Donderdag 12
September 1912.
C&emr
No. 8158. 61e Jaargang.
KOSTELOOS.
Stadsnieuws.
AMERSFOORTSCHE COÏÏRAIT.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFDREDACTEUR
F. J. FREDSEZKI
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden/1.—
franco per post/i.t.5. Advertentiëll 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officicöle- en onteigening»-
advertentiön per regel 15 cent Reclames 1—5 regels /"«.2J. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiön van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Postbus 9.
KORTEGRACHT 9.
Telofonn 19,
Wie zich met ingang van
1 October doet in
schrijven als abound,
ontvangt do tot dien
datum verschijnende
nummers
KENNISGEVINGEN.
De Gedeputeerde Staten van de Provincie
Utrecht
brengen b\j deze ter kennis van belangheb
benden, dat de zesde uitloting heeft plaats ge
had ter aflossing van een gedeelte, groot duizend
gulden (f 1000.der geldleenir.g. groot
f63 000.aangegaan krachtens besluiten der
Staten van Utrecht van 13 Juli 190G
en 10 December d. a. v., goedgekeurd bij Ko
ninklijke besluiten van 7 Augustus lflUG, No.
69, en 29 December d. a. v., No. 39, en dat daar
bij is uitgeloot de schuldbrief No. 42, groot
f 1000.
voorts, dat de uitgelote schuldbrief aflosbaar
is op den lsten Januari 1913 ten kantore van
den Betaalmeester te Utrecht, zalleude daarop
na dat tijdstip geene rente meer worden uitbe
taald.
Utrecht, 9 September 1912.
De Gedeputeerde Staten
voornoemd,
VV. 11. J. ROYAAUDS,
Voorzitter.
A. VAN BOORNINCK,
Griffier.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
doen te weten, dat door den Raad dier Ge
meente in zijne vergadering van 27 Augustus
1912 is vastgesteld de volgende verordening.
„Verordening tot wijziging der Veror-
deuing tot voorkomiug, wering en beteu
geling van mazelen en andere besmotte-
Jijke ziekten".
Artikel 1.
Na artikel 4 der Verordening tot voorkoming,
wering en beteugeling van muzelen en andere
besmettelijke ziekten wordt ingevoegd een nieuw
artikel 5, luidende
„Wanneer in het gezin waartoe een onderwij
zerfes) behoort mazelen voorkomen, is het die(n)
onderwijzer(es) verboden, een schooi te bezoeken,
zoolang niet uit een door hem (haar) aan het
Hoofd der school over te leggen verklaring van
een geneeskundige blijkt, dat de ziekte heeft
opgehouden en er geen gevaar voor besmetting
van de leerlingen der school bestaat.
Indien mazelen voorkomen in liet gezin van
den onderwjjzer(es), aan liet hoofd der school
geplaatst, wordt de verklaring, bedoeld in het
eerste lid van dit artikel aan den Burgemeester
overgelegd.
Art. 2.
Het bestaande artikel 5 der bovengemelde
.verordening wordt artikel G; het bestaande arti
kel G van bovengemelde vorordening .wordt
artikel 7.
Zijnde deze verordening aan de Gedeputeerde
Staten van Utrecht volgens hun bericht van den
2 September 1912, 2e afdeeling, no. 3505/2462,
in afschrift medegedeeld.
Kn is hiervan afkondiging geschied, waar het
behoort, den 11 September 1912.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWJJCK.
De Secretaris,
J. D. WERKMAN.
University extension.
Men zegt, dat, toen Mohammed wat meer
aanhang kreeg dan in den eersten tijd van
zijn nieuwe leer, hij, evenals Mozes wonde
ren wilde doen en hij er ten slotte toe kwam,
een berg te verzoeken tot hem te komen.
De berg bleef, zeker tot geluk van velen,
roerloor op zijn plaats en toen. luidt het
verhaal, sprak de profeetindien de berg
niet tot Mohammed komt. dan zai Moham
med tot den berg gaan. Gelijk hij ook deed.
Zeer velen die, anno dazumal. plechtig
eind-examen hebben gedaan aan Hoogere
Burgerschool of Gymnasium, niet minder
van hen die zelfs hun universitaire studiën
voltooiden, die nademaal een goede dan wel
zeer goede maatschappelijke positie zich
wisten te veroveren, beseffen iederen dag
meer, dat De Gencstct het toch maar bij
't rechte eind had toen hij zong
We weten weinig, te weinig.
En niet alleen zij, die het groote voorrecht
hadden middelbaar en hooger en nóg hooger
onderwijs te genieten, ook tal van andereu
voor wie de Lagere school tevens de hoogste
was die zij konden volgen, die met kruiden
en dranken zelf moesten zorgen voor verdere
ontwikkeling, beamen ten volte, omdat zij
het iederen dag bij vernieuwing ervaren,
dat zij to weinig weten.
Maar óok, welke ontzaglijke vorderingen
heeft de Wetenschap in de laatste tientallen
jaren gemaakt en zoo veel is er aan gansch
nieuwe en althans tot dusver onom-
stootelijke theorieën bijgekomen, dat zelf
studie zelfs den vlugsten kop in de steek laat
en ook deze ten achter raakt hij de jongeren;
zeer tot zijn leedwezen en misnoegen.
