Van Achtcrbergh
[ragen.
J het aankoopen van
■locale bladen terecht
■het kanaal door de
ctHk breng hulde aan
ch®trgh voor zijn nota
andermaal heeft
tegen moeite om
- doen vinden.
der nota kwam het
-•WUenten regende als
De generaal ein-
eigenlijk in deur-
en [mmatie.
Wal sprak eenige
h' zij me vergund, een
v°o(en te spreken en te
<fe«er Van Acliterbergh
^ifii^umenten verlangt,
rtiofcbolica, een duivelsch
z'j jn zelfs onmogelijk te
chtberg steunt zijn argu-
's elnu, ik heb óok een
verzameld.
«ijnee ft in korte woorden
>unt van B. en W.
ïlijk in herhalingen
chterbergh de ver
ste tijden gevolgd?
ichem verkocht on-
3 M2 voor 15 cent.
tol is 9000 M2 ver-
nt men het achterste
i cent dan kost het
I*i Het door mevrouw
•ekochte stuk komt
>p 72 cent. Aan de
k van 100 M. diep
izen van 2 en 3 cent
epen.
n het openbaar ge-
terrein C, werd
n, voor 9.1 cent.
n Acliterbergh met
at hij te veel heeft
lier ter stede heeft
het in exploitatie
o en 15 cent werd
weer verkocht voor
en W. is, dat we
1, met een verre
erbij moeten halen,
gh heeft dit instru-
ich omgekeerd en
nd, óok de prijzen,
thoven, is gegaan
leeft evenmin toe-
dat 3 cent gold.
erbergh: Het
iatie met perceel F.
heer Van Ach-
en Van Duinen en
mn oude plunje af-
ik voor mij en zij
:de dingen gezegd
angewezen, dat ter-
'krden gekocht, ver-
f 1.35, dus het tien-
aan de vorige Be-
e Wuytierslaan lieten
Jerste stap. De tweede
lan Vleutbergen. De
■ding tot stand bren-
en Utrechtsche weg
(5 van dit terrein. Dan
Verkeersweg worden
jhtscheweg, die geen
t zonder sterkere hel-
êjc hoofdader van het
:n,l
vctfbergh vergeleek nog
n! Amersfoort met dat
ixxjo en 600000. Met
dac ik mijn Wiskunde-
aaaor bemerkte, dat de
cnïer Van Achterbergh
daJe oppervlakte van een
*rdam, volgens het
n Achterbergh, dus
kipep te N ij kerk, doch
-bc|i heeft er op gewezen,
nicWo geheel thuis ben
cnjördeel. Maar ik ken
ge&oo aangename om-
Atflfoort, en toch is uit-
^eioit nijn studententijd
ik 1 terug aan het Schaer-
ijaar, Ik ken ook Aer
ate'ben ik optimist en
te Weel ik dan ook het
V den Raad aan.
s z.ik willen antwoorden,
islapende honden wak-
ve geef ik hem de ver*
cyge van B, en W. uit*
tg| hij bedoelde,
vcAeeit bezwaar tegen
>dAe zelfde Woi den van
;v«d om de eigen ter-
;t«n Ik vind 't wel wat
bezwarend deze erfdienstbaarheden thans vast
te leggen voor hen, die over 100 jaar of
meer hier wonen.
De Voorzitter: De heer Oosterveen
houdt wel wat sterk vast aan deze servitu
ten, welke verkoopster oplegt aan eiken
kooper. Over 375 jaar, om met den heer
Van Achterbergh te spreken, zijn er geen
kroegen, enz, meer.
De heer Van Achterbergh: E11 óf;
maar in Staats-exploitatie.
De Voorzitter: Misschien wel. We
mogen overigens blij wezen, dat deze servi
tuten liggen op dezen grond. We behoeven
dan later nooit te delibereercn of we iets al
dan niet zullen toestaan.
De heer Kroes. Ook ik acht het geluk
kig, dat deze servituten zijn gelegd. Als ver
koopster dit niet had gedaan, zou ik hebben
gepoogd, ze te doen loggen. Zij drukken
niet, doch verheffen.
