Stadsnieuws.
3iSta*dd™ brt JSSTW ongeschikt Is
iifi levensverzekering.
V»
De (antirevol.) »Rotterd." sluit zich van
ganscher harte aan by betgeen de heer
Lobman in de Kamer by de beraadslaging
qver Hoofdstuk V der Staytebegrooting sprak
over de noodzakelijkheid van een herziening
van ons recht in zake de Levensverzekering
maatschappijen.
Een kleine eeuw geleden, zegt het blad,
toen onze wetgeving op deze voor de volks
welvaart zoo gewichtige instellingen lot stand
kwam, is een regeling gemaakt, die, hoewel
voor dien tjjd ook al niet best, toch nog
eenigszins volledig mocht worden geooemd.
De wederzydsche rechten en verplichtingen
van de Maatschappijen en de verzekerden
Waren in het Wetboek van Koophandel in
enkele artikelen behandeld en een aantal
Koninklijke besluiten bevatten eenige be
palingen over bet Staatstoezicht op de
Maatschappijen.
Thans echter is bet een chaos gewordeD.
De bepalingen omtrent het Staatstoezicht
werden in 1880 door den Hoogen Raad
onverbindend verklaard en daarmee feitelijk
ter zijde gesteld. Hoewel op sich zelf alles
behalve te betreuren, bracht dit feit toch
mede, dat nu niets meer geschiedde, en de
Maatschappijen aan geenerlei rechtelijke
bepaling meer waren gebonden.
De bepalingen in het Wetboek van Koop
handel bestaan nog steeds, mr .r zijn zoo
absoluut verouderd, dat de practijk er feite
lijk geheel buitenom gaat, en vaak ongeveer
het lijnrechte tegendeel tot recht maakt
van betgeen in de wet te lezen staat. Om
streeks 1870 werd zelfs door een dier be
palingen een soort paniek veroorzaakt, die
maakte, dat de wetgever in 1875 een spoed-
wijziging in de wet moest aanbrengen, om
niet bet bedrijf in de war te laten geraken.
Van dezen toestand is het gevolg, dat de
goede en soliede Maatschappijen toch wel
bun verplichtingen nakomen en voor de
belangen der verzekerden zorgen door met
alle kracht te waken voor de reserve, die
by bet levensverzekeringsbedriji zulk eeo
gewichtige rol speelt, door publicatie's aan
gaande den stand van het bedrijf, en meer
andere maatregelen. Maar tevens, dat on
soliede Maatschappijen van den toestand mis
bruik maken op een wijze, die de heer
Lohmao terecht niet minder dan «afzetterij»
noemde.
Dat nu mag zoo niet voortduren.
Het betreft hier bij uitnemendheid een
sociaal volksbelaog.
Ook al wordt toch de levensverzekering
voor zuivere kapitaahbelegging gebezigd, voor
bet overgroot deel werkt het instituut voor
dat deel van het volk, dat zelf geen kapitaal
bezit. Dit geldt reeds overwegend voor de
levensverzekering in engeren zin, die alleen
voor grootere bedragen afsluit. Het geldt
absoluut voor de volksverzekeriogmaatschap-
pijen, de zoogenaamde begrafenisfondsen.
Bedenkt men nu, dat reeds een twintigtal
jaren geleden alleeD bij deze begrafenisfond
sen de helft der bevolking naar deskundige
berekening was verzekerd voor een bedrag
van 131 millioen gulden, dat aan premies
werd betaald jaarlijks 4 millioen en uitge
keerd 2 millioen, eo mag men aannemen,
dat io de laatste twintig jaren dit bedrag nog
aanzieuiijk is gestegen, dan blijkt, voor welke
gewichtige volkbelaogen we hier staan.
