Dinsdag 10
October 1911.
No 8015.
61e Jaargang.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen firma A. H. van Cleeff".
HOOFDREDACTEUR:
P. J. FKSDIHZZS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvriag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
adverteutiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën vap buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTSGB^CST 9.
Postbus 9.
Telefoon 19.
Onze afkeer van hetgeen we
willen.
Men kent de vraag der Thebaansche
sphinx: .wie i9 het, die des ochtends
op vier, des middags op twee, des avonds
op drie beenen gaat" eu ook het ant
woord .dat is de mensch, die in zijn
jeugd kruipt op handen en voeten, in
de kracht zijns levens geen, en in zijn
ouderdom wel een staf noodig heeft om
hem te steunen". Men weet ook wie het
raadsel oploste om aldus zijn noodlot in
vervulling te doen gaan.
De oplosser en de oplossing des raad
sels zjjn éen en heetenmensch.
Die mensch is niet slechts een raadsel,
maar ook zichzelf een raadsel. Heeft
niet een ten minste even diepe geest als
de dichter der Oedipus-legeude zijn er
varing uitgeklaagd in het bekende;
.Het goede, dat ik wil, doe ik niet:
maar het kwade, dat ik niet wil, doe
ik* En wordt hem dat niets tallooze
malen nagezegd en wat meer is
gevoeld, op onze beurt, door ieder onzer 1
Als wilden wjj Goethe's ook al weer
raadselachtige paradox bewijzen, dat de
menschheid wel verandert, maar niet de
mensch.
Het wordt nog vreemder, als we den
ken aan onzen tegenzin tegen hetgeen
we willen.
Dit is geen spitsvondigheid. De titel
van dit stukje is overgenomen van een
man. aan wien 't geen schande is, iets
te ontleeneu, van Peter Kosegger. Deze
heeft eenige jaren geleden een boekje
uitgegeven onder den titel .Bergpredig-
ten<. Ze werden gehouden onder den
vrjjen hemel, tot beschimping en bespot
ting van onze vjjanden de zwakheden,
ondeugden en dwalingen onzer beschaving.
Geljjk in al zijn werken is ook hier
aan het woord de man van den lande-
ljjken eenvoud, de frischheid, het kind
der boschrijke natuur, dat innerlijk be
droefd is over het vellen van een boom
en het verdwijnen van een stuk ongerept
natuurleven. Natuurlyk idealiseert hjj dat.
't Is niet zoo mooi, en vooral de men-
schen zjjn niet zoo mooi. Daarmee heeft
Rosegger echter niet afgedaan. Want bij
allen eerbied voor de njjvere geesten en
handen onzer eeuw met Rosegger
bloedt ons hart als zooveel moois ver-
dwynt, wanneer we zien, dat menigmaal
evenals bij onbeschaafde volken
een landelijke omgeving 't meest geneigd
schjjnt de zwakheden, ondeugden en dwa
lingen der haar gebrachte beschaving
zich eigen te maken. En we krijgen soms
een afkeer van die zich opdringende en
overal indringende beschaving. Toch wil
len we die beschaving zelve met volle
ernst bevorderen.
Wij juichen den aanleg toe van tram
en spoorweg tot in de mee9t afgelegen
deelen van ons vaderland. En oudertus-
schen mopperen we, dat ook daar, zelfs
déar, de rust wordt verdreven en met
die rust de landelijke eenvoud, de aardige
kleederdracht, het sierlyk hoofdtooisel der
vrouwen, de stoere houding der mannen.
Ziedaar dan, waarde lezer, hetgeen
waarover wjj zouden sprekende tegen
zin tegen de dingen, die we willen.
Rosegger noemt meer voorbeelden. Hij
drytt den spot met lieden, die luide klagen
over slechte toestanden op dit onder-
maansche en toch een zenuwachtigen af
keer hebben van gedachten en plannen
tot verbetering. Met anderen, die mop
peren over de zware lasten der staande
legers en niet willen hooren van een t jjd,
waarin oorlogen tusschen beschaafde vol
ken niet meer zullen voorkomen. Met
iemand, die niet reizen kan, omdat hjj
geen vreemde talen kent of zijn halve
leven lang vergeefsche moeite aanwendt
om ook maar éen vreemde taal te leeren,
en die al de fiolen van zijn spot uitgiet
over het streven naar een algemeene
wereldtaal. Er zijner, die den adelen de
ridderlintjes willen afgeschatt zien, maar
'to zoo graag laten uitkomen, dat zij
met jonkheer die en die op vertrouwe-
lijken voet staan, en die hun buur
man benijden om wat hjj in zjjn knoops
gat draagt.
