Donderdag 29
September 1910.
No. 8773.
59e Jaargang.
Stadsnieuws.
FIRJHA A. H VAN CLEEFF
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
franco per post f 1.45. Advertentiën 16 regels 00 centelke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, oflicioële- en onteigenings-
advertentiën per regel 45 cent. Reolames 1—5 regels 4.25, elke regel meer f 0.25. Groote
lettere naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 40 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseer koeten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT9
Postbus 9.
Telefoon 49.
K ENNISGEVING.
Do BUBGEMEESTER van AMERSFOORT
brengt ter kennis van belaDgbebbimden, dat, vol
gens mededeeling van den Commissaris der Koningin
in de Provincie Utrecht, d.d. 26 Septembor 1910,
4e afdeeling, no. 5198/3457, de volgende schietoefe
ningen sullen plaats hebben
Op 29 en soo noodig ook op 80 September a. s.
van het fort Pampus. Er zal gevuurd worden met
kanonnen van liobt kaliber (6 o.M.) waarbij onvei
lig wordt gemaakt een sector, begrensd door de
ware richtingen Oost tot Z.O.t.Z. (56 gr.tot op 4500
M. van het fort.
Op 5 en zoo noodig ook op 6 October a. s. zal
eene dergelijke schietoefening gehouden wordeu,
wearbjj onveilig wordt gemaakt een sector, begrensd
door de ware riohting N.W. door Noord tot Z.O.t.Z.
(191 gr.) tot op 4500 M. van het fort.
Op de dagen, waarop gevuurd wordt, zal vaD het
fort Pampus eene roode vlag waaien, die drie uur
vóór het begiu der oefening halfstok en een uur
vóór de oefening geheel voorgeheschen wordt. Bo
vendien zullen tegelijkertijd en op de zelfde wijze
roode vlaggen waaien van de batterijen Diemerdam
•n Durgerdam, de Westbattery naby Muiden en den
kerktoren te Muiderberg.
Op 7 en zoo noodig ook op 8 October a. s. van
het fort IJmuiden.
Er zal gevuurd worden met kanonnen van licht
kaliber (6 c.M.), waarbij onveilig wordt gemaakt
een sector tot op 4500 M. van het fort en begrensd
aan de N.-zyde door eene lyn vanaf het fort iu de
ware richting N.N.W. en aan de Z.-zyde door bet
Noorderhoofa en eene lijn in de ware richting W.Z. W.
van het einde daarvaa. De Noordelijke grens van
dezen sector zal op bet fort aangegeven worden
door een stel palen met rooden driehoek als top-
teeken.
Op den dag, waarop gevuurd wordt, zal van het
fort eene roode vlag waaien, die drie uur vóór het
begin der oefeniDg halfstok en éen uur vóór de
oefening geheel voorgehescbon wordt. Bovendien
znl op den avond vóór en op den dag, dat gevuurd
wordt, een waarschuwingsbord wordeu geplaatst op
bet terrein van den Rijksvischafslag.
Amersfoort, 27 September 1910.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
Een woord van pas.
Naar aanleidiog van de aanvraag van
veertig raillioen voor de kustverdjdiging
duikt in de bladen weer het gerucht op als
zoude deze poging om in tijdon van oorlog
onze neutraliteit te kunnen beschermen, ge
schieden onder zekere pressie.
Dit ondanks de stellige verklaring van den
Minister van Buitenlandsche Zaken.
En grif wordt de legende- Van Heeckeren
van Keil weer iu 't geding gebracht.
Is er wel ellendiger spreekwoord daner
is geen koe bont of er is een vlekje aan
Een goed werk doet „De Nederlander", het
dagblad tot verspreiding van Christelyk-
nationale beginselen, door met de data het
Onhoudbare van deze beweringen te bewijzen.
