Donderdag 12
Januari 1911.
No. 7918.
60e Jaargang.
Stadsnieuws.
FIRMA A H VAN CLEEFF
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdaa- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1.
franco per post 1.45. Advertentlën 1—6 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reolames 15 regels f 1.25, elke regel meer ƒ0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gobracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
KORTEGRACHT 9
KENNISGEVINGEN.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
Gelet op da aauschr\jving van den beer Commis
saris der Koningin in de Provincie Utrecbt van den
4 Januari 1911, 4e afdeeling, no. 45/51, betreffende
besmettelijk verwarpen en besmettelijke soheede-
ontateking hjj het rundvee,
breDgt ter kennis van belanghebbenden, dat by
algemeene kennisgeving van 24 December 1910,
opgenomen in de „Staatscourant" van 25, 26 en 27
December d. a. v., de Directeur-Generaal van den
Landbouw heeft medegedeeld, dat vanaf eerstge-
melden datum veehoudera, onder wier rundvee het
besmettelijk verwerpen of de besmettelijke scheede
ontsteking voorkomen, dr. W. van den Akker, as
sistent aan de Rjjks-seruminrichting, kosteloos kun
nen raadplegen
dat Besturen van fokvereenigingen de zelfde be
voegdheid hebben;
dat de aanvragen als regel schriftelijk behooren
te geschieden en zijn te richten tot den Directeur
der Riiks-seruminrichting, Vimkendwarsstraat 15 te
Rotterdam.
Amersfoort, 11 Januari 1911.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
BURGEMEESTER eu WETHOUDERS van
AMERSFOORT
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat de
Rand dezer Gemeente in zijne openbare vergadering
van 10 Januari 1911 besloten heeft, de namen der
na te noemen straten te wijzigen
„Vlasakkerweg" wordt veranderd in „Berkenweg".
De „oude Vlasakkerweg" wordt „Vlasakkerweg".
Het gedeelte vin de Korte Bergstraat gelegen
tUBxchen den Utrecbtschen straatweg en het woon
huis, behoorende bij d« afgebrande zeepfabriek, wordt
getrokken bij den „Vlasakkerweg", zoodat voortaan
de str<at loopend van af de Stationstraat tot den
de Utrechschenweg nabij „Nederberg" zal genoemd
worden „Vinsakkerweg".
.Amersfoort, 12 Januari 1911.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
Be Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
Dp. E. M. ten Cate hoopt aanstaanden Zon
dagochtend hier., weer voor te gaan bij de
godsdienstoefening van den Doopsgezinden
kring.
Het zeggen is, dat het Militie-ontwerp,
voorbereid door den uu afgetreden Minister
Cool en in hoofdzaak overgenomen door
Mininster Coljjn, reeds aan H. M. de Konin
gin is aangeboden.
Wethouder M. L. Celosse heeft om ge
zondheidsredenen outsiag genomen als lid
van den Gemeenteraad en uit de fuuctiën,
daaraan verbonden.
De heer Celosse, Wethouder sedert 19 April
1879 had sedert 10 April 1877 zitting als
Raadslid voor district I.
De voorzieniug in deze vacature en in die,
ontstaan door het vertrek van den heer
Plomp, zal zeer spoedig geschieden.
In de Raadsvergadering van Dinsdagmiddag
gaf eerst punt 5 der agenda (verandering straat»
natnen) eenige discusBio.
De heer Rolandua Hagedoorn zeide,
het in hooge mate goed te achten, dat door dit
voorstel de verwarring een einde zal hebben.
Het speet spr., niet geweten te hebben, dat
B. en W. hiern ie bezig waren, want dan had
hij hen nog gaarne gewezen op andere bijna
gelijkluidende namen, welke vooral voor de
medici dikwijls verwarring stichten. Zoo, de
Wolkerstraat en de Wolfertstraat. Neemt een
dienstbode van buiten de stad de boodschap
aan om een patiënt te komen bezoeken, dan
komt do medicus allicht in de niet bedoelde
straat.