De heer Oosterveen: Als de Raad
ze zelf had opgelegd
De heer Kroes: Dat mag niet. Het
terrein ligt op het mooiste gedeelte van den
Berg en is als aangewezen voor villa-bouw.
Zouden fabrieksschoorstenen daar niet mis
staan
De heer Van Achterbergh: Ik ben
blij, dat tal van heeren minstens een uur
hebben geboomd, doch mij absoluut niet
hebben bewezen, dat mijn argumenten niet-
steekhoudend zijn. Alien hebben er precies
omheen gedraaid. Ik zou alles dus heel ge
moedelijk ter zijde kunnen leggen, doch
enkele opmerkingen dienen nog even be
antwoord.
De heer Van der Wal trekt heel gemoede
lijk de verklaring in, welke hij in 1909, dus
pas drie jaar geleden, gaf. Hoeveel huizen
zijn er in dien tijd gebouwd? Waarop
steunt de heer Van der Wal dan zijn omme
keer
Spr. leest nu den passus uit het rapport
van Handel en Nijverheid en vervolgt:
De Voorzitter twijfelt aan de juistheid van
de door mij opgegeven getallen.
Ik heb eenige recherches genomen aan
het Kadaster en vind 0. a. in het authen
tieke afschrift, dat op 18 Januari 1913, dus
tien dagen geleden, de dame die het terrein
wil verkoopen aan de Gemeente, vlak bij
dat terrein een stuk grond heeft gekocht
van 1.1715 H. A., diep 100 M., voor 14
cent per M2. Het cijfer van 72 cent, door
den Voorzitter genoemd, moet dus foutief zijn.
De heeren zagf>n allen over 't hoofd de
kosten van het maken der wegen met het
geen er op en er in is, hetgeen toch óok
een groot bedrag is.
De heer Van der Wal las weer voor uit
zijn overbekende brochure, die we allen
reeds zoo dikwijls hebben gehoord.
Men vraagt mij te bewijzen, dat dit deel
van den Berg pas over 375 jaar aan de
beurt komt voor bebouwing. Ik vroeg, mij
te bewijzen, dat dit niet het geval zal zijn.
De heer Van Kalken zeide, dat het Rijk
26V2 en dat de heer De Kempenaer 15 en
16 cent betaaldedat is ook aangeduid op
mijn teekening. Maar op die terreinen stond
ook hoog opgaand geboomte, terwijl op het
terrein in quaestie slechts hakhout sUat, dat
in de eerste bespreking werd getaxeerd op
f 5000, doch, nu het voor de heeren komt,
op slechts f 3700 wordt geschat. Het was
werkelijk bekend, dat het Rijk daar wilde
koopen en de groot-grondbezitters hebben
alle moeite gedaan om dien te hoogen prijs
van 26l/a cent te bedingen.
De heer Van Kalken heeft gesproken over
de tram, die met de helling zal hebben te
kampen, vooral omdat de Noordzijde van
den Berg steiler is dan de stadszijde. Maar
mogen we koopen op die toekomst-muziek
Zal de tram werkelijk daar worden gelegd
en niet langs den Utrechtsche weg, waar ze
toch veel meer kans heeft op passagiers
De heer Veis Heyn vindt het terrein niet
te duur en wees nog eens op «Nimmerdor*.
Jk was óok tegen den aankoop van «Nim-
merdorc maar zou, als er dan tóch met alle
geweld moet gekocht, liever «Nimmerdor*
hebben dan dit terrein.
De heer Veis Heyn meende, dat in pu
blieke veiling de grond veel duurder zou
gaan. Ik wijs hem op de naast elkaar lig
gende terreinen E en 1'nog wel aan de
Wuytierslaan, die 8 cent golden in 1911 en
waar toch nog niemand heeft gebouwd.
Er is gesproken van een prijs van f 10
per M2. Dat is zeker het perceel tegenover
het stationmaar daar geldt het een mooi
zitje en ren uroodwinning, Hier is het echter
grond-exploitatie en om iets te verdienen.
