Stadsnieuws,
omdat zij zich niet bezig houdt met dc
qualitcit van het materiaal en het werk,
doch meer met hot effect, met de reclame
en met de étalage-kast. Nog nooit heeft men
zooveel gehoord over kunst en reclame, over
koopmanskunst, over verpakkingen, over
étalage-kast-inrichting en uitvoering, als
heden, en dit alles heeft toch feitelijk niets
uit te staan met do goede qualitcit van de
stof, van het materiaal of van het werk
veeleer moet dit alles dienen om, door een
valschen schijn op de dingen te werpen,
door uitwendig aanzien, de inwendige ge-
hreken te verbergen, de opmerkzaamheid te
vestigen op dingen, welke niets tc maken
hebben met de qualiteit der goederen.
Al die fraaiigheden in zake opmaking,
verpakking, étalcering, hebben niet de quali-
teitsbeweging au fond niet alleen niets te
maken, doch staan deze feitelijk in tien weg.
Zij regceren dc mode, niet de qualiteit. Maar
de mode is dc gevaarlijkste tegenstandster
van de qualiteit, en ofschoon tegenwoordig
de geheele wereld onder haar heerschappij
staat, is 't toch een heslist feit, dat de mode
dc grootste vijandin is van de cultuur, dat
zij den schijn, niet het innerlijk wezen voor
staat, dat zij dc oppervlakkigheid bevordert
en de slechte qualitcit-industrie in het leven
roeptdat zij zich niets laat gelegen liggen
aan het belang van een soliede productie,
doch veel meer aan het belang van een vlie
genden handel, die er het grootste profijt
van trekt, terwijl de producent in ademloozc
haast zich zeiven afslooft, steeds iets nieuws
moet brengen, wil hij staande blijven. Ilij
gruwt van zijn eigen werk, zijn eigen voort
brengselen, maar toch moet hij, uit zelfbe
houd, met den stroom mede.
Zal dit anders worden, dan hebben wij ons
aan twee dingen tc houden. Het publick moet
worden teruggebracht yan dc goedkoope,
onsoliede quahteiten, vooral waar ze met de
mode niet direct in verband staan. I let moet
geleerd worden, dat het duurdere, maar
goede, ook het goedkoopste is. Er bestaan
genoeg artikelen, waarbij dit doorgevoerd
kan worden en het publick zoowel als de
wederverkoopers e.i de fabrikanten zullen er
wel bij varen.
Vooral de winkelier, die direct met het
publiek in aanraking komt, is bij machte, hierin
ten goede te werken.
De Commissarissen der Koningin in de
onderscheidene Provinciën zijn, op verzoek
van den Minister van Justitie, door den
Minister van Binnenlandsche Zaken uitge-
noodigd de Burgemeesters in hun gewest
er mee in kennis te willen stellen, dat het
den Minister gewenscht voorkomt, dat voor
het toezicht en de naleving der Visscherijwet
volgens gegeven voorschriften samenwerking
plaats heeft tusschen de visscherij-inspectie
en de Gemeente-politic.
Die samenwerking bestond sedert de in
voering der nieuwe Visscherijwet alleen
tusschen dc visscherij-inspectie en de Rijks
politie. Waar thans is gebleken, dat de
voorschriften betreffende die samenwerking
aan de verwachting voldoen, acht de Minis
ter den tijd gekomen om deze uit te breiden
tot de Gemeente-politic en de marechaussee.
De Burgemeester verzoekt ons te willen
meedeelen zulks naar aanleiding van
eenige bij hem ingekomen verzoeken dat
hij corporaties of personen, die hun opwach
ting bij hem willen komen maken, gaarne
zal ontvangen Woensdag n, Vrijdag 13 en
Dinsdag 17 September tusschen 10 en iz'/z
en tusschen 2 en 5 uur.
In de Zaterdag te Deventer gehouden 14e
Algemeene vergadering der Verccniging
voer waterleidingsbeiangcn hield de heer
J. C. Rijk Pz.. Directeur der Utrechtschc
Waterleiding Maatschappij, een voordracht
over het reinigen van de hoofdaanvoerbuis
der waterleiding binnen de Gemeente Amers
foort, volgens het systeem der Berliner R<ih-
ren Reinigungs Gcsellschaft. Deze leiding
was aangegroeid.
