Donderdag 12
Mei 1910.
No. 7813.
59e Jaargang.
Stadsnieuws.
UITGAVE:
FIRMA A- H Vin CLEEFF
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per :S maanden/"t.—
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosieloos. Legale, ofïicieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals af/.onderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht,
KORTEGRACHT
Postbus 9.
Telefoon 19.
K E N N I N O E V I N G E N.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat vol-
gene mededeehug van don Commissaris der Koningin
dJf?, fd.d. Mei 1910, 4, ,f,leeli„g
uo. 2111/1410, op do navolgende dagen schietoefe
ningen zullen plaats hebben
fortPHu9rfsenB°0 UOodig 0ok °P 20 Mei 1910 van het
1eMiUrd w°rde" Jnot kanonnen van licht
kaliber (6 C.M.), waarbij onveilig wordt gemaakt do
reide van Texel tot op 4500 M. van bet fort.
Up de dagen, dat gevuurd wordt zal van het fo-t
etue roode vlag waaien, die 8 uur vóór het begin
der oefening baifctok en Óen uur vóór de oefening
geheel voorgebeschen wordt, alsmede gekleurde vlag
gen, aangevende do ware lichtingen, waarin gevuurd
zal worden. Bovendien zal op den avond vóór en op
den dag der schietoefening een waarschuwingsbord
geplaatst worden bij het gebouw van den visclufslag
aan de buitenhaven, vermeldende in welke richting
dien dag gevuurd zal wordeu, terwijl b(j het torpedo-
magaziju en aan den ingang der haven borden zullea
geplaatst worden, waarop is aangegeven de betee-
kems der gekleurde vlaggen, als volgt: roodwitte
vlag beteekent Noord, witxwarte vlag N.O., zwarte
Vlag Ooat.
Op 10 en zoo noodig ook op 11 Mei a. s, van het
fort Erfprins.
Er zal gevuurd wordeu met kanonnen van licht
kaliber (6 o.M.), waaibjj onveilig wordt gemaakt een
sector begrensd door de wire richtingen N.N.O. eu
Z.W. (167 gr.) tot op 4500 M. van bel fort. De Oos
telijke grens van dezen sector zal op bet fort worden
aangegeven door een stel bakens met 2 dwarBlat en,
de Wettelijke grens door een stel bakens met é«o
dwarslat. Op de dagen, dut gevuurd wordt, zal van
het genoemde fort en van bet fort Kijkduijn een
roode vlag waaien die 3 uur vóór bet begin deroeft-
ning halfstok en éen uur vóór de oefening geheel
voorgebeschen wordt.
Bovendien zal op den avond vóór en op de dagen
dut gevuurd wordt een waarschuwingsbord geplaatst
wordeu op hit terrein van den gemeentelijken viscti-
aful.' g te Nieuwediep.
IuUien een stoosavaartuig tot waarschuwen of
sleepen aanwezig is, zal, iudteu de oefeuiugen zulks
toelaten, aan kleinere vaartuigen desgewensctX hulp
women verleeud om uit deu ouveiligen sector te
komen.
Op 19 en zoo noodig ook op 20 Mei e. k. van het
fort Pampus.
Er zal gevuurd worden met kanonnen van licht
kaliber (.6 cM.), waarbij onveilig wordt gemaakt een
sector, begrensd door do ware richtingen Oost tot
Z.O. ten Z. (66 fr.) tot op 4600 M. van het fort.
Op de dagen, dat gevuurd wordt, zal van bi t fort
Pampus een roode vlag waaien, die 8 uur vóór bet
begiu_ der oefening halfstok en éen uur vóór de
oefening geheel voorgebeschen wordt. Bovendien
zullen tegelijkertijden op dezelfde wijze roode vlag
gen waaien vau de bat eryen Diomerdam en Bur
gerdam, de Weslbatterij naüy Muiden en den kerk
toren te Muidi-rberg.
Op 12 en zoo noodig ook op 13 Mei e. k. van het
fort Hoek van Holland.
Er zal gevuurd worden met kanonnen vau licht
kaliber (6 c.M.) waarbij onveilig woidt gemaakt een
driehoek gevormd door het foit, ven roode vlag be
noorden en een bezuiden htt zeegat, tot op810ÜM.
van het fort.