De heer Kroes achtte het een zotte streek,
dat ik perceel G kocht omdat het geen
anderen uitweg heeft dan het Zeisterspoor
het terrein in quaestie heeft een uitweg op
een zandweg, den Ouden Utrechtscheweg.
De heer Kroes is zoo verheugd over deze
servituten maar als dit terrein wordt be
bouwd, zullen er stellig ook winkels moeten
komen.
De Voorzitter: Deze zijn ook niet
uitgesloten.
De heer Van Achterbergh: De
Gemeente mag zich niet de wet laten stel
len door een groot-grondbezitster. Denk eens,
dat we daar de electriscbe centrale moeten
bouwen, dan zal het heeten >jelui hebt de
clausule verbroken en moet nu mijn ter
reinen overnemen voor zoo en zoo veel*.
Denkt daarom, heeren.
Er is gesproken over het maken der we
gen. Wel, indien de verordening van 1909
ware ingetrokken, zou er thans geen gebrek
zijn aan arbeiderswoningen.
De prijs van f1.75, aan den Soesterweg,
is niet te vergelijken met dit deel van den
Berg.
De heer Kroes: In hoeveel tijds is het
Soesterwegkwariier zoo bevolkt?
De heer Van Achterbergh: Ik
weet het niet juist; ik denk zoo in 13 jaar.
Maar vooral door de wagenwerkplaats. Maar
in geen geval gaat de vergelijking op. Dan
zou ik er wel kunnen bijhalen den prijs die
is besteed voor de verbreeding van de Lan-
gestraat door aankoop van een strookje
grond van den heer Vermolen.
Als ik de heeren verveel, moeten ze maar
heengaan althans de voorstemmers. Ik moet
even uitpraten.
Wethouder Rij kens: Dat mevrouw
Roos Vlasman onlangs kocht voor 14 cent
is geweest wat men noemt een bof. Bij den
Tweede tol heeft zij 15 X 20 M. aan den
weg veel duurder betaald.
De heer Van Achterbergh: Dat
was geen koop tegen normalen prijs, doch
een dading, een ruiling, een quaestie van
eenige Meters om uitweg te krijgen.
De Voorzitter is met ons geweest te
Leeuwarden en te Zeist en te Aerdenhout,
doch we zijn hier te Amersfoort en moeten
dus spreken over Amersfoort.
De Voorzitter sprak over terreinen van
f 2.50, doch dit zijn stukken aan wegen, die
geheel gereed zijn, verhard en met gas- en
waterleiding.
De Voorzitter rekende voor Amsterdam
ik trek mijn straal van de Varkenmarkt.
Mevrouw Roos Vlasman kocht het terrein
in quaestie op 31 October 1882 voor 3 cent;
Birkhoven werd 3 September 1907, dus 25
jaar later, gekocht voor nog niet ten volle
4 cent.
De heer Gerritsen: Dat is een koopje
geweest.
De heer Van Achterbergh: Natuur
lijk en dat moeten we weer zien te krijgen.
Terrein E, 7 minuten van het station, is
met het aangrenzende terrein F den 27 Sep
tember 19Ti verkocht voor 8 cent middel-
prijs, de juiste waarde voor bouw-exploitatie.
Het terrein in quaestie, ruim 20 minuten
van het station, is voor 30 cent werkelijk
te duur.
Als de Gemeente haar grens omlegt, wordt
terrein II met vrucht geëxploiteerd. Dit
terrein met de 36 daarop staande woningen
is 3 April 1912 door de Gemeente gekocht
voor 30 cent, heel goedkoop; doch het ter
rein in quaestie maakt daarmee een reuzen-
verschil.
Ik wii er de heeren nogmaals uitdrukke
lijk op wijzen, dat in hun handen de beslis
sing ligt of zij Amersfoort vooruit zullen
brengen dan wel te gronde richten en hun
toeroepengeeft uw stem niet aan dit voor
stel U zult het waarachtig betreuren.
De Voorzitter herleest de servituuts
bepalingen en vervolgt
Ons volk is gesteld op vrijheiddoch is
het niet beter, een beetje gebonden te zijn
De heer Van Achterbergh zeide, niet weer
legd te zijn doch zelf heeft hij heel handig
ontweken den koop der terreinen onder
Soesterberg.
