Zaterdag 10
December 1910.
No. 7904.
60e Jaargang.
EERSTE BLAD.
KOSTELOOS.
Ü1T0AVE:
FIRMA A. H- VAN CLEEFF
AMERSFOORT.
Dit nummer brstaat uit twee bladen.
■■■ie zich thans doet in-
TTT schrijven als abonné
1AI op Amerstoortsche
Uy Courant ontvangt de
If tot 1 Januari ver
schijnende nummers
KENNISGEVINGEN.
De COMMISSARIS der KONINGIN in de
Provincie UTRECHT
maakt bekend, dat het verkeer roet rij- en
voertuigen op den weg over den Noordoostelij
ken dijk van het Mertvedekanaal tusschen den
Groenendijk en den Vieutenechenweg te Utrecht
ge8tremd zal blijven tot uiterlijk 31 December
1910, des namiddags te 8 uren.
Utrecht, 9 December 1910.
De Commissaris der Koningin
voornoemd,
P. D. SCHIMMELPENN1NCK.
Bestriding van de
tuberculose onder het rundree.
De DIRECTEUR-GENERAAL van den LAND
BOUW,
overwegende, dat het ten aanzien van de van
tuberculose verdachte runderen die in de tweede
helft van de maand December dezes j aars op
grond van het Koninklijk besluit van 2 Sep-
temoer 1904 (Staatsblad no. 219) ter over. neming
aan het Rijk mochten worden asngebodi n, on
zeker is, of de eventueele beschikking t<o t over
neming door den Minister van Landboia w, Nij
verheid en Handel genomen zal kunneni worden
vóór 1 Januari 1911, zijude het tijdstip., waarop
voornoemd Koninklijk besluit ingevolge het
voorschrift, vervat in het tijdstip, wanrwf- voor
noemd Koninklijk besluit van 1 Decembe r 1910,
no. 41, vervalt
geeft aan belanghebbenden, ter voorkoming
dat de door hen voor het veeartseuijl'.undig
vooronderzoek gemaakte kosten nutteloca zullen
zijn gedaan, in overweging, nè 10 Dm err ber
1910, in afwachting van de inwerkingt reding
der nieuwe voorschriften, geen rundoreti meer
ter overneming aan te bieden.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1.
franco per post 1.15. Advertentlën 1—6 regels 60 centelke regel meer 10 cent. By regal-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
atjvertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gobracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
By adverténtiën van buiten de stad worden de incasseerkoden in rekening gebraent.
BUREAU:
KORTEGRACHT 9
Postbus 0.
Telefoon 10.
Een nieuwe instelling
hier ter stede.
Er worden zeer ernstige p ogingen aan
gewend om ook hier ter st ede te komen
tot oprichting van een
Cent mie keuken.
Dat ontbrak er nog naar aan, mop
pert Nurks; elk oogerjblik komt'n ze
hier aandragen met wa,t nieuws.
Juist, willen we hierop antwoorden,
een Centrale keuken ontbreekt hier nog
en ze zal zich hee'i spoedig verheug en
in een zeer groote populariteit,precii*
als dit overal elders he;t geval is.
Wat een Centrale kfjuken is 1 Een in
richting waar uitsl-uitend
voor den beschaafden
burger stand
tegen zoo billjjk mogelijken prjjs een
degelijk ensmakelijkmiddagmaal
wordt bereid, onder alle denkbare, ook
hygiënische, voorzorgen. Om dit te be
reiken, wordt de keu.ken gevestigd in
een alleszins geschikt perceel, niet in
een achterstraatje, doch aan d.e Beeke-
steinsche laan luchtig en frisch gelegen.
Aan het hoofd zal st aan een zeer er
varen Directrice, die t vordt 1 qjgestaan
door met zorg gekozen personeel.
keuk ^6n^ra^e keuken '8 geen volksgaar-
Naar velen onzer lezeressen zullen
weten, is een dergelijke keuken reeds
in werking te Amsterdam, Haarlem,
Leiden, Groningen en Rotterdam, terwjjl
er in den loop van November ook een
is geopend te Utrecht, in welke plaats
thans reeds per dag gemiddeld honderd
diners worden afgeleverd. Ook te Arn
hem is de oprichting van een dergelijke
Centrale keuken in voorbereiding.
Het voornemen bestaat, de instelling
hier ter stede op volkomen den zelfden
voet in te richten en te exploiteeren[als
dit met de elders bestaande Centrale
keukens het geval is.