Heel wat voorarbeid voor een behoorlyke
regeling is reeds verricht. Tweemaal gaf een
Staais-commissie een ontwerp. Van de zyde
van het bedrijf werd ook heel wat licht ver
spreid. En meer dan éen man van wetenschap
en practijk gaf uit eigen initiatief zyn mee
ning tea beste. Ook de rechtsvormende kracht
der practijk zelf bracht reeds veel tot stand,
dat nu echter een dringende sanctie der wet
mist, voor wie niet belieft er zich aan te
6toren.
Lange tijd behoeft dus aan de tot stand
koming eenar behoorlijke regelmgniet be
steed.
Laat de Minister dit belang dus nu eens
spoedig behartigenwant dat kan.
Eenerzijds worde de bedrijfsvrybeid zoo
veel mogelijk geërbiedigd; maar aan den
anderen kant misbruik onverbiddelijk ge
weerd.
In de Lutbersche kerk hoopt aanstaanden
Zondagochtend om half elf voor te gaan
dr. H. J. Toxopeus en in die godsdienstoefe
ning de nieuwbenoemde kerkeraadsleden te
bevestigen.
Onder voorzitterschap van.den Burgemees
ter van Amersfoort vergaderde 30 December
ten Raadhuize bier het Comité voor de ver-
krijging van een scheepvaartkanaal dour de
Geldersche Vallei.
Uit de gedane mededeelingen bleek, dat
in het afgeloopen jaar van verschillende
zijden blijkea van instemming werden ont
vangen.
Da ontworpen Statuten voor de op te rich
ten Kanaal-vereeniging „De Geldersche Val
lei", werden nader besproken en onveranderd
goedgekeurd.
In het aanstaande voorjaar hoopt men te
kunnen overgaan tot de definitieve oprich
ting dezer vereeniging, nadat in verschillende
Gemeenten der betrokken streek vergude-
ringen van belanghebbenden zullen zjjn ge
houden, waarin door een deskundige het
onderwerp zal worden ingeleid.
Aan de Regeering zal inmiddels worden
verzocht, den uitslag te mogen vernemen
van het onderzoek, dat door baar omtrent
de zaak werd ingesteld, naar aanleiding van
het indertyd door het comité aan H. M. de
Koningin gerichte adres.
In herinnering wordt gebracht, dat het
comité bestaat uit de beeren jhr. J. W. A.
Barcbman Wuytiers, te Amersfoort, Voor
zitter mr. H. Smeenge, te Amsterdamjhr.
G. J. A. Schimmfclpenninck, te Rbeneumr.
H. F. Hesselink van Sucbtelen, te Wagenin-
gen; H. A. van de Westeringb, te Veeuen-
daal; mr. A. Royaards .0 Scberpenzeel, le
Scherpenzeelmr. A. C. vao Daalen, te Ben-
nekomJ. J. van Capelle, te Weesperkarspel
G. S. Vlieger, te AmsterdamJ. G. Sand-
brinck, te Veenendaal; en H. H. Prakke, te
Veenendaal, Secretaris.
De heer E. ten Kate, werkzaam ten Post
kantore hier, is bevorderd tot Commies der
posteryen en telegrafie 4e klasse.
Aan dat kantoor is tydelyk werkzaam ge
steld der surnumerair P. J. Berkers, die 1
April naar het telegraafkantoor te Rotterdam
terugkeert.
Tot kantoorbediende aan dat kantoor is
benoemd de heer J. C. Faber.
De besteldienst aan het kantoor was gister
avond reeds weer normaal.
Hoe hard er bij de jaarswisseling is ge
werkt, moge hieruit blijkeD, dat van 27 tot
31 December niet minder dan ruim 51 000
zegeltjes van éen cent zyn verkocht
Het schrijven van Burgemeester en Wet
houders aan den Raad haar aanleiding van
het aanbod der sociëteit nVereeniging"
haar lokalen eu terreinen aan de Gemeente
aan te bieden ten behoeve van een ver
betering der marktgelegenbeid, luidt ia zyn
geheel:
Wij hebben de eer U hierbij weder aan
te bieden het adres van de sociëteit »Ver-
eeniging" te Amersfoort, waarby zy aan de
Gemeente te koop aanbiedt de gebouwen der
sociëteit met den grond, daarbij behoorende,
staande en gelegen in de Gemeente Amers
foort tusschen de Stoovestraat en de Valke-
straat, legen een prijs van f29000; kosten
van overdracht en levering voor rekening
der Gemeente.1
Blijkens de toelichting op het adres wordt
deze aanbieding gedaan in verband met aan
hangige plannen tot verbetering van de eier
en boterinaikl.
