Dinsdag 24 October 1911. Mo. 8021. 61e Jaargang. Stadsnieuws. Uitgave van de Naamloozc Vennootscliap „Do Amersfoortsche Courant, voorheen firma A. H, van Cleeff' HOOFDREDACTEUR P. J. FREDEHIZS AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement por 3 maanden fi. franco per post f 1.15. Advertontièn 1—6 rebels 60 cent; elke regel meer 10cent. Bij regel- abonnement reductie, waarvan tarief' op aauvrtug kosteloos. Legale, oflicieële- en onteigenings- advertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening ebrncht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën var buiten ile stad worden de in-'asseeikosten in rekenimr gebracht. ZOHTZGH^CST 9. K E N NI 8 G E F 1 W GEN. Gedeputeerde Staten der Provincie Utrecht, Brengen ter kennis van belanguebbi-nden, dat de Rekening der provinciale inkomsten en uit gaven over het dienstjaar 1909, bekrachtigd bij Koninklijk Besluit van 30 Aug. 1911, No. 29, en de Begrooting der provinciale inkomsten en uitgaven voor het dienstjaar 1912, goedgekeurd bij Koninklijk besluit van 6 October 1911, no. 41, ingevolge art. 100 der Provinciale Wet alge meen verkrijgbaar zijn gesteld ter Provinciale griffie van Utrecht, elk tegen betaling van f 0.40 per exemplaar. Utrecht, 16 October 1911. Gedeputperde Staten voornoemd, F. D. SCHIMMELPENNINCK, Voorzitter. A. J. KRIJT, lo.-Uriffier. De Burgemeester van Amersfoort brengt ter ke mis van belanghebbenden, dat op 25 en zoo noodig ook op 26 October eene ■chietoefening zal worden gehouden van het fort Tampus. Er zal gevuurd worden met kanonnen van licht kaliber (6 c.M.j, waarbij onveilig wordt gemaakt een sector, begrensd door de ware richtingen O.N.O. door Ooit tot Z.O.t.Z. (79") tot op 4500 M. van het fort. Op de dagen, dat gevuurd wordt, sal van het fort Pampus eene roode vlag waaien, die drie uur vóór het begin der oefening halfstok en éen uur vóór de oefening geheel voorgeheschen wordt. Bovendien zullen te gelijker tijd en op de zelfde wijze roode vlaggen waaien van de batte rijen Diemerdam en Durgerdara, de Westbatterij, nabij Muiden en den kerktoren te Muiderberg. Amersfoort, 23 October 1911. De Burgemeester van Amersfoort, WUIJT1ERS. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort, Gelezen het verzoek, met bijlagen, ingediend door VV. J. O. Bruning eu T. A. Steensma, tot het oprichten van le eene inrichting ter bereiding van physio- logisch-chemische prreparaten met verticalen stoomketel van 15 MJ verwarmend oppervlak met voedingepomp zoomede met een door stoom gedreven waterpomp en compressor, comprimee- rende tot 3 atmosfeeren, welke 30 M' lucht per uur aanzuigt, bovendien met 3 kookpannen van 100 L. inhoud, 1 van 50 L., 4 van 25 L. inhoud benevens 2 destillatie-toestellen en 1 extractie apparaat en 2 eeno inrichting tot berging van ten hoog ste 300 L. spiritus en van aceton en tetber, ge zamenlijk niet meer dan 50 Liter, in liet perceel, gelegen Achter Luiaard, kadastraal bekend Ge meente Amersfoort sectie B. no. 2257 overwegende, dut de zitting, bedoeld bij art. 7 der Hinderwet den 23 September 1911 heeft plaats gehad; dat bet bericht van den Inspecteur van den Arbeid, bedoeld in art. 12 bis, 2e lid, der Hin derwet, tot heden niet ingekomen is en dat in verband hiermede de vergunning, be doeld in art. 8 van voornoemde wet, niet vóór 28 October 1911 gegeven kan worden; Gelet op art. 8, 2e lid der Hinderwet, Besluiten de beilissing op bovenvermeld verzoek te ver dagen. Amersfoort, 19 October 1911. Burgemeester t-n Wethouders voornoemd, de Burgemeester, WUIJTIERS. de Secretaris, J. G. STENFERT KROESE. Waar het nieuwe goud blijft. Het goud is een byzoudere koopwaar, welke wy door een lange gewoonte als nog meer byzondere beschouwen dan ze in werke lijkheid is. Het is evenwel toch een koopwaar en ieder, die 0"k maar eenigsziDB over deze kwestie heeft nagedacht, heeft er zich rekenschap van gegeven, dat, wanneer men goud ruilt tegen graan, katoen of eenig an der voortbrengsel van industrie of den bodem, men in werkelijkheid ze met elkaar verge lijkt. ZuOils Montaigne placht te zeggen »Wanlo er ik met mijn kat .