De Voorzitter zeide overweging toe in het
college van B. en W.
De heer Jorissen vroeg, dan tevens eens
te letten op dwarsstrateno.a. Soasterweg en
SoesierdwarsBtraat Htichten evenzeer verwarring.
De Voorzitter: We zullen ook dit nader
bespreken.
Het voorstel van B. en W. werd hierop
aangenomen i. h. st.
Bij punt 7 (adres A. van de Pol nopens af
sluiting brugje bij Kleine Luiaard) las de
Secretaris een nader ingekomen schrijven
van notaris Bolk waarin deze namens de familie
Van Hardenbroek van Ammerstol verzet aan-
teekent tegen liet afsluUen van den weg.
De Voorzitter herinnerde, dat het voorstel
van B. en W. Btrekt om afwijzend te beschikken
op het adres.
De heer Hagendoorn: De brug is toch
altijd open Onlangs ben ik haar nog per
rijwiel gepasseerd.
De heer Plomp: Hetgeen de familie Van
Hardenbroek vraagt, is juist het tegendeel van
hetgeeD Van de Pol verzoekt.
De Voorzitter: Aan de brug is een bar
rière, waarvan de heeren Van de Pol en Jacobs
itder een sleutel hebben en die zij dus kuanen
afsluiten. Van de Pol schijnt steeds te willen
BluitenB. en W. adviseeren, daarop atwijzend
te beschikken.
Z. h. st. wordt besloten afwijzend te beschik
ken op het adres.
Punt 8 (verzwaring en uitbreiding gasleiding
Leusderweg).
De heer Van Duinen: Ik kan geheel mee
gaan met het voorstelvroeger heb ik hiervoor
mepr dan genoeg gestreden. Er staat echter, dat
nimmer muntgas zal worden geleverd aan hen,
die in de Gemeente Lensden wonen. Dit nu zou
ik willen laten vervallen. Heel spoedig zal daar
voor aanvraag komen en als nu ook voor het
muntgas maar meer wordt betaald, zooals ook
voor het overige gas zal geschieden, dan zal dit
m. i. wezen in het belang der Gemeente. Iets
anders is of in dat geval de aanlegkosten alleen
moeten betaald door de Gemeente.
De heer Kam, Wethouder van Pu
blieke werken: Dit zal alleen betrekking
hebben op de inwoners van Leusden.
De heer Plomp, lid van deGas-commissie
De bepaling om geen muntgas te leveren aan
de inwoners van Leusden is opgenomen omdat
de Gemeente voor deze aansluiting van raunt-
gas-verbruikers Amersfoort hel offer van f50
of f60 wel over heeft, voor haar Gemeentenat en,
maar niet voor hen, die buiten de Gemeente
wonen. Het is niet in het belang der Gemeeute
om bet wonen buiten de Gemeente aan te wak
keren.
De heer Van Duinen: Ik ben begonnen
met te zeggen, dat de aansluiting van hen die
in de Gemeente Leusden wonen en muntguB
willen hebben, moet worden bekostigd door
beide partijen. Het komt me voor, dat de
inkomsten uit muntgas-verbruik hiel spoedig
boven de uitgaven znllen zijn.
Wethouder Kam: Voor het gewone gas
zullen deze mensclien een cjnt meer moeten be
talen dit moet dan óok voor muntgas. Hoe zal
men dat regeleD
De Voorzitter: Maakt de heer Van
Duinen er een voorstel van?
De beer Van Duinen: Ja, M. de V.
De beer Hagedoorn: Ik wil dit gaarne
steunen, mits de aanlegkosten worden gedeeld.
De heer Jorissen: Ik hoorde nog geen
voorstel.
De heer Plomp: De heeren willen dlts
Amersfoort laten betalen ten bate van Leusden
De heer Kroes: Ik zou dit niet graag steunen.
