BIJBLAD
MSFOORTMOIMT
Stadsnieuws.
behoorende bij de
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHECOURANT
voorheen Firma A. H. VAN CLEEFF"
VAN
ZATERDAG 13 APRIL 1912.
Morgen zullen het eerste elftal der H. V.
C. en Het Vijfde hier kampen om een zilveren
medaille, beschikbaar gesteld door eenige
voetbal-liefhebbers.
Aanstaanden Maandagavond weer een bil-
jart-wedstijd op het prachtige Wilhelmina-
biljart van den heer S. K. Kielder.
Men leze .de advertentie dienaangaande.
Te zelfder tijd in «De vergulde zwaan
een massa-kamp tusschen de schaakclubs
«Amersfoort», van hier, en «Schaakmat», uit
Utrecht.
In het nummer van 23 Maart namen we
uit de «Stichtsche Courant» over het verslag
van de hier op 15 Maart gehouden verga
dering welke niet toegankelijk was voor
de niet-antirevolutionnaire pers in welke
werd besproken het voor en het tegen van
neutrale openbare leeszalen.
De «Stichtsche Crt.» van gister schrijft
daarover
Daartoe trad de heer P. J. Dam.candidaat-
notaris te Hilversum toen als spreker op met
het onderwerp: »Is het krachtens ons beginsel
wenschelijk, lid te zijn van zoogenaamd
neutrale openbare leeszalen en bibliotheken?»
Waar nu het bovengenoemde verslagje
niet een geheel duidelijk beeld gaf van de
aanleiding tot het beleggen dier vergadering
cn van het daarin gesprokene, plaatsen wij
alsnog, op verzoek, het volgende overzicht.
Voor deze samenkomst waren uitgenoo-
digd allen die met voornoemd comité op den
grondslag van Gods Woord staan. De belang
stelling was niet bijzonder groot. Dit vond
mede zijn oorzaak hierin, dat een onzer voor
mannen den treurigen moed had om
onze menschen te bewerken, deze vergade
ring niet te bezoeken. Commentaar overbodig.
(Was men in den verkiezingstijd maar zoo
actief met huisbezoek om kiezers te be
werken
De spreker zette in een keurige rede ten
eerste het p r i n c i p i e e 1 e en ten tweede
het practische bezwaar uiteen.
Principieel omdat er allerlei lectuur
voor iedereen ter lezing ligt, zoowel de wer
ken en alle geloof ondermijnende, weten
schappelijke lectuur alsook en niet het minst
zoogenaamd neutrale groote dagbladen
en tijdschriften met hun zoo verderfelijke
feuilletons incluis, die verreweg de grootste
meerderheid zullen uitmaken, doordien er veel
meer vraag naar dergelijke lectuur zal zijn
ie omdat onze menschen de Christelijke
lectuur in huis hebben
2e omdat het bij de overzijde zeer zeld
zaam voorkomt, dat men naar Christelijke
lectuur vraagt;
3e omdat er te veel menschen zijn, die te
weinig ontwikkeld zijn om elke lectuur in
hoofd en hart te kunnen verwerken, zonder
schade aan hun geestelijk welzijn.
Practisch, omdat
ie in de Besturen van dergelijke open
bare leeszalen, de overzijde verreweg de
meerderheid heeft en men zoolang met ons
rekening houdt, als men ons meent noodig
te moeten hebben. (Getuige de tentoonstelling
op Zondag te Hilversum). Trouwens dit
ondervinden we op alle terreinen, wanneer
men met de heeren der overzijde samen
werkt.
ze Omdat men absoluut elke controle mist,
aangezien het niet alleen de leeftijdgrens is.
maar omdat er zeer veel menschen zijn, die
op verder gevorderden leeftijd, soms nog
minder tegen Godslasterlijke en God-ont-
eerende lectuur bestand zijn dan jongelui van
18 A 19 jaar.
je Omdat, zal de leeszaal werkelijk neu
traal zijn, men absoluut alle, ook voor
noemde lectuur, in de bibliotheek en lees
zaal moet opnemen.