-peel, wie weet of mijn kat niet m-1 mij speelt<. Wij beta len het koren m t goud; maar omgekeerd wordt het goud met koren bet tald. AU koop waar is hot goud dus onderworpeu aan de wetten van vraag en aanbod en zyn prijs ia verander'ijk. Wij bemerken er weinig van, daar de gouden stindaard tegenwoordig bijna over de geheele wereld is aangenomen, zoo dat een gemakkelijke overeenkomst ons er toe leidt, aan het goud een vasten prijs 'ne te kennen (de kleine schommelingen in de prysnoteoringen der affineerders kunnen hier buiten beschouwing blijven); alle andere pro ducten schynen te veranderen in prijs met betrekking tot doze eenige vaste waarde. Het is zuiver een kwestie aan betrekkelijke be weging; maar h< t ongeluk, dat van het zilver is overkomen, datvro ger het zelfde privilege genoot hU het goud, zou ook ht t goud kun nen treffen, zooals ook het platina later een dergelijk voorrecht zou kunnen verov. ren. In theorie is het gemakkelijk te be'rijpen, dat een prijsverbooging van het goud zich moet ope maren in een gelijktijdige en even redige verlaging in piys van al hetgeen met goud betaald wordt. In de practijk spelen zoo veel andere factoren een rol bij deze prijsveraudeiingen, dat de staathuishoud kundigen dikwijls moeite hebben, de nauw keurige beteekents er van op te sporen, de oorzaak cd de gevolgen aan te geven. Niet minder waar blijft echter het, feit, dat elk jiar de mijnen voor een w.ii'de van 1-50 mtllioen gulden nieuw goud op de markt brengen, dat ook afzet vindt. Hoe vindt het dien Langs welke kanalen Waar blijft bet Dit zyn vragen welke velen, onzer lezers stellig wel eens hebben opge worpen, en dte wij zullen trachten in liet kort te beantwoorden, waarbij wij voor eenige punten gebruik maken van oen onlangs ver schenen studie van den beer Andié Touzet, getiteld „Emplois industriels des métuux piéi ieus. Étude économiqueet jurid que. Men weel, dat van 1214 nnilioen gulden aan goud in 1910, Transvaal 403.5, d° Ver- eenide Suiten 248.5, Auslrulië 175 Rhodesia 33, Canada 29.5, Engelsch-lndië 27.5 West- Alnka 9.5, EngeLch Guyana 3.5, unaul 925 hebben opgebracht. D ze Eugelache spreken de landen nemen dus voor drie vierden deel aan de productie. Deze oprneiking is vol doende ter verklaring van het fe;t, dat de markt voor ruw goud bijna ui'sluitend Lon den is, ondanks eenige, nu don Transvaabctien oorlog, in het werk gestel le pogingen otnde markt voor een gedeelte naar F ankrijk of naar Duitschland over te brengen. De groei tere snelheid der Engelsche scheepvaartlijnen en een zeer oude commercieele organisatie t - Londen zijn hier z-er belangrijke factoren. Deze organisatie streeft er mar, langzimer- Innd liet aunt tl afliueuiders to beperken eu zoodoende den hand-Mn goud in zeer wei nig banden t- monopólisneren. Bijna al het ruwe goud gaat lus te Londen door de handen Van de vier ol vijf affineer- .Iers (refiners), die de slave i goud of liet goudpoeder van. verschillend gehalte in een homogeen inetial omz. tien, en voor het smelten, louteren, de essai en het munten, vrij hooge ko ten berekenen, die bijna 6 gulden per K.G. bedragen. Vandaar wordt h't goud betrokken voor zyn twee voor naamste toepassingen, til. in de industrieën voor het aanmunten van geldstukken. Wjj zullen nagaan in welke verhouding. Het industrieel gebruik van hot goud wisselt telken jare en vertoont in de eerst* plaats een toeneming, evenals iedere wille keurige s'of, met de vermeerdering van het aantal personen, welke ze kunnen gebruiken en is aan den anderen karit a»n ze u' inerk- bire periodieke schommelingen onderhevig, welke samenvallen met de perioden van welvaart ot van malaise. De