Volgens bet rapport van den Gemeente-
architect, hetwelk wy over dit adres inwon
nen, bedraagt de totale oppervlakte van het
perceel 1089 M2., als volgt verdeeld
woning van den kastelein
met buffet en keuken 170 M2.
tooneelruimte met zijgang 100
tooneelzaal 140
conversatiezaal 100
hoofdingang 50
kegelbaan 120
tu.n 349
ingang tooneelzaal met privaten s 60
Py behoud van de woning met aanhoo-
righeden en bij bestemming van den tuin
voor staanplaats voor wagens hetgeen
wegens de zeer nauwe toegangswegen zeer
wenscbelijk, zou niet noodzakelyk is blyft
voor marktruimte met pakkerij beschikbaar
570 M2 De kegelbaan zou dan voor pak
ker^ ingericht kunnen worden.
Het is mogelijk het terrein voor markt
en pakkery te vergrr »i en, door de woning
van den kastelein op te offeren en ook een
gedeelte van den tuin tot hal in te richten.
Een ander gedeelte van den tuin zal dan
toch steeds voor standplaats voor wagens
gereserveerd moeten blyven.
De kosten van inrichting volgens het
eerste plan worden door den Architect op
ongeveer f10000, die van het tweede plan
op ongeveer f18000 geraamd, zoodat de
totale kosten, bij handhaving van de ge
vraagde koopsom, zullen bedragen f39000
of f 47 000, zonder de kosten van overdracht.
Afgezien van de vraag of de Gemeente
voor het genoemde doel een dergelijk offer
7ou mogen brengen, meenen wij, dat de zeer
nauwe toegangswegen en de ligging van de
terreinen overwegende bezwaren vormen
tegen inwilliging van het verzoek.
Het is u bekend, dat de nauwe Valkestraat
en de Stoovestraat de toegangswegen naar
het nieuwe marktterrein zouden vormen.
De markt zal lastig te bereiken zyn en
buiten bet eigenlijke marktverkeer komen
te liggen. Ten aanzien van de nauwe o -
gangswegen zou slecbts verbetering gebracht
kunnen worden door verbreeding dier straten
of aankoop van nog meerdere perceelen,
waardoor de kosten nog belangryk zouden
stygen en ODgetwyfeld de eventueel te ver-
tbl van Koophandel ooF.bnekeo,
u voor te stellen, het aanbod aan te nemen.
By ons College zijn nog verscheideneaan-
biediogen van perceelen ingekomen,
kunnen, als zynde van vertrouw lijken aaM.
niet gepubliceerd worden. Het g
rapport van den Architect en van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken heeft ook Of
deze aanuiedingen betrekking, zoodat wy ook
deze rapporten met kunnen publiceeien Deze
stukken en de teekemngeo, op deze zaak
betrekking hebbende, liggen voor uwe ver
gadering ter inzage. f
Geen der ontvaDgen aanbiedingen geelt
ons aanleiding, eao voorstel by U in te dienen.
Belanghebbenden verwijzen we naar de
kennisgeving aan het hoofd van dit nummei
nopens het inleveren van rekeningen wegens
leveringen, aan de Gemeente gedaan.
We herinneren, dat een paar jaar terug
een stadgenoot het hem komende niet uit
betaald kreeg omdat hy z'jn vordering te
laat inleverde.