De beer Veis Heyn: Dan moeten we ook
andere automaten aanschaffen dan die, welke
zijn ingericht op een '2'/, cent-stuk.
Wethouder Kam: De leiding moet dan
ook betaald door de Leusdenaren en evenzoo de
aansluiting aan de hoofdbuis.
De heer Jorissen: Ik geloof niet, dat de
heer Van Duinen zal bereiken hetgeen bij wenscht.
Een eigenlijk voorstel heb ik nog niet gehoord.
Als ik het goed begrijp, wil de heer Van Duinen
de Leusdenaren helpen, doch hij laat ze te gelijk
meer betalen.
De heer T1 o m pDe gasfabriek is een instel
ling ten behoeve van de Gemeente Amersfoort.
Toen indertijd eeu dergelyk verzoek werd gedaan
door inwoners van het gedeelte van Hoogland,
dat óok aan Amersfoort grenst, kon het bijna
geen voorstanders vinden in den Raad. En zou
men nu Leusden gelijk gaan stellen niet Amers
foort, ja, bijna boven Amersfoort? Het munt
gas is ingevoerd om de miudervermogenden te
helpen, doch niet de mindervermog.mden buiten
de Gemeente. Het leveren van muntgas is en
blijft een gunst. Ik herhaal, dat meu op die
wijze het wonen buiten de Gemeente bevordert
en meen, dat men geen Gemeentegeld mug
aanwenden voor inwoners van aangrenzende
Gemeenten.
De heer Gerritsen: Ik ben het volmaakt
oneens met den heer Plomp. Wat ziet men overal
elders gebeuren Dat de groote Gemeenten de
kleinere helpen, juist om er voordeel uit te
trekken.
Die quaestie van Hoogland is al 7 jaar geleden.
Het argument van den beer Plomp isheusch
uit den tyd.
Er melden zich nu klanten aanwijs ze niet
af, doch breidt het aantal afnemers juist zooveel
mogelijk uit.
Ann den Koppel was dat inderdaad iets an
ders toen was 't als 't ware om de menschen
dwingen te Amersfoort te blijven wonen.
De heer R ij k e n sOver hetgeen de heer
Van Duinen wenscht, kan ik nog niet oordeelen
maar hetgeen de heer Plomp aanvoert, is niet
houdbaar. Ik wil wijzen op Haarlem, waar men
20 jaar geleden óok dat standpunt innam, dnoh
thans wel degelijk gas levert aan omliggende
Gemeenten en daarvan groote voordeelen geniet.
De heer Gerritsen: 't Is een idee van
25 jaar terug.
De heer Veis II e y n De discussie verwatert;
aan de orde is het voorstel Van Duinen.
De heer Van Duinen: Juisten daarom
stel ik voor punt 6 (niet-leveren van muntgas)
uit het voorstel te schrappen.
De heer Plomp: De heer Rijkens zegt, dat
ik een verouderd standpunt inneem. Ik deel dit
gevoelen niet cn meen, dat men het wonen in
andere Gemeenten ten koste van Amersfoort
niet mag bevorderen.
De heer Kroes: Na deze discusBiën te hebben
gehoord, stel ik voor, het voorstel te renvoyeeren
aan B. en W., met het verzoek om nadere toe
lichting en uitwerking in verband met het door
den heer Van Duinen gesprokene.
De Voorzitter: Dan breng ik iu stemming
het voorstel-Kroes.
Dit wordt aangenomen met 10 tegen 4 stemmen
(die van den Wethouder van Openbare werken
en de heeren Jorissen, Vela Heyn en Salomons).
Punt 9 (Reglements-wijziging Burger Weeshuis).
De heer Gerritsen: Op de eerste plaats
wensch ik dank te zeggen aan de commissie,
welke in zoo korten tijd dit voorstel weer ter
tafel heeft gebracht.
Naar mijn meening zijn echter niet voldoende
omschreven de rechten der Regentessen, die zich
niet mogen inlaten met het financieel beheer,
niet mogen zijn Voorzitter, enzoovoort.