industrie vraagt wel groote hoeveel heden goud, maar deze hoeveelheden zijn moeilijk te schatten; in de eerste plaats, omdat we hier te doen hebben met privaat- bedrijven, welke aan elke controle ontsnappen en deze zelfs trachten te vermijden wanneer ze belastbaar zijn, en in de tweede plaats, omdat hel urne lyk te bepalen i«, hoeveel van het goud, dat zij gebruiken, nieuw is, of verkregetj wordt door het omsmelten van oude voorwerpen of gemunt geld. In Frankrijk is de voornaamste firma, die edele metalen verwerkt, bet Comptoir Lyon— Allemand, dat in 1908 bruto 20 434 K.G. goud verkocht. Men kan de helft van dit cijfer aftrekken om den nettoverkoop te krijgen; maar aan den anderen kant moet men er bijna evenveel bij lellen voor de n lere firma's. Zoodopnde komt men tot de uitkomst, dat het verbruik in Frankryk van nnyeveer 10 000 K.G. in 1885 is gestegen tjt 20000 in 1908. In Duitschl md bestian vier affineerderijen, te Frankfort, te Hamburg, te Freiburg en te Pforzheim. In 1S98 wis bet netto ver bruik ongeveer 10 000 K.G.; het is gestegen tot 17000 K.G. In Duitschland wordt veel mimier oud materiaal omgesmolten dan in Frankrijk, daar Duitschland eerst veel later tot rijkdom kwam. lil de Vereenigde Stalen is het totaal verbruik misschien 50 000 K.G. Het verbruik, per persoon gerekend, is er gruoter dan in welk land ook, zelfs gruoter dan in Frankryk. Wij vinden nog 11000 K.G. in Zwitser land, 50000 K.G. in Oust-m ijk-Hougaiije, 8600 in Rusland, enz. Wij komen dan voor alle landen samen ia 1907 tot een minimum van 200 000 K.G., ter waarde van 846 mtl lioen gulden, en ongeveer 30 pCt. der pro ductie. Dit cijfer is st-llig te hag. De Onstersche landen absorbeeren om het zoo te zeggen een verbazende massa edele metalen, waar mede by bovengenoemde cijfeis alleen voor Indië rekening is gehouden, en welke de statistici tot wanhoop brengen. Iedere Hindoe bewaait zijn spaarpenningen in klinkeude munt, daar hij geen voldoende vei trouwen stelt in de vormen, waarin het Westen zijn rijkdom bewaart. VolReus sommige schal lingen zyn in bet Oosten mis-chien 25 000 millioen gulden aan goud in den grond ver borgen, en dez i hoeveelheid gro it nog steeds am In China schijnt volgens Roswag een andere gewoonte te bestaan, waardoor groote hoeveelgedeu goud kunnen verdwijnen. De Chineezen, zegt deze schryver, verbran den bij zekere belangrijke gebeurtenissen in bun leven een goudblaadje van ongeveer 2 c.M.2, opgeplakt op een blaadje pupier in den vorm van een gewelf op twee andere. Dat wordt per jaar en per Chinees een vry groote hoeveelheid goud. Wij komen nu tot het verb uik van goud voor gemunt geld. De hiervoor gebruikte hoeveelheid kan direct vergeleken worden met de totale productie der oijnen. Als men de cijfers, gepublice»ri door de v r-chillende Munten over de jaren 1887 tot 19U7, optelt, komt men tot de conclusie, dat in die die twintig jaren meer goud gemunt is dan de productie der mijnen bedroeg. Indien men daaraan nog toevoegt de hoeveelheid goud, door de indu>t ie verbruik', dan zi«t men, dat tot 1907 met een produclie, die is tieg'Mioraen tot bijna 1UÜ0 millioen gulden per jaar, de steeds wasseude dorst naar geud van de beschaafde wereld niet gelicht kon worden men heeft dus zijn toe\ lucht moeten nemen tot den reserve-voorraad. Ecist sedert 19>)7 begint een kleine overproductie dezen voorraad weer aan te vullen. Het goud vindt dus gemakkelyk aftrek en wij zijn verre van den tijd, toen Michel Chevalier een waar schijnlijke p ijsvermindering van het goud kon vooi spellen, op grond van het geleidelijk afnemende gebruik in de industrie. Aan do croote productie van het goud is, ofschoon het op het eerste gezicht anders lijkt, tmt steeds duurder worden van het leven niet, of althans slechts in z-er geringe mate te wijten; dit feil, dat zich iu den laat-teu tijd wee 3terk doet gevoelen, mort bijna over al