Dinsdag 16 Augustus 1910. No. 7854. 59e Jaargang. OP REIS. FIRMA A H VAN CLEEFF AMERSFOORT. J Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonuoment per 3 maanden f\.— franco per post f 1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10cent. Dij regel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, ollicieële- en onteigonings- advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën vaD buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. KORTEGRACHT 9 Telefoon 19. Aan onze abonné's die tijdelijk elders binnen- dan wel buitenlands, vertoeven wordt op aanvrage, en roet duidelijke opgave van adres, de courant eiken ver schijndag tegen vergoeding van het porto toegezonden. Ook niet-geabonneerden kunnen op de zelfde wjjze de geregelde toezending van de Amersfoortscbe Courant" tijdens hun uitstedigheid zich verzekeren. KENNISGEVING. BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Gemeente AMERSFOORT brongen ter algomeene kennis, dat bij hun besluit van heden, ingevolge art. 8 der HINDER WET, aan Zijne Excellentie den Minister van Justitie, te 's Gravenbage, vergunning is verleend tot de oprichting van eene inrichting voor drinkwatervoorziening met 2 pompen, gedreven door een gaskiacht werktuig (gasmotor van 3 E. 1'. K.) ïd het perceel aan den Utrechtschen weg, wijk G, kadastraal bekend Gemeente Amersfoort sectie C. no. 1590. Amersfoort, 4 Augustus 1910. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, CELOSSE. Wethr., loco Burgemr. De Secretaris, J. K. H. de BEAUFORT, loco-Secr. (Herplaatsiug wegens misstelling). Kracht. Welk een grootsche gedachte aan flink heid, fierheid, sterkte wordt uitgedrukt door het woord kracht. Wie bezitzeniet graagwie wil ze niet graag verwerven hoeveel moeite wordt er niet aangewend oen ze te verkrijgen. Hoeveel pogingen wor den niet gedaan om het hulpbehoevende jonge raenschenkind kracht aaD te bren gen, opdat het flink en sterk wordt, leert zich te bewegen en gebruik te maken van zijn verschillende lichaams- deelen, Heeft hjj die tot zijn gebruik dienstbaar gemaakt, dan leert hy zijn lichaam verder te ontwikkelen door oefe ningen en spelen om alzoo zjjn kracht te doen toeuemen. Onder de middelen, die het mensche ljjk lichaam doen wassen in sterkte en kracht, neemt in onze dagen de sport een voorname plaats in, wellicht de voor naamste. Velen schatten lichaamskracht op zeer hoogen prjjs en ontzien moeite noch inspanning om de grootst moge lijke kracht de hunne te kunnen te noemen. Het trof m|j, dat ik onlangs een flink jongmensch, niet afkeerig van sport, die krucht als ruwe kracht hoorde beti telen zijn woorden deden mjj nadenken over de verschillende beteekenissen, die het woord kracht in zich sluit, en hoe krucht, uit het eene oogpunt beschouwd, iets geheel anders uitdrukt, dan wanneer men haar van een anderen kant bekjjkt. Het is noodzakelijk, het lichaam van het jonge kind door hulp van allerlei aard te versterken en door behoorlijke voediug en gepaste oefening zjjn lede maten te ontwikkelen. Dat een lange oefeniug wordt vereischt om den wor denden mensch tot geheele ontwikkeling te doen komen, fpreekt van zelfalle ontwikkeling moet langzaam gaau, wil zij waarljjk aau haar doel beantwoorden. Maar al te dikwjjls evenwel zjjn de jonge lui niet tevreden met de langzame toe neming hunner krachtenhet vuur der jeugd drjjft hen en zjj geven zich over aan het beoefenen der sport met een jjver, die hun niet toelaat op te merken, dat hun spreuk Sport staalt spieren* wel eens verkeeren kan in een andere Sport stemt slap". Te veel iuspanning cischen van het lichaam, doet het lichaam kwaad en in plauts van kracht brengt rustelooze inspanning moeheid en slap heid, dus: verminderde kracht. Daaren boven welk voordeel heeft men van al die ruwe kracht, meest alleen dienend om b^ven anderen uit te steken door een sterk lichaam. Welke waarde heeft zulk een kracht, die nog zoo dikwjjls slecht wordt gebruikt, zooals nog onlangs ge bleken is by den bekenden bokswedstrijd, waarin de overwinnaar zijn tegenstander beroofde van het gehoor. Wel een over winning om trotsch op te zjjn. Maar er is ook andere dan deze ruwe kracht. Niet alleen de lichaamskracht der jonge menschen moet worden ont wikkeld, maar hun geest en hart niet minder. Ook die ontwikkeling moet traps gewijze gaan als de geest of het verstand te snel ontwikkeld wordt, kweekt men neuswjjze of vroegrijpe jongelui, die zich bewust wanen van een kracht, welke