Dc geheele lengte van de schoongemaakte
huis bedroeg .1544 M. De werkzaamheden
duurden 13 dagen. ,'Per dag werd dus 460
M. buis schoon gemaakt. De kosten van deze
schoonmaak bedroegen f3560.10.
Die methode van reinigen heeft uitstekend
voldaan, doch daarbij is gebleken, dat de
roestwerende asphaltlaag in de buizen is
verdwenen, terwijl een gemiddelde roest-
invreting van de buizen is geconstateerd van
0.44 m.M., waaruit de gevolgtrekking te
maken valt, dat eerst na 300 jaar de in
vreting tot de helft der buis zal zijn ge
naderd, zoodat practisch gegoten ijzeren
buizen een onbcpaalden levensduur bezitten
althans wat betreft het water 0 -r S oester-
heide.
Toch staat tc vreezen, dat de reiniging na
telkens korter intervallen zal moeten plaats
hebben en is het voornemen, dc huis na een
vijftal jaren te doen opgraven om te kunnen
vaststellen in hoever het roesiproces is voort
geschreden.
Zaterdagavond werden met ceu hartelijke
toespraak aan de heeren jhr. J. W. A.
Barchman Wuytiers, afgetreden Burgemees
ter. en mr, dr. J. G. Stenfcrt Kroese, afge
treden Gemeente-secretaris, de geschenken
aangeboden, waarvoor een groot aantal in
gezetenen heeft bijgedragen.
Dat voor den oud-Burgemeester is het
bekende schilderij van den Amersfoortschen
kunstschilder H. J. Wolter Jr. «Dooi», waar
voor hem op de tentoonstelling van «Arti
ct Amiciti.i'e in 1904 de Willink-Van
Collen-prijs werd toegekend.
Het magistrale doek stelt voor het ook
uit architectonisch oogpunt zoo wonderfraaie
daken-complex van den achterkant der huisjes
aan de Krankeledenstraat, gezien van den
Wcstsingel ter hoogte van den l.ieve-
Vrouwe-toren en geeft ten volle te genieten
het echt wazige van een zoelen dag na
nachtelijken sneeuwval.
Het doek, den oud-Secretaris aangeboden,
eveneens een H. J. Wolter, is op meer mo
derne wijze behandeld en stelt voor een
panorama der stad, gezien van den tweeden
omgang van den I.ieve-Vrouwe-toren naar
het Oosten en dus met de St. Joriskerk en
het daarachter liggende stadsgedeelte een
echt zonnig schilderij.
Daarbij was voor ieder hunner gevoegd
een vloeimap, op de zilveren hoeken waar
van hun naamcijfer, het wapen van Amers
foort en de data van in ninclie treden en
van het op hun verzoek verleend eervol
ontslag.
Dc alba, vermeldende de namen dergenen
die bijdroegen voor deze geschenken, zullen
later aan beide heeren worden ter hand ge
steld.
De ontwerp-winterdiensten op de spoor
wegen liggen voor belanghebbenden ter in
zage in het Secretariaat der Kamer van
Koophandel en Fabrieken. Muurhuizen 13.
Aan het plaatselijk telefoonnet is alsnog
aangesloten met
no. 267 de heer J. R. van 't Hof, aan
nemer van schilderwerken, Plant
soen 16.
Mejuffrouw K. Koning, thans onderwij
zeres aan de bijzondere school te Meppel,
is in gelijke betrekking benoemd aan de
bijzondere school aan den Dolderscheweg.
De heer A. van Duijn, die bij het jongste
eind-examen van het Gymnasium het di
ploma voor universitaire studiCn verwierf,
slaagde thans ook bij het examen voorcan-
didaat-Indisch ambtenaar.
Kolonel W. H. van Terwisga is met ingang
van heden belast met het bevel over het 4e
regiment infanterie en als sous-chef van den
Generalen staf vervangen door kolonel W.
F. Pop, commandant van het 2e regiment
veld-artillerie te 's-Gravenhage.
Slechts in een zeer klein gedeelte der
oplaag van het vorige nummer konden we
opnemen het telegram, houdend bericht, dat
bij Kon. besluit van 28 Augustus is gede
tacheerd voor den tijd van 5 jaren bij het
wapen der cavalerie van het leger in Neder-
landsch-Indië luitenant K. G. W. baron Van
Wasscnaer, van het 2(le regiment huzaren,
gedetacheerd bij de Rij- en hoefsmidschool,
en voor den zelfden tijd is gedetacheerd bij
het wapen der cavalerie van het leger hier
te lande, en wel bij het 2de regiment hu
zaren, luitenant J. R. Swart, van het wapen
der cavalerie van het leger in Nederlandsch-
Indië, thans gedetacheerd hij de Rij- en
hoefsmidschool.
