Dinsdag 30
Augustus
1910.
No. 7860.
59e Jaargang.
FIRMA A. H VAN CLEEFF
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels CO centelke regel meer 10 cent. Bij regol-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officiedie— en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25. Groote
lettere naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals af/.onderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad w trden de incasseerkn^ten in rekening gebracht.
bureau
KORTEGRACHT
Postbus 0.
Telefoon 19.
kennisgevingen.
De GEDEPUTEERDE STATEN van de Pro
vincie UTRECHT
maken bekend, dat de Provinciale Griffie
Woensdag 31 Augustas e. k. na twaalf uur zal
zijn gesloten.
Utrecht, 29 Augustus 1910.
De Gedeputeerde Staten van Utrecht,
P. D. SCHIMMELPENNINCK,
Voorzitter.
A. J. KRIJT, loco-Griffier.
BURGEMEESTER WETHOUDERS van
AMER8FOORT
brengen ter algemeenè kennis, dat op Woens
dag 31 Augustus a.s. de Secretarie der Gemeente
voor het publiek gesloten zal zijn, terwijl het
Bureau van den Burgerlijken Stand dien dag
geopend zal zijn van 's middags 12 uur tot's na
middags 1 uur, uitsluitend tot het doen van
aangiften van geboorte en overlijden.
Amersfoort, 26 Augustus 1910.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeesler,
CELOSSE,
Wetb., loco-Burg.
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROE8E.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
AMERSFOORT,
brengen ter algemeene kennis, dat bij hun besluit
van heden, ingevolge art. 8 der Hinderwet, aan de
Maatschappij tot detailverkoop van petroleum „De
Automaat", g' vestigd te Rotterdam, vergunning i3
verleend voor de oprichting vr.n eene benzinc-be-
waarpleats voor eene hoeveelheid van ten hoogste
240 Liter, in bot perceel Ulrechtscheslraat wijk E.
no. 24, kadastraal bekend Gemeente Amersfoort,
sec'ie E. no. 4447, onder voorwaarde, dat
a. de kluis zoodanig op de bybehoorende tee-
kening aangegeven plaats wordt gesteld, dat de
bovenkant van den vloer ten minste 0.05 Meter boven
bet aanliggend terrein is gelegen
b. de kluis rondom ten minste 1 Meier geheel
vrijstaat en zoodanig onder een open fffdak geplaatst
wordt, dat de kluis geheel voor het zonlicht is be
schut
c. bet onder b genoemde afdak door een stevig
rasterwerk afgescheiden wordt van het omliggend
terreindat het in dit rasterw-rk nan te brengen
toegangsbekje draaibaar is en te allen tijde, behalve
bij het noodzakelijk betreden van bet afgescheiden
terrein, met een stevig slot gesloten is.
Amersfoort, 25 Augustus 1910.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
CELOSSE,
Wetb., loco-Burg.
De Secretaris,
J. G. 8TENFERT KROESE.
Een vreemdeling over een
Amersfoorter.
(INGEZONDEN.)
In het nummer van 3 Augustus 1.1.
van «The Christian Intelligencer", uitge
geven te New-York, komt voor een stukje,
getiteld „Amersfoort and John of Bar-
neveld" door Wm. Elliot Griffis, den ook
hier te lande zeer bekenden Amerikaan-
schen historicus, die meermalen ons land
heeft bezocht en lid is van verscheidene
Nederlandsche geschied- en letterkundige
genootschappen.
Aan een zeer korte beschrijving van
zjjn bezoek aan onze stad, vinden we
eenige opmerkingen vastgeknoopt over
namen uit den omtrek, die nog in Ame
rika te vinden zijn of ten minste in de
herinnering leven. Zoo leeren we, dat
de stad Trenton, dicht bij Utica, in
New-Yersey eertjjds Barneveld heette,
dat er in New-Yersey ook een plaatsje
was, Hoogland genaamd, later Millston.
Ook spreekt hij van Bunschoten, van
waar ongetwijfeld de voorvaders kwamen
van den bekenden Domiuó Elias van
Bunschoten, den stichter van het van
Bunschoten-fonds waaruit de opleiding
van a.s. verkondigers van het geloof
werd bekostigd. Dit fonds was gevormd
uit gelden, ontvangen voor het sluiten
van huwelijken, die hjj boekte onder het
hoofd „executions".
