Donderdag 14
September 1911.
No 8004.
60e Jaargang.
KOSTELOOS.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen firma A. H. van Cieeff".
HOOFDREDACTEUR:
F. J. FBSDERZSS.
AMERSFOORT
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en ZaterdagmiddagAbonnement per 3 maanden ƒ1.
franco per post ƒ1.15. Advertentiën 1regels 60 cent; elke regel meer 10cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, oflïcieële- en onteigenings-
advertentien per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels 1.25. Bewijsnummers oaar bu ne
worden in rekening gebracht en kosten-!venals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën var buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
ZOETEGHACHT 9.
Telefoon 19
Wie zich met ingang van
1 October doet in
schrijven als abonné,
ontvangt de tot dien
datnm verschijnende
nnmniers
KENNISGEVING.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
in de Gemeenten Maartensdijk, Rhenen en Rens-
wonde gevallen van mond- en klauwzeer zijn
voorgekomen.
Amerfoort, 13 September 1911
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
Zelfstandigheid.
In een lang vervlogen tijdperk mijns be-
staaus er ligt tusschen het toen en het
thans welhaast een halve eeuw bezat ik
een tante.
In dit bezit was niet», dat mij boven andere
st-o-veliogeii bevoorrechtte. De meeste jonge
lieden bezitten een tint", so'ne gute alle
Frau, bezitten niet zelden een ha'f dozijn
van deze soms nuttige, in elk geval onver
mijdelijke appeudiciën.
Ook behoorde mijn tinte Laura zelf niet
tot die menschelijke wezens, die door bui
tengewone daden zich onderscheiden boven
het gros. Zjj lerfde met mijn oom Joaehitn
in een strikt wettelijk echtverbond, rookte
geen sigaretten, jjverde niet in vergaderin
gen, was niet gedoctord of gemeesterd, had
niet eens ooit een bundel sonnetten of' eeD
realistischen roman op haar geweten, eD
haar naam prjjkte nimmer in een courant,
behalve in een advertentie toen zij trouwde,
toen zij moeder werd, en toen zij stierf.
Maar toch was zij als vrouw een merkwaar
dige, een bijzondere, men mocht wel zeggen
heroïsche, figuur. Zjj droeg namelijk, in d< n
tijd der crinolinen, geen crinoline; en wat
dit te beteekem-n had in die dagen, kunnen
nu slechts menschen beseffen, die vyffcig jaar
geled' D jong waren. Slank en sluik als een
sylphlde, wandelde tante over do straat, ter
wijl al haar zusteren daar voortzweefden
als gestrande luchtballons. En wanneer men
tot haar zeide: >Maur, lieve mevrouw, hoe
u nu toch zulk een unicum wezen Iederéén
draagt toch zoo'n ding. Het is de mode;
bedenk toch, de mode, mevrouwU loopt
tot spot la dan schudde zij haar veist in-
dig"hoofd, glimlachte eens fijntjes en ant
woordde leuk: »Het kan mij niet schelen,
ik vind die mode leelijk, dom en zot; en
a-ingezien ik, voor zooveel ik weet, noch
een spook beu, noch een,schaap, loop ik liever
noch ten spot van anderen, dan ten spot
van raijzelvan. Dus, ik doe niet mee.«
En tante Laura deed niet mee. Zij bezat
eeu zeldzame mate vuu zelfstandigheid uu
kon over iets een eigen oordeel hebben en
«Jok, tegen beel den hoop in, naar dit oor
deel h-ndelen. Zij kon meen" zeggen, ook
wanneer een heel gezelschap om haar heen
blaatte„ja, ja". Zij kon, waar zjj iets ernstig
vond, een ernstig gezicht zetten, óok wan
neer om haar heen de gansche bende
grinnikte. Dat dit echt-r niet louter dwars
drijverij in haar was, lust om tot eiken
prijs anders te doen dan de overigen, zucht
naar apartheid, naar contramine, of die geest
van contradictie, welke in Lafontaine's fabel
de verdronken vrouw nog stroomöpwaarts
drijven deed dit wil ik nu b«wjjzen.