De nieuwbenoemde paardenartsen H. J.
Westerloo en T. D. Sigling worden ^Sep
tember bij de Hoefsmidschool beëedigd en
in functie gesteld.
Staatscourant no. 209, van Zaterdag, bevat
een Kon. besluit van 5 Augustus 1912 hou
dende voorschriften betreffende de uitvoering
van de Militie wet (Stbld. no. 21).
Het A. D. C. heeft gister en heden aan
alle lotelingcn voor de Nationale militie hier
ter stede en te Bunschoten, die eveneens
hier loten, per post doen toekomen een ern
stig woord, waarin zij worden aangemaand
dien gewichtigen dag in hun leven geen
sterkedrank te gebruiken en wel te beden
ken, dat nuchterheid immer een plicht is, op
den lotingsdag niet het minst.
De voetbal-club «Quick is Zondagmiddag
niet gelukkig geweest irfde serie-wedstrijden
op Oud-Roosenburch in de Watergraafsmeer
gespeeld en uitgeschreven ter gelegenheid
van het 25-jarig bestaan van R. A. P.
De zeer sterke Zuidelijke club Willem Ut
was uit Tilburg gekomen met twee elftallen
en bracht haar sterkste elf spelers in 't vuur.
Bovendien was het terrein slecht door de
geweldige en aanhoudende regens en nog
slechter door het spel der eerst aan de beurt
zijnde twee clubs.
Toch ging de rust in met o1 cn was het
einde 0—2 in het nadeel der Amersfoortsche
club, wier verdediging uitstekend was.
De tweede waterpoloontmoeting tusschen
de A. Z. 8c P. C. van hier en het tweede
zevental van Dc Jonge Kampioen had Zon
dag te Amsterdam wegens het al te koude
water geen voortgang.
Aan het toelatings examen voor dc Middel
bare Handelsschool alhier, gehouden op
Dinsdag 3 en Woensdag 4 September j.l.,-
namen deel voor de ie klasse 25, voor dc
2e klasse 1,8 candidaten.
De uitslag was als volgt:
ie klasse: afgewezen 5, geslaagd 20 can
didaten, n.l.G. J. van den Berg. W. van
Es, II. Ilagebeuk, J. Hogervorst, M. Hoog
woud, H. Huyboom, W. H. Joman, H. F.
Koster. J. te Kulve, J. A. Kuyters, II.
Lammert» van Bueren, J. L. A. Riemvis,
L. Serré, W. J. Siedenburg, S. van Tijn,
D. Vonk, W. Wildeman, J. Wijk en A. van
Zomeren, allen te Amersfoort, en J. H. A.
I-oeken. te Soest.
2e klasse: afgewezen 5, geslaagd 13 can
didaten, n.l.: J. van den Brink, E. J. G. van
Dijk, j. H. Goote, L. B. de Groot, N. D,
de Haan, G. van Haselen, Fr. Houbaer, D.
Salomons en W. Wacker, allen te Amers
foort H. R. Bennik, te SoestdijkA. E.
Hilling, te Harderwijk; E, Kuyken, te
Baarn en H. van Norden, te Zeist.
We vestigen de aandacht op de adverten
tie in dit nummer waarbij het Nuts-departe-
ment de gelegenheid openstelt om deel te
nemen aan University extension.
We hopen in het volgend nummer hierop
terug te komen.
Het is maar een geluk, dat de prijs der
toegangskaarten tot de voordrachtwedstrij
den, uitgeschreven door de Amersfoortsche
tooneelvereeniging «Door Inspanning Uit
spanning», nogal hoog is gehouden, anders
ware er Zondagavond, toen de eerste at-
deeling (de solo-voordrachten) aan de beurt
was, er geen plaatsje over geweest in de
groote zaal der sociëteit Vereeniging», die
reeds vóór achten bijna geheel was bezet.
De heer C. J. J. van I.uijn opende als
Voorzitter van de regelings commissie de
bijeenkomst met een kort welkomstwoord,
waarna de heer S. J. van Duinen, Voorzit
ter van het eere-comité, ongeveer zeide
Alvorens gehoor te geven aan het vrien
delijk verzoek van den Voorzitter meen ik
vooraf mijn optreden hier te moeten recht
vaardigen, wijl alleen door den drang der
omstandigheden ik bereid ben, hier een enkel
woord te spreken tot inleiding van den Na-
tionalen wedstrijd in solo- en duetten-voor
drachten.