Aan het plaatselijk telefoon-net zyn als
nog aangesloten:
238 J. W. van Achterbergh Zn., stoffeer
ders, Westsingel 40
239 J. W. Wehkamp, directeur boterfabnek
„Hrogland", Zuidsingel
240 publieke spreekcel spoorweg-station
241 mevrouw G. vao HilteD, Plantsoen 1
242 luitenant J. H. van Reede.Oldenbarne-
veldt-laan 46.
Onze stadgenoot de heer Th. Sanders schrijft aaD
het „Hdbld."
Nadat in de zitting van de Tweede Kamer van
14 Mei 190S een motie was verworpen, reeds in
1902 door mr. Fokker ingediend en in 1905 door
dr. D. Bos en eenige politieke vrienden overgeuomen,
waarbij do wenschelykheid van exploitatie der
spoorweg-maatschappijen door den Slaat werd uit
gesproken werd in de zelfde zitting een motie
van bet Kamerlid dr. W. H. Nolens aangenomen,
luidende als volgt
„De Kamer, van oordeel, dat de vraag of voort
zetting van het thans gevolg beleid betreffende de
spoorwegen wenschelyk is, dringend overweging ver
dient, noodigt de Regeering uit door een in te stel
len Staats-commissie te doen onderzoekenof, on
zoo ja, op welke wijze, in dit beleid veranderingen
waren aan te brengen,"
De commissie, die bij Kon. besluit van 1 Septem
ber 1908, no. 25, werd benoemd en waarvan de oud-
Minis'er van Waterstaat, enz., mr. J. C. de Marez
Oyens, Voorzitter is, toog aan het werk, heeft, vol
gens de berichten der dagbladen, haar afdeelings-
arbeid afgedaan en is toans bezig haar definitief
rapport op te maken.
Een normaal beloop van zaken ware het geweest,
wanneer de beide groote spoorweg-maatschppijen,
tijdens het onderzoek der Staats-oommissie eu in
afwachting van de beslisting der Volksvertegenwoor
diging, geen ingrijpende maatregelen hadden geno
men, die op de t- ikoniBt merkbaren invloed kun
nen oefi-neu en dus op de te nemen beslissing kun
nen prtejudicieeren.
De Maatschappijen hebben deze onthouding echter
niet kunnen toepassen, om later te noemen redenen.
Z\j hebben een herziening der personentarieven
voorbereid en met 1 Januari 1.1. ingevoerd in den
zin van algeheele eenheid, met partieele verhoo-
gingen.
In beginsel kan deze herziening, in de richting
vao eeuiieid, niet anders dau worden toegejuicrit,
maar verder worde ieder oordeel daarover hier tuans
opgeschort; immers, ook blijkens de wijze van
voorbereiding en van uitvoering, draagt ze geheel
bet karakter van een noodmaatregel.
Nood breekt wet en waar men anders terecht
zou hebben kuuneu vragen of deze daad wel van
wijs beleid getuigt, of ze wel blijk geeft van defo
rentie voor de weldra te nemen beslissingen dooi
Regeering en Volksvertegenwoordiging, "toont di
goedkeuring door den Minister aau de nieuwe b-
rieven gehecht, eveDals de behandeling dezer zaak
bij de Begrooting voor 1911 in de Tweede Kaïnrr,
dat men aan do Maatschappijen blijkbaar eeu vry-
briet heeft willen geveu.
Het is toch niet onbekend, dat de financieele po
sitie van een of wel van beide onzer groote spoor
wegmaatschappijen een zoodanige is, dit meu op
een ongelegen tijdstip wel eens plotseling voor een
gedwongen naasting door den Staat zou kunnen
komen te staan.
Deze tariefherziening nu opent het vooruiizicbt,
dat zij in verband met andere maatregelen de fi
nanciën der Maatschappijen zoodanig zal kunnen
versterken, dat men aan een, voor den Slaat thans
onvoordeelige, naasting hierdoor zal kunnan ontko
men.