Tante Laura deed met de crinoline niet
mee, Zjj liet rustig zich nagapen op straat,
zich aangiegeleu door malloten, die huur
vroegeu of zj) bjj geval iets verloren had,
en bleef smal in haar slanke rokken tot,
na een jaar of drie, vier, gedurende welke
do omvang der crinoline al bescheidener
werd, ten slotte bet gekke ding totaal ver
dween in die raadselachtige en chaotische
kolk, in welke achtereenvolgens al de Intsen
van vrouwenkleeding en vrouwenopdril ver-
dwjjoeD. Waar bleven de chignons of tiaar-
bulten, die de vrouw zich torende op het
achterhoofd Waar bleven de queues of
verlengstukken, die de vrouw zich stapelde
op het onnoembare Waar zullen de reuzen-
hoeden bl jj ven, dio de vrouw zich laat vi.st-
priemen op den schedel?
De eeuwige Sphynx verzwjjgt het antwoord.
Toen, bjj gevolg, nu slankheid weer mode
werd, was tante Laura vanzelf voorop, toon
geefster, model, onwillige modedop vau
smalheid voor de smullen. Ware liet haar
enkel om contramine te doen geweest, dan
zou de goede ziel nu onmiddellijk zien een
hoepelrok hehben moeten aanbinden. Maar,
neenZij blo f ook onder deze wisselvallig
heid der tijden en der diachten zichzelve
gelijk. Niets veranderd hebbende, had zy
ook nu niets te veranderen. Zjj had eenvou
dig, op baar standpunt van zelfstandigheid,
een zotheid overduurd. De ciinoline, die de
gansche vrouwenwereld Inmr dagen over-
dompelde, de crinoline was verworpen, ver
gaan en tante Laura b elde nog.
Er wo-dt tegenwoordig ontzettend veel
geredekaveld over erfljjkheid, of, om den
geijkten term te bezigen, e« Dijko belasting
Geleerden schrjjven er over, geleerdleeken
babbelen na, neuswjjs; zelfs schooljongens
hoorden het klokje luiden en lallen den klank
er van, tusschen een eindje sigaret eu een
zuren appel.
Wie dit alles leest en aanhoort, kan zich
over slechts éen ding nog verwonderen
hierover namelijk, «lat er nog een enkel
menschelijk wezen hier en daar met gezond
verstand op gezonde beeuen looptdat niet
reeds de éene helft van het menschdom zit
te raaskallen in een dolhuis, terwijl de
andere ligt te zieltogen in een hospitaal.
Want het zeer opmerkelijke van al dit ge
leuter is, dat bij voorkeur enkel de slechte
en zïokt'ljjke, niet ook de goede en gezonde
hoedanigheden als geërfd en erf-lijk worden
voorgesteld, zoodat iemand zich altijd ver
ontschuldigen kan met de gebreken van
achter-oudoom, zonder zich verplicht te achten
tot de deugden van een vader.
Toch is het zonneklaar, dat indien er
erflijkheid wezen moet, gelijk er ontwjjfel-
b.»ar is niet alleen kwade, maar ouk lof-
lijke eigenschappen zich erfeljjk moeten
voortplanten.
Een treffeud voorbeeld tot staving van
deze -..aarheid beleefde ik insgelijks in den
kring mijner bloedverwanten.
Mijn tante Laura namelijk bad mijn oom
Joachim, temidden eener zes hoofden sterke
rij van min of meer lieftallige dochters, ook
beschonken met een zoon, die door zijn ge
boorte mjjn neef naar den bloede, maar
door het leven mijn vriend werd, naar aard
en sympathie. Het is verre van alledaagsch,
dat bloedeigen neven met elkaar bevriend
zijn. De mogeljjkheid echter is noch logisch
onbenkbaar, noch mathematisch uitgesloten,
en voorbeelden er van komen in de wereld
geschiedenis voor. De naam van dien ueef
luidde Boudewijn. Hjj geleek in stmmigs
dingen op zijn vader, wiens naturel hier
ove'igens niets ter zake doet en dus verder
buiten beschouwing kau blijven. Mtar éen
eigenschap, het zij dan door erflijkheid, door
imitatie ot door educatie en bjj over
weging van al de gegevens pro eo contra
neig ik in dit geval sterk tot de erfljjkheids-
theorie dus, zeg ik, éen eigenschap scheen
mjjn rieef Boudewijn beslist van zijn moeder
t-! hebben, te weten zjjn zelfstandigheid,
die mijn waarheidszin verbiedt mij, het
te verbloemen enkele malen wel eens
zich vei stokte tot den meest algemeen er-
keuden karaktertrek des muildters, maar
over het geheel toch, onder allerlei otnstan-
dighed- n, Item zuiver mocht worden toege-
rekend als deugd.