De grootste opvoedende kracht guat uit van
de vrouw en wij moeten de Regentessen niet
langer achterstellen bij hun mannelijke collega's,
doch moeten afstappen van het verouderde
standpunt, dat de vrouw een minderwaardige is
en moeten gelijke rechten geven aan vrouw en
man, zón, dat niet over 10 of 20 jaar onaan
genaamheden kunnen ontstaan.
Daar is bijvoorbeeld art. 9. Laat het Bestuur
de.functiën onderling verdeelen, doch niet de
oude macht van den man op den voorgrond
stellen.
Ik heb dan ook de eer, de volgende motie
voor te stellen
De Raad, van oordeel, dat, nu een algeheele
herziening van het Reglement wordt voorbereid,
daarin niet mag ontbreken toekenning van de
gelijkheid der rechten van Regenten en Regen
tessen, verzoekt de commissie beleefd deze
materie alsnog in behandeling te nemen.
D -' heer Plomp: Ik heb dit verzat van den
heer Gerritsen niet verwacht.
In het ontwerp-Reglement Btaat, dut een
Regent Voorzitter moet zyn. Dat is zeer juist.
Het gesticht heeft bezittingen eu een vrouw is
niet gewend aan en dus niet geheel in staat
voor dergelijk financieel beheer. Wel is zij de
aangewezene voor de zorg van het kind. De
geheels verdere regeling is overgelaten aan het
Bestuur zelf.
De heer R y k e n sToen ik het stuk begon
te lezen, had ik een aangenaam gevoel omdat
er zulke mooie theorieën in werden verkondigd
doch toeu ik verder las, veranderde die aan
gename stemming al vrij spoedig in teleur
stelling, omdat do praclijk zoo heel anders bleek.
Dit spreekt bet sterkst uit art. 9, dat bepaalt,
dat alleen een man Voorzitter van het college
kan zijn.
De heer Plomp: Natuurlijk.
De her Rijk ene: Neen, niet natuurlijk het
is schromelijk onrechtvaardig. Eerst als men
nauwkeurig kan aantoonen het. psychisch ver
schil tusschen een mannelijk en een vrouwulijk
Regent, zou men een onderscheid kunnen maken
bij het toekennen van Bestuursrechten. En dit
verschil kan men uiet aantoonen.
Niemand zal mij tegenspreken, dat namen
zal ik natuurlijk niet noemen sommige Re
gentessen, wat wetenschap en ontwikkeling aan
gaat, verre staan boven sommige Regenten.
Als dit wordt toegegeven, zal men handelen
tegen het algemeen belang als men de vrouw
moedwillig uitsluit van do goede diensten, welke
zij zou kunnen bewijzen.
Ik ben vóór de motie-Gerritsen en zal, als
die wordt verworpen, by art. 9 voorstellen, te
doen vervallen de woorden „der Regenten tot".
De heer Van Kalken, lid der commissie
Het ontwerp ia gezonden aan Regentessen zoo
wel als aan Regenten. De uitwerking zal worden
belichaamd in het Huishoudelijk reglement.
Er zyttzaken in het Weeshuis, die volkomen
zijn vertrouwd bij de dames, doch andere die
alleen door een man kunnen worden afgewik
keld. De verdeeling der fuuctiën moeten da
dames met de heeren samen uitmaken en dit
moet belichaamd in het Huishoudelijk reglement.
De Voorzitter moet een man zijn; de hoofd
reden is wel, dat een man meer doorkneed is
in zaken van aankoop en verkoopmaar ook
om de beleefdheid tegenover de dames
(gelach). Juist het voor.itterschap kan koloasale
onaangenaamheden meebrengen. Stel, dat er on-
eenigheid komt.
De heer R ij k e n sDan moeten we bier ook
een vrouwelijke Burgemeester hebben.