Tegenstrjjdigheid, uw naam is mensch.
Rosegger wordt heftig als hjj van deze
dingen schrijftmaar men doet het best,
dit raadsel kalm onder de oogen te zien.
Het is in elk land en overal.
Het is er, waar men de jeugd de noodige
vrjjheid wil laten, omdat men opvoeden
en niet dresseeren wil, en aanstonds een
ingezonden stuk gaat schrjjven over de
stoutigheden onzer spes patri®.
Het is er, waar men van vrede op
aarde droomt iet9 anders weer dan
profeteert en toch minachtend neer
ziet en laatdunkend oordeelt over den
arbeid eener vredes-conferentie. Waar
men in eenvoud van levenswjjze en
leveninrichting een eich van wjjsheid en
moraal begroet en 't toch zoo dwaas vindt
van een paar jongelui uit den deftigen
stand om het huishouden op een boven-
woniog te beginnen met een dagmeisje.
Waar men den alcohol een volkskanker
acht en toch niet schroomt den arbeid
van den Volksbond een lapmiddel te
achten of geheel-onthouders voor dwepers
te schelden.
Het is er, als men huisljjkheid een
deugd en een bron van zegen voor gansch
het gezin acht, maar zes van de zeven
avonden in de week en een middag daar
enboven zoek brengt met vergaderen of
bezoeken, waarbij men meestal elkaar
verveelt.
Het is er ja, waar is het niet, waar
beschaafde menschen zjjn
Het is er zelfs bjj Rosegger, die ióo
veel van de rust der bergen en de stilte
der bosscben houdt, en zich laat verlei
den tot een heftigheid, welke allerminst
overeenstemt met die kalmte, en die haar
doel voorbijstreeft.
En nu verwachte men niet, dat ik bet
raadsel zal oplossen. Zoodra een raadsel
wordt opgelost, is de aardigheid er af.
,tl9 veel genoegljjker, zelf die oplossing
te zoeken en te vinden.
Even wjjs ik den weg. Is 't niet ge
makkelijker, te dwepen voor blauwe idea
len dan zoekend en tastend, dwalend en
verdwalend het pad te betreden eu te
banen, dat tot hun verwezenljjking leidt 1
Moet niet elk ideaal iets inboeten van
zjjn hemelscbe heerljjkheid, ais in dit
gebrekkig aardsche leven zjjo verwerke
lijking begint!
Ook geef ik een raad. Laat ons, zoo
lang wjj kunnen, waardeeren eu aan
moedigen elk eerljjk en oprecht pogen
daartoe. Dan zullen ten slotte een paar
raadsels minder op de wereld zjjn. Maar
maak u niet ongeruster bljj ven er voor-
loopig nog meer dan genoeg over.
gehouden vergadering eens blootgelegd, hoe
het beloop der in 1910 te Sebeveningen ge
houden HuisvljjitentooDsWIliug is geweest.
Het »Zwolsch Nws. en Adv. blad" heeft
van die vergadering een verslag gegeveD,
waaraan het volgende is ontleend.
Het geld voor de tentoonstelling moest
komen van een waarborgfonds (f 20000), van
subsidies, huren en entrées. Het Hoofdbe
stuur van den Volksbond stelde f 17 OOOtals
renteloos voorschot in bruikleen" (wat door
de Algemeene vergadering was goedge
keurd).
In het niet-voiteekende wa irborgfonds werd
daarvan f7150 gestort, de rest, ad f 11 118.10,
boekte bet teutoonsiellingsbestuur maar
als gift van den Volksbond.
Maar ondanks deze som, ondanks de ten
toonstelling geen tegen lag ondervond, on
danks het geheele waarborgkapitaal,ondanks
eenige bestuursleden f 3375 aan de kas gaven,
is er bovendien een tekort v»n fn;0>.