aan hun leeftjjd niet past, te groot voor hen is, boven hen uitgegroeid is, en dan ziet meu meestal het spreekwoord be waarheid«vroeg rijp, vroeg rot". Is het hart, het gemoed bet voorwerp van te groote zorg, te snelle ontwikkeling, wee- keljjke, zwakke naturen zjjn daarvan meest het gevolg. Bij de ontwikkeling moet harmonische krucht de leiding hebben lichaam, geest en hart moeten evenzeer gevormd worden; geen moet boven de andere gesteld wor den, wil de jonge mensch worden wat hjj zijn moet: een harmonisch geheel. Dan eerst kan hjj krachtig zijn, zelf standig worden, zich een bestaan ver schaffen tot geluk eu zegen van zich- zelvèn eu andereu, zich den naam van mensch waardig maken. Wie die har monische kracht de zjjne mag noemen, zal nöch de kracht van het lichaam, nöch die van het verstand, nöch die van het gemoed de baas over zich laten spelen, maar aan alle evenzeer gehoor geven. Kracht van lichaam helpt ons groote inspanningen en vermoeienissen te over winnen, houdt onzen geest helder eu wakker om het werk te doen, dat voor ons ligt. Kracht van geest doet ons pal staan in alle moeilijkheden van het leven, kracht van hart leert ons oordeelen over tegenspoeden en rampen, die ons en anderen treffen, leert fouten en verkeerd heden begrjjpen, streng tegenover ons zeiven zjjn, maar mild jegens anderen, al kunnen wjj de gevolgen hunner fouten of verkeerde daden niet afwenden. Er zjjn verschillende soorten van kracht en elk soort uit zich op een andere wjjze. Zoo is er een stille kracht, die alles be halve ten goede werkt, maar zich uit als stil, voortdurend verzet tegen alles waarmee zjjn bezitter het niet eens is. Dat is een kracht ten kwade, ja ten booze zjj bepaalt zich niet tot dien eenen per soon, maar zoekt haar invloed ook uit te strekken tot anderen, door aan haar beweegredenen zulk oen schjjn van waar heid te geven, dat zjj overtuigend zjjn voor wie niet kan gelooven aau de stille kracht, aan het stille verzet tegen het goede. Die stille kracht is gevaarljjke en oorzaak tot het ongeluk van vele jongelieden. Gelukkig, dat er nog een andere stille kracht bestaat, die, van geheel anderen aard, geduld heeft geleerd en in proctjjk brengtde stille kracht des geloofs en der hoop en der liefde. Zy gelooft aan de macht om op te richtenzjj is vol hoop, de zwakken te kunnen steunen zjj is vervuld van liefde om te redden, te helpen overwinnen. Wie komt onder den invloed van die stille kracht, geve er zich aan over en leere hoe zjj zich meedeelt aan wie er de waarde van er kennen leere hoe zjj hem zelf krachtig maakt, krachtig van wil, krachtig van karakter, sterk in geloot en hoop en liefde, sterk om een zegen te zjjn voor zich- zelven en anderen. Aldus A. I. S. in het «Maandblad in het belang der opvoeding van weezen". Moe hoog kan de mensch stijgen? Een vogel goljjk zieo we den menscb thans zjjn wegen kiezen door de wijde on eindigheid en er is maar weinig fantasie toe noodig om zich de toekomst voor te stollen met een wereldverkeer door de luchtlagen, een volledig wereldverkeer, drukker on in gewikkelder dan liet toch reeds fabelachtig woelige verkeer van thans. Van bet verkeer over den grond is men gekomen tot de onderaardsche verbindingen; de bovengrondsche verkeersmiddelen wuch- ten op ernige grootere volmaking om ook de lucht met menscheljjk beweeg te vullen. Beheerscher der lucht zal de toekomstmensch wezen. Er zullen geen grenzen meer zjjn nöch op aarde, nöch beneden de oppervlakte van land of zee, nöch boven den grond. Geen grenzen Toch wel. Want hoe vernuftig de overwinningen ook mogen zijn, die de menscheljjke geest door wetenschap en kennis zal weten te behalen, gebonden bljjft du mensch aldus sehrjjft (Ie L. Crt. aan bepaalde wetten der na tuur gebonden bljjft de mensch aan grenzen van tjjd on ruimte; gebonden bljjft de men scheljjke geest aan het menscheljjk lichaam, en steeds zal er een grons gevonden worden, waar het »halt" geschreven staat voor het lichaam en waar alleen de geest, de rijke, diepzinnige gedachte verder kan gaan, doch het lichaam, op straffe van vernietiging, tol keeren zai worden genoodzaakt. En zoo rjjst vanzelf de vraaghóe hoog kan de mensch wel stjjgen? Reeds lang vóórdat de mensch voor liet eerst door middel van een ballon in de lucht opsteeg, waren hem de ziekteverscbjjuselen bekend, waaraan hjj op aanzienljjke hoogte blootgesteld is. Tegen het einde van de 15e eeuw beschrjjft de Jezuiet Akosta een heele rjj van ziekten en