Birkhoven is een koopje geweest, doch
later moest de verkeersweg er heen worden
gemaakt.
Een wat grooterc afstand was ro of 12
jaar geleden wellicht een beletselthans
hebben we auto's en is zelfs een electrische
tram in uitzicht, die echter een helling moet
hebben van 1 op 50 en dit is de gedachte
nieuwe weg.
De heer Van Achterbergh berekent 70 cent
voor den wegenaanlegmijn berekening geeft
40 cent. Trouwens de 70 cent meer zal
drukken op het voorterrein.
De heer Van Achterbergh heeft mijn at2
niet begrepen.
De heer Van Achterbergh: Ik weet
althans niet juist of dit alleen geldt voor
Amsterdam, of ook voor Amerstoort.
De Voorzitter: Laat ons dit liever
bespreken in een onder-onsje.
Met het oog op het late uur wil ik het
hierbij laten.
De heer Van Achterbergh, voor de
derde maal het woord verkrijgend: De Voor-
zi'ter wees op dien verkoop onder Soester
berg. Laat ons toch in onze eigen Gemeente
blijven.
Ik heb hier zwart op wit recherches van
het Kadaster. Daaruit blijkt o.a. dat nog
slechts tien dagen geleden grond dicht bij
de stad is verkocht voor en dat perceel E
veel dichter bij het station, is verkocht voor
8 cent.
De Voorzitter sprak van den aankoop van
Vleutbergen*. Het spijt me zóo, dat ik heb
meegewerkt tot dien aankoop, dat ik mezel-
ven niet durf aanzien.
De heer Gerritsen: Dat is toch de
publieke waarde.
De heer Van Achterbergh: Ik heb
toen reeds gezegd, dat de heer Verkerk een
schriftelijk aanbod had gedaan. Ik heb hier
een brief, waarin hij mij verklaart 150 pCt.
te hebben verdiend.
De heer Oosterveen: De Voorzitter
noemde «Vleutbergen* en vergeleek dat
terrein met dat van het Rijks-opvoedings
gesticht. De berekening, welke B. en W.
maken, vergeleken met de gronden, gekocht
in September 1912 aan de Wuytierslaan,
gaat eenig8zins mank.
Als ik neem het terrein B, het dichtst bij
de halte Vlasakkers, groot 7.5995 H.A. ge
kocht voor f 15 600 met de onkosten, welke
prijs, volgens het voorstel van B. en W. van
28 September 1912, geëvenredigd is aan den
in publieke veiling bedongen prijs voor
«Vleutbergen*, dan heeft deze grond ook een
strook van circa 130 M. aan de Wuytiers
laan, welke duurder is dan het achterterrein.
B. en W. rekenen f 1.20 per M2 langs den
Utrechtscheweg op een diepte van 80 M. In
den zelfden hoogen prijs blijvend, mag ik
voor de strook langs de Wuytierslaan wel
minstens 80 cent rekenen en zou daardoor
het achterterrein slechts 15 cent kosten,
waardoor de achterkant van het nu aan te
koopen terrein, in plaats van ruim f60000,
slechts een waarde van ruim f 46 000 zou
hebben, welken prijs ik trouwens nog veel
te duur vind.
De Voorzitter: De eenheidsprijs geldt
alleen het slechtste stukje, het boschje van
den heer Middelburg.
De heer Oosterveen: Toch acht ik
den prijs een beetje geflatteerd en het gevolg
hiervan is een verschil van 1" 14 000.
De heer Kroes: Ik moet den heer Van
Achterbergh nog even herinneren, dat het
Rijk, behalve het terrein hier op den Berg
nog in 6 of 7 andere Gemeenten terreinen
in voorkoop had. Het Rijk betaalde hier
26«/2als ik mij goed herinner, was de op
volgende prijs elders 42 cent.
De heer Van Achterbergh, voor de
vierde maal het woord verkrijgendIk heb
waarlijk niet gesproken in mijn belang. Als
de Raad het terrein tóch koopt, wordt ook
mijn terrein, dat er vlak bij ligt, meer waard.