In het eere-comité toch hebben personen
zitting genomen, die zoowel op maatschappe
lijk als op intellectueel gebied hooger staan,
en daardoor eerder in aanmerking komen
voor deze eervolle onderscheiding dan ik.
Wanneer het practische en sociale vraag
stukken betreft, heb ik er nimmer tegen
opgezien, mijn meening kenbaar te maken.
Maar dan werd alleen maar gevraagd wat
en niet hoe het gezegd werd. En juist dit
laatste acht ik in de gegeven omstandighe
den een criterium, waardoor het voor mij
moeilijk werd, voetstoots de vereerende uit-
noodiging te aanvaarden. Hier toch geldt in
de eerste plaats, te midden van personen die
reeds hun sporen hebben verdiend in dienst
van verschillende muzen, de vraag of het
toelaatbaar is, dat iemand, die alle natuur
gaven mist, welke Eloquentia in de eerste
plaats aan haar dienaren als eisch stelt, hier
een woord ter inleiding spreekt. Ik ben ge
neigd, ontkennend daarop te antwoorden
maar wijl van andere zijde dat bezwaar niet
zóo wordt gevoeld, heb ik gemeend mij niet
te mogen onttrekken.
Al ben ik dus door de omstandigheden naar
voren gedrongen, meen niet, dat ik daarom
met minder animo de mij opgedragen taak
heb aanvaard. Neen, 't is mijn vaste over
tuiging, dat het beoefenen van kunst, in welk
genre ook, ontwikkelt en beschaaft, 't Is
mij bekend, dat dikwerf het eerste pogen
van vereenigingen of personen, voor iemand
die hooger staat op kunstgebied, weinig ge
lijkenis vertoont met ware kunst-uiting
maar wanneer wij erkennen hoe uiterst moei
lijk het is, het pad der kunst te betreden, dan
zal hij, die hooger staat, nimmer afkeuren,
doch trachten te leiden en te verbeteren.
Ook en vooral op kunstgebied is 't van
belang, de rookende vlaswiek niet te dooven.
Zoo ooit, dan is bij kunst eerlijke, opbou
wende critiek hoog te waardeeren en zal deze
dan ook van grooten invloed zijn bij elke
vereeniging, die zich op kunstgebied beweegt.
Hier geldt in de eerste plaats: «dat hij die
oordeelt, toone, dat zijn oordeel rijp is, dat
hij gewerkt heeft»niemand heeft het recht
minachtend de schouders op te halen bij het
pogen om tot een hooger standpunt te ge
raken, doch iedere poging daartoe moot
worden aangemoedigd.
Van harte hoop ik daarom, dat het pogen
dezer tooneelvereeniging mag bijdragen in
de eerste plaats tot verhooging van het
kunstpeil en in de tweede plaats van waar
deering in buitenstaande kringen voor haar
pogen en streven.
Ik acht het in onze dagen een bemoedi
gend verschijnsel, dat, bij den grooten om
vang die de sport inneemt als hulpmiddel
tot lichamelijke ontwikkeling, tevens een
I groote beweging op kunstgebied valt waar
I te nemen, waardoor liet evenwicht tusschen
lichamelijke en geestelijke oefening blijft be
staan.
i Wat zijn er bijv. in de laatste jaren veel
vereenigingen op 't gebied van kunstbeocfe-
I nitig opgericht. Mogelijk zal iemand vragen
j en moet dat alles worden ondergebracht in
I de tempels van Thalia, Euterpe of Polyhym-
j niaIk aarzel geen oogenblik, daarop met
ja te antwoorden.
Niemand onderschatte toch de ontwikke
lende resultaten, die door 't beoefenen van
kunst hreikt worden.
't Is een opmerkelijk verschijnsel in de
oude, zoowel als in de nieuwe geschiedenis,
dat bij de volken, die hoog staan op kunst
gebied, een groote stoffelijke, algemeene wel
vaart valt op te merken, 't Zou mij te ver
voeren, dit nader aan te toonen, en ook is
de vraag gewettigd of die hoogere kunst
uitingen gevolg dan wel oorzaak zijnmaar
ook die vraag te beantwoorden, zou de gren
zen voor mijn kort woord verre overschrij
den.