Reeds 25 Juni 1903 schrijft het dus
lang vóór van de zoogenaamde inmenging
van den Duitschen Keizer sprake zou ijjo
geweest, werd, mede op aandrang van eenige
leden der Kamer, die toch zeker, zelfs
al had op dat moment dergelijke inmenging
bestaan, daarvan onkundig zouden zijn ge
weest, benoemd een commissie in zake de
samenwerking van laud- en zeemacht.
Op 22 en 28 Augustus van dat zelfde jaar
4903 dus vóór bet zoogenaamd fatale jaar
4904 werd aan die commissie door do
Ministers van Marine en van Oorlog opge
dragen, bet vraagstuk van de herziening
en aanvulling der detensieraiddelen aan de
zeezijde in zijnen geheelen omvang
te onderzoekeD, daarover te rapporteeren
en een raming van kosten in te brengeD.
Men ziet dusde commissie had de opdracht
de kustverdediging te bestudeeren, daar
omtrent een voorstel te doen en de vermoede
lijke kosten op te geven."Aldus precies de
zelfde onderwerpen waaromtrent nu door de
Regeering voorstellen aan de Staten-Generaal
zijn voorgelegd.
Den 24 September 1904 kwam de commissie
met baar rapport gereed.
Conclusie: onafhankelijk van eenige in
menging waarvan niemand beweert, dat
zij reeds vóór 19U4 bestond werd het
initiatief genomen tot en de voorbereiding
ter hand genomen van de plannen tot
kustverdediging, waarover nu de Regeering
het oordeel der Kamers vraagt.
Dan schrgft het blad nog een enkel woord
over de sgeheime" mobilisatie, waarover de
heer Van Löber. Seis op 8 Februari 4907 sprak.
Of het tactvol van genoemd lid van ons
Hoogerhuis was, zelf militair, deze mobili
satie te Den Helder, die zeker niet zon
der reden »iu het diepste geheim werd
bedisseld", ten aanhoore van de natie te
behandelen, zij slechts terloops gevraagd.
Hoofdzaak is, dat met de datu kan worden
aangetoond, dat ook deza mobilisatie met
Duitsche invloeden niets te maken bad.
Immers 6 Februari 4904 verbreekt Japan
de diplomatieke betrekkingen met Rusland
en 10 Februari verklaart het den oorlog.
Den 42 Februari 1904 publiceert de Ne-
derlandsche Regeering in de »Staatscourani"
haar onzijdigheid en den dag daarop, 13
Februai i, werd reeds met het oog op de moge
lijke noodzakelijkheid onze onzijdigheid te
dekken bij het voorbijtrekken van een Rus
sische vloot, een begin gemaakt met de mo
bilisatie, waarop de heer Van Löben öels
doelde, en die waarschijnlijk tot zoo vele
valsche geruchten aanleiding gegeven heeft,
Met Duitsche pressie in verband met een
inval in Engeland had de geheele zaak
niets te maken en kan zjj ook niets te ma
ken hebben gehad, gelijk uit de snelle
opeenvolging der data blijkt.
Natuurlijk zal ook dit niet voldoende zijo
en zullen velen steeds weer om nieuw licht
vragen en telkens nieuwe veronderstellingen
maken.
Menschen, die van meening zijn, dat als
er een gerucht loopt, er toch altijd wel iets
van waar zal zijn, zullen er altijd blijven.
Ds. J. L. F. de Megere Joh. Cz., thans te
Haarlem, hoopt aanstaanden Zondagochtend
weer voor te gaan in de Lutherscbe kerk
bier.
In de Remonstrantsche kerk wordt Zondag
de reeks godsdienstoefeningen voor jongelie
den van 9 tot 1(5 jaar hervat, welke gedurende
de wintermaanden den eersten Zondag van
iedere maand worden gehouden. Deze dienst
vangt aan om half tiende gewone dienst,
voor de gemeente, om elt uur. In beide zal
voorgaan ds. Hooykaas.
Gelijk we Dinsdag echreven, werd dien mid
dag in de openbare Raadsvergadering slechts
over twee punten gediscussieerd.