Ik kan hieraan toevoegen, dat er in
de Vereenigde Staten nog een familie
Stoutenburg is, bjj wier leden de traditie
nog leeft, dat zjj afstarameu van een
zoon van Willem van Stoutenburg, en
tevens een familie Conover, wiens Amers-
foortsche stamvader, Wolfert Gerrits van
Couwenhoven (de naam Conover is hier
uit verbasterd) in 1630 naar de New-
Netherlands overstak. De geboorte van
een zoon van Willem van Stoutenburg
was in ons Gemeente-archief niette
vinden, het huwelijk van Wolfert Gerrits
wel.
De heer Grifftis stapt in zijn artikel
niet van Amersfoort af zonder melding
te maken van de pogingen, die hier
worden aangewend om een monument
voor Oldenbarnevelt op te richten. Hij
doet dit met groote ingenomenheid en
zegt, dat zelfs Hollandsche vooroordeelen
blijkbaar niet eeuwigdurend zjjn, daar
alle partijen de handen ineenslaan om
den man te eeren, die, ook al moge hjj
hier of daar gefaald hebben een van de
grootste mannen was, dio Nederland
beeft voortgebracht. Met geestdrift
maakt hjj gewag van den steun, die de
Vereeniging mocht ontvangen van onze
beide Koninginnen en eindigt„That
means national unity. God bless the
Christian Queen Wilhelmina and her
daughter Juliana".
Moge het, waar bljjken, dat alle par
tgen, allo goede vaderlanders de handen
ineenslaan.
De vereeniging is overgegaan tot de
uitvoering van haar plan om het monu
ment op te richtenmaar heeft de ver-
eischte som nog niet volkomen bij elkaar.
Moge ieder, die nog niet bijdroeg o f ieder
die meent nog wat te kannen aoen, ons
verblijden met nog een gift.' De heer
II. W. Esveld, Penningmeester der veree
niging Johan van Oldenbarnevelt", zal
denkbaar ontvanaen wat hem voor dit
doel wordt gezonden.
H. J. REIJNDERS.
Amersfoort, 29 Augustus 1910.
Den overigen Amersfoortschen bladen
wordt beleefd verzocht, het bovenstaande
over te nemen.
Statistiek tier werkloosheid.
Door het Centraal-bureau voor de statistiek
zul weldra uitvoering worden gegeven aan het
voornemen omrnaandoljjks nauwkeurige
gegevens te verzamelen omtrent de werk
loosheid der arbeiders welke van hun vak
organisaties naar vaste regelen uilkoering
on vang 'n ingeval van werkloosheid. Daar
do vakorganisaties, welke geen uitkeeripg
in< ;eval van werkeloosheid verstrekken, vaak
niet in staal, zjjn het juiste aantal hunner
werkloozen op to geven, moet het onderzoek
voorloopig beperkt blijven tot de werkloos
heid in dio vakorganisaties, welke hun leden
wol uttkeerlrig verstrekken.
De gegevens nopens de werkloohseid in
die organisaties, welke bjj een gemeenteljjk
werkloozenfonds zjjn aangesloten, worden
door het Ceidaal-bereau voor de statistiek
verzameld door tusscheukomst van laatstge
noemde instellingen.
Thans zjjn do Besturen van de organisa
ties, die niet bjj een geracetiteljjk wetk-
louzenionds zjjn aangesloten, voorzoover zjj
althans aan het Bureau bekend waren, uit-
genoodigd,opgaven omtrent de werkloosheid
hunner leden rechtstreeks aan het bureau
in te zenden.
Ten einde periodiek een zoo volledig rao-
geljjk overzicht te kunnen geven van den
omvang der werkloosheid, worden die vak
organisaties, welke aan hun leden naar vaste
regelen uitkoering verstrekken bjj werkloos
heid en welke nog geen uitnoodiging tot
modewerking ontvingen, dringend verzocht
bun adres nauwkeurig op te goven aan
„Het Centraal-bureau voor de statistiek
(Afdeeliug voor Arbeidsstatistiek), Anna van
haxenstraat 17/19, 's-Gravenliage". (Dit vor-
zoek wordt uiet gericht aan vakvereenigingen,
welke bij een gemeentel jjk werkloozenfonds
zjjn aangesloten).
Genoemd Bureau zal de kaarten, waarop
de gegevens verzameld worden, voor de eer
ste maal in den aanvang van October aan
de betrokken organisaties ter invulling toe
zenden.
