Dinsdag 161®| April 1912.
m
Ron A
No. 8095.
61e Jaargang.
R0(^
Cacao
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff"
HOOFDREDACTEUR
F. J. 7RSDSRZZS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ft.—
franco per postƒ1.15. Advertenti^n 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reolames 15 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. p
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. rostbus 9.
BUREAU:
ZOR72GRAOBT 9.
Telefoon i
De zonsverduistering.
De verwachting van het weder, voor mor
gen, hedenochtend op de gebruikelijke wijze
in het kastje naast den hoofdingang van hgt
Postkantoor gepubliceerd, luidt: Zwakke
tot matige Noordoostewind. Licht tot half
bewolkt. Droog weer*.
Men zal dus goed kunnen zien.
Laat ons beginnen met te herhalen de
ernstige waarschuwing van de Gezond
heids-commissie te Rotterdam, welke de aan
dacht vestigde op het groote gevaar om
met o n beschermde oogen te kijken naar
het verschijnsel, dat morgen te zien zal zijn,
dat betrekkelijk weinigen van de thans leven
den, in 1858, zullen hebben gezien cn dat
geen enkele meer te zien zal krijgen, omdat
het pas in 1999 zich zal herhalen. Herhaalde
lijk, zegt de commissie, is daardoor sterke,
ongeneeslijke vermindering van gezichts
scherpte, zelfs blindheid ontstaan.
•Wie dus niet het in een vorig nummer
beschreven handige oogschermpje van de
firma. De Haan, uit Utrecht, zich aanschaft,
waarbij hij tevens tal van wetenswaardighe
den ontvangt, zorge althans voor een reepje
glas, dat een poosje boven een walmende
petroleumvlam is gehouden een hulpmiddel,
dat nu toch wel in ieders bereik is.
Een reepje donkerblauw of zwart glas is
natuurlijk nog beter.
Het moet zóo breed zijn, dat beide oogen
er mee bedekt kunnen worden hierdoor
ziet men ook gemakkelijker, dan dat men
genoodzaakt is, een oog toe te houden.
Velen meenen te onrechte, dat zoo'n zon
eclips alleen kan worden waargenomen door
de mannen van het vak, de sterrenkundigen,
en alleen voor hen van belang is; maar dan
vergist men zich in het een zoowel als in het
ander. Ieder kan de interessante waarneming
doenhoe de ronde zonneschijf eerst even
aangevreten* wordt, zoodat ze een beetje
gaat lijken op een scheerbekken hoe het
uitgebeten segment al grooter en grooter
wordt totdat de lichtende schijf eindelijk het
zonderlinge aspect vertoont van een zonne-
sikkel iets stomper wel is waar dan de
maansikkel; de heldere sikkel wordt dan
hoe langer zoo smaller, om ten slotte geheel
te verdwijnen, of in een zeer smallen ring
over te gaan.
In 't eerste geval spreekt men van een
ota 1 e, in het laatste van een ringvor-
tn i g e zonsverduistering. De> ring» blijft
slechts een oogenblik ongeschondeneen
algeheele eclips kan vele seconden, soms
minuten lang duren, maar daarop wordt de
zelfde opvolging van verschijnselen in omge
keerde volgorde weer voortgezet, en weldra
straalt de dagvorstin opnieuw in al haar
luister.
In ons geval zullen we te doen hebben
met een ringvormige eclips.
Voor Amersfoort begint de eclips te 1
uur 19 minuten.
Tegen den Zuid-Westrand der zon ziet men
dan de maan te voorschijn komen. Het mid
den der eclips valt te 12 uur 36 minuten 35
seconden. Dan vallen de middelpunten van
zon en maan samen, waarbij de maan dan
een oogenblik wordt omringd door een zeer
smallen lichtenden zonnering. Gedurende die
éene seconde wordt 95 pCt. van de zon
bedekt. Daarna wordt de Oostrand der zon
bedekt en iets vóór tweeën is het verschijn
sel geëindigd.
De heer Th. F. van der Poll, die in zijn
langjarige ervaring als photograaf beter dan
veel anderen heeft geleerd hoe het zonlicht
te temperen, heeft een even eenvoudig als
ingenieus middel bedacht om veld- en too-
neelkijkers geschikt te maken voor het waar
nemen der zonsverduistering.
Wie hem zijn kijker brengt, kan wachten
op de transformatie, die morgen na tweêen
onmiddellijk weer kan worden verwijderd,
en is voor een kleinigheid in 't bezit van een
zeer goed waarnemingswerktuig.
De vierjaarlijksche.
i.