Wie itevf Boudewjjn voor een spelbeder- I
v.-r zou hehben uitgekreten, zou met even
veel recht hem de schuld hebben kunnen j
aanwrijven voor het out-tiun der zonnevlek- j
ken. Hij was een flinke en frLsehe, een
wakkere en dartele, een gezonde eu levens-
lustige jongen, graag op genot en jool, die
zich heel niet uitsloot waar pret en grap en
vroohjkh.'id te halen vielen. Maar op sommige
«ogenblikken en bij zekere gelegenheden kon i
hij recht ongezellig eu onhandelbaar worden,
en dan kwamen er om zijn mondhoeken die
zelfde trekjes en tusichen zijn wenkbrauwen
die zelfle plooi, die ook ziju moeder had,
wanneer iuar modiste haar een ornament
wilde opdiingen, dat haar niet beviel. Bij
voorbeeld, toen hij sch i'knaap was en er
moest een kat verdronken of éen oud wijfje
gesneeuwbald worden, dao kon hij met ver
bazende beslistheid zeggen»lk doe niet
mee !<r. En later, toen bjj student was, en
er zou een weerlooze groen worden mishan
deld, of een nachtelijke kwajongens reek
worden uitgehaald, tot schade van een eer
zaam burger, of een domme zwelgpartij
worden afgezeten met rauw gebrul bh obli
gatie droukenminsgob.treo, dan kwam weër
zoo recht gehaui'rd bij hem er uit, zoo stoer
en viij, dat moedoiljjke: »lk doe niet meea.
Mijn tante Laura is reeds lang gestorven.
Zij deed mee met de algemeenheid, met
hetgern zij niet laten kon en zij ook wel
wilde. Maar haar zoon leeft nog en bjj
is als mjjn vriend, hij is ook als zoon zijner
moeder de zelfde gebleven. Hij draagt den
baard nu laDg en gijj«. Nu worden er,
waar hij zjjn gangen wendt, geen katten,
geen oude wijfjes of jonge groenen gemo
lesteerd, geen schelknoppen ngemoerds, geen
glasruiten ingesmeten, geen dronkeraansma-
nieren geroemd als «kraniga en geeu excessen
van anderen aard opgevijzeld als mannelijk.
Maar in het gewone, n-icht tre, algemeene
leven van eiken dag doen nog vaak genoeg
stroomingen, oploopjes, grillen, modes, ma-
merljjkheden en onmanierljjkheden, atnweud-
sels en aanstellerjjen en napraterijen en naii-
perijen zich voor op sociaal en politiek
gebied, op gebied van kunst en literatuur
van smaak en stjjl en schrijfwijze, van
denken en zich gedragen, ja van allerlei
die mijn neef Boudewjjn met zijn eigenaar
dig oordeel onzinnig, valsch, overdreven,
belachelijk of verderfelijk vindt; en nog
altijd heeft hij den moed om kop en borst daar
tegenin te zetten met d it oude en sterke, dat
moederlijke eu manhaftige: »Ik doe niet
meea.
Mijn neef Boudewijn wordt, evenals inder
tijd zjjn criuolienlooze moeder, wel eens
bedild en ui'g-lachen. Sommigen noemen
hem een gek of eeu zonderling, anderen eeu
verwaanden dwarsdrjjver
ik echter, dia zijn vriend ben en hem ken,
noem hem een zelfstandig menseh, een
mensch van karakter, óok waar hij dwaalt
misschien. Ik noem hem eeu persoon
lijkheid; dat is, in goeden en zeer zeker
ook in kwaden zin, het meest distinctief
menschelijke, dat de m-usch boven bet
kuddedier hebben of wezen kan.
Door herstelling van het kerkgebouw wordt
aanstaanden Zondag in de Luthersche kerk
geen godsdienstoefening gehouden.
By het G^moentebestuur is ingekomen een
telegram, houdend bericht, dat de inkwai-
tieiing bij de ingezetenen niet doorgaat.