De aldus over de maand September ver
kregen opgaven zullen gepubliceerd worden
in de aflevering van het Arbeidsblad (Maand
schrift vau het Centraal-bureau voor de
Statistiek, uitgevers Gebr. Belinfante te 's-
Gravenhage) welke den laatsten October a. s.
verscbjjnt.
Neder landsche bond van Gemeente-ambte
naren.
De jaarvergadering dezer vereeniging wordt
ditmaul gehouden te Middelburg, op 15 Sep
tember a.". Ook nu weder vermeldt de agentia
van deze zeer werkzame vereeniging ver
scheidene punten, die van groot h<-1ang zjjn
voor Gemeenten ed ambtenaren. Wjj noemen
daarvan instelling van een bureau van inlich
tingen stichting van een rust- an vacantie-
oord uitschrjjven vnn een prjjsvaagverzook
aan de Kegeering tot bevordering dei' Zondags
rust vau de Gemeente-ambtenarenmotie,
waarin nogmaals krachtig- wordt aangedron
gen op regeling van den rechtstoestand der
Gemeente-ambtenaren, welke regeling een
zaak is van groote urgentie, zoowel wegens
het belang der Gemeenten als van haar
ambtenaren.
De nieuwe pensioenactie.
Het Pensioen-comité, van welks oprichting
wij bereids melding maakten, bericht ons, tor
illustreering van de noodzakcljjheid zjjner
lot stand koming, dat reeds thans verscheidene
brieven inkwamen van menschen die zich
öf door de bestaande Pensioenwetten zien
benadeeld, bf„ wel, met bet oog op bet te
verwachten pensioen, de hoop opeventueele
verbeteringen van de pensioenvoorwaardeo
weer voelen opleven, terwjjl weer andere,
thans niet pensioen-gerechtigd, hun belangen
aan het comité in handen wenschen te geven.
Het comité ziet dit natuurljjk met vol
doening en dringt er op aan, dat ieder die
meent gegevens te kunnen verstrekken, dit
niet zal nalaten.
Het adres van den Secretaris is C. J. van
Sv'npele, IJtclubstraat 43 te Rotterdam.
Van het oude en
het nieuwe geloot.
In het achterste gedeelte van het park der
villa „Corvin" bij Hilversum, in de nabijheid
van den Vaartweg, heeft de begaafde bewoonster,
mevrouw Grot heTwist, den ouderen lezers dezer
courant wolbekend door de in de zomers van
1903 tot 1905 zoo uitnemend geslaagde opvoe
ringen, toenmaals aan De Hollandsche Raiding,
van „Hviiva", thans een openlucht-theater doen
inrienten. Een twaalftal gemetselde banken, half
cirkelvormig, bedekt met slroo en mos, waar
overheen doek van mooie roodbruine kleur-
bieden een heerljjke zitplaats in deze wonder,
fraaie omgeving, waar natuur en da goede smaak
van de schrjjfster elkaar op de juiste wjjso
aanvulden om een schouwplaats in te richten
die op zichzelf reeds de moeite van het bezoeken
en de vrij lange wandeling er heen overwaard is.
En tegenover die zitplaatsen, het tooneel, iets
hooger dan de voorste bank, met heuveltjes sn
een holleweg, met de zeer diepe lanen san
weerszijden en vooral zonder destjjve coulissen
van geschoren beukenhagen, die men in 't hosoh
van „Soestdjjk" en op „Middachten" vindt. Hier
echter eén en al natuur, al verried hier en daar
een zode bloeiende heide, dal een kunstvaardig*
hand een minder fraai plokje had bedekt.
En het al overgoten door tussohen het loover
twinkelend zonnelioht.
Een zeer groot aantal genoodigden was daar
Zondagmiddag bjieengekomen om op dit liefljjk
on bi] de handeling zoo volkomen passend
plekje te genieten van het jongste werk van
mevrouw Grothe, welks titel we hier boven
plaatsen.
Als bekend mag worden verondersteld, dat
in de eerste tjiden van het Christendom de tot
bet nieuwe geloof bekeerden slechts met groote
moeite scheidden vsn de wjjse waarop zij ge
wend waren de godon hunner vaderen te eeren
in de vrjje natuur, omdat zij het niet in over
eenstemming achtten met ais waardigheid van
de geweldige machten, die goed over hen uit
deelden dan wel kwaad hun Drachten, om dezen
te eeren binnen tempolmuren. In heilige bosnehen
brachten zjj de offeranden, veldvruchten of jong
vee, vooral aan Odhin, naar hun overtuiging
den schepper van hemel en aarde en den Albe-
sohikker.
