Donderdag 18 Januari 1912. Ron A No. 8057. 61e Jaargang. Cacao De beste voor den prijs AMERSFOORTSCHE Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleett". HOOFDREDACTEUR F. J. 7RSDZHZKS. AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden franco per post 1.45. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigen'.ngs- advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels 1.25. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. ZOETEGB^CHT 9. De Kamperbinnenpoort. (INGEZONDEN.) Niet zonder verbazing heb ik in uw ver slag gezien wat de heer Van Duinen in de Gemeenteraadsvergadering van 2 Januari jl. heeft gezegd over mijne bespreking der voor genomen sloaping van de Kamppoort op de conferentie voor de bescherming der schoon heid van Nederland. Afgaande op een cou rantenverslag, heeft de heer Van Duinen zich niet ontzien te beweren, dat ik de Kamp- poort blijkbaar niet kende en haar verwarde met de Koppelpoort. Het achtbaar lid van uwen Raad heeft daarmede echter alleen bewezen, dat hij van Amerfoort's monumen ten zelf slecht op de hoogte is want anders hadde hij geweten, dat in 1908 van Regeeringswege is uitgegeven eene »Voor- loopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst» (deel I: de pro vincie Utrecht)dat daarin Amersfoort is bewerkt door mij en dat ik ook (op blz, 7) de Kamppoort heb vermeld zoodat de veronderstelling, dat ik deze niet zou kennen, eenvoudig belachelijk is. In de bewuste conferentie heb ik gezegd, dat Amersfoort van zijne tweede omwalling o. a. nog twee fraaie waterpoorten over heelt (Koppelpoort en Monnikendam), en dat het van zijn eerste ommuring nog twee land- poorten bezitden z. g. Plompentoren en de Kamppoort. De verslaggever van het Han delsblad c heeft mij niet verstaan of verkeerd begrepen, en zoo liet hij mij zeggen, dat de Kamppoort een waterpoort is. Niet echter om deze onbelangrijke ver gissing te herstellen, kom ik eenige ruimte van U vragen, doch om erop te wijzen hoezeer ook overigens wat de heer Van Duinen over de Kamppoort zeide, verre van juist is. „Zij is niet schoon en niet merk waardig en in de laatste eeuwen is het zelfs niet eens meer een poort" zeide de heer Van Duinen en hij verklaarde later nog, dat ten aanzien dezer poort „van kunst geen sprake", en »de historie ver te zoeken is». Het lijkt mij niet onaardig, tegenover deze krasse uitspraken van iemand, die noch als kunstkenner noch als historicus te boek staat, het oordeel te stellen van Van Root- selaar, indertijd archivaris uwer Gemeente en stichter van het museum »Fléhitec, Spre kende over een vroeger tot een Raad ge richt verzoek om de Kamppoort af te breken een verzoek dat gelukkig zonder gevolg bleef schreef Van Rootselaar (Sprok kelingen, I, blz. 137) Tegen het at breken van die torens pleit te dan ook de gewichtige reden, dat een der schoonste gedeelten van de stad verloren zou zijn gegaan, leder, die slechts een weinig geopend oog heeft voor afwisseling, wordt getroffen door het schilderachtig gezicht, dat hem, hetzij hij van de Kamp- of Langestraat komt, door die zelfde Kamperbinnenpoort met de beide torentjes gegeven wordt. Dat niet alleen. De geschiedenis der vervlogen eeuwen ontrolt zich voor zijn oogen. Men herinnert zich de eerste stichting van de stad, toen die Kamperbinnenpoort een buiten poort was, waar zóo dikwijls en zóo held haftig door onze Voorvaderen ter verdediging hunner vrijheid en rechten gestreden is. Die Kamperbinnenpoort met die torentjes maakt een deel uit van de zóo roemrijke geschie denis onzer stad, in steen geschreven. Dank daarom aan den Raad der Gemeente van jaar 1827, dat aan het verzoek om de toren tjes af te breken geen gevolg is gegeven.» Ook dat de Kamppoort al «in de laatste eeuwen» geen poort meer is, zal de heer Van Duinen bij Van Rootselaar weerlegd vinden; eerst in 1827 is de boog, die de beide torentjes verbond en de eigenlijke «poort» vormde, afgebroken, zoodat men hem nog ongeschonden vindt afgebeeld op een schilderij uit 1819 door Jordanus Hoorn waarvan de heer Van Duinen in het museum »Fléhite« (en op mijn bureau) een foto kan vinden I Intusschen vrees ik, dat ook erkenning van hare historische en aesthetische waarde de Kamppoort niet zou kunen redden, in dien het verkeer hare verdwijning wezenlijk eischte. Maar reeds in mijne rede ter Heem schut-conferentie heb ik gezegd, dat dit geenszins het geval is, daar, bij eenigen