Hoe zoo'n Centrale keuken werkt 1
Zjj betoogt
geen filantropie
èn de samenstelling der menu's èn de
prjj'/en der middagmalen sluiten elke
gedachte daaraan uit.
Zjj kevert uitsluitend een
eenvoudig middagmaal
zooals de beschaafde middenstand pleegt
te gebruik enwie verfijnd lekker wil
tafelen, kan hier niet terecht; maar wel
degene, die houdt van
degolij ken kost.
Het menu om vatvleesch, aardappelen,
groente en toespijs, met een paar keer
in de week soep in plaats van toespjjs,
geen liflafje doch werkelijk toe s p jj s.
Alles in zeer voldoende hoeveelheid,
bereid met groote zorg uit prima grond
stoffen (geen kunstboter en dergelijke)
welke, eveniils als het overig benoodigde,
keukengerief, enz., worden betrokken van
eerste firma's hier ter stede. Dit
systeem staat op den voorgrond en er
wordt jDiet va.n afgeweken.
We spraken, daar van den
prijs.
Elders is deze- voor aardappelen, groente,
toespijs eD 1 ons vleesch ongeveer 40,
met 2 ons vleesch ongeveer 55, met 21/?
ons vleesch ongeveer 60 cent.
De prijs is du3 afhankelijk van de
hoeveelheid vliïesch die men wenscht;
de grootte der porties en de samen
stelling van het menu zjjn overigens
gelijk.
Of de zelfde prgzen ook voor Amers
foort zullen gelden kan uit den aard
der zaak thans nog niet met zekerheid
worden meegedeeld maar dit kau reeds
gezegd, dat ze niet veel zullen uiteen-
loopen hoogstens een paar centen.
De hoeveelheid is steeds ruim vol
doende men krijgt niet maar „wat" eten
thuis. Dit royale, niet-beknibbelde in de
porties, is een der vaste regels tevens
een der groote aantrekkelijkheden van de
Centrale keukens.
Niet alleen voor ongehuwden, maar
óok voor gezinnen met slechts éen dienst
bode kan de Centrale keuken een ware
uitkomst zijn. immers de gedienstige kan
ziek worden; men kan plotseling gasten
kr|jg6D j denk i^ens aan den schoon maak-
,tjjd - 'doch laa t ons voor dit oogenblik
n iet ook andere m ogelijkheden opsommen.
Het eten wordt'
thuis bezorgd
in een bns met ki irkvoering, die werkt
op de wjjze van de bekende hooikist.
Zoo warm mogeljjl.het eten, in
keurige email-schaal tjes, er in er is geen
kooltje vuur meer noodig. Het is zelfs
gebeurd, dat eten u it «x>'n bus, om 6
CcL^ét^r-
uur thuis bezorgd, doch door toevallige
omstandigheden eerst tegen middernacht
genuttigd, nog erg warm was.
Die bussen zjjn eigendom van de Cen
trale keuken en worden in huur gegeven
voor ongeveer een cent per dagmen
kan ze echter ook koopen voor f9 tot
f 13 naar mate van de grootte der bus.
Men is ook volstrekt niet gehouden,
iederen dag eten te betrekken uit de
Centrale keuken en kan dus bijvoorbeeld
als de gedienstige haar uitgaansdag heeft
of op etel en sprong vertrekt, gebruik
maken van de keuken, die ook's Zondags
open is.
Wat de betaling betreft, dit geschiedt
steeds vooruit, door middel van bon9, die
alleen bjj tientallen zjjn te verkrjjgen.
's Ochtends legt men de bon(s) voor den
volgenden dag in de bus, of laat die tijdig
bezorgen aan het gebouw, Beekestein-
schelaan. En door bijvoorbeeld te nemen
10 bon3 voor een dinervan 50 cent en
10 van 40 cent heeft men het in de
hand, den eenen dag wat goedkooper te
eten dan den anderen.
Evenals bjj de tienrittenboekjes is de gel
digheidsduur der bonboekjes onbeperkt.
Ieder make nu zelf de rekening eens
op en ga eens na of een Centrale keuken
ook hier voor zeer velen niet een
ware uitkomst
zal zjjn.
Dit voorloopig bericht is wat lang ge
worden uit den aard der zaak kon het
niet bekort. En heel veel is er nog van
te vertellen.
We komen er dan ook beslist op terug.
En we zjjn gaarne bereid om hen, die
er al wat meer van willen weten, naar
ons vermogen in te lichten.
Caveant consults.