ongesteldheden, waaraan reizigers bloot staan die hooggelegen plaatsen bezoeken. Het is natuurljjk, dat een Spanjaard de eerste is, die melding maakt van de fbnrg- ziekle», want het waren Spanjaarden, die in de 16e eeuw de onizigljjke hoogten van den Cordilleras bestjjgen moesten hjj de veroveriog van een deel der toen pas ontdekte Nieuwe wereld. Toen waren hot echter alleen krjjg^ lieden en gelukzoekers, die met de bergziekte kennis maakten de geestdriftige bergbestjjger die uit liefhebberjj en door hartstocht ge dreven de gevaren van het hooggebergte trotseert, was toen nog onbekend. Tegenwoordig is men volkomen bekend met de symptomen der bergziekte. In den regel begint zjj met duizelingen en neiging tot vomeorenpols en ademhaling gaan snel ler, do bewegingen worden trager, de ge voeligheid neemt af; denken valt mooiljjk, totdat ten slotte bewusteloosheid intreedt en soms de dood volg'. Bovendien zet vaak de buik op en doen zich bloeduitstortingen voor. In de gematigde luchtstreek vertoonen deze verschjjnselen zich reeds op een hoogte van 3500 M.; in de tropen schjjnt de grens 5G0 M. hooger te liggen. Men heeft de verschjjoselen in verband willen brengen met do inspanning, die hst bergbeklimmen vordert, maar het is gebleken, dat degene^ die in een ballon opsijjgt, de zelfde ervaringen heeft en dat dus vermoeienis en uitputting er geen schuld uan hebben. De bergziekte en de ballonziekto komen in sard met elkaar overeen, al verschillen de verschjjnselen. Rj) do ballonziekte moet de oorzaak alleen zitten in den verminderden luchtdruk, terwjjl bjj de bergziekte het ver minderde weerstandsvermogen, gevolg van verbruikte kracht, mee in aanmeniing Icomf. Dit bljjkt ook daaruit, dat de verschjjnselen der ziekte bjj opstijgingen in den ballon eerst op veel grootere hoogte zich voordoen. Gluisher bereikte in 1862 een 8840 M. oer hj) bewusteloos werd en de ballontocht. waarbjj in 1875 Croce-Spinelli en Nevel den dood vonden, strekte zich uit tot op 8600 M. Het bljjkt dus, dat de lichamelijke uitputting der bergbestjjgers grooten invloed heeft op de openbaring der ziekte, maar dat overigens debeide ongesteldheden verschillende vormen zjjn van Óen zelfde ziekte, welke men sboogte-ziekte'' zou kunnen noemen. Hoe grooter do hoogte, des te geringer de atmosferische drukdat is bekend. Is de gemiddelde barometerstand aan de opper vlakteder zee 76c.M., bjj Chamounix (1020 M.) is hjj 67 c.M„ op den Simplon (2020 M.) reeds 50 en op den Mont-Blane (4810 M.) nog maar 25 c.M. Bjj hooger stjjgun komt dus de mensch in oen streek, waar het ademhalen hen moeilik valt, zoo niet onmoge Ijjk wordt. Nu is hot gebleken, dat bjj baflonreizigers de ziekteverschijnselen zich eerst bjj 25 c.M. openbaren, terwjjl bergbestjjgers reeds bjj 50 cM. onwel worden. Dus er zjjn grenzen, waarboven de mensch niot stjjgen kan8'J00 tot 9000 M. Wolk een mateloos gebied, dal wjj zouden bjj na zeggen sop bewerking" wacht. Nog enkele tientallen van jaren en de luchtstreken en luohtlagon, die eeuw aan eenw in starre, strakke geluidloosheid en ongestoorde rust hebbon voortgndomraeld, zullen dan weerklinken van bet gesnor der motoren, van het getoetor der horen», van het gelach der menschen. En de tjjd zal komen waarin ook in de hoogte gezocht moet worden naar verwjjding der gronzen.dat or overbevolking zal heerschen in de luchtlagen, dit ook daar geklaagd zal worden, (Ut er geen rustig plekje moer is om ongestoord te kunnen tuffen, te kunnen spelevaren in de blauwe zeeëu de lucht. En dan? Zal de menschelyko geest dan zeggen zie, hier is het einde; verder volgen, aan het lichaam niet? Geen nood. Reeds nu is het menscheljjk vernuft werkzaam voor een overwinning in die richting. Reeds nu heeft men voorgesteld, in ballons, (Tie oog hooger willen stjjgen dan 8000 M., zuurstof-reservoirs mede te nemen en aldus het gebrek aan zuurstof in de lucht aau te vullen. Tot nog toe heeft bet middel gefaald; tegen bloeduitstortingen en het springen der aderen helpt geen zuurstof rnaar de wetenschap laat geen nederlaag ongewroken. Zjj zal andere wegen kiezen, anuere middelen probeeren, andere proeven ondernemen. En wat nu onmogoljjk schjjnt, zal bljjken, na een paar maanden misschien, over een paar jaar wellicht, een doodeen voudige mogeljjkheid zjjn. Hoe hoog kan do mensch stjjgen. Wjj troffen onlangs een berekening aan, nog geon jaar oud, waarbjj word aange-

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1910 | | pagina 1