Op de dagen, dat gevuurd wordt, zal van het fort
een roode vlag waaien, die 3 uur vóór het begin der
oefeniügeu halfstok en óen uur vóór de oefeniug
geheel voorgeueschen wordt.
Amersfooit, 10 Mei j910.
YICAIilKlSfclütS.
BURGEMEESTER en WETHOUDER8 van
AMERSFOORT,
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
blijkens mededeeling vau beeren Cmatoren v.tn de
Ryks-uuivereiteit te Utrecht, met ingang vau 1 Sep-
tvmher 1910 eene vicariebeurs van de St. Joriskerk
alhier beschikbaar komt.
Zy, die daarvoor in aanmerking wenschen te
komen, behooren een ri quest (gericht aan den Mi
nister van Binnenlandsche Ztkeu) in te zenden by.
beeren Curatoren van de Ryks-uuiversitoit te Utrechti
Jongelieden, die hunne opleiding te Amersfoora
hebben genoten, worden ui genoodigd, zich teveu-
schriltelijk te wenden tot Burgemeester en Wetuou
ders van Amersfoort.
Amersfoort, 10 Mei 1910.
Burgemeester eu Wethoudera
van Amersfoort,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
J, G. STENFERT KROESE.
Pinksterdag ds. Hooykaas nieuwe lidmaten
bevesligen.
Tweeden Pinksterdag in beide kerken geen
dienst.
Aanstaanden Zondagochtend zal voorgaan
in de Lutbersche kerk hier de heer B. L.
Jens, oud-zendeling, uit Utrecht.
In de Remonstrantscbe kerk zal Eersten
Nadat hij de Raadsvergadering van Dinsdag
middag had geopend, had meegedeeld, dat de
heeren Kroes en Gerritsen bericht van verhin
dering hadden gezonden en er geen bezwaren
waren ingebracht tegen de notulen der open
bare vergadering van 5 April deed de Voor
zitter om 1.50 de deuren sluiten.
Toen de deuren om 2.15 waren heropend
deed de Voorzitter mededeeling,
van de Ingekomen stukken, behalve de in het
vorige nummer vermelde 4 goedkeuringen door
Gedeputeerde Staten van Raadsbesluiten (o.a.
tot regeling der Zalerdagavondmarkt), een pro
ces-verbaal van de kasopneming bij den Ge
meente-ontvanger, 7 verslagen van com missiën
welko zullen worden opgenomen in hel Ge
meente-verslag over 1909, en drie dankbetuigin
gen wegens periodieke verhooging van salaris
of benoeming.
De eerste 8 punten der Agenda (benoemingen)
brachten geen discussie.
Bij punt 9 (reclames Vergunning wet) zeide
de Voorzitter, dat, alvorens te beslissen,
zij volgens art. 8 der verordening een herschat-
te wenschen benoemd te zien.
De heer R ij k e n s Ik heb uit de stukken
gezien, dat een der adressanten verleden jaar
800 L. meer sterkedrank heeft verkocht dan in
1908, doch de andere 200 L. minder. Ik laat
onbesproken of dit aanstonds mag leiden tot
verhooging van den aanslag van eerstbedoelden,
omdat de lasten van reclamanten tóch al hoog
genoeg zijn. Maar van den anderen reclamant
heeft de srhattefr opgegeven den verkoop van
vier jaren, terwijl hij van den eersten slechts
twee jaren opgeeft. Is dit geschied om de ver
hooging te rechtvaardigen
De Voorzitter: Dit zal blijken hij de
herschatting.
De heer Rij kens: Dat begrijp ik ook
wel; maar waarom is dat geschied?
De Voorzitter: Het is het advies van den
schatter De Groot en niet van B. en W.
De heer R ij k e n s Ik kan dus wel verf ou
wen, dat B. en \V. dit den schatter nog zullen
vragen.
W et houder Sanders: Het komt terecht
bij de herschatting.
De Voorzitter: Aan den Raad wordt het
schriftelijk advies overgelegd.
De heer Rij kens: Jawel; maar U zult toch
6ok wel eens willen weten waarom van den een
2 en van den ander 4 jaren zijn opgegeven Ik
zal het dan den volgenden keer wel eens vragen.
De beer Salomons: Uit de stukken blijkt,
dat het debiet van een der reclamanten ieder
jaar geleidelijk houger was, doch in hel laatste
jaar minder. Daarom zijn van hem de laatste
vier jaren opgegeven.