4e Omdat wij door onzen moreelen en finau
cieelen steun, mede de verantwoordelijkheid
dragen van het gevaar, dat er voor onze
menschen dreigt, indien zij in zoo'n inrich
ting met alle God en Godsdienst spottende
lectuur in aanraking komen en de zwakken
geestelijk verwoest worden.
Resumeerende kon de spreker niet anders
doen dan, op grond van bovengenoemde
punten, te adviseeren om te komen tot de
oprichting van openbare Christelijke Biblio
theken en leeszalen.
Eenige broeders, die reeds lid geworden
waren van do openbare leeszaal alhier, traden
met spreker in debat, waaruit bleek, dat men
het met spreker principieel geheel eens
was, doch uit financieel oogpunt vele be
zwaren te berde bracht en daardoor het
onmogelijk achtte, te komen tot de oprichting
van een openbare Christelijke leeszaal alhier.
Nadat de bezwaren van de verschillende
debaters door den geachten inleider waren
weerlegd, werd deze vergadering, die ge
opend was door den Voorzitter van het
comité, den heer D. Ruys, lid van den
Gemeenteraad alhier, op verzoek van dezen
leider der vergadering door den heer H. P.
Goossens met dankzegging gesloten.
Ten overvloede stippen we hierbij aan,
dat de spatieeringen en de tusschenvoegingen
zijn van de «Stichtsche Crt.«.
Bij de heden ten Raadhuize gehouden
jaarvergadering van de Vereeniging tot het
bouwen en verbeteren van woningen (als
rechtspersoon erkend 14 December 1884)
bleek, dat er een voordeelig saldo is van
fioj7.i7.
De obligatiën nos 19. 54, 71 en 80 kon
den worden uitgeloot en zijn vanaf 1 Juli
betaalbaar ten kantore van de firma Met
horst Van Lutterveld.
De agenda voor de aanstaande Maandag
avond te houden vergadering van «Handel
en Nijverheid» vermeldt weinig meer dan
de jaarverslagen van den Secretaris en den
Penningmeester.
Doch daarin moet voorzien in vier Bestuurs-
vacatures en dient gekozen een Voorzitter.
Het is dus wel gewenscht haar bij te wonen.
Aan de vermoedelijk nog in Mei te openen
cursus in tandbouw-huishoudonderwijs aan
boerenvrouwen en dochters is een buiten
kansje ten deel gevallen.
Hij mag gebruik maken van de lokalen
en de leermiddelen der Amersfoortsche indu
strie- en huishoudschool, ten gevolge waar
van ook de practijk tot haar volle recht
komt.
Ook verklaarde de zuivel-consulent voor
de Provincie Utrecht, de heer H. Hylkema
zich bereid, de lessen in kaasbereiding te
geven.
Voor de aanmelding zie men de adver
tentie in dit nummer.
«Salade uit een Amersfoortschen
groententuin, hier ten toon gesteld om te
doen zien, dat de vroege groente niet
van buiten behoeft te komen».
Aldus een kaart in een der vitrines van
den heer M. R. N. Oosterveen, aan de Lange-
straat.
Al meermalen hebben we beweerd, dat
het volstrekt niet noodig is, hier de jonge
groente, waaraan teler en wederverkooper
ook iets verdienen, van elders te laten ko
men en dat het zeer wel mogelijk is, die te
telen in de onmiddellijke omgeving der stad
zelve.
Dat beweren is thans zonneklaar bewezen
door een lid der jeugdige tuinbouw-vereeni-
ging «Amersfoort», die gister dus on-
middelijk na den aan sneeuw en hagel en
ijskouden wind zoo rijken Novemberdag van
11 April den heer Oosterveen verzocht,
eens een paar kroppen salade te willen ten
toon stellen.
Het spreekt wel vanzelf, dat dit hier onge
woon resultaat slechts kon worden bereikt
door toepassing van de nieuwste aanwijzingen.
Doch het ten toon gestelde strekt als over
tuigend bewijs, dat het kan.
En hiermee is voor de tuinders rond
Amersfoort een gansche toekomst geopend.
Laten ze nu óok zorgen, er hun voordeel
mee te doen.