aan verandering van de economische om standigheden worden toegeschreven. Recuraeerende, kunnen wij constateeren, d. t van 1880 tot 1900 het verbruik in de industrie met een derde toeoam, terwijl de productie en het gebruik van goud voor het slaan van munt dnemaal zoo groot werd. Maar terwijl het industrieele verbruik in j 1880 ongeveer 66 pCt. van het nieuwe meiaal scheen te bedragen, daalde dit gelei- I delijk tot 20 pCt. in 1900. Wel uatn het gebruik van goud in de industrie van jaar 1 tot jaar toe, maar toch niet zóo snel al de productie of als bet gebruik voor bet si <an van munt, zooder hiervan echter eenigen nadeeligen in vroed te ondergaan of zelf daarop uit te oefenen. Terugkomende op de gestalde vraag Waar blijft het nieuwe goud blykt. dat een deel, varieereude tu-schen de helft en een derde deel, afwisselend met de alge meens welvaart, in de industrie wordt ge bruikt. Vau de rest, die wordt gebruikt voor het slaan van munt, belandt een zeer groot deel in de brandkasten der groote Staats banken. Zoo bijvoorbeeld vermeerderde in de tipn jarpn van 1900 tot 1910, bij een totale productie ter waarde van 9500 millioen gulden, deze reserve-voorraad niet meer dan 4500 millioen gulden (van 6200 tot bjjDa 11 000 millioen gulden). Frankrijk vermeer- deree dezen voorraad van 117<» tot 1612 millio-n guld'-n, de Vereenigde Stalen vtn 1544 tot 3290.5, Rusland 944 tot 1630.5. En als men hier nog bij rekent de voorra den van de groote crediet-iostellingen der geheele wereld, begrijpt men, dat maar een zeer klein deel van het gedolven goud in de beurzen van particulieren terecht komt, hetgeen overigens geheel strookt met het natuurlijke economische begrip, dat bet goud beschouwt als een ouderpaud van een by- zonder gemakkelijken vorm, dat in een kleine hoeveelheid een groote waarde ver tegenwoordigt, terwijl alle eenigszins be langrijke financieele operaties door middel van het credietwezen worden afgedaan. Mejuffrouw L. M. van der Heijden is be noemd tot onderwijzeres aan de openbare Lagere school 2e sooit, aan deHellingstraat. De heer M. Uyldert is benoemd tot lid der Redactie van de «Zwolsche Courant®. Op slechts 26-jarigen leeftijd overleed te Harderwijk de heer A. Th. Neeb, candidaat in de Rechten en reserve-luitenant der ca valerie. De officier van gezondheid 2e klasse J. van der Werff, die voor den tijd van drie jaar is gedetacheerd bij het Oost-Indische leger, zal 11 November per s.s. «Koningin der Nederlaudeu* zijn nieuwe beslemming volgen. Behalve luitenant L. J. Baerends worden ook kapitein K. F. Dil en luitenant G. Dames gedurende November gedetacheerd by de mi- trailleur-afdeeling te Ede id verban met d>' oprichting bij het 5e regiment infanterie van onbeieden mitraiileur-sectie. Kapitein W. E. van Dam van Isselt, van h' t le regiment veld-artillerie, zal taustaan- den Vrijdag in de Vereeniging ter beoefe ning van krijgswetenschappen, te 's-Graven- hage, een voordracht houden over Nationale oorlogs-voorbereidiDg. Luitenant B. E. Stöver, thans leerling van het oudste studiejaar van den cursus voor algemeene kiijgskuudige studiën aan de Hoogere Krijgsschool, zal 1 November, na ommekomst zijner detacheering, terugkeeren naar het 4e regiment infanterie en te Leiden in garnizoen komen. Op alle treinen der H. IJ. S. M. zal de eerstvolgende Zondagen een bijzondere con trole worden gehouden op het aantal reizi gers, dat met de verschillende treinen wordt vervoerd. Deze maatregel wordt genomen om met juistheid te kunnen nagaan of er meer treioen, dan tot nu toe het geval was, des Zondags kunnen opgeheven worden. De verknop der Sonriëias-blnem beeft in het aartsbisdom 'Jtrecht het mcestop gebracht van de vyf bisdommen en wel f ly 298.78 en in het geheel f 49 963. Een nagekomen gift van f 37 maakte juist de halve ton gouds vol.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1911 | | pagina 1