Eerst over punt 9, het nader voorstel van Bur
gemeester en Wethouders omtrent de plnats voor
het gedenkteeken voor Johan van Oldenbarne-
veld.
De Voorzitter deelde mede, dat na de uit
zetting op het terrein, waarom in de vergadering
van 13 September was verzocht, enkeie leden
nog eenige wijzigingen voorstelt1 j, waarmede
B. en W. zich hebben vereeni«d en dat ook
daardoor wordt voorgesteld, het beeldje 3 M.
dichter bij het slation te plaatsen, opdat er meer
ruimte kome bij de Koninginuelaan.
De heer Plomp dankte B. en W. vriendelijk
voor deze uitzetttng op het terrein, doch bloef
van oordeel, dat het beeld niet mag komen
tegenover hot station zoowel in het belang der
commissie, welke het wil oprichten, aio en
du is van meer gewicht in het belang der
Gemeente.
Immers de Koninginneweg wordt mettertijd
de algemeene verkeersweg omdat men daardoor
ontloopt het beklimmen van den Berg. Was
nu het plein groot, dan zou het gaan, er nog
iets af te nemen voor een plantsoen waarin het
beeld kan worden geplaatst; maar het Stations
plein is reeds klein genoeg en zal mettertijd,
als het verkeer nog drukker wordt, te klein
wezen.
Vooral het automobielen-verkeer neemt steeds
toe op dit plein, waar vijf wegen elkaar kruisen.
Het beeld zal daar dus op den duur uiet kun
nen blijven en beter is het daarom, het een
plaats te geven waar het kan blgven.
Het gedenkteeken zal op het Stationsplein
ook nooit tot zjjn recht komen omdat het wordt
verstopt achter de tram en uit het oog ligt,
omdat ieder kijkt naar de stad.
Het coniferen-perk op den Stationsweg kan
zóo ook niet blijven. Reeds nu wordt het uit
zicht er totaal door belemmerd en dit mag nie
onderbroken blijven door dit lange boschje.dat
dan ook zoer veel verkleind zal moeten worden.
Duar zette men het gedenkteeken in een bloem
perkdaar znl bet oen mooi aspect oplovoren.
Wie op dit oogenblik den toegangsweg zou
moeten ontwerpen, zal het nooit doen zóo als
nu is geschied. M. i. zal heel het Stationsplein
moeten ontruimd en zal zelfs de rijwielloods
weg moeten.
Ook heb ik bezwaar wat de in bet nieuwe
voorstel voorgeslagen verlichting aangaat. Waar
toe zal deze dienen Het geheel stunt veel te
ver naar achter om het plein te kunnen ver
lichten.
Als het gedenkteeken wordt geplaatst in het
veel verkleinde coniferenperk en dan goed ver
licht, zal het m.i. veel beter worden.
De heer Van Esveld, Secretaris-Penning
meester van <!e vereeniging j.Jobnn van Oldon-
barneveld": Ik wil even wijzen op een kleine
afwijking in bet door dec heer Plomp gesprokene.
De heer Plomp zeide, dot het verkeer op het
Stationsplein zóo druk is, en daarna, dat het
Btandbeeld niet zal worden gezien.
Ik acht het Stationsplein de meest geschikte
plaats, 6ok met het oog op de vreemdelingen.
Er is vaak gezegd, dot we de stad aantrekkelijk
moeten maken en dit wil de couimissie juist doen.
Als het plein wordt vergroot, moet er stellig
ook een vluchtheuvel komenwelnu, die zal
worden versierd door het gedenkteeken.
Ik geef den Raad in overweging, dezen grooten
man te eeren door het gedenkteeken te zetten
op een plaats waar ieder het ziet.
De heer Plomp: De heer Van Esveld heeft
me niet begrepen ik vlei me, dat ng zich heeft
vergist.