De Voorzitter sluit te 11.05 de dis
cussion.
De heer Rolandus Hagedoorn
verlaat de vergadering.
Het voorstel van B. en W. wordt aange
nomen met 12 tegen 5 stemmen tegen de
heerenHoubaer, Ruys, Oosterveen, I.ein-
weber en Van Achterbergh.
21. Voorstel van Burgemeester en Wet
houder tot het verleenen eener gratificatie
aan den ambtenaar van den Burgelijken
stand R. Groenveld.
2 2. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het verleenen eener gratificatie
aan den Gemeeete-deurwaarder.
23. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het verleenen eener gratificatie
aan den Inspecteur van het Bouw- en wo
ningtoezicht en tot wijziging der Gemeente-
begrooting, dienst 1912.
24. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging der Gemeente-begroo-
ling dienst iq 12 (voorziening lokaliteit Han
delsschool).
25. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging der Gemeente-begroo
ting, dienst 1912 (onvoorziene uitgaven in
verband met rente kosten aankoop «Vleut
bergen*).
26. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging der Begrooting voor
de gasfabriek.
27. Voorstel van Burgemeester en Wet
houder tot wijziging der aanleg-begrooting
voor de waterleiding, dienst 1913, en tot
wijziging der Gemeente-begrooting, dienst
*9*3-
28. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging van de Gemeente-be
grooting dienst 1913 (kosten van het plaat
selijk schooltoezicht).
29. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders lot wijziging der Gemeente-begroo-
grooting, dienst 1913 (voorschotten ambte
naren).
30. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging der Gemeente-begroo
ting dienst 1913 (jaarwedde-regeling Ge
meente-deurwaarder).
31. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot beschikking over een gedeelte
van het batig saldo, dienst 1911 en tot wij
ziging der Gemeente-begrooting, dienst 1913.
32. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging der Gemeente-begroo
ting dienst 1913 (reorganisatie brandweer).
33. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot vaststelling van de jaarwedde
en den pensioensgrondslag van den leeraar
aan het Gymnasium dr. J. H. W. Strijd.
34. Vaststelling van het 6e aanvullings
kohier de Inkomstenbelasting, dienst 1912.
Al deze punten, omtrent welke evenmin
mededeeling werd gedaan, gingen onder den
hamer door.
Daar niemand meer het woord verlangt,
wordt hierna de vergadering te 11.10 ge
sloten.
De Gemeente-ontvanger zal, hoe ongaarne
hij dit ook doet, weldra aanvangen met de
vervolging der achterstallige belastingschul
digen.
Wie dus nog bij hem in 't krijt staat,
spoede zich naar het Stadhuis, want anders
heeft hij bovendien vervclgingskosten te be
talen.
De heer A. R. Veenstra, die half Febru
ari zijn ambt van hoofdcommies ter Gemeente
secretarie hoopt te aanvaarden, is door den
Ned. Bond van Gemeente-ambtenaren be
noemd tot leeraar aan den cursus te Utrecht
voor opleiding in de Gemeente-administratie.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
zal Zaterdagavond ten Raadhuize weder een
openbare vergadering houden.
Als hoofdbesteller hier is thans definitief
benoemd P. S. Voerman, vroeger brieven
en telegrambesteller te Zutfen.
De heer G. J. van Holk werd aan de
Technische hoogeschool te Delft bevorderd
tot civiel ingenieur.
De heer K. Teeling is voorgedragen ter
benoeming tot binnenvader van het oude
rrfhnnen- en vrouwenhuis der diaconie van
de Ned. Hervormde gèmeente te Utrecht.
Dit had Jan Fabricius moeten hooren en
moeten zien, deze uitbeelding van den bruut
Frans van Laar, den «baas* van Tji-Lindoeng,
en zijn employé Johan Terborg, en Anna
Velling en haar jongere zuster Lize uiter
lijk en innerlijk zóo hemelsbreed verschillend
en Westerveld, en den dikwijls zoo on-
handigen Koen, la note gaie in dit stuk
leven, dit stuk tragiek, dat ook hier gister
avond allen heeft gepakt, zoowel door zijn
tastbare waarheid en natuurlijkheid als door
het spel van hen, die het met zoo zeldzame
toewijding vertolkten, nu reeds den 29Sten
keer.
