ongedachte en algemeene
sympathie mocht vinden en ik hoop en ver
trouw, dat deze tentoonstelling moge beant
woorden aan haar doelde bestrijding van
drankmisbru k.
Ik verklaar de tentoonstelling geopend.
Prof. Ken ninck, Voorzitter der plaat
selijke afdeeling van den Volksbond, heette
hartelijk welkom het Stadsbestuur en de
Raadsleden, den Algemeenen Secretaris van
den Volksbond en de vertegenwoordigers der
zustervereeuigingen en niet het minst dc
dames en de heeren, die zooveel moeite zich
given voor het tot stand komen van deze
tentoonstelling.
Bij al het mooie en kunstige, dat zy biedt,
óok aan goede opschriften en mooie spreu
ken, mis ik er èao, en wel»Nooit gedacht".
Neen, nooit heb ik kunnen denken, dat
het plan voor deze tentoonstelling zóo veel
sympathie zou ontmoeten, nog wel in de
meest uiteeuloopende kringennooit heb ik
künnin vermoeden, dat Amersfoort reeds
zóo veel beoefenaarsters en beoefenaars vau
huisvlijt bezat. En ik erken hier gulweg, dat
een der hier aanwezigen gelijk had door in
blij optimisme te zeggen: «begin maar; het
valt wel mee".
De uitkomst heeft ons aller verwachtingen
verre overtroffen. De groote zaal bleek te
kleinook het tooneel moest in gebruik
genomen en zelfs de foyer en de doorgang
daarheen. Inderdaad, nooit gedacht.
En er is zóo veel moois, dat ik verheugd
ben, geen lid der jury te zijnwa t ach,
deze zal wel een zeer moeilijke taak blijken
te hebben.
Nog dezen wensch wil ik uitspreken, dat
bet cfoc-1 van den Volksbond ook door deze
tentoonstelling rnag worden bereikt, namelijk,
dat bet drankmisbruik afneemt en daardoor
de volkswelvaart toeneemt. Eu dit zal mede
geschieden door beoefening van huisvlijt,
door ontwikkeling van den geest, oelening
van de hand.
De heer Van Haeften, Algemeen Secre
taris van den Volksbond, dankte, namens
het Hoofdbestuur dier vereeniging, het comité
voor zijn voorbeeldige toewijding en den
Burgemeester, die het patronaat voor deze
tentoonstelling wel heeft willen aan
vaarden.
I 1)© heer V r ij d a g noodigda hierop de
aanwezigen uit, de tentoonstelling inoogon-
schouw to willen neinon.
Als we ons herinneren 1 o in de eerste
jaren van het bestaan van «Liefdadigheid"
baar Secretaris, nu wijlen de heer G. F. Mezgor'
een paar malen een de-gelijke huisvlijt-ten-'
toonstelling wist te doen houden in het voor-
malig schoolgebouw aan de Koestraat en hoe
daar bijna alle ingezonden voorwerpen waren
vervaardigd van sigarenkistjeshout en sparre-
appels en daar slechts heel weinig ooglijks
werd ten toon gesteld, al was er de dorde
maal reeds merkbare vooruitgang te bespeu
ren, dan is het treffend, te zien welke ver-
bazende vorderingen zyn gemaakt op het
gebied van huisvlijt.
Verblijdend is het, uit den catalogus te
zien. dat 95 niet-vaklicden boven 16 jaar 225
eri 36 niet-vaklieden beneden dien leeftijd
70 voorwerpen van eigen vinding en makely
inzonden. Dat 24 vaklieden ouder dan 16 jaar
56 en 7 vaklieden beneden dien leeftijd 12
voorwerpen ten toon stellen en 50 personen
136 stalen van eigen werk en 18 anderen 00
dikwijls hoogst merkwaardige voorwerpen
van kunst-nijverheid ter opluistering afsion-
deu, verhoogt almee de waarde van deze
tentoonstelling.