Vroeger is er aan Redacht, bot gedenkteeken
te plaatsen op het Juiiuna-pleinook ik had
dat een zee. mooie plaats gevonden. Doch laat
men het zetten op de Koriegraoht, dicht bij
zijn woonhuis, daar, waar nu het bloemperkje is.
De heer Kam, Wetho uder »»n Open
bare werken: Waar een zóo druk verkeer
is, kan geen vluchtheuvel worden gemist en die
moet een pièee de milieu hebben, een monumen
tale lantaarn dan wel een gedenkteeken.
Het borstbeeld zal komen met den rug naar
de Koninginnelaan, terwijl de boomen van het
hotel en het administratie-gebouw een heelaar-
digen achtergrond zullen vormen.
Volgens het laateie plan zal de oirkel iets
kleiner worden en wat meer Oostwanrs komen.
Daardoor zullen de auto's, die hior van vijf we
gen samenkomen, elkaar heel goed kunnen pas-
seeren.
Plaatst men het gedenkteoken waar nu het
coniferen-perk is, don zal het moeien komen óf
in het Westelijk einde, maar dan komt hot met
den rug naar de stad, öf in het Oostelijk einde,
maar dan wordt hot niet gezien. Plaatst men
het middenin dan zal het alleen bjj heel mooi
weer worden gezien, want hot tooht daar altijd
en daarom juist is daar de beschutting van
coniferen aangelegd.
De heer Plomp: Do verdediging heeft mij
nog niet overtuigd. Waartoe is eon vluchtheuvel
noodig op het Stationsplein als daar elke be
lemmering vanuitzioht wordt weggenomen? Ik
geloof niet, dat men het gedenkteeken niet zal
zien als het op den Stationsweg wordt geplaatst.
Wethouder Kam: Het is goed, dat het
conifereu-park daar ligt, want nu zijn de rijtui
gen wel verplicht, rechts te houden.
Op een open plein, waar veel verkeer is, moet
een vluchtheuvel komen.
Ik recomandeer den Raad, het Stationsplein
can te wijzen als plaats voor het gedenkteeken.
De heer Veis Heyn: Ik wil mjjn slem
motiveeren. Ik meen óok, dat het beeld beter
zal uitkomen op de plaats waar nu het coniferen-
perk is.
De heer Kam voerde wel aan, dat het rijtuig-
verkeer gebaat is door de ligging van dat perk,
doch als daar een plantsoen wordt gomaakt,
zullen de koetsiers blgven rechtshouden.
Wethouder Kam: Niet als het perk veel
kleiner wordt gemaakt. Juist door de lengte
wordt het gevolgd, hetgeen niet zal gebeuren
bij een klein perkje.
De heer Van Esveld: Ik moet nog even
opkomen tegen het zeggen van den heer I'lomp,
dat de commissie het gedenkteeken achteraf
wil zetten. Dat is niet juist. De heer Plomp
zeide nog, dat het verkeer op het Stationsplein
zoo druk is, en zou het gedenkteeken dan toch
niet worden opgemerkt Ik meen, dat de plaats
tegenover het station de beste ie.
De heer Van Duinen: Don vorigen keer
reeds had ik geen bezwaar tegen de plnats, doch
ik gaf in bedenking, het perkje wat meer Noorde
lijk te leggen. Nu dit is opgenomen in het uader
voorstel, vereenig ik me volkomen daarmee.
De heer Plomp: Ik zou tooh wennchen, dat
aan de voorwaarden wensohen toegevoegd werd
de bepaling, dat de Raad steeds bevoegd il,
het gedenkteeken te verplaatsen.
De Voorzitter: De Gemeente wordt eige
nares van het gedonkteaken en mag h«t due,
zoo noodig, te a "an tyde verplaatseh.
De heor Plomp: Maar men aanvaardt toch
een gedenkteeken om hot te laten staan op da
daarvoor door de commissie uitgezochte plaats.
De Voorzitter: Do Raad is steeds be
voegd, het te verplaatsen.