Aan het plaatselijk telefoonnet zijn uog
aangesloten met
ito. 110 de beer R. G. RyketiP, Utrechtsche-
weg 67,
no. 193 de firma van der Waals Co.,
leerhandel. Korte Bergstraat 22.
De gas-tentoonstelling wordt in sAmicitiat
hier gehouden van 25 tot 30 September, tel
kens van 2 tot 5 en van 7 tot 10 uur.
De jongedames G. van Gelder, J. M.
Sporry en A. G. M. den Hartog zijn be
noemd tot tijdelijk onderwijzeres onderschei
denlijk aan de openbare Lagere scholen
Hellmgstraat, Puntenburgerlaan en Beek
straat.
De heer P. Zegwaard behaalde op de
L'todbouw-tentoonstelling te Leiden den
eersten prjjs voor hoefbeslag.
De heer G. M. vaa der Plank, assistent
aan 's Rijks-veeartsenijschool te Utrecht,
is daar Dinsdag beëedigd als reserve-paarden
arts.
De heer J. de Lange, nok bier ter stede
een coede bekende, viert dit jaar zijn zilveren
jubilee als dansleeraur.
Ter herdenking van dit feit zal bij inden
loop van den nie .wen cursus zijn leerlingen
een feesthal aanbieden, waarvoor o.m. zullen
worden ingestudeerd een paar balletten,
door ham zelf samengesteld voor de opera's:
»Eén dag koning" en »Het gouden Kruis".
De heer De Lange heeft in de/.e kwart
eeuw n'et alleen zjjn onderwijs op de
hoogte van den tjj.i weten te houden, doch
krachtig meegewerkt om van het danson-
derwjjs werkelijks kunst te maken.
Generaal-maj >or G. A. Buhlman, comman
dant der 4e divisie, zal optreden als hoofd
scheidsrecht er bjj de manoeuvres der le
divisie, welke 18 en 19 September worden
gehouden in den driehoek Harderwjjk
Elspett Nunspeet.
In plaats vau bet 3e regiment huzareD,
dat in Den Haag bljjft voor de opening vau
de zitting der Staten-Generaol, zal het ls
regiment huzareu deelnemen aan deze oefe
ningen.
Wie iets wil zien van deze ongetwjjfeld
iuteresante oefeningen zorge er voor, zich
omstreeks 's ochtends 9 uur te bevinden
tusschen Staverden en Elspeet en op 19 Sep
tember op den Stakenberg of den Liesberg.
Het adres op de poststukken is:
Veldleger le divisie.
Huzaar A. Jansen
le eskadron 1e regiment huzaren
zonder eenigen plaatsnaam; de militaire fac
teurs weten dat beter dan zjj aan wie de
postwissels of de prentkaarten worden ge
adresseerd.
Luitenant H. J. Ruempoll Hamer, van het
5e regiment infanterie, zal van 13 October
tot 2 November aan de llembrug een cur
sus volgen ter opleiding tot officier van wa
pening.
Paardenarts H. VV. Klerk de Reus, van
het le regiment veld-aitillerie, wordt tijdens
de manoeuvres gedetacheerd bjj het le regi
ment huzaren.
Ze«r vermoedeljjk zullen een 15-tal cadet
ten per cavalerie van liet Australische leger,
die thans te Amsterdam vertoeven, een be
zoek brengen asD de Rij- eu hoefdtnldschool,
hier.
Onder voorzitting van den heer A. M. Tromp
van Holst werd gisteravond in „Het Boompje"
een ongedacht druk bezochte bijeenkomst ge
houden van hen dio belangstellen in den tuin
bouw. Behalve het Bestuur der plaatseljjke
afdeeling van net Utrechtsch Landbouw Ge
nootschap waren eeu 40-tal pereonen, meest
practische kweekers, ter vergadering.
Na een inleidend woord, waarin de Voor
zitter de groote opkomst zeer verblijdend
noemde en ook hij deed uitkomen, dat de grond
rond Amersfoort zoo bjjzonder geschikt ie om
de inwoners te kunnen voorzien van eigen groen
ten, zeide «ie heer \V. A. van D ij k, tuinbouw-
leeraar te Utrecht, dat hier zelfs heel wat tuin-