De heer Van Kalken: Bij oneenigheden
moeten we een man hebben, bijna een dubbel
man, als Voorzitter. Intusschen laat het de
oommissie onverschillig of een man dan wel
een vrouw den Voorzitterszetel zal innemen.
De beer Van Duinen: Ik wilde wel een
vrung doen.
Als zoo'n gesticht in rechtskwesties wordt
gewikkeld, is het dan niet regel, dat de Voor
zitter optreedt in rechten? Zoo ja, kan dan een
gehuwde vrouw optreden
De heer Plomp: De heer Rijkens dreigt,
dut als de motie-Gerritsen niet wordt aangenomen,
hij zal voorstellen, in art. 9 te schrappen. Dit
kan niet.
De heer Rijkens: Het ontwerp kanwel
terug g-zonden naar de commissie, met verzoek
de wyziging aan te brengen.
Hetgeen de heer Van Kalken zeide, is wel
aardig gevondendoch niet waar. Bovendien
moeten wij niet bepalen wie Voorzitter moet
worden.
De heer Veis Heyn: Maar st9l nu eens,
dat het ontwerp wordt gerenvoyeerd naar de
commissie; welk resultaat zal dit dan hebben?
De zauk is zeer serieus behandeld.
De Voorzitter: Regentessen zijn gehoord
en gaan uocoord met het ontwerp
Da heer Hagedoorn: Ik heb veel vóór
en veel tegen renvooy gehoord. Met het laatst
ingebrachte argument kan ik 't minst meegaan.
De dames zijn er niet aan gewend, dat l ge
lijke beleefdheden hun worden aangeboden. Het
geval kan zich echter voordoen, dat een vrouw
de aangewezen persoon is voor het presidium
en zij zou dan niet gekozen kunnen worden.
Laat ons daarom het verbod niet imperatief
vastleggen. Hel is werkelijk niet beleefd, vry wel
tegen de dames te zeggenwe achten je inca
pabel.
De heer Gerritsen: De heeren, die bang
zijn, dat een vrouw Voorzitster is, wijs ik op
de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, waar
Metha Hugenholtz nu reeds 4 jaar tot allar
genoegen Voorzitster is, zoo goed als men dat
slechts wenschen kan.
Men moet geen vrouw uitsluitenmen moet
bet overlaten aan den tijd en de gelegenheid,
doch moet de vrouwen niet krenken.
De heer Hagedoorn: Het zou ook al heal
vreemd wezen, een vrouw uit te sluiten van
dergelijke iuncliën juist in ons land, waar wij
een Koningin erkennen als aller hoofd en een
Koningin-Regentes in ons midden hebben, die
zoo uitnemend haar taak vervulde (bravo's).
De beer Van Duinen: Ik wilde nog ieta
zeggen over art. 9.
De heer Rijkens: O, dat krijgen we straks
we zijn nu aan de Algemeene beschouwingen.
De Voorzitter: Ik zal de motie-Gerritseu
in stemming brengen
Zij wordt aangenomen met 8 tegen 6 stemmen
(die vnn de heeren: Van Es veld, Jorissen, Ruys,
Veis Heyn, Plomp en Van Kalken).
De heer R y k e n sPas op, als U straks
thuiskomt, meneer Van Kalken.
Bij punt 11 (aankoop „Vereeniging") stelde
de heer Van Duinen voor renvooy naar de
nfdeelingen, vooral in verband met de vele aan
biedingen van andere perceelen, waaromtrent
B. en \V. uit den aard der zauk geen mededee-
lingen kunnen doen in openbare zitting.
L)e Voorzitter: Kan de Raad zich ver
eenigen met dit voorstel Zoo ja, dan is aldns
besloten.
Bij de rondvraag verzocht de heer V a n D u i-
n«n enkele inlichtingen te mogen hebben over
de circulaire door B. en W. verzonden met be
trekking tot het beschikbaar stellen van elec-
trtsche energie.
Ik meen, dat die circulaire hier al heel slecht