Is het nu geen zaak voor vaklieden zoo
wel als liefhebbers om toe te treden tot de
Tuinbouw-vereeniging
Haar Secretariaat is gevestigd aan de
Schim meipen ninckstraat no. 41.
Uitslag van de Donderdag ten overstaan
van den kapitein-eerstaanwezend ingenieur
gehouden aanbesteding van
onderhoudswerken aan militaire ge
bouwen en werken: J. Wildeman f 14 287,
J. Boshuizen f 14 264; W. van Genderen
f 14 2.50; G C. Blanken f14 150; H.Noor-
man f 13 990; en D. J. Boks f13 926 -•
allen hier;
schilder werkE. Veerkamp, te Amster
dam, f 4600J. G. Kletter, Utrecht, f 4450
K. Bouman, te Groningen, f 4365J. W. de
Vaal, te Amersfoort, f4340; Schildt S' Zoon,
te Den Haag, f4335; H. Doesburg, te Utrecht.
f4239; J- R- van 't Hof, te Amersfoort,
f4190; M. J. Greep, te Utrecht, f4003; C.
Landzaad, aldaar, f4000; A. Zuiderend, te
's-Gravendeel, f 3989en M. Kaleveld, te Den
Helder, f3890.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgende week uiterlijk om half acht, die
van de overige voertuigen niet later dan te
acht uur zijn aangestoken.
Fongers' rijwielenfabriek heeft een nieuwe
reclame-plaat verspreid, geteekend door E.
G. Schlette en uitgevoerd ter steendrukkerij
van J. Beerta, te Groningen.
Vóór de hoofdgebc awen der fabriek aan
don Heoronweg staat een fliuke Padvinder,
die reeds éen knoop uit zijn das heeft, met
zijn Fongers-rijwiel.
Als straks de groote muur-biljetten gereed
zijn en in heel het land zullen zijn aange
plakt, dan zullen wel zeer de aandacht trek
ken door hun goede conceptie en krachtige
teekening.
Het kleine biljet binnenrands nog altijd
80 bij 35 c.M. is, zoolang de voorraad
strekt, voor eiken belangstellende kosteloos
te bekomen en zal ongetwijfeld menig Pad
vinders-clubhuis weldra sieren.
Onder hevig verzet is Donderdagnamiddag
bij «Birkhoven» door de Rijks-veldwachters
Mengering en Dreijer een woonwagenman,
die onder den invloed van sterkedrank zich
schuldig maakte aan ergerlijke dierenmis
handeling en weigerde naam en woonplaats
op te geven, naar de garage van Birkhoven
geleid.
Toen hij te langen leste eieren voor zijn
geld koos en zijn naam opgaf, kon hij ver
trekken, waarna hij een relletje van ander
woonwagenvolk uitlokte, waarvan de Rijks
politie natuurlijk amper notitie nam.
Bij het verzet werd Mengering in de hand
gebeten en kreeg Dreijer een trap tegen den
mond.
De afrekening volgt later.
Op den levensweg heft geen heuvel zijn
kruin zóo hoog, dat men met volharding niet
eindelijk den top kan bereiken.
Inhoud «Wereldkroniek» 13 April: De
centrale zonsverduistering op 17 April, zoo
als zij voor het grootste deel van ons land
te zien zal zijn De oorlog tusschen Italië
en Turkije De Nederlandsche barbiers-
en kappersbond De algemeene tentoon
stelling voor luchtvaart, te Berlijn Ten
toonstelling «Kind, kunst en school,» te Rot
terdam Zermatt Onlusten te Peking
Personalia Kroniek van de week
Caricaturen en humor uit het buitenland.
Land- en Tuinbouw.
(Vragen, betreffende land- of tuinbouw ge
lieve men te zenden aan het Bureau der
Amersfoortsche Courant, Kortegracht y te
Amersfoort.)
Bemestiug vau aardappelen.
Er wordt gevraagd: Ik wil aardappelen
poten, doch kom stalmest te kort. Welken
kunstmest kan ik nu geven?