Het spreekt immers vanzelf, dat de eerste
predikers van hst Christendom de godsdienst
oefeningen 6ok deden houden in de vrjje
natuur en aan de geheiligde hoornen een Maria
beeld deden aanbrengen.
Hier is de Odhins-eik omgehouwen en het
beeldje bevestigd aan een jongen boom, die in
den omwoelden grond welig opachoot
Het stuk, dat spoelt in de eerste tjjden van
het kerBtenen der Germsnen, begint dan ook
met: „Zoo is 't dan eindelijk gelukt, dit stugge
volk muir onzen wil te plooien. Nu het Maria
beeld ia dezen boom bevestigd is, zal het
bezwaarlijk vol te houden zjjn, dat deze plaats
nog steeds aan Odbln ia gewyd".
Aidebrand, een jong kloosterbroeder uit het
land der Oothen, breeder van opvatting en
duidzamer dan de oudere kloosterlingen van
Frankisohe afkomst, ia op het tweede plan
bezig, de twijgen der struilcen en boomon in to
korten.
Het is de tjid van hst Oogatfesst, dien welke
vruchtbaarheid geeft en in liefde de paren
vereenigt6ok alen waarin de nog niet t^t het
nieuwe geloof bekeerden meer dan anders «eren
hun goden, die hun immers een goeden dan
wel een slechten oogst kunnen brengen en voor
of tegenspoed op jacht of In den krjjg.
Meinhartn, een tot het Christendom bekeerde,
veelbeproefde vrouw, wier man en wier oudste
zoon in éen gevecht sneuvelden en wier jongste
zoon thans bedenkeljjk ziet ligt, komt ae hulp
der Moedermaagd inroepen en Haar ameeken,
dat dit kind door Haar voorspraak behouden
blüve.
Doodmoede van weder een slapeloozen nacht,
te moe oin haar armen te kannen opheffen of
haar knieën te kunnen buigen, smeekt zj) staande
om het leven van haar kind.
Een kloosterbroeder bjjt hsar streng toe, dat
dit niet de wjjse is waarop de heilige hulp der
Moeder Gods moet ingeroepen. „Op uwe knieën,
vrouw de handen snamgovouwenzóo moet g#
onvermoeid Haar toeten naam aanbidden".
En terwyl de arme op de knieën neerzinkt
en die andere Moedor, die tooh immer Haar
kindeke bij zioh heeft, in een roerend gebed,
zóo als alleen een moeder bidden kan, smeekt
haar beur jongake te laten, komt haar dochter
Reiuolfa haar roepen.
„Stil, stoor tnj] niet I Ik wil met bidden 't
loven redden van mijn kind" antwoordt sjj. En
dun, als zjj verneemt, dut hot te laat is en de
kleine reeds stil en strak ligt, vliegt sjj in ven
vlaag van wanhoop overeind, rukt van het
Mariabeeld het Christuakind weg eu werpt dit,
tot ontzetting der monniken lei aarde, uit
roepend „Is dit uw antwoord, wreede Moeder
Dun zult gij voelen wat het is wanneer uw kind
U wordt ontruk". Nu zjjn uw armen leeg. Geen
moeder zal voortaan meer voor U knielen, gU
leugenachtig beeld, dat dezen boom ontheiligt
De monniken brengen het beeld van net
Christuskindje terug naar het klooster en Reinolfa
leidt haar moeder naar huis, doch niet dan nadat
Madalfrid haar woorden van troost heeft wege-
eproken. „Zjjt gjj vergeten hoe Maria's hart met
ze ven pjj len werd door boord? Heeft 't.Odhin onheil
van zgn zoon, van Balder kunnen weren Heeft
ook voor 't noodlot hjj het hoofd niet moeten
bulgen" vraagt hjj. En door sjjo woorden komt
Meinharta tot bezinnning. Zjj zinkt andermaal
op de knieën en verdiept zich in gebed.
Middelerwjjl komt, terwjjl heel hi de verte de
kloosterklokken kleppen, de prior om de plek
weder te wjjden sn wil haar, die dese heilig