goeden wil, gemakkelijk eene oplossing is te vinden, die de poort spaart en aan de verkeerseischen voldoet. Ten eerste worden deze eischcn-zelf uiterst overdreven voorgesteld. De Kamperbinnen poort is op haar smalste punt nog 3.50 M. breed en het verkeer, dat er doorheen gaat, is in de verste verte niet te vergelijken met dat, hetwelk zich beweegt door de ongeveer even wijde Gevangenpoort te 's-Gravenhage, waar dagelijks o. a. eenige honderden auto's doorheen snorren, of door de Amsterdam- sche poort te Haarlem, door welke, behalve al het overige verkeer, meer dan 160 elec- trische treinen per dag gaan Toch is men in Den Haag en te Haarlem eerst in den laatsten tijd ernstig op voorziening tegen deze verkeersbelemmeringen bedacht. Maar in beide plaatsen denkt men er niet aan, de middelecuwsche bouwwerken op te offeren aan het verkeermen is er op uit, het ver keer om de poorten heen te leiden, hoewel dat alleen met groote kosten kan geschieden. Te Amersfoort zal het verkeer door de Kamppoort wel nimmer de intensiteit be reiken welke het in Den Haag en Haarlem thans reeds heeft, en eigenlijk zou men dan ook gerust nog jaren den toestand kunnen laten zooals hij is. Maar daarenboven kan men hier het verkeer afdoende helpen, zon der aan de fraaie torentjes te raken en zon der veel hoogere kosten. Wat toch is het geval? De vernauwing in den verkeersweg wordt niet alleen ge vormd door de beide poorttorentjes, doch ook door hunne belendingen. Bij verruiming zal men in ieder geval het torentje en de huizen aan den Noordkant (de zijde van den Weverfsingel) laten staan, om niet in over bodige onteigeningskosten te vervallen. Aan de Zuidzijde bestaat de belemmering uit: het torentje met het aan den binnenkant daartegenaan gebouwde huisje beide j eigendom der stad het huis aan den Zuidsingel (in particulier bezit), en huizen Kamperbinnenpoort 3 en 5, waarvan nrs. 1 en 3 aan de stad behooren, doch no. 5 particulier eigendom is. Op dit laatste huis rust wel het servituut, dat de voorgevel 3 M. naar achteren moet worden verplaatst, als de stad dit eischt, doch met een zóo onbeduidende verkeersverbetering als daar door te verkrijgen valt, zal toch wel niemand genoegen nemen. Want een belangrijk ver- keersbez.vaar blijft dan bestaan: het verkeer van den Heiligenbergerweg, door de St. Andriesstraat en langs den Zuidsingel, naar de l.angestraat blijft dan bemoeilijkt door den lastigen en gevaarlijken draai, om van den Singel in de Langestraat te komen. Ben ik wel ingelicht, dan zijn ook reeds onderhandelingen geopend om de stad in het bezit van het geheele perceel Binnenkamp- poort nr. 5 te stellen. En wil men dan tot een wezenlijk afdoende verkeersverbetering komen, dan dient men ook het huis ten Zuiden van het torentje, aan den Singel, uit den weg te ruimen. Maar dan kan het torentje, met het kleine doch zeer karakteristieke daar tegenaan gebouwde huisje, gerust laten staan. Bij afbraak der huizen Kamperbinnen poort nrs. 15, met het huis aan den Zuid singel, en overkluizing der Singelgracht, kan een breede weg verkregen worden, die ge makkelijk zóo is te traceeren, dat hij ook van uit de St. Andriesstraat zonder gevaar lijken draai bereikt wordt. De bestaande weg tusschen de b-ide torentjes kan dan blijven dienen voor het verkeer in de eene-, de nieuwe weg, om het zuidelijke torentje heen, voor dat in de te genovergestelde richting. Amersfoort behoudt dan de schilderachtige torentjes, die met den Plompentoren de laatste overblijfselen zijn van de eerste ZOO ZIET EEN BUS V/AN HOUTEN'S ER UIT. Met volle gerustheid kan aan het publiek de beoordeeling van dit fabrikaat worden over gelaten. 1 Kg. 1.50 - 0.80 /4Kg. 0.42! 3*0" -0.18 omwalling der stad, en het behoudt ook het zoo eenig mooie stadsgezicht, dat door deze torentjes wordt gevormd en reeds zoo meni- gen schilder inspireerdezie b.v. Van Anrooy's sneeuwgezicht in het Suasso-museum te Amsterdam en Hartink's bekende etsen. Waarlijk, men moet wel alle schoonheids gevoel missen, om niet te beseffen hoe fraai de Kamppoort staat in het stadsbeeld, vooral uit de Kamp gezien, als men den St. Joris- en den O. L. Vrouwetoren op den achter grond omhoog ziet rijzen, en er is toch maar weinig voorstellingsvermogen noodig om te begrijpen, dat bij aibraak der torentjes een veel te lange, onbelemmerde doorkijk zou ontstaan van het midden der Langestraat naar de Kamp, en omgekeerd, zoodat een