In 't geheel is uitgegeven f73 291.'22,ter
wijl de werkelijke ontvangsten waren f 35 U00
(waarborgfonds en storting Volksbond met
meegerekend).
Onder de uitgaven komen voor: reis- en
verbljjlkosten (commissie en juiy) f4200.66,
administraiieko>teu f 7 333.0"), drukwerk
f 4 546.38, expeditie f3452.13, reclameplaat
en advertenties f 1 966.56, eu voor salarissen
f6 713.75.
De zaak is behandeld op de 5 September
j.l. te Almeloo gehouden Algemeene ver-
gaderia^ van den Volksbond, waarvoor het
teutoonstelliogsbestuur (Vooizitter prof. S. D.
van Veen, te Utrecht, Secretaris Henii van
der Maudere, te 's-Gravenhage) een uilnoo-
diging had ontvangen. De beereti waren niet
verschenen; zij hadden allen verhindering
toch hadden zij de uitnoodiginog twee maan
den te voien gekregen
De vergadering beeft de zaak in comité
generaal besproken en besloten een commis
sie van onderzoek in te stellen.
Reusachtig tekort.
De afleeling Zwolle van dm Volksbond,
tegcii drankmisbruik heeft in een dezer dagen
In de Troonrede is de indiening aange
kondigd van een wetsontwerp, op bet leveos-
veizekeringsbedrijf. Dit ontwerp, waarin be
doeld bedrjjt aan een streng toezicht wordt
onderworpen, is zoo goed els gereed. Een
commissie, bestaande uit de Directeuren van
een aantal groote Maatschappijen op het ge
bied der levensverzekering, beeft een voor-
ontwerp vervaardigd en den Minister van
Binuenlandsche Zaken toegezonden. Deze is
daarop met de commissie in uitvoerige ge
dachtewisseling getrede» en als gevolg van
hel overleg is nu dezer dagen een gewjjzigd
voor-ontwerp in druk verschenen.
Het is groolendeets dit ontwerp, dat nu
binnenkort bij de Tweede Kamer zat worden
ingediend.
Luitenant J. Labouchère en luitenant H,
ter Poorten, laudweer-sergeaut K. H. Bak
ker en landweer-soldaat M. vau Meel, die
aau de jongste leger-manoeuvres deeluamen
als viiegeoiers, zyu beuoemd t>t ridder in
de orde Van Orauje-Nassau.
Een detachement van bet le regi nent
huzaren ouder bevel van luiteuaut jbr. J. A.
Rö-ll zal naar Asseu marcheeieu voor he|
onderricht in de rjjkun-t aan onbereden offi
cieren in dat garnizoen en te Groningeu.
Aan de Militaire tioelMiiidschool hier ver
wierven de volgende leerlingen het Ryks-
diploma voor huef,mid: K. Guitter, te Rot
tum; J. H. Boom, te Nyswiller (L'tab.); 8.
Tiekstra, te DrachtenL. Smit, te H*>selt
0. J. A. van Oo>terhoui, te Tilouig; en D.
Fiehnich, te Haider wijk, allen milicien-hoef
smid, onderscheidenlijk van het le, 2e, 5e,
5e, 6e en 9e regiment infant nabenevens
de burger-leerling D. van S-iten, uit Scher-
penzeel (Geld.).
Aau den jubileuiu-scuaakwedstrijd, Zondag
te Utrecht gehouden, namen niet minder
dan 23 groepen van vier spelers deel.
Van hier kwamen uit de heeren Heins,
Van Eek en Alving, die in hun groepen
onderscheidenlijk een tweeden, een vierden
en een cersteD prijs behaalden.
Een winnende band, een milde hand. Maar
met dat al mag hier toch vermeld, dat bij
de prijs-uitdeeling van het kegel-concours,
Zaterdagavond in de societ it Vereenigiug"
gehouden, ren flink bedrag werd ingezameld
voor han, die bij den ramp van Bruinisse
zoo zwaar werden getroffen.
Moge dit goede voorbeeld ruim worden
gevolgd.
De Provinciale voordracht-wedstrijd, Zon
dag in „De Keizerskroon" gehouden, bad
tot het eind 's nachts half een kwam de
uitspraak der jury geweldige belangstelling.