De heer Rij kens: Als ik de inlichtingen
kan krijgen, ben ik tevreden.
De heer Plomp: Het komt mij voor, dat
het rapport van den schatter is te verdedigen,
juist omdat we elk jaar een anderen schatter
hebben. Wellicht is verleden jaar de schatting
onjuist geweest.
De heer R ij k e n s Daar heb ik het licht,
dat ik wenschte.
De Voorzitter: Er wordt voorgesteld, als
herschatter te benoemen den heer J. A. van
Hoksbergen.
Deze wordt alsnu benoemd met algeme ne
stemmen.
Punt 11 (subsidie zweminrichting-Van Ach-
terbergh).
De heer Plomp: Ik kan mij moeilijk ver
eenigen met het voorstel, da', naar ik meen,
niet zal bi-antwoorden aan hetgeen hier meer
malen ter sprake is gebracht. Gelegenheid te
geven om kosteloos te zwemmen na 6 uur is
m.i. veel te laat; de arbeiders, aan wie toch
hier is gedacht, zijn in den regel om 6 uur nog
niet gereed en hft is voor hen dus zoo goed
als ondoenlijk, gebruik te maken van de zwem*
iuriohting, die geopend zou blijveu tot drie kwar
tier na zonsondergang. Dit zou in Juni en Juli
nog gaan, doch in Augustus is het reeds te vroeg
donker en niet warm geuoeg meer.
Ik vrees dan ook, dat de zwemgelegenheid
zal worden een soort kinderspeelplaats on acht
het subsidie van f750 niet in verhouding tot
hot nut.
üe heer Van Duinen: Ik kan mij ook
moeilijk vereenigen met dit voorstel.
Ik heb altijd vet-1 op gehad met volk-sbaden
en zou niet wenacheu, dat uit hetgeen ik ga
zeggen, zou worden opgemaakt, dat ik met twee
monden spreek. Ik verzoek dus even te mogen
terug gaan.
In 1905 zouden gronden aan den Luiaard
worden verkocht; ik wees toen den Burgemees
ter op de vele voordeelen, welko dat terrein
had voor een volksbadhuis. He', bezwaar van
den Burgemeester was grootendeels, dat het
complex gronden te groot was voor het doel;
ik bracht daar tegenin, dat de G meente te
allen tijde van het overtollige, zeer gunstig ge
legen terrein af kon.
De Burgemeester bracht de z-.tak in de ver
gadering van B. en W., doch ik hoorde er niets
moer van.
De toenmalige Wethouder Visser deelde mij
later mee, dat de grond nog drie jaar in huur
was. Ik achtte dit geen bezwaar, te meer omdat
de grond heette in handen te zijn van iemand,
die volgens dien Wethoudei te allen tijde be
reid was, den grond af te staan aan do Ge
meente.
In 1908 vroeg ik weer eens en toen kreeg
ik ten antwoorder is geen denken aande
grond zit in vaste h#id.
Ik kreeg toen een geviel, dat ik niet in woor
den wil brengen.
Waar e?n zóo uitstekende gelegenheid is
teloor gegaan, kan ik niet meewerken tot dit
voorstel, dat niet voldoet aan hetgeen Amers
foort behoeft
De heer Hagedoorn: Ik ben zeer voor
volksbaden, doch beaam teu volle hetgeen de
heer Plomp heeft aangevoerd. In den zomer
werken velen tot zonsondergang en als zij dan
nog een half uur moeten loopen, komen zij
juist te laat.
Hetgeen hier wordt geboden, zou zijn een
zwemgelegenheid in naam, doch inderdaad een
kinderspeelplaats, die met f750 te duur is be
taald.
De heer Rij k e n s De plaatselijke afdeeling
der Ned. vereeniging voor volks- en schoolbi-
den is ernstig bezig met een volksbod Huis. Ik
vrees, dat het weinige goede van dit voorstel
zal zijn de vijand vau het b .ere omdat door
aanneming van dit voorstel de plannen voor
dat volksbadhuis in het gedrang zullen komen.
De heer Sanders, Wethouder van
Openbare werken: Ik heb met belang
stelling aangehoord hetgeen door de sprekers is
gezegd.