En evenzeer als er redenen voor den Staat zijn
Om thans et-n naasting zoo mogelijk te vernjydeu
zijn er motieveD voor de Maatschappijen om hiertoe
mede te werken.
Opgemerkt moet echter worden, dat door deze
herziening der tarieven de bas;s der spoorwegover-
«enkomsten van 1890 nog verder wordt ontwricht
dan ze reeds was, niet volgens do letter der wet,
ma.r wel yo'geus de bedoeling van den wetgever.
Met kracht en klem heeft Minister Havelaartoch
1890 betoogd, dat er concurrentie tusschen de
beide groote Maatschappijen zou zijngeiondo con-
currentie naast concentratie.
Eo waar nu de Maatschappijen op het gebied der
personentarieven de banden iueen slaan, wordt het
thans voor ieder duidelijk, dat de gezonde concur
rentie waarvan vroeger zoo hoog werd opgegeven
sedert korter of langer tijd, hoe lang doet er minder
toe, dood is.
De Maatschappijen, die geroepen waren tot uit
voering van dit levenmakend beginsel der overeen
komsten, zyn de eerste om het met de daad te ver
loochenen.
Van verschillend standpunt zal men dit feit betzn
kunnen betreuren dan wel toejuichen, maar zeker
16 ne,meD hesliaaiDgen erdoorver-
eeuvoudigd ZulleD worden.
En waar dus de „charter" gedood Is door de
Maatschappyen zelve hebben zy zelve zich inge-
fien pop en is MD ontwaken in den
Xd" «o oomogolykhtid
worden. ten van 1890 vallen nu zonder
,®J baiulug-obalnj bebbm .leb
stryd, uitRe|eefd, Bestendiging van ons
Silnw"<S,rtU>POO'-«b®1-i'J d°'
De doen dan dit .taWutoomplt'l
met.aders be)e Trus ,.Q de eerste gesteld.
'X.medïwïdeM eekele b.rleidop welk. wJm
X™SS'7ing in apootwegbeloid g.bt.obt
juoeteo o.X.'nntnoppieg geschieden T
Htc t-' stelde ik .1. eerateb eiach:
eenheid"^' bebeer, e. «Ie l.ebd.lacblitrc-taa.
''^ï'',°,U.°°ded'iiwboppii.il nu reed. bel.ng.
élk. «.ppee doen op d.o weg der eenberd, Ijkt
.lemmne «oor d.o oer.teo «rob -en «rrn.tig,
iiie Terwijl de horoecoop «oor d.o tweeden eer
eeu sudenenchting «rbijnt urt to wyxen; m.„. q
dirngeafffien,tingl£TTn "liet rapport der SUntewroiri-
m,Ü tber» Li de oritiok bet .wygen opgelegd.
Didrapport s.l de eer.» wegwy.tug s»Q «oor
dip volgen moet, en waaraan men
dezen"3 mimmum-eiech zal mogen stellen, d»t zjj
nnf een belangrijke schrede nader zal brengen tot
exploitatie rechtstreeks door den Staat, waartes.
volgens Minister Ha velaar, reeds de overeenkomsten
van 1S90 den wag moesten bereiden.
Dat het nieuwe leven, dat staat geboren te worden,
verder rij een organisaue in den besten zin des
woords, die voor het nieuwe tijdvak een krachls-
ontwikkeling ten goede zal mogelyk maken, is
zeker geen overdreven verlangen.
De heer J. E. van Boeschoten, thans Bur-
«meester «au Preloria, is ridder geworden
en heet das voortaan Sn* Johannes van Boe-
schoten.