Donderdag 11 April, tegen 10 ure in den
ochtend, zag men heel wat schilders de trap
pen van het Gemeente-museum te Amsterdam
beklimmen en velen hunner zullen met klop
pend hart en verlangenden blik uitgekeken
hebbenwaar er. hoe zal mijn werk gehan
gen zijn
Het was de vernissage, alleen toeganke
lijk voor de pers en de inzenders; velen
hebben zich geroepen gevoeld, weinigen zijn
uitverkoren
Er hangen 1539 kunstwerken, waaronder
1326 van geïnviteerden (buitenlanders), zoodat
er van Nederlanders plaats gekregen hebben
152 schilderijen, 20 beeldhouwwerken en 41
teekeningen, etsen en pastels
Daar er van Nederlanders ruim 2700 kunst
werken waren ingezonden, is er dus een niet
gering aantal door de jury onwaardig ge
keurd de eer om de Nederlandsche kunst
hoog te houden tegen de buitenlandsche
Laten wij direct zeggen, dat onder de213
Nederlandsche kunstwerken heel wat kaf
is en wij opmerkten dat, niettegenstaande
er in het inschrijvingsbiljet stond >hoogstens
2 werken*, er van sommigen (waaronder
leden van de jury van toelating) 4, 5 en
meer hangen
Onder meer of minder beroemde namen
misten wijBreitner, Dijsselhof, dr. J. Veth,
Briët, Haverman en Van Soest, die als
jury-leden niet wilden inzenden een hoog
standpunt, dat niet door elk jury-lid wordt in
genomen en verder de jonge Mauve, Voer
man, Zilcken, Van Gestel. Karsen, Wiggers,
Dirk Schafer, Nakken, Legner, Camerlingh
Onnes en nog tal van anderen, die ons zoo
gauw niet te binnen schieten.
Hoe komt dat Zijn al die kunstenaars
geweigerd, of hebben ze niet ingezonden
Van verschillenden is ons bekend, dat zij
wel hebben ingezonden, maar enfin de
taak van een jury i s moeilijk.
Misschien zou het overweging verdienen,
van de »geweigerden* een expositie te or-
ganiseeren (dat hebben de Franscher. inder
tijd óok gedaan)Wie weet welke verras
singen wij dan zouden zien
Hoe het zij, het was er Donderdag ge
zellig, druk, geanimeerdHier een woord,
daar een handdruk, bij elkaar kijkend, elkaar
meenemendhoe hang jij Hier een be
drukt gezicht (niet iedereen kan prachtig tot
zijn recht komen)daar een extase-uiting
bij een of ander heerlijk mooi buitenlandsch
doek of beeldwerkin éen woord het waren
uren van groot genot voor de artisten en
voor ons. Wij waren overbluft door al het
wondere, grootsche, dat we zagen
De organisatie (de doeken van de ver
schillende landen waren door elkaar gehan
gen en alleen is gelet op genre, niet op natio
naliteit; hier waren de portretten, daar de
intérieurs, ginder de landschappen) is prach
tig te noemen. Moge er dan aan den eenen
kant ontevredenheid zijn van teleurgestelden
in den lande, aan den anderen kant moet
een eere-saluut gebracht worden aan de
mannen, die een reuzen-arbeid verricht heb
ben
Om 12 uur werden de zalen ontruimd en
wachtte ieder met spanning Zaterdagmiddag
twee uur af om te zien en te hooren hoe
het dan zou zijn
Geruimen tijd vóór tweeën stonden tal van
équipages an auto's voor h«t museum en
was er een stroom van menschen, die lang
zaam de groote trap van het museum be
klommen.
De toegangen tot de tentoonstellingzalen
waren afgesloten, zoodat het bijna een ge
weldig gedrang werd in de trapbal.
Op het afgesproken uur nam jhr. mr. dr.
A. Roêll, Voorzitter van de Regelings-com-
missie, Burgemeester van Amsterdam, het
woord, er aan herinnerend, dat het sedert
1895 geen gebruik meer was, de »vierjaar-
lijksche* met een toespraak tot de genoodig-
den te openen, doch dat hij, door bijzondere
O
ZOO ZIET EEN BUS
V/AN HOUTEN'S
ER UIT.
Met volle gerustheid
kan aan het publiek de
beoordeeling van dit
fabrikaat worden over
gelaten.
Van onze stadgenooten en oud-stadgenoo-
ten zagen we werken van Dirk Harting,
Birnie, Van Weezei Errens, Van der Valk
(stilleven). Wolter (haven van Polperro)
waarop we later nog wel terugkomen.
omstandigheden, daarvan ditmaal eens
wenschte af te wijken.
Na zijn spijt te hebben betuigd, dat de
bouwkunst niet gerepresenteerd was, zijn
dank aan »Arti« en aan Lucas*, die, ter
wille van deze vierjaarlijksche, hun voorjaars-
expositiën hadden laten vervallen, een wel
kom aan allen, maar in 't bijzonder aan Z. E.
den Minister van Binnenlandsche Zaken, mr.
Th. Heemskerk, verklaarde hij de expositie
voor geopend.
Daarop antwoordde nog de Minister van
Binnenlandsche Zaken met een vriendelijk
woord, en de stroom van invité's trok achter de
Hooge heeren langzaam, voetje voor voetje,
de zalen binnen.