Slechts hoogst enkelen is het aan tijd en
middelen gegeven, te gaan tot den berg der
wetenschap; welnu, als 't een beetje wil,zal
de berg tot de overigen komen.
liet Bestuur van het plaatselijk Departe
ment der Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen is te rade gegaan of het niet mogelijk
is. ook te Amersfoort voor stadgenootcn en
omwonenden zoogenaamdeUniversity exten
sion* te doen geven, op het voetspoor van
hetgeen in Kngcland, Duitschland, Frankrijk,
Noorwegen en België reeds sinds jaren en
sedert 1909 ook hier te lande geschiedde.
Amsterdam, Arnhem, Assen, Bussum,
Delft, Haarlem, Hilversum, Rotterdam, Schie
dam, Tiel, Vlaardingcn, Winschoten en
Winterswijk worden in het rapport der Nuts-
commissie voor onderwijs genoemd als de
plaatsen in ons land waar University exten
sion» werd gegeven en het rapport voegt
er bij, dat over het algemeen die cursussen
zeer goed zijn geslaagd. I)c Gooisehe en
de Tielsche kring worden bijzonderlijk ver
meld.
«University extension* beoogt hooger
onderwijs te brengen buiten de universiteiten,
wil hooger volksonderwijs gevenzij wil
geen schijngeleerdheid brengen, geen opper
vlakkige kennis, doch het onderwijs, door
hoogleeraren en alleszins bevoegde leeraren
te geven, wil bevorderen een juist inzicht in
dc methoden voor wetenschappelijk onder
zoek en liefde voor verdere studie.
Mannen en vrouwen uit alle standen der
samenleving, die door opleiding dan wel
ervaring worden gedreven tot eeti dieper
doordringen dan de oppervlakte en den
schijn der dingen, zullen van deze voordrach
ten ontzaglijk kunnen genieten. Het is de
bedoeling, dat zij zich bijeenvoegen in groe
pen naar gelang van het vak of het gebied
waarin ieder voor zich het meest belangstelt.
Zoo kan er ook ccn serie van voordrach
ten worden gehouden over Natuurkunde
(denken we aan electricitcit, de voor velen
gansch nieuwe wetenschap); Plant- en dier
kunde Cosmographie GeneeskundeGe
schiedenis en Aardrijkskunde, met geologie
en volkenkundeencyclopedische weten
schappen godsdienst-geschiedenis en wijs
begeerte; letterkunde; Staatswetenschappen
en Staathuishoudkunde handelswetenschap
pen, landbouwwetenschappen, en zoo veel
meer.
1(i) De conclus e der Nuts-commissio voor
onderwijs luidt: «Deze cursussen bohooren
niet te zijn enkele voordrachten, ook niet
seriën van voordrachten zonder meer; zij
behooren te zijn onderwijs-cursussen, die ten
doel hebben, bijeen te brengen bepaalde
personen, die omtrent een bepaald onder
werp op wetenschappelijke wijze
wenschen te worden ingelicht, tot voorlich
ting en steun voor de over dat onderwerp
door hen le beginnen zelf-studle cn aan hen
te doen kennen de wetenschappelijke metho
den van onderzoek ten aanzien van «lat onder
werp*
Onnoodig te zeggen, dat dit onderricht
niet zal zijn allerijsïijkst dor cn droog. Men
wil immers hooger volksonderwijs, dus popu-
larisccring der wetenschap.
Gelijk gezegd, tracht het Bestuur van het
plaatselijk Xuts-dcpartemcnt ook hier in den
komenden winter «University extension* te
doen geven.
De kosten die niet groot zijn wor
den door de deelnemers zeiven gedragen
evenwel is het Departement geneigd, aan
hen voor wier gezin het deelnemen een
onoverkomelijk bezwaar zou zijn, een klein
subsidie te verleencn,
Men grijpe nu deze kostelijke gelegenheid
om op juiste wijze zijn kennis te verrijken
toch met beide handen aan en vrago nadere
inlichtingen aan den Secretaris van het
Departement, den heer A, F. Sutherland,
Lange Bergstraat 39.
Nod. Heide-Haul se linpiijj.
Gister werd te Apeldoorn de Jaarverga
dering gehouden van do Ned. Heide-Mnat-
schappij met welke we hier den vorigen
winter door de zoo sprekende lichtbeelden wat
nader kennis maakten.
Het jaarverslag geeft een duidelijk beeld
van de steeds toenemende belangrijke werk
zaamheden dier Maatschappij.
Het personeel bestaat thans: tc Utrecht
weldra wordt de zetel der Maatschappij
verlegd naar Arnhem uit 72 ambtenaren
en beambten, tegen 57 verleden jaar. Klders
gestationneerdbij de afdeeling Boschwezen
36 ambtenaren en beambten, cn 96 voor
werkers, ploegers, enz.bij de afdeeling
Bevloeiing cn grondverbetering 40 ambte
naren en 106 werkbazenbij de Vischteelt
3 ambtenaren en 3 voorwerkers; terwijl cr
daarenboven 's winters nog 50 snoeiers in
dienst zijn een staf van ruim 400 per
sonen, die aan wie weet hoeveel personen
op het platteland het geheele jaar door werk
verschaft.