De Hasgsche redacteur van het Hdbld.'
meent mrt stelligheid te kunnen berichten,
dat het fptreden van den nieuwen Minister
van Oorlig noch aan het tijdstip van indie
ning der Militiewetswijziging, nóch in den
inhoud ran dat ontwerp, voor zoover deze
laatste d«or Minister Cóol reeds wus bekend
gemaakt, beduidende verandering zal bren
gen. Wat het tijdstip van indiening betreft,
valt op e merken, dat bet ontwerp nog wel
niet nair den Raad van State is verzonden,
maar drt dit toch eerstdaags is te wachten,
zoodat fVünister Cool's vertrouwen, dat het
ontwerf de Tweede Kamer zou bereikeo
vöor da deze het Kustverdedigings-ontwerp
in beh.ndeling gaat nemen, ook onder zyn
opvolgt* kan worden uitgesproken. En wat
de esssntialia van den inhoud belangt, ook
deze zilleu door zijn opvolger worden gehand
haafd, met name de contingents-verhooging,
de vedeeling van de infanterie in veld- eu
vesliiv-iufantei ie{iti verhouding van */5 en1/^
en opricbtiDg van een korps militaire
werjfers.
Tb aanzien van het Kustverdedigings-
ont/erp hebben wij zeer goede redenen om
aan te nemen, dat de Regeering, die zich
in flaar geheel verantwoordelijk stelt voor
ditontwerp, geen nieuw lid in baar midden
zoi hebben opgenomen, indien dat nieuwe
lb op dit belangrijke punt vau regeerings-
tjjleid in deze niet met de andere Ministers
fjmngeen ware geweest, zoodat ook in dit
opzicht de Minister-wisseling geen verandering
if vertraging zal brengen.
Voor een met een uitgelezen publiek zeer goed
bezette zaal gaf Percy Grainger hier gisteravond
een piino-recital. Waar Edvard Grieg sprak
van em genie eu Daniel de Lange hem den
groutafcn pianist van dezen tijd noemde, zou
meu kinnen volstaan met daarnaar te verwijzen.
Het is bijna onnoodig nog te noemen zijn
allervdmaakste techniek, een vertolking van de
grootémeesiers, als Chopin, Schubert, Schumann,
LiBzt, enz. onverbeterbaar we willen alleen
maar joggen dat deze reus onder, de grooten ons
heeftldoen genieten zooals wij in tijden niet
genofo hebben.
Bepn direct reeds het eerste nummer „Prte-
ludiin en Fuga" in D gr. t., van Bach-Busoni
een cerweldigeuden indruk te maken, de „Bar-
carol' van Chopin was verrukkelijk I
De,Oud-Holland8che Hoerenliedjes" en „Oud-
Neddandsche Dansen", van Röntgen waren
sublm in stijl en heerlijk van vertolking.
Bijztder mag wel genoemd „Malle Kits".
Hr comble bereikte de kunstenaar echter in
de Romance», Fis gr. t., van Schumann. De
zaallaverde dan ook van de toejuichingen.
li laatste nummer vóór de pauze -Wanderer
Famsie van Schubert, gaf echter ook eeo
groen kyk op het kunnen van den meester.
De vertolking grensde aan het wonderbaarlijke.
i toen de „Hongaarsche Rhapsodie" no. 12,
va- Liszt, vertolkt was, kon het publiek been-
gat met de herinnering aan een avond van
zal en hoog kunstgenot.
xnmer, dat zoo'n avond (even vóór 10 uur
vcbij ia I C0QCeft af8e'°open) tóo 8poedig
en nieuw, weer heel mooi doek van den
br Ad. van Weezei Errens, sRiviercezicht
r vXlfT t in 110 kwnt-ÏUrlM
ValksbofPs boekhandel.
'e Amerefoorlsthe mandolineclub .irion"
^.«11 Tó medewapkinK van da
X„ii ,.Ke r§<aSi!>m (Pi»"»
3 o aD,i0° «"or a«»
voering geven.
lao buitengewoon beloovend programma.
fnJ* ,Pfr?^aKaLj0lllJ gebouden vergadering'
kd ^iif i j deo Kon. Ned.
lUWe ledan jr°®C'erei1 Werd8n 4
luwe laden en 12 donateurs geïnstalleerd.