Behalv^ vele hoogwaardigheidsbekleeders
met hunne dames, waren tal van schilders
gekomen, waaronder velen uit het buitenland.
Daar bij een dergelijk eerste officieel be
zoek van een rustig kijken uit den aard der
zaak niet veel komt, willen wij voorloopig
volstaan met de verklaring, dat, mocht
Nederland in verhouding van het aantal in
zendingen in de minderheid zijn tegenover
de buitenlandsche inzendingen, het gehalte
van de Nederlandsche kunst (al is alles vol
strekt niet het beste wat wij konden geven)
een uitstekend figuur maakt.
Engeland en Spanje, wat schilderijen,
Duitschland wat beeldhouwkunst en grafische
kunst betreft, komen prachtig uit; Zweden
en Noorwegen, Hongarije zijn schitterend,
Rusland en vooral Japan zijn uitmuntend
vertegenwoordigd.
Onder de Nederlanders trokken direct
bijzonder de aandacht: Oldewelt (me* een
prachtige triptiek), Kever, Dake, Weijns-
Graafland (die het uitstekend uithoudt tegen
over zijn buurman Cazzaniga, uit Milaan),
Wijsmuller, Gorter, Hart Nibbrig om slechts
enkelen te noemen.
Ter gelegenheid van den 36sten verjaar
dag van Z. K. H. den Prins der Nederlan
den zal ook bier aanstaanden Vrijdag geen
groote parade worden gehouden, daar er
geen voldoend aantal geoefende manschap
pen thans in garnizoen is.
"ij gunstig weder zal de Amersfoortsche
Muziek-vereeniging, directeur de heer J. A.
Jochems, des avonds te acht uur een concert
geven in de tent op het plantsoen.
De Eerste Kamer zal aanstaanden Dins
dagavond 23 April weder bijeenkomen.
Het centraal pers-bureau van den Ned.
bond van Gemeente-ambtenaren merkt op,
dat de moord op den veldwachter te
Maurik weder eens op droeve wijze in het
licht stelt het nog altijd ontbreken van een
Rijks-pensioenregeling voor Gemeente-amb
tenaren en hunne weduwen en weezen.
Weduwe en 3 kinderen blijven onver
zorgd achter.
Dat de Regeering toch deze reeds zoolang
beloolde zaak binnen enkele maanden tot
een goed einde brenge
Hoevelen zijn er reeds, die gebrek lijden;
en nieuwe slachtoffers vallen dagelijks.
Tegen de gister definitief vastgestelde
Kiezerslijst voor 1912/13 is geen enkel be
zwaar ingebracht.
Met het oog op de belangrijke verkiezin-
hen, volgend jaar te houden, was er ditmaal
juist een zeer uitvoerig onderzoek door de
voormannen van al'e politieke partijen.
De heer F. Veldhuizen, onderwyzer aan de
openbare Lagere school aan de Koningsstraat
en benoemd onderwijzer aan een school voor
achterlijke kinderen te Amsterdam, verwierf
het diploma A voor handenarbeid (slöjd).
De heer R. Koerselman, commies ie klasse
bij de wagen werkplaats hier, hoopt 25 dezer
den dag te herdenken waarop hij 25 jaar
geleden in dienst trad bij de H. IJ. S. M.
In den ouderdom van 84 jaar overleed
Maandag te 's-Gravenhage mr. E. H. s' Jacob,
Staatsraad in buitengewonen dienst, oud-
Commissaris der Koningin in de Provincie
Utrecht.
De tienjarige Guus Dorre, zoontje van
kapitein J. Dorré, vroeger van het 5e
regiment infanterie, zag Vrijdag in den
Burgel te Kampen een kleinen dreumes
spartelen, zonder dat dit door iemand werd
opgemerkt. Onmiddellijk begaf hij, eer
iemand ter hulp kou komen, zich te water
en redde een 4jarigen kna^> van den dood.
Dit is reeds de tweede maal, dat deze
flinke jongen een kind voor verdrinker,
behoedt.
Tot de wetenschappelijke waarnemers in
Zuid-Limburg der belangrijke zonsverduis
tering behooren de heeren dr. Bergansius
en J. Spijkerboer
De bg het 3e regiment infanterie nieuw
benoemde kapitein H. C. J. M. Berkeljon is
ingedeeld bij het 4e bataljon, te Vlissingen.
Vroegen we in het vorige nummer of het
stafmuziekkorps van het 5e regiment infan
terie dan toch óok zou worden omgezet in
een fanfarekorps, omdat het in het commu
niqué niet werd genoemd onder de harmo
niekorpsen, thans is er alle kans, dat het
geen fanfarekorps wordt,
j Immers het is versterkt met een fluitist
en twee clarinettisten.
't Is wel jammer, dat bij de kunstbe
schouwing van aquarellen, enz., die Zater
dag en Zondag in de sociëteit »Vereeniging«