der aantrekkelijkste punten van Amersfcort's stadsschoon voor immer verloren en door iets zeer leelijks vervangen zou zijn. Is het vermetel te vertrouwen, dat de Raad van thans in beschaving en schoonheids gevoel bij den Raad van 1827 niet zal willen achterstaan Mij dunkt het ware onwellevend, te veronderstellen, dat de meerderheid den Raad zich door oppervlakkige praatjes als die van den heer Van Duinen zou laten om den tuin leiden. De adressen van «Heem schut» en van het «Oudheidkundig Genoot- schap* hebben duidelijk doen blijken, dat men buiten Amersfoort het grootste belang stelt in het behoud der Kamperbinnenpoort zou de Raad dan in genegenheid voor de schoonheid zijner stad voor vreemdelingen willen onderdoe:. Moge hij zijn plicht be grijpen en waken tegen schennis van Amers- foort's schoonheid JAN KALF. s-Gravenhage, 17 Januari 1912. Het kind een huisdier. Wij hebben onze spoorwegen, machines, in éen woord de moderne techniek, duur betaald, zucht de „N. Tilb. Ct". Niet alleen heeft tot aan ons leveusgeluk heel weinig bijgedragen, maar zelfs heeft zij niet kunnen verhinderen, dat bet levensgeluk heel wat minder is geworden. Het najagen der mate rie - goud, goud, goudbracht nog Diemand geluk. Wy leven in een decadenten tijd. Dat be wijst vooral het afnemen der geboorten, de gewilde kinderbeperking, welke niet alleen door het egoïsme der ouders, maar ook door de goudzucht van anderen in de hand wordt gewerkt. Dat te Parijs een gezin m -f. een kind of vier onnoozel aantal toch nog geen woning haast kan krijgen, is bekend, lluis- heereu zijn er tyraunou alleen te Parijs en dulden geen groote huishoudens. Die zijn lustig! Kinderen maken spektikeldat is hinderlyk voorde buren. En dagelijks gebeurt bet, dal een gezin, dat kinderzegen nog als Gols woldaad beschouwt, op straat wordt (zet. Wie het niet gelooft, leze de Franscho bladen slechts of den Parijschen brief in een der laatste nummers van het „Handels blad." De schijver klaagt over de huisheeren, die misbruik maken van den woningnood, en bij schrijft: „De huisheeren, maken misbruik van den toestand. Hebben ze, wanneer bij toeval een bunder appartementen is leeggekomen, door hun beloften van een algebeele „remise a neuf" van het huis, een nieuwen huurder gekregen, dan weten ze wel, dat by niet licht meer heengaat, en beschouwen hem als „'aillablea merci". Van verven of behan gen, i« geen sprake meer. Alle mogelijke huisdierenhonden, katten, papegaaien (en dikwijls ook kinderen) ziju verboden". Is liet duidelijk'? Huisdieren en kinderen zyu verboden! Hoelang zou onza beschaving.'t woord lijkt een parodie het nog houden Opvoeding van achterlijke kinderen. In «Belang en Recht» geeft de heer C. H. de Jong nuttige wenken aan moeders, hoe te handelen met hun achterlijke kinderen. »VVat moet de goeie moeder doen, als zij bemerkt, dat, 11a de tweede maand \an het schoolgaan, het jonge kind niet meer met opgewekte verhalen uit school komt en niet graag zijn nieuwe wijsheid wil vei tonnen? Zij muet vooral uiet over privaatles detikeu zij moi t opschrijven wat haar schat op school geleerd heeft en dan het begin vasthouden en langzaam voortgaan met het nieuwe. Groote letters (geen hoofdkttcis) zijn ge makkelijk uit te knippcu uit een gebruikte krant. Zi) legt ze in een of ander mooi doos je en zorgt er voor, met een klein beetje vertooning. Zoontje of dochtertje zullen moe der helpen zoeken naar de ïetteitjes, die moeder noodig heeft maar dit mot t nim mer gecommandeerd wordenhet is geen leeren, maar moeder vrijwi'lig helpen. Latei- worden de letters door moeder opgeplakt en uitgekniptde kinderen doen na. wat zij anderen zien doen alleen de klinkers worden uitgesproken en de zoo moeilijke letter d wordt geuoemdde loiter van doos, de let ter van does, de letter van doek. Dit spelletje is het begin van veel be wegingsspelletjeswe vei stoppen de aa, het kind moet zoeken, enz. enz. Wie hier meer van weten wil, melde zich aan bij schrijver het is hier alleen te doen om pret mei letters. En nu het rekenenwe hebben dobbel- s'eenen en gooien ieder om de beurt en we spelen ganzenbord en desnoods maken we een nieuw ganzenbord met grappige poppe tjes en we tellen het aantal oogen, dat we gooien met een zelfgemaakte dobbelsteen, waarop do zes niet voorkom!, maar waarop twee vieren geteekend zyn met mooie dnide-

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1912 | | pagina 1