Men kan zeer goed aardappelen telen zon
der stalmest, doch moet dan zorgen voor
een goede hoeveelheid kunstmest. Er is trou
wens, wat de bemesting betreft, geen ver
schil tusschen deze beide wijzen van bemes
ting. In beide gevallen geeft men aan de
plant hetgeen deze voor haar groei noodig
heeft. En dat is voornamelijk stikstof,
phosphor en kali. Deze drie komen in
de stalmest voormaar deze drie kunnen we
óok geven in den vorm van kunstmest, ja in
het laatste geval zelfs nog beter.
Onze aardappelen hebben bijvoorbeeld nog
al wat phosphorzuur noodig en dit kon\t in
den stalmest wel voor, doch niet in voldoende
hoeveelheid.
Wanneer men nu aardappelen wil ver
bouwen zonder stalmest, dan geeft men per
roe 7 ons patent-kali, ruim 1 K.G. super en
V2 K G. zwavelzuren ammonia'^. Deze stoffen
harkt of egt men flink door oen grond en
een paar dagen later poot men de aardap
pelen. Is de grond heel arm, dan geeft men
wat meer ammoniak.
Ficus elastlca.
Tot onze beste kamerplanten rekenen we
nog altijd den Ficus elastica. Het is geen
plant, die prijkt met bloemen, doch ons oog
rust met welgevallen op de mooie, glanzend
groene, leerachtige bladeren. Wanneer die
bladeren zich ontwikkelen, zijn ze omgeven
door een roodachtig schutblad. Een goed
gekweekt exemplaar, met flinke ongeschonden
bladeren, die een goeden stand hebben ten
opzichte van het stammetje, blijft altijd een
mooie plant.
De Ficus is in ons land oorspronkelijk
een vreemdeling, afkomstig uit warmere
streken, uit Indië. Uit het melksap, dat de
stam bevat, bereidt men caoutchouc. Van
daar, dat de Ficus soms ook caoutchouc- of
gomelastiekboom wordt genoemd. In ons
land wordt de Ficus gewoonlijk in betrekke
lijk kleine potten als kamerplaut gekweekt.
Tegen het voorjaar, d. i. Maart-April, moet
de Ficus worden verpot. Men neemt daar
voor een voedzame grondsoort, een mengsel
van bladgrond en ouden mest. De plant
wordt geplaatst in een niet te grooten pot.
Weldra zal ze haar groei hervatten.
Gedurende den zomer doet men goed, nu
en dan wat chili in het gietwater te doen,
hijv. om de veertien dagen. Men moet ech
ter wat zuinig zijn met de chili en niet meer
nemen dan een Gram op een Liter water.
Om de bladeren gezond fcs houden en ze
een frisch uiterlijk te geven, c-ponze men ze
elke week af.
De leerachtige bladeren verdampen niet
veel water. Veel gieten is daarom niet ge
wenscht, Er mag geen water staan in het
schoteltje onder de bloempot.
Onze kamerficus groeit gewoonlijk met
een stam omhoog. De groei is langzaam.
Toch kan de plant na eenige jaren een onge*
wenschte hoogte bereiken. Dan kan men
haar echter verkleinen, marcotteeren. Op een
blad of 4 van boven maakt men een inker
ving in den stam en doet om deze wonde
wat sphagnum, dat men vochtig houdt. Nu
zullen zich op deze plaats worttels gaan
vormen en als deze zich eenigszins ontwikkeld
hebben, snijdt men daaronder af en plaatst
de stek in een pot met lichte aarde. De oude
onderstam werpt men weg. Toch kan men
deze behouden. Er zullen dan nieuwe uit-
loopers ontstaan, die men op de zelfde wijze
kan stekken.
In plaats van het bovengenoemde mar
cotteeren zullen de bloemisten gewoonlijk
eenvoudig gaan stekken. De stekken worden
in zandigen grond gestoken en op een
warmen voet geplaatst (broei). In betrekke
lijk korten tijd vormen de stekken dan
wortels.