Aan arbeidsloonen voor uitgevoerde wer
ken werd door de Maatschappij betaalde en
som van f700000 (tegen f,570000 in het
afgeloopen jaar) waarbij zeker nog een even
hoog bedrag gedacht kan worden, dat daar
voor door particulieren uitgegeven werd,
die, opgewekt door het goede voorbeeld en
de verstrekte adviezen, eveneens tot land-
ontginning en grondverbetering zijn overge
gaan.
Het is een grooto som. die nu toch maar,
door het optreden van de Heide-Maatschappij,
geregeld, en ieder jaar meer, besteed wordt
uitsluitend ten behoeve en ten bate van de
plattelandsbevolking.
Voor ouderdomspensioen verzekering
de ambtenaren der Maatschappij werd in
1911 betaald ruim f 8300, en voor het we
duwen-en weezenfonds f 3300,
Om nog enkele cijfer» te noemen, waaruit
het beat de omvang van het werk der
Maatschappij blijktaan boomzaden werd
verstrekt voor een waarde van f 9500 aan
gras- en klaverzaden f fio 000; aan land
bouwzaden f43 000aar ^plantsoenen
f 23 000; en aan kunstmeststoffen f230000
dat is geen kleinigheid
Na ailoop van de vergadering werd een
korte wandeling gemaakt door net Konink
lijk park «het Loo* terwijl heden een be
zoek werd gebracht aan de ontginningen
van den Oranjebond van Orde, het Van der
I fuchtbosch te tichelen cn aan het landgoed
"nelderholt, van jhr. Teixeira de Matto».
oor deze excursie» hebben zich 236 deel
nemers opgegeven, onder wie acht dames
en drie Bestuursleden van de Vereln fiir
Wiesenbau, Moor und Ueidekulturen in
Westfalen.
In de Remonstrantsche kerk hoopt aan
staandeu Zondag voor te gaan ds. A. K. K.
Horst, uit Lochem; voorden Doopsgezinden
kring ds. P. Oostorboan, uit Hilversum.
Bij Kon. besluit zijn benoemd in de Al-
gemeone armen-commissietot lid en Voor
zittcr Staatsraad jhr. mr. J. Quarlos van
Ufford; tot leden: Aug. Belinfante Jr., nir.
A. J. Fentener van Vllsslngen, Raadsheer in
den Hoogen Raad, J. R. Snoeck Hencke*
mans en A. van Vuuren, leden van de
Tweede Kamer der Staten Generaal, dr. J.
C. de Moor, predikant, alien te 's-Graven
hage, en mevrouw M. G. Muller—Lulofs,
Presidente van de vereeniglng «Armenzorg'
to Utrechten tot Secretaris mr. A. van
Beeck Calkoen, diaken te 's-Gravenhage.
Gedurende het aan den districts-veearts
voor Utrecht en Gelderland te Utrecht ver
leend verlof, van t H September tot 1 Octo
ber, zullen diens werkzaamheden worden
waargenomen door den distriets-veearts te
's-Gravenhage.
De kassiers-firma Van der Zoo de Jong
Van Ophoven sloot gister met Burgemees
ter en Wethouders een tijdelijke geldleening
ten behoeve van de Gemeente af van
f 13 000.
Bij de liedcMi gehouden verkiezing voor
éen lid van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken, ter voorziening in de vacature,
ontstaan door het vertrek van den heer
D. A. G. Kleber, kwamen van de 170 kies
gerechtigden er 33 op.
Gekozen werd dc heer P, Jos, Hamers
(Bergstraat 3) met 24 stemmen.
Verder werden uitgebracht op de heeren
F. Kortcs 4, N. S. Blom 2, J. Vv. Eggltik 2
stemmen en W. van 't Eind i stem.
De heer Th. J. F. Salcmink, Hoogeweg 2,
ia benoemd tot agent te Amersfoort van de
Hnnze-bank in het aartsbisdom Utrecht.
Kort na elkaar in dc Langostraat twee
jubilea. Verleden week Maandag mochten
tegelijk vijf leden van het personeel der
firma Ilehenkamp Co., hoek Langegracht.
hun 12t/j-jarigen onafgebroken dienst in die
confectie-zaak herdenkengister vierde
H. van de Pavert den dag waarop hij 25 jaar
geleden als jongmaatje 111 dienst trad bij de
firma J. G. de Jager Zn., den confiseur-
patissier.
l)en heer A. M. Frederikse, student Inde
medicijnen aan de Rijks-universiteit te Utrecht,
zal aanstaanden Maandag In dc aula der
Gemeentelijke universiteit van Amsterdam
op plechtige wijze worden uitgereikt de eer
volle vermelding, door hem verworven door
de beantwoording van een prijsvraag, uitge
schreven door de medische faculteit der
Amsterdamscbe hoogeschool.