Het wordt ons menigmaal voorgesteld,
alsof ontluikende genieën op kunstgebied bij
voorkeur moeten worden gezocht op zolder
kamertjes maar een breede ontwikkeling
der kunst acht ik alleen dan uitvoerbaar,
wanneer de artist zich vrij bewegen kan en
zich geheel kan geven aan zijn inspiraties.
De volgende ontboezeming, mij geworden
van een artist, heeft zeker recht van bestaan
Daar wordt in meenge kunstenaarsziel
Van poëzie gedroomd.
Totdat het koude proza-bad
Het kunstvuur overstroomt.
Aesthetica wanneer gij zweeft
In hooger, reiner sfeer,
Dan werpt de keukenzorg
U vaak onzacht van boven neer.
't Is mijn vaste overtuiging, dat van het
streven en pogen dezer vereeniging óok een
kracht ten goede zal uitgaan.
De resultaten zijn niet altijd direct waar
neembaar, maar openbaren zich later. De
stille kracht, die uitgaat van vereenigingen,
gewijd aan muziek-, zang-, tooneelspeel-
kunst en, als onderdeel daarvan, de kunst
van voordragen, werken als een zuurdeescm
onmerkbaar maar zeker.
't Is niet te ontkennen, dat velerlei teleur
stellingen hen wachten, die het pad der
kunst betreden, wijl elke muze op haar beurt
aan haar volgelingen zware verplichtingen
oplegt; maar ook hier geldt liet: «deses-
pereert nimmer». Als de wil er is om ern
stig te streven naar het voorgestelde doel,
dan is er ook een weg. En dat het deze
tooneelvereeniging ernst is niet die opvat
ting, bewijst mij hun keuze bij het samen-
stellen der jury
Aan de heeren jury-leden wil ik dan ook
een eere-saluut brengen voor de bereidwil
ligheid, die zij hebben betoond bij het aan
vaarden van de haar aangeboden taak.
't Lijkt mij een daad van durf en zelfbe
wuste kracht, hoe jong deze vereeniging ook
nog moge zijn, om zulk een wedstrijd als
hier zal worden gehouden op 't getouw te
zetten.
Van harte hoop ik, dat het flinke voor-
béeld, dat zij geeft, velen moge aansporen,
zich bij haar aan te sluiten.
Moge door haar optreden velen dc oogen
opengaan en moge waardeering haar deel zijn.
Mogen allen in dankbare herinnering blij
ven, die naar hier zijn gekomen oin te kam
pen om de palm der overwinning.
Ook aan de deelnemers mijn waardeering,
mede voor het eere-comité, waar zij pogen
de kunst hoog te houden, trouw aan het
devies„Aan het schoone en goede behoort
de toekomst*.
Onmiddellijk hierna ving de wedstrijd aan
in de afdeeling solo-voordrachten, waarvoor
10 deelnemers waren. De jury, bestaande-
nit de heeren S. J. Bouberg Wilson, Direc
teur dor Tooneelschool te Amsterdam, en
de heeren S. Algera en N. I lazendonk, had
lang geen gemakkelijke taak cn eerst na
middernacht de pauzen tusschen de ver
schillende voordrachten waren af en toe wel
wat lang deelde zij den uitslag mede,
welke als volgt is:
ie prijs, groote verguld zilveren medaille,
aangeboden door de Gemeente Amersfoort
Joh. Grapendaal, uit Jutphaas. met «Candidaot-
Kaomerlid» met 48 van de 60 te behalen
punten
2e prijs, groote verguld zilveren medaille,
aangeboden door den heer A. M. Tromp
van Holst: W. van de Noordt, uit Rotter
dam, met «Het verliefde boertje", met 43
punten
3e prijs, verguld zilveren medaille, aange
boden door N. N.M. I.ouwerens, te Amers
foort, met «Voor 't vaderland», met 42 pun
ten
4e prijs, verguld zilveren medaille, aange
boden door de Aniersf. Tooneelver. «Wil-
helmina» H. F. Balk, te Amersfoort, met
«Nelly, of van dc bruiloft», met41 punten;
5e prijs, groote zilveren medaille, aange
boden door de sociëteit «Vereeniging» Joh.
G. Lunter, uit Enschede, na loting met P.
H. Leijenaar, te Naarden, die evenveel pun-