Er is heel veel moois te zien, bijzonder
veel merkwaardigs; als we enkele der in
zendingen noemden, zouden we allicht an
dere tekort doen. Men ga liever zelf kijken,
óok om te leeren hoe men met kleine mid
delen uit soms waardelooze voorwerpen heel
aardige versieringsvoorwerpen kan samen
stellen, die niet alleen grooter waarde heb
ben omdat ze eigen werk zyn maar
bovenal omdat de vrye tijd, daaraan besteed,
zooveel nuttiger is doorgebracht dan met
straatslijpen en, uit verveling, allerlei dingen
te doen die onnut en soms zelfs nadeelig
zijn.
Zoo heel juist is het motto vóór m den
catalogus: Arbeid wint, drank verslindt.
De tentoonstelling is nog te bezichtigen
hedenavond tot 10 uur en morgen en Za
terdag van 's ochtends 8 tot 's avonds 10 uur.
Hedenavond van 8 tot 10 muziek door me
juffrouw A. Busquet (piano) en den heer
Louis Klein (viool)Zaterdagmiddag van
3 tot 5 liederen, te zingen door mevrouw
V. Kamerling-Van Vollenhoven en mejuffrouw
H. Smit.
Een niet genoeg te pryzeu besluit van
het comité is wel, dat het, naast de gewone
entree-kaarten zonder catalogus, thans óok
verkrijgbaar stelde volkskaarten met gratis
catalogus voor slechts éen dubbeltje.
Nu kan toch wel ieder gaan zien wat
huisvlijt is en stellig zal nu menigeen óok
eens beproeven ledige uren op aangename
en tevens nuttfge wijze te besteden.
Mogen bijzonder velen profiteeren van dien
maatregel en moge ook in dit opzicht de ten
toonstelling blijken te zijn eeu nooit geducht
succes.
Zaterdagavond om 10 uur wordt de ten
toonstelling onherroepelijk gesloten.
De jury heeft de hoofdprijzen reeds toege
kend. Daar het bezoek zóo ongedacht druk
is en ook de theetent een zoo ruime bate
oplevert, is het geenszins onmogelijk, dat ook
andere prijzen dau de vroeger reeds ge
noemde worden uitgeloofd.
Vandaar, dat we heden ons bepalen tot de
volgende mededeeling.
De zilveren medaille van H. M. de Koningin-
Moeder werd toegekend aan I. Terpstra, Leus-
derweg 190, voor diens houtsnijwerkeen
der zilveren medailles van de Gemeente Amers
foort aan F. von Rupprecht, Aldegondesrraat
95, voor dieas teekeningen; de andere zilve
ren medaille der Gemeeute aan jongejuf
frouw C. Schneider, Prinses Marie-luan 14,
voor haar teekeningende verguld zilveren
medaille van den Burgemeester aan A. van
de Kamp, koperslager te Barneveld, voor
diens locomotiefde verguld zilveren me
daille van mevrouw eu den beer A.M. Tromp
van Holst aan A. en KI. van de Kamp, te
Nijkerk, voor hun stoommachine met elec-
trische centrale; de zilveren medaille van
bet Hoofdbestuur van den Volksoond aan
A. H. Wurffel, Munrhuizen 59, voor diens
teekeningen van Nederlandsche uniformen
uit den tyd van den Tiendaagschen veld
tocht.
We herinneren, dat dit nog slechts is een
voorloopige opgave en datzij alléén betrekking
heeft op de hoofdprijzen.
De muziek-vereeniging «Harmonie", van
de wagenwerkplaats der H. IJ. S. M., gaf
gisteravond in de groote zaal der sociëteit
«Vereeniging" onder directie van den heer
C. H. Stoetzer een feestconcert naar aan-
lei ing van de aanbieding van een zeer
fraai vaandel, haar door stadgenooten ge
schonken.
De geheelonthouders-tooneelvereenigiog uit
Utrecht voerde daarbij eenige welgekozen
tooneelstukjes op.
Du zaal was vry goud bezet.
De vergadering d«r Vereeniging tot het
verkrijgen van handelsonderwijs hier ter
stede is uitgesteld tot zoo dicht mogelijk