De Ficus wordt in den zomer ook wel buiten
op een bed uitgeplant. Een geheel bed met
Ficus kan een mooi effect maken, het
bed wordt dan wat paardemest gelra~ om
de planten spoediger te doen groeien. In den
herfst moeten ze echter weer worden opge
pot om op een vorstvrije plaats te over
winteren, bijv. in de koude of gematigde kas.
D.
BEU BSO VERZICHT.
van 30 Maart tot 13 April 1912
In den aanvang der 14-daagsche periode,
waarover dit overzicht loopt, was de Ameri-
kaansche markt eenigszins mat gestemd. Het
vooruitzicht van de Beursvacantiedagen doofde
den ondernemingsgeest en deed hier en daar
een neiging ontstaan om posities af te wik
kelen. Wel werd het aangeboden materiaal
zeer vlot opgenomen, waardoor de markt
op prijs werd gehouden, doch voorloopig
leek zij niet hooger te zullen gaan. New-York
hield slechts vacantie op den Goeden Vrijdag,
maar zoowel te Londen als op het continent
waren de Beurzen alle gesloten van 5 tot 9
April, zoodat ook van Europa geen stimulans
voor de New-Yorksche Beurs uitging, omdat
men gewend is. dat Wal.'street juist in zulke
dagen Europa verrassingen bereidt, die dik
wijls niet van aangenamen aard zijn. Ook
ditmaal kwam de verrassing doch zij was
voor houders van Amerikaansche waarden
dezen keer eens een aangename.
Tijdens het gesloten zijn toch der Euro
peesche Beurzen ontstond in Wallstreet een
zeer levendige handel, welke met belangrijke
koersverhoogingen gepaard ging. Er werd
daar op groote schaal gekocht zoowel van
bankierszijde al door particulieren en de bais
siers, door deze aankoopen angstig geworden
en hun posities willende dekken, vonden
weinig materiaal, waardoor de snelle rijzing
der koersen nog meer in de hand werd ge
werkt. Vertoonde de Amerikaansche markt
dus na de feestdagen eon geheel ander beeld
dan daarvoor en leek het alsof opnieuw een
opgaande beweging was ingetreden, al spoe
dig keerde het blaadje en begon de markt
een dalende richting in te siaan.
De technische positie der markt was door
de plaats gehad hebbende rijzing en de daar
door ontstane groote hausse-posities sterk
verzwakt, waarvan de baissiers ijverig
poogden gebruik te maken. Aanvankelijk
geschiedde dit met weinig succes. Van ban
kierszijde bleef men krachtigen steun aan de
markt verleenen, doch toen de binnenland-
sche politiek door eenige voorverkiezingen
voor het Presidentschap meer op den voor
grond trad, had hun pogen meer succes. Im
mers door die voorverkiezingen in de Sta
ten Maine en Illinois bleek, dat Roosevelt,
dien men als ernstig candidaat al meende
te mogen uitschakelen, nog een sterken aan
hang had en in beide Staten met groote meer
derheid verkozen werd boven de aanhangers
van Taft. Vrees, dat ook in Pennsylvanië, de
voor verkiezingen, heden te houden, een meer
derheid voor Roosevelt zullen opleveren,
bracht een bepaald zeer flauwe stemming
te weeg, waardoor niet alleen het geheelo
avans, gedurende de feestdagen te New-
York behaald, verloren ging, maar ook voor
verschillende fondsen het niveau zich lager
stelde dan 1dagen geleden.
Een opmorkelijkc uitzondering vormden
aandeelen Canadian Pacific, die, in verband
met de gunstige exploitatie-cijfers en de
daardoor uitgelokte groote aankoopen, per
saldo tien procent hooger blijven. Door den
bovengenoemden uitslag der vóórverkieziu-
gen is gebleken, dat de scheuring in de Rc-
publikeinsche partij veel grooter is dan men
tot nu meende te mogen aannemen en de
hartstochtelijke tooneelen, die zich bij de
verkiezingen hebben afgespeeld, duiden op
een onderlinge antagonie, die, bij handig
gebruik door de democratische partij, wel
eens tot een nederlaag der republikeinen
zou kunnen leiden.
De politiek is dus weer opgetreden als
een hetor, waarmede bij de beoordeelir.g