De oude, telkens nieuwe geschiedenis, die
't hart breekt van wie haar" moet beleven.
Als meisje en onbedorven jongen hebben
Anna en Frans samen gespeeld, samen boe
ken gelezen, samen gedweept.
Hij is naar Indiü gegaan, heeft gelukkig
gediend, is zelfs administrateur van een
koffie-plantage geworden, heeft allerlei din
gen gedaan, die hij beter had nagelaten en
is in amper tien jaar tijds geworden een harte-
looze wreede, ruwe kerel, een held aan de
bittertafel, wiens grootste genot is schun
nige lectuur en vieze moppen.
Zij bleef in Holland, af en toe nog droo-
mend van de dageu van weleer. Zij, het
zachte, tot dweepen geneigde vrouwtje, wier
grootste lust is, zich op te offeren.
En als hij »e;n deuntje trouwen* wil, en
haar zonder veel omhaal, in zakenstijl van
de slechtste soort, vraagt, neemt ze hem uit
liefde, welke nog toeneemt als zwager
Meerberg, die met verlof is doch te Batavia
zoo veel hoorde omtrent Frans, haar inlicht
omtrent hem. Als hij ten slotte zegt «maar
kind, je vergooit je* dan staat het bij haar
onwrikbaar vast, dat ze Frans zal trouwen,
met den handschoen, om hem te redden van
nóg dieper val.
Als mr. Meerberg met Lize, zijn jong
vrouwtje, en met Anna te Tandjong Priok
landt, worden ze niet verwelkomd door
Frans, die door een val van zijn paard
raar het heet thuis zit op te spelen, te
bitteren en met even ruwe makkers als hij
telefoongesprekken zit te voeren, die heel
zijn beestachtigheid blootleggen.
Hoe uitnemend gezien van Fabricius, die
hierdoor ellenlange monologen en vervelende
uiteenzettingen voorkomt.
En als zijn vrouwtje binnenkomt, vergeet
hij haar te verwelkomen en als ze in extase
vertelt van het schoone landschap en den
prachtigen hemelhoogen berg wiens top in
een wolk is gehuld, dan is zijn ruw «dan
krijgen we saus* nog slechts een voorspel,
terwijl zijn dierlijke woede als een der em
ploye's hem komt waarschuwen, dat de
koelies ontevreden zijn omdat ze te weinig rijst
krijgen, haar op de ruwste wijze de oogen
opent. Met den stok zullen ze hebben hij
zal ze wel mores leeren. En hoeveel pijn
zijn gekneusd been hem ook doet, hij laat
zich er heen brengen en gaat zóo te keer,
dat Anna volkomen begrijpt, dat alles voor
haar verloren is en zij nooit eenigen vat op
dat wezen, thans haar man, zal krijgen.
Prachtig was aan het eind van het tweede
bedrijf haar «ga jelui toch zitten* tot de
gasten, die getuige waren van het beest
achtig optreden van haar man, die maar at
te goed begrepen, dat nu reeds al haar
illusion in rook waren vervlogen en die
onzegbaar medelijden met haar hadden.
In het derde bedrijf zij hier bijgevoegd,
dat de climax in de drie bedrijven wel zeer
gelukkig gevonden en heel juist vastge
houden is komt daghelder aan 't licht
hoe diep ongelukkig Anna is geworden. Te
schriller steekt dit af tegen het geluk van
Lize, die zoo prachtig vertelt van haar klei
nen Njo en die r.og oog heeft voor den
tropennacht, dien ze in al zijn heerlijkheid
beschrijft.
Anna is reeds zóo verstompt, zóo begraven
onder haar leed, dat zij zelfs niet meer weet,
dat het Kerstmis is maar als de employe's
in de voorgalerij het «Stille nacht* aan-