B. en W. hebben gezegd, dat dit voorstel niet
bun liefde heeft, doch dat zij voorshands niet
meer kunnen geven dan in hun voorstel is be
lichaamd.
Hetgeen de heer Van Duinen zeide, i3 vol
komen juist, doch behoort helaas lot de historie
en kan niet ongedaan worden gemaakt.
Op 't oogenblik is geen ander voort-tel door
B. en W. te doen om reeds in 1910 een volks
badhuis te kunnen openen en het strekt alleen
om momenteel zoo goed mogelijk te voldoen
aan de behoefte.
Doch hetgeen wordt aangeboden, wordt wel
wat te klein voorgesteld. De heer Plomp heeft
gezegd, dat de gelegenheid tot kosieloos zwem
men feitelijk alleen werd gegeven voor Juni en
Juli. Maar is Augustus niet de warmste maand.
Voor de arbeiders is de tijd na 6 uur de meest
geschikte, want dan zijn ze in 't algemeen vrij.
Ik meen, dat de heer Rijkens verkeerd ziet,
als bij denkt, dal door dit voorstel wordt ge-
pr&judicieerd op het volksbadhuis, want een
volksbadhuis is geen zwemplaats en ten andere
strekt dit voorstel slechts voor éen jaar.
De vraag is slechts: is hetgeen we krijgen te
duur betaald met f750. Men heeft hier te kiezen
tusschen deze zweminrichting of de clandestiene
zwemplaats.
De neer R ij k o n sIk ben ten deele gerust
gesteld door het antwoord van den Wethouder.
Zijn B. en W. van plan, do pogingen van de
Vereeniging voor volks- en schoolboden krach
tig te steunen Zoo ja, dan heb ik liever het
halve ei dan een leege d>p.
Stemmen: Dat is thans niet aan de orde.
De Voorzitter: B. en W. kunnen thanu
geen toezeggingen doen.
Wethouder Celosse: Ik heb in 't
algemeen geen bezwaren gehoord van iemand,
die de zwemgelegenheid unnoodig achtde heer
Plomp heeft bezwaar tegen de uren vun open
stelling ovir andere uren heeft de Raad zich
niet uitgesproken. Indien dit geschiedde, zouden
B. en W. alsnog met den heer Van Achterbergh
kunnen overleggen.
De heer Plomp: Dat ligt niet op den weg
van den Raad het is een overeenkomst tusschen
B. eü W. en den eigenaar. Ik ben ook zeer
voor volksbaden, maar ben er niet voor, alles
maar op te richten, doch wil rekening houden
met de draagkracht van Amersfoort, opdat de
belasting niet moet worden verhoogd. Amers
foort is vooruitgegaan, zeker, doch langs den
kal men weg en binnen het bereik van hetgeen
Amersfoort kan doen zonder zich al te groote
lasten op den hals te halen. Ik acht dit een
zeer wijs beleid.
Wethouder Sanders: Het streven van
B. en W. is zeker om de gelegenheid voor volks
baden zoo goed mogelijk te bevorderen, doch
zij kunnen nog niet beslissen, omdat zij niet
weten vat de vereenigijg zal aanbieden.
Wethouder Celo9se:lk vermoed, dat
het den heer Plomp wel iets waard zal wezen
als de zweminrichting op andere uren kan open
gesteld.
De heor Veis Heyn: Ik acht het bezwaar
van de openstelling der zwemschool pas na
6 uur 's avonds wel ter dege geldend en den
prijs daarvoor veel te hoog. In Augustus zijn
de avonden al veel te kort dan dat men gebruik
zou kunnen maken van de zweminrichting
tusschen 6 unr en drie kwartier na zonsonder
gang.
Het voorstel wordt hierop verworpen met 13
tegen 2 stemmen, die van de beide Wethouders.
Punt 12 (Wijziging Uitbreidingsplan).
Do heer Van Duinen: De wijziging is van
dien aard, dat, althans voor het B-.rjkwartier
geen sprake is van een wijziging, dodn gespro
ken kan worden van een nieuw plan.