De heer R tj k e n sIk herinner san het
standbeeld van De Ruyter, te Vllssingon.
De heer Van Duinen: En aan dat van
Rembrandt, te Amsterdam.
De Voorzitter: Of den Wilhelmina-boom
hier ter stede.
Het voorstel van B. en W. wordt nu aange
nomen met 11 tegen 8 stemmendie van de
heeron JorisseD, Plomp en Veis Heyn.
Nog langer discussie gaf punt 11, hot voor-
Btel tot ruiling van grond met do N.V. „Amors-
foortsche automobiel- en rijwieliabriek, voor
heen D. H. Eysink".
Da Secretaris las het in het vorige num
mer meegedeelde tegen-adres van bewoners van
Juliann-plein en Arnhemschewog.
Do hoer Van Kalken: Ik betreur het
voorstel om het plantsoon van het Jnliana-plein
te doen verwijderen. Het is het schoonste puntje
der Btad en het zon wel heel jammer wezen,
dat, na zóo veel offere, het weer zou worden
ontsierd door een fabrieksgebouw.
Iets anders zou 't zijn als B. en W. hadden
voorgesteld uitbreiding van het plein door aan
koop van de twee huisjea. Als de Gumoonte in
hot bezit blijft van het plein, znl gelegenheid
voor dien aankoop nog wel koruon.
Straks komt in behandeling een voorstel om
de rooiljjn van don Leusdertveg 1.80 M. terug
te leggen. En zou men dan nu hot plein weer
kleiner gaan maken? Bovendien vrees ik ont
siering.
Amersfoort moet uitzien naar raOoio plekjes.
Er is zóo long gewerkt om het Driopuntje weg
te krijgen en zou men zich nu nlweor gaan ont
doen van een gedeelte?
V. ueger heeft do heer Salomons er reeds op
gewezen en toen hobben B. en W. lorooht ge-
aIs hot houtgewas wat opschiet, zal de aoh-
tergrond toch mooi worden.
Ik zul dan ook stemmen, tegen het voorstel.
De heer Htmori: Ik kan mij evenmin
vereenigen met de meening, dat het aanzien van
het plein zal worden verhoogd door de voorge
stelde bebouwing.
Vele burgers zullen het bejammeren als het
plantsoen wordt vervangen door een gebouw.
En zuilen we geen last krijgen van het verkeer
als er tekens auto's snorren over het plein, dat
zóo diobt bij de school aan de Beekstraat ligt,
welke door een 600 kindoren wordt bezocht
De heer Plomp: Ik ben steeds een groot
voorstander geweest van het pleintje.
Is er geen bemiddelingsvoorstel te doen en
wel zóo, dat daar niet de fabriek, maar een uit
stalkast komt?
Het pleintje is zoo aanlokkelijk zou men dat
den omwoners ineens weer ontnemen
B. en W. motiveeren hun voorstel door te
zeggen, dat door de ruiling betere verkeerswegen
kunnen gemaakt naar beide zijden en ook om
deze industrie hier te houden. Welnu die fabriek
wordt niet behouden in verband met haar uit
gang, die best aan den anderen kant kun gemankt.
Ik stel voor, het voorste' aan te houden tol
we nadere plannen kennen. En als we het niet
aanhouden, moeten er eenige wijzigingen aan
gebracht in het contract.
Een boete-bepaling tegenover een N.V. is steeds
hoogst onzeker; als die N.V. wordt ombonden,
is ook het verhaal verloten. Bovendien is boete
beding een personeel recht, dat steeds moeilijk
is na te komen.
Ik meen dan ook, dat in het oontraot moet
worden opgenomen, dat do verbouwing binnen
zeer korten tijd moet wordon uitgevoerd. En ik
zou de boete willen vervangen door een bindende
bepiling volgens welke elke wiiziging in den
bouw pen aan moet worden onuerworde goed
keuring van B. en W.