Die jury bestoud uit de heereu Joh. Gra-
pei'daal, uit Ju faas; N. Hazendouk, van
hier; en A. Krachting, uit Utrecht.
Opgekomen waren de heeren H. Rutgers,
MontfoortP. Voskuilen, Amersfoort; C. W.
van der Linde, Utrecht; F. Balk, Amer.-foort
C. van Zutphen, Utr-cbtB. van Barneveld,
Amersloort; W. Hol, Amersfoort; P. C. de
Menk, Utrecht; II. Louwerens, Amersfoort; J.
van den Heuvel, Amersfoort.
De uitslag was: le prijs, verguld zilveren
medaille aangeboden door den beer Tromp
van Holst, Amersfoort, en eereprijs, verguld
zilv. med., aangeboden door jhr. Barchman
Wuyiitrs, Burgemeester van Amersfoort, de
heer Voskuileu met „Onbeschaafde Negers"
en „Liefde en Huwdjjk" met 88punten;2e
prjjs, verg. zilv. med., aangeboden door de
Amersf. Tooneelvereeniging D. I. U„ de heer
H. Louwerens met „Dat heb ik niet" 87 p.
3e prjjs, zilv. med. aangeboden door Wet
houder H. W. van Es»eld, de heer J. van
den Heu vel met „Dat hebben wjj", 85 punten
4e prijs, zilver geëmailleerd kruis, aangebo
den door den heer D. Gerritsen, de heer B.
van Barneveld, met „Bock Bier', 82 punten
5e prijs, zilv. medaille, aangeboden door
Vreemdelingen verkeer te Amersfoort, de
heer H. Rutgers, Montfoort, met „De onge
lukkige schoolmeester", 81 p; eervolle ver
melding met Bt-stuursprjja de heer C. W.
van der Linde, te Utrecht, met „Voor 't va
derland", 73 punten.
Quick sloeg Zondag hier P. E. C., uit Zwolle,
met 9—0.
Het vjjfde speelde 1—1 gelijk tegen
Tubantia, uit EuBchede. De rust giug in met
Het tweede elft >1 van H. V. C. werd bier,
op eigen terrein, met 5—0 geklopt door
Be Quick, uit Utrecht.
H.»ar eerste leed te Velp een 8—7 neder
laag tegen V. V. O.
in laatst bedoelden wedstrjjd werden drie
spelers van H. V. C. buiten gevecht gesteld,
éen zelf zóo, dat heelkundige hulp mo*»st
ingeroepen en bjj in het ziekenhuis te Velp
moest opgenomen worden.
Gis'eravond ech'erkou hij hierterugkeeren.
Het vriendelijke tuinzaaltje van .Het Boompje*
wa» Zaterdagavond uvervor; Reen itoel was onbe
zet. Heel velen hadden gevolg gegeven aan de uit*
noodiging om de installatie der mt-isjes-padviDdstera
bij ie wonen, waartoe, b- ha ve oudera en veriorgere,
ook de mei jea-padviud.-ti-r» uitBuwurn en --en groot
aauial Padvinders uil net Quoi waren overgekomen.
Van het Hoofdbestuur der fl.P. O. koudm ditmaal
alleen sanwuig zjjn de h. sren P. J. P. Meteierkamp,
uit Amsterdam, en K. IV. Bouwenscu, van nier.
Douairière jhr. J. M. van den Bergb, Voorzitéter
der meisjee afdeeling, n.m kort na achten bet woord
en zeida na de Padvinderewet te hebben voorgele-
xen ongeveer
Er is niets in de Padvinderswet. dat niet even
goed door meisje» kan betraent ala door jongens
en ik ben er zeker Van, dat onze m-iejee overtuigd
zijn, dat dit allee van haar te verwachten ia.
Iets ande-a ie het met het eerste lid der P. V.
belofte, en wel daar, waar ze luidt je plicht te doen
tegenover Koningin en vaderland.
Menig meisje zil denken: hoe kan ik als vrouw
mijn piicnt doen tegenover mijn Koniegin en mijn
vaderland? De mannen, ja, die kunneu zich dapper
toonenzij kunnen vechten voor 't vaderland, zij
kunnen de rechtspraak hoog houden, kortom zjj