Do inlichtingen, die ik in den laatsten tijd heb
ingewonnen o ntrent den aard van zoo'n Uitbrei-
v-ingsp'an, zijn oorzaak, dat ik een geheel andere
voorstelling daarvan heb gekregen, en, 't wil my
voorkomen, een meer juiste dan myn vroegere
opvatting. Hit vorrgeschrevene in art. 28 Wo
ningwet moge in theorie eenvoudig schynen, do
praciyic leert, dat een Uitbreidingsplan de Gemeente
op groote kosten kan jagen, indien van meet af niet
die m atregelen worden genomen, welke noodig
zyn om later kwade praktijken te voorkomen.
Daar hebben wy bijvoorbeeld de bouwsrerboden,
een noodzikelijk gevolg van een Uitbreidingsplan.
De grond waarop een t-ouw verbod rust, stijgt daar
door in waarde, omdat de Gemeente, na langer ol
korter tijd, genoodzaakt zal zijn, dien grond te ont
eigenen. Dat er verschillende middelen ziju om
zoo'n stuk grond zeer in waarde te doen stijgen,
ligt voor de bandbijvoorbeeld de eigenaar richt
dien grond in tot tuin en veruuurt dien tuin tegen
Iboogen prijs. Dit inrichten tot tuin kan een Ge
meentebestuur niet beletten. Maar nog afgescheiden
van trucs om den grond in waarde te doen stijgen,
I doet alleen reeds het bouwverbod den prijs opioo-
j pen, went deze groad zal niit eerder benoodigd zijn
voor publieken wng dm rad.t achter dien grond
een weg is aangelegd, waardoor de omliggende gron-
den natuurlijk in waarde stijgen. De groad waarop
hi t bouwverbod rust is als 't wore de sleutel, de toe
gang tot de gronden, die meer achterwaarts liggen,
zoodat niet anders dan tegen boogen prijs kan wor
deu ODteigend.
Het is dus in 't belang van de Gemeente, dat(zy
tracht, de gronden, waarop een bouwverbod zal wor
den gelegd, in banden te krygen eer bet Uitbrei
dingsplan bekend is. Nadeel voor omliggende eige
naren spruit daaruit niet voort, wjjl de gronden,
waardoor een weg wordt geprojecteerd, reeds daar
door aanmerkelijk in waarde stijgen.
Wil de Gemeente een Uitbreidingsplan in wer
king zien, dan moet zy zorgen eerst de gronden
in baar bezit te hebbeD. Doet zy dit niet, dan wordt
hot Uitbreidingsplan allicht een rem, die den voor
uitgang der Gemeente tegeubou It.
En bet exploiteeren van gronden door de Ge
meente werpt winst af.
M »g ik dn met een enkel voorbeeld asntoonen
Den 26 Augustus 19l>5 zyn hier ter stede verkocht
ongeveer 12 H.A. groenland. Deze lai deu worden
door den slads-arcbitect genoemd in de toelichtende
beschrijving bij de indiening van bet eerste Uiibrei-
dingaplan, vau December 1905, dus 3 a 4 maanden
na bovengenoemde veiling.
We lezen iu die toelichting: „Op het gedeelte
van het Uitbreidingsplan, dat begrened wordt dror
den Bi-sobops- en dpn Woudenbergschenweg, de
Gasthuislaan en de Heiligeubergerbeek vindt m<n
ook wegen van 20 M. breedte. Aangezien door sloo-
t.'n eo greppels in dit zelfde terrein de afwatering
naar de Heiligeubergerbeek plaats heeft van de
booger gelegen gronden ten Weiten van den spoor
weg Amersfoort— Kesteren was bet noodig, hierin
een gracht te projecteeren, welke iD de onmisbare
afwatering kan blijven voorzien. Deze gracht, in
kromme richting gegraven, vun een vijverkom voor
zien, op drie plaatsen overbrugd en aan beide zijden
door beplanting omgeven, zou aan dezen Btads-uit-
leg tevens een aantrekkelijk karakter kunnen geven".
Wanueer wij nu rekenen, dal de toenmalige archi
tect langer dan vier maanden heeft gewerkt over
het Uitbreidingsplan dan begryp ik Diet, dat B. en
W., met zoo'n mooi plan voor oogeu, dit terrein niet
hebben aaugekocht vóór het Uitbreidingsplan bij
de publieke veiling. Dasr bad een arbeiders-park
kunnen worden aangelegd, zoo fraai alB men bet
Agneta-psrk zich durft denken. Als de Gemeente
i toen iu publieke veiling die gronden bad gekocht,
i bad zy zeker das rvan reeds vau de hand kunnen