Al heel dikwjjls hebben wjj aan deze
plaat9 er op gewezen van hoe zeer groot
belang het voor onze stad is, er voor te
zorgei), dat de eierhandel, die op weinig
plaatsen zóo kan gedjjen als te Amers
foort, door zjjn ligging aan een knoop
punt van spoorwegen, niet wordt ver
plaatst.
Thans is Gelderland weer aan 't
probeeren, zich meester te maken van
de Centrale markt.
De kansen voor Amersfoort staan op
dit oogenblik nog heel goed.
Doch indien er te lang wordt getalmd,
dan zal Gelderland stellig met den buit
gaan strjjken.
Er zjjn nu plannen voor marktverbe-
tering.
Zou 't niet mogeljjk wezen, dat er
eenige spoed werd gemaakt..
Het is werkeljjk noodig.
Een vleugje.
De quaestie der dnogmakiog van de Zuider*
zee heeft in den loop der jareD allerlei stadia
doorloopen, van sluimerend zijn tot weder
oplevende belangstelling, 't Zou de moeite
loonen, eens na te gaan hoe dikwijls bet
groote werk op bet program van een Kabinet
werd geplaats en in de Troonrede genoemd
om dan weer voor vele j^ran op den achter*
grond te worden geschoven.
Toen het Ktbinet-Van Tieohoven in 1891
optrad en de jonge, bekwame ingenieur Lely
daarin de porteleuille van Waterstraat, op
zich nam, scheen het vooruitzicht al bjjzouder
gunstig. De heer Lely toch was ingenieur
van do Zuiderzee-vereeniging geweest en
van hem wist men, dat hjjzicb zeer speciaal
op het groote werk der drooglegging had
toegelegd,
N i zou 't ernst worden 1
Het Ministerie schoof de plannen heelemaal
voorop en er kwam leven in de brouwerij.
Bjj de algemeene beschouwingen over de
nieuwe Staatsbegrooting, vormde de z&ak
een tier voornaamste punten van debat. De
uieuwe bewindsman was vol aoimo.
Helaas boe bitier werden zjj teleurge
steld, die zich de verwezeolijk'ngderschoooe
illusie in ernst nabij hadden gewaand, zegt
het »N. v. N."'t Bleef bjj onderhandelen, ont
werpen, beschouwingen bespiegelen. Voor-
en tegenstanders van het zeer groote en van
het meer bescheiden dempiDguplan (de bij
zonderheden in groote lijnen zullen ieder wel
voor den geest slaan) deelden zeer interes
sante wisseling vao inzichten mede. Men
publiceerde lange reeksen van cjjfers, van
«technische bijzonderheden". De financiers
kwamen uit den hoek en opperden allerlei
ingenieuse denkbeelden om te komen aan
de millioeneo, welke men noodig had.
Er werd gesproken van leeoing, van natio
nale ioschrijving. Fantasten lieten zich hoo-
ren, en ook de namen van Amerikaansche
milliardairs weerklonken.
Het was slechts een vleugje helaas 1
De heer Lely trad afde zaak raakte weer
op den achtergrond.
Vervolgens doorleefde men nog van die
kortstondige «revivals'", waarbjj —soms ook
uit gebrek aan belangwekkende stof om
Publiek bezig te houden het Zuiderzee-
paradepaardje uit den rommelhoek werd te
voorschijn gebaald.
Maar gaandeweg werd overheerschend de
triestige verzuchting, dat »de ijjden" er
niet naar zijn om verder te gaan dan theo-
retiseereo.
Thans zjjn de autoriteiten 't er vrjjwel
over eens, dat slechts gedeeltelijke droogma
king op het program kan bljjven staan. Daarbjj
behoort dan de indykiog en droogmaking van
bet Wieringermeer.
Hoe staal 'l dan daarmee vraagt bet blad.
De vraag is weer eens «actueel" gewor
den, doordien de Minister van Waterstaat
aao Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
heeft voorgesteld, uit te makeD, dat die
Provincie voor 40 pCt in de kosten zou bij
dragen, terwijl ze dan, Daast de lasten, na
tuurlijk in gelijke mate in de lusten, de
eveulueeie baten, baar sandeel zou bekomen.
Deze zaak is bierop neergekomen, dat
Noord-Holland tot een som van f5000 zal
bydragen in de kosten van voorbereiding,
door een technisch bureau te ondernemen
maar het »N. v. N." vindt geen aanleiding
om zich in dit wat dure «vleugje" te ver
blijden.
Het blad had liever gezieo.dat Waterstaat
met de voorbereiding was belast; dan zou
die f5000 alvast